اهمیت و وظیفه سنسور اکسیژن خودرو

وظیفه سنسور اکسیژن چیست؟

سنسورها، با بررسی شرایط محرک‌های فیزیکی مشخص که با آن‌ها در ارتباط هستند، گزارش خرابی یا مشکل را صادر کرده و اعلام نیاز برای رفع آن می‌کنند. حسگر اکسیژن که سنسور لامبدا نیز نام دارد، به عنوان یک قطعه الکترونیکی شناخته شده و میزان اکسیژن موجود در سوخت یا گاز را اندازه‌گیری می‌کند. سنسور اکسیژن، یک قطعه الکترونیکی کوچک است که در برخی از خودروها ابتدای لوله اگزوز و در برخی دیگر بر منیفولد دود قرار می‌گیرد.

بسته به مدل خودرو، برخی یک سنسور و برخی دیگر چند سنسور اکسیژن دارند. این سنسور، اکسیژن سوخت را اندازی گیری کرده و اطلاعات آن را به ECU می‌فرستد. خرابی این قطعه باعث کاهش شتاب خودرو، افزایش مصرف سوخت و افزایش آلاینده‌ها می‌شود.

سنسور اکسیژن، باید ترکیب سوخت را بررسی کند. اگر میزان اکسیژن موجود در سوخت کم شود، احتراق به درستی انجام نمی‌شود و افزایش مصرف سوخت و آلایندگی‌ها را به همراه دارد. کامپیوتر خودرو باتوجه به شرایط آب و هوایی و دما، نسبت اکسیژن و سوخت را مشخص می‌کند که سنسور اکسیژن باید آن را تنظیم و پایش کند.
اکسیژن موجود در هوا و لوله اگزوز، ولتاژی را در سنسور اکسیژن ایجاد می‌کند. این ولتاژ به کامپیوتر خودرو فرستاده می‌شود و در آن جا با دریافت این اختلاف اکسیژن، ترکیب سوخت و هوا تنظیم می‌شود. از وظایف این قطعه برقی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

۱- تاثیر در کاهش مصرف سوخت
۲- تاثیر در کاهش سطح آلایندگی خودرو
۳- تاثیر در بهبود احتراق و افزایش راندمان موتور

انواع سنسور اکسیژن

در موتورهای جدید، از ۲ سنسور اکسیژن استفاده می‌شود. اگر یک سنسور اکسیژن در خودرو موجود باشد قبل از کاتالیست نصب شده و اگر دو سنسور به کار رود قبل و بعد از کالیست قرار می‌گیرند. نوک این سنسور یا سنسورها که درون اگزوز است، میزان اکسیژن موجود در دود خروجی از اگزوز را اندازه می‌گیرد و گزارش آن را به ECU می‌دهد تا میزان سوخت تزریقی درون سیلندر را تنظیم کند. سنسورهای اکسیژن در دو نوع زیر تولید می‌شوند.

1- تک سیم، که در خودروهای قدیمی‌ استفاده می‌کردند و فاقد گرم‌کن بود.
۲- یک سوکت چهار سیم که دارای گرم‌کن است و دقت بالایی دارد. این نوع سنسور، به دلیل دقت بالاتر در در خودرو‌های جدید استفاده می‌شود.

هر مدل‌، در دو نوع پایه کوتاه و پایه بلند تولید می‌شوند که تفاوت آن‌ها در نوع و ارتفاع سوکت‌شان است.

ساختار سنسورهای اکسیژن

سنسور اکسیژن، مانند یک ژنراتور کار کرده و با گرم شدن به اندازه کافی از خود ولتاژ تولید می‌کند. در واقع بخشی از سنسور که درون منیفولد دود قرار می‌گیرد همان غلاف سنسور است که از جنس سرامیک زیرکونیوم ساخته می‌شود. انتهای پوسته سنسور نیز روی مانیفولد پیچ می‌شود. ساختار سنسورهای اکسیژن، فرمی ثابت دارند که شامل موارد زیر می‌شود.

• المنت گرم شونده
• الکترودهای پلاتینیومی
• بدنه سرامیکی یا چینی
• غلاف با جنس دی اکسید زیرکونیوم

علائم خرابی سنسور اکسیژن

۱- افزایش میزان آلایندگی

آلایندگی‌ها، نقش بسیار پر رنگی در آلودگی هوا دارند و آسیب بسیاری به محیط زیست وارد می‌کنند. میزان آلایندگی خودرو، یکی از نکاتی است که در معاینه فنی به آن توجه می‌شود. خراب بودن سنسور اکسیژن، تولید آلاینده‌ها را افزایش می‌دهد.

۲- افزایش مصرف سوخت

اگر مصرف سوخت خودرو شما به صورت غیر عادی افزایش پیدا کرده یکی از دلایل آن می‌تواند خرابی سنسور اکسیژن باشد.

۳- روشن شدن چراغ چک

چراغ‌های هشدار خودرو یکی از راه‌های ساده برای فهمیدن مشکلات موجود در بخش‌های مختلف است. روشن شدن چراغ چک نیز می‌تواند یکی از علائم خرابی سنسور اکسیژن باشد.

۴- خارج شدن بوی نامطبوع از اگزوز

با کمک رنگ دود خارج شده از اگزوز می‌توانید برخی از مشکلات خودرو را تشخیص بدهید. اگر تغییری در دود اگزوز و بوی نامبطوع سوخت در اگزوز مشاهده کردید، باید به خراب بودن سنسور اکسیژن شک کنید.

۵- ریپ زدن خودرو

خرابی سنسور اکسیژن، شتاب خودرو را کاهش می‌دهد. همچنین خودرو در سربالایی توان کافی را ندارد و ریپ می‌زند.

هر کدام از این نشانه‌ها می‌توانند هشدار دهنده خرابی سنسور اکسیژن باشند. یکی از راه‌هایی جلوگیری از خرابی سنسور، توجه به سرویس‌های دوره‌ای خودرو است. سرویس خودرو در فواصل مشخص هم برای خودرو و هم برای محیط زیست بسیار اهمیت دارد و از هزینه‌های زیاد جلوگیری می‌کند.

دلایل خرابی سنسور اکسیژن

۱- ضربه

این سنسور، ضربه گیر نیست و ضربه شدیدی مانند تصادف، سبب آسیب زدن به آن می‌شود.

۲- شمع‌ها

خرابی شمع‌های خودرو به سنسور اکسیژن آسیب می‌‌زند. شمع‌های معویب موجب احتراق ناقص و تولید دود می‌شوند. این دود عملکرد سنسور اکسیژن را مختل می‌کند.

حتماً بخوانید:

نشانه های خرابی سنسور اکسیژن در تمامی خودرو ها

چند تا از نشانه مهم خرابی در سنسور اکسیژن در تمامی خودرو ها

۳- کیفیت سوخت

این سنسور، با سوخت ارتباط مستقیمی دارد و پایین بودن کیفیت سوخت مصرفی از عمر سنسور اکسیژن می‌کاهد.

۴- تعویض سنسور اکسیژن

در دفترچه راهنمای خودرو، زمان دقیق تعویض سنسور اکسیژن نوشته شده است. به طور میانگین باید بعد از هر ۱۵۰ هزار کیلومتر، این سنسور تعویض شود.

منبع : اتو همراه