وظایف و اختیارات مدیر تصفیه در زمان ورشکستگی طبق قانون تجارت

مدیر تصفیه و وظایف آن

محکمه ضمن حکم ورشکستگی یا منتهی ظرف پنج روز پس صدور حکم یک نفر را سمت مدیریت تصفیه معین می کند.
 اقدامات مدیر تصفیه برای تهیه صورت طلبکاران و اخطار آنها و مدتی که آن مدت طلبکاران باید خود را معرفی نمایند و طور کلی وظایف مدیر تصفیه علاوه بر آن قسمتی که موجب این قانون معین شده بر طبق نظامنامه که طرف وزارت عدلیه تنظیم می شود معین خواهد شد.
میزان حق الزحمه مدیر تصفیه را محکمه درحدود مقررات وزارت عدلیه معین خواهد کرد.

وظایف مدیر تصفیه

اگر مهر و موم قبل تعیین مدیر تصفیه عمل نیامده باشد مدیر مزبور تقاضای انجام آن را خواهد نمود
 عضو ناظر تقاضای مدیر تصفیه او اجازه می دهد که اشیاء ذیل را مهر و موم مستثنی کرده و اگر مهر و موم شده است، توقیف خارج نماید:

البسه و اثاثیه و اسبابی که برای حوائج ضروری تاجر ورشکسته و خانواده او لازم است.
اشیایی که ممکن است قریبا ضایع شود یا کسر قیمت حاصل نماید.
اشیایی که برای کار انداختن سرمایه تاجر ورشکسته و استفاده آن لازم است صورتی که توقیف آنها موجب خسارت ارباب طلب باشد.
اشیاء مذکور درفقره ثانیه و ثالثه باید فورا تقویم و صورت آن برداشته شود.

فروش اشیایی که ممکن است قریبا ضایع شده یا کسر قیمت حاصل کند و اشیایی که نگاه داشتن آنها مفید نیست و همچنین کار انداختن سرمایه تاجر ورشکسته با اجازه عضو ناظر توسط مدیر تصفیه عمل می آید.
دفتردار محکمه دفاتر تاجر ورشکسته را اتفاق عضو ناظر یا امین صلحی که آنها را مهر و موم نموده است توقیف خارج کرده پس آن که ذیل دفاتر را بست آنها را مدیر تصفیه تسلیم می نماید.

دفتردار باید صورت مجلس کیفیت دفاتر را طور خلاصه قید کند – اوراق تجارتی هم که وعده آنها نزدیک است یا باید قبولی آنها نوشته شود و یا نسبت آنها باید اقدامات تامینیه عمل آید توقیف خارج شده صورت مجلس ذکر و مدیر تصفیه تحویل می شود تا وجه آن را وصول نماید و فهرستی که مدیر تصفیه گرفته می شود عضو ناظر تسلیم می گردد – سایر مطالبات را مدیر تصفیه مقابل قبضی که می دهد وصول می نماید .

مراسلاتی که اسم تاجر ورشکسته می رسد مدیر تصفیه تسلیم و توسط او باز می شود و اگر خود ورشکسته حاضر باشد باز کردن مراسلات می تواند شرکت کند.

تاجر ورشکسته صورتی که وسیله دیگری برای اعاشه نداشته باشد می تواند نفقه خود و خانواده اش را دارایی خود درخواست کند- این صورت عضو ناظر نفقه و مقدار آن را با تصویب محکمه معین می نماید.
مدیر تصفیه تاجر ورشکسته را برای بستن دفاتر احضار می نماید برای حضور او منتها چهل و هشت ساعت مهلت داده می شود، صورتی که تاجر حاضر نشد با حضور عضو ناظر اقدام عمل خواهد آمد – تاجر ورشکسته می تواند موقع کلیه عملیات تامینیه حاضر باشد.

در صورتی که تاجر ورشکسته صورت دارایی خود را تسلیم ننموده باشد، مدیر تصفیه آن را فورا وسیله دفاتر و اسناد مشارالیه و سایر اطلاعاتی که تحصیل می نماید تنظیم می کند.
عضو ناظر مجاز است که راجع تنظیم صورت دارایی و نسبت اوضاع و احوال ورشکستگی تاجر ورشکسته و شاگردها و مستخدمین او و همچنین اشخاص دیگر توضیحات بخواهد و باید تحقیقات مذکوره صورت مجلس ترتیب دهد.

رفع توقیف و ترتیب صورت دارایی

مدیر تصفیه پس تقاضای رفع توقیف شروع تنظیم صورت دارایی نموده و تاجر ورشکسته را هم این موقع احضار می کند ولی عدم حضور او مانع عمل نیست.
 مدیر تصفیه تدریجی که رفع توقیف می شود صورت دارایی را دو نسخه تهیه می نماید. یکی نسختین دفتر محکمه تسلیم شده و دیگری نزد او می ماند.

مدیر تصفیه باید ظرف پانزده روز تاریخ ماموریت خود صورت خلاصه وضعیت ورشکستگی و همچنین علل و اوضاعی که موجب آن شده و نوع ورشکستگی که ظاهرا نظر می آید ترتیب داده عضو ناظر بدهد؛ عضو ناظر صورت مزبور را فورا مدعی العمومی ابتدایی محل تسلیم می نماید.
صاحب منصبان پارکه می توانند فقط عنوان نظارت منزل تاجر ورشکسته رفته و حین برداشتن صورت دارایی حضور هم رسانند.

مامورین پارکه هر موقع حق دارند دفاتر و اسناد و نوشتجات مربوطه ورشکستگی مراجعه کنند؛ این مراجعه نباید باعث تعطیل جریان امر باشد.

فروش اموال و وصول مطالبات

پس تهیه شدن صورت دارایی تمام مال التجاره و وجه نقد و اسناد طلب و دفاتر و نوشتجات و اثاثیه ( غیر مستثنیات دین) و اشیاء تاجر ورشکسته مدیر تصفیه تسلیم می شود.
 مدیر تصفیه با نظارت عضو ناظر وصول مطالبات مداومت می نماید و همچنین می تواند با اجازه مدعی العموم و نظارت عضو ناظر فروش اثاث البیت و مال التجاره تاجر مباشرت نماید، لیکن قبلا باید اظهارات تاجر ورشکسته را استماع یا لااقل مشارالیه را برای دادن توضیحات احضار کند – ترتیب فروش موجب نظامنامه وزارت عدلیه معین خواهد شد.
نسبت تمام دعاوی که هیات طلبکارها آن ذینفع می باشند مدیر تصفیه با اجازه عضو ناظر می تواند دعوی را صلح خاتمه دهد ؛ اگر چه دعاوی مزبوره راجع اموال غیر منقول باشد و این مورد تاجر ورشکسته باید احضار شده باشد.

اگر موضوع صلح قابل تقویم نبوده یا بیش پنج هزار ریال باشد صلح لازم الاجرا نخواهد بود، مگر اینکه محکمه آن صلح را تصدیق نماید موقع تصدیق صلحنامه تاجر ورشکسته احضار می شود و هر صورت مشارالیه حق دارد که صلح اعتراض کند – اعتراض ورشکسته صورتی که صلح راجع اموال غیر منقول باشد برای جلوگیری صلح کافی خواهد بود تا محکمه تکلیف صلح را معین نماید.
وجوهی که توسط مدیر تصفیه دریافت می شود باید فورا صندوق عدلیه محل تسلیم گردد.
صندوق مزبور حساب مخصوصی برای عمل ورشکسته اعم عایدات و مخارج باز می کند وجوه مزبور صندوق مسترد نمی گردد، مگر حواله عضو ناظر و تصدیق مدیر تصفیه.

منبع : بنیاد وکلا