علت مژه کندن کودکان یا اختلال تریکوتیلومانیا چیست ؟

اختلال تریکوتیلومانیا (کندن مو و مژه) چیست؟

تریکوتیلومانیا یک اختلال تکانشی است که در آن افراد موهای سر، ابرو، مژه و سایر قسمت‌های بدن خود را می‌کنند به‌طوری که ناحیه‌ای بدون مو ایجاد می‌شود. منظور از رفتار تکانشی این است که فرد بر اثر یک عامل استرس‌زا به طور ناخودآگاه به سمت رفتار خاصی (که در اینجا کندن مو است) سوق پیدا می‌کند و با انجام آن عمل به‌طور موقت از تنش فرد کاسته می‌شود.

معمولا کودکان از چه سنی به این اختلال دچار می‌شوند؟
این اختلال بیشتر، اوایل نوجوانی فرد را گرفتار می‌کند ولی در کودکان نیز با شیوع کمتر شاهد این اختلال هستیم.

راه‌های تشخیص تریکوتیلومانیا چیست؟

این اختلال معمولا با کندن مکرر مو که باعث از دست‌دادن موها در نواحی خاص می‌شود، مشخص خواهد شد. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد، احساس فزاینده تنش بلافاصله قبل از کندن مو یا هنگام مقاومت در مقابل کندن مو است که پس از انجام این کار به‌طور موقت تا مدتی آرامش می‌یابد. این اختلال، باعث نارضایتی یا نقص در عملکرد و روابط اجتماعی، شغلی و تحصیلی در زندگی فرد می‌شود.

وقتی والدین می‌بینند فرزندشان در حال کندن موی سر یا قسمت دیگری از بدن است باید چه واکنشی داشته باشند؟
والدین باید توجه داشته باشند عمل فرزندشان غیرارادی و ناخودآگاه است پس نباید خیلی به او اصرار کنند که آن کار را نکند و دائم به او یادآوری کنند، بلکه تنها یک بار تذکر دادن کافی است.
در غیر این صورت فرزندشان بیشتر عصبی خواهد شد. معمولا به والدین توصیه می‌شود توجه کودک را در زمان کشیدن مو منحرف و این مشکل را قبول کنند و او را ناراحت نکنند و نقش قضاوت‌کننده و تنبیه‌کننده نداشته باشند. در این شرایط حتما از روان‌پزشک کمک بگیرند.

این اختلال در پسرها بیشتر است یا دخترها؟
این اختلال در کودکان تقریبا در هر 2 جنس شیوع یکسانی دارد اما خانم‌های بالغ با نسبتی حدود 10 برابر بیشتر از آقایان مبتلا می‌شوند.

کودکان و نوجوانانی که این اختلال را دارند بیشتر موی چه مناطقی از بدن را می‌کنند؟
در این مورد نمی‌توان یک نظر قطعی داد اما اکثر بیماران موی سر خود را می‌کنند به‌طوری که طی مدت زمان طولانی قسمتی از بدن فرد بدون مو می‌شود که این ناحیه بدون مو می‌تواند ابرو، موی ناحیه تناسلی، زیر بغل و موی سر باشد. در برخی افراد این عمل کم است و اختلالی در کارکرد فرد ایجاد نمی‌کند ولی در بعضی موارد بسیار شدید است و کارکرد فرد را مختل می‌کند.

استرس و تنش‌های مختلف تا چه حد در شدت این اختلال نقش دارد؟
استرس‌های روانی در شروع تریکوتیلومانیا نقش بسزایی دارند. بیماری افسردگی با تریکوتیلومانیا ارتباط زیادی دارد و بسیاری از افراد دچار این حالت، از افسردگی رنج می‌برند. به‌هرحال در این موارد والدین باید مراقب باشند در حضور کودک کمتر از مشکلات زندگی صحبت کنند و تا جایی هم که امکان دارد، عوامل استرس‌زا را از فرزندشان دور کنند.
مثلا در محیط مدرسه باید عامل تنش را پیدا و آن را برطرف کنند وگرنه بیماری فرزندشان شدت پیدا می‌کند و از آنجا که بی‌مویی مخصوصا در مژه، ابرو و موی سر، روی ظاهر کودک اثر می‌گذارد، ممکن است باعث طرد شدن کودک توسط گروه همسالانش شود و به مشکلات بیشتر او دامن بزند.

این اختلال چه زمانی نگران‌کننده می‌شود؟
این اختلال ممکن است تا جایی پیش برود که طاسی سر، مژه یا ابرو را به دنبال داشته باشد.

آیا این اختلال قابل‌درمان است؟
بله، والدین می‌توانند با دارودرمانی و آموزش‌هایی که روان‌پزشکان آن را ارائه می‌کنند، کودک خود را درمان کنند.

چه مدت باید این داروها مصرف شود؟
معمولا برای اینکه به نتیجه مطلوب برسیم، فرد باید داروهایش را بین 3 تا 6 ماه مصرف کند. البته والدین هم باید با روش‌های آموزشی‌ای که از روان‌پزشک دریافت کرده‌اند به فرزندشان کمک کنند.

در حال حاضر این بیماری چقدر شیوع دارد؟
خوشبختانه شیوع بالایی ندارد و شیوع آن در بزرگسالان و نوجوانان 1 تا 2 درصد تخمین زده شده، اما نمی‌توان وجود آن را نادیده گرفت. به هرحال، با توجه به تنش‌های موجود در زندگی‌های امروز بروز‌ این‌گونه اختلالات قابل‌تصور است.

چه کارهایی را می‌توان جایگزین این عادت کرد؟
به علاقه فرد بستگی دارد اما بهتر است‌ این‌گونه افراد خیلی تنها نباشند یا دستشان به کاری بند باشد مثلا خمیربازی، نقاشی یا انجام کارهای هنری می‌تواند در ترک این مشکل کمک‌کننده باشد.

او از روی عمد موهایش را نمی‌کند
اختلال تریکوتیلومانیا (کندن مو و مژه) یک اختلال روان‌پزشکی است که امروزه در زمره اختلالات وسواسی – جبری قرار می‌گیرد و فرد مبتلا شروع به کندن بخشی از موهای بدن خود می‌کند. زمانی که متوجه شدیم کودک یا نوجوان عادت کرده موها یا مژه‌های خود را بکند و از این کار لذت می‌برد باید حتما به روان‌پزشک مراجعه و آموزش‌های لازم را از او دریافت کنیم. نواحی هدف کندن مو در یک فرد نیز ممکن است در طول زمان تغییر کند. عوامل زیادی می‌تواند باعث بروز این اختلال شود که مهم‌ترین آن استرس و اضطراب است.

برای مثال دانش‌آموزی که در محیط مدرسه از کسی یا موضوعی آزار می‌بیند یا در محیط خانه آرامش لازم را ندارد و محیطش پر از تنش است، بیشتر در معرض این اختلال است. زمانی که فرد مبتلا در شرایط اضطراب، ملال یا خستگی قرار می‌گیرد، این اختلال تشدید خواهدشد.

نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که مبتلایان به این اختلال معمولا تلاش‌های متعددی برای کاهش یا توقف کندن مو می‌کنند و بسیاری از آنها ممکن است اقدام به پنهان کردن یا پوشاندن نواحی بدون مو با استفاده از شال، گریم، کلاه‌گیس و ... کنند. نکته مهم دیگر این است.

که فرد معمولا در حضور افراد نزدیک خانواده این کار را انجام می‌دهد ولی در حضور دیگران اقدام به کندن مو نمی‌کند. شواهدی مبنی بر آسیب‌پذیری ژنتیکی در مورد این بیماری وجود دارد.
و این اختلال در خانواده‌هایی که سابقه وسواس در آنها وجود دارد، شایع‌تر است. تریکوتیلومانیا با سایر اختلالات روان‌پزشکی مانند اختلال افسردگی اساسی و اختلال کندن پوست و جویدن ناخن نیز هم ابتلایی دارد.

منبع : ویستا