دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
اربعین حسینی به چه معناست ؟ ۴ روایت از اتفاقات اربعین
6
زمان مطالعه: 11 دقیقه
اربعین حسینی چیست ؟ در این مقاله به بررسی معنای اربعین، نحوه به وجود آمدن اربعین و اتفاقاتی که در روز اربعین در کربلا افتاد پرداخته ایم. لطفا تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.

اربعین حسینی یعنی چه ؟

اربعین در لغت به معنی چهلم است و در اصطلاح به بیستم صفر ۶۱ هجری قمری، چهلمین روز جان باختن حسین بن علی فرزند علی بن ابی طالب و فاطمه زهرا، امام سوم شیعیان اطلاق می‌گردد که این روز را اربعین حسینی یا روز اربعین می‌نامند.

اربعین چیست ؟

اربعین حسینی چهلمین روز شهادت امام حسین (ع) که با ۲۰ صفر مصادف است.

مشهور است که اسیران کربلا روز ۲۰ صفر سال ۶۱ قمری در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا رفتند؛ البته گروهی از علما همچون شیخ مفید و شیخ طوسی تصریح کرده‌اند که اسرا در بازگشت از شام به مدینه رفتند.

همچنین جابر بن عبدالله انصاری، در این روز به عنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین (ع) حاضر شده است.

زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است و بنابر روایتی از امام حسن عسکری (ع) از نشانه های مؤمن دانسته شده است.

20 صفر در ایران تعطیل رسمی است و شیعیان در این روز عزاداری می‌کنند.

راهپیمایی اربعین شیعیان به سوی کربلا، به یکی از مهم‌ترین و گسترده ترین مراسم عزاداری شیعیان جهان، تبدیل شده و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان قرار گرفته است.

بیشترین زائرانی که در اربعین از دیگر کشورها به عراق می‌روند، از ایران اند.

اربعین چگونه به وجود آمد ؟

این که منشأ اربعین چیست‌، باید گفت‌، در منابع به این روز به دو اعتبار نگریسته شده است‌ :

  1. روزی که اسرای کربلا از شام به مدینه مراجعت کردند.
  2. روزی که جابر بن عبدالله انصاری‌، صحابی پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله‌) از مدینه به ‌کربلا وارد شد تا قبر حضرت ابا عبدالله الحسین (علیه السلام) را زیارت کند.

آنچه با اطمینان می توان گفت این است که نخستین زیارت امام حسین (علیه السلام) در نخستین اربعین، توسط جابر بن عبدالله انصاری صورت گرفته است و از آن پس ائمه اطهار (علیهم السلام) که از هر فرصتی برای رواج زیارت امام حسین (علیه السلام) بهرهمی‌گرفتند، آن ‌روز را که نخستین زیارت در آن انجام شده‌، به عنوان روزی که زیارت امام‌حسین (علیه السلام) در آن مستحب است‌، اعلام فرمودند.

چرا اربعین برای امام حسین است ؟

1. امام حسین (ع)، زنده کننده دین خدا

فداکاری های امام حسین (ع)، دین را زنده کرد و نقش او در زنده نگه داشتن دین اسلام، ویژه و حائز اهمیت است.

این فداکاری ها را باید زنده نگه داشت؛ چون زنده نگه داشتن دین اسلام است. گرامیداشت روز عاشورا و اربعین، در حقیقت زنده نگه داشتن دین اسلام و مبارزه با دشمنان دین است.

2. منحصر به فرد بودن مصیبت امام حسین (ع)

مصیبت سیدالشهداء (ع)، از همه مصیبت ها بزرگ تر و سخت تر بود. مصیبت امام حسین (ع)، برای هیچ امام و پیامبری پیش نیامده است.

اگر عامل دیگری هم در کار نبود، همین عامل کافی است که نشان بدهد چرا برای امام حسین (ع) بیش از امامان دیگر و حتی بیش از پیامبر اسلام (ص) عزاداری می کنیم و مراسم متعددی برپا می کنیم.

3. روز یادآوری مصائب آل محمد (ص)

در ماه محرم سال 61ه.ق امام حسین (ع)، فرزندان، خویشان و یاران آن حضرت را کشتند و اسیران کربلا را به کوفه و شام بردند و همین اسیران داغدیده، روز اربعین شهادت امام حسین (ع) و یارانش، به کربلا رسیدند و همه مصائب روز عاشورا در روز اربعین تجدید شد و آن روز، روز سختی برای خاندان پیامبر بود.

4. مقابله با دشمنان امام حسین (ع) و دشمنان دین خدا

دشمنان اسلام با به شهادت رساندن امام حسین (ع)، قصد نابود کردن دین اسلام را داشتند و در طول تاریخ، پیوسته تلاش کردند تا حادثه کربلا، به کلی فراموش شود و حتی کسانی را که برای زیارت امام حسین علیه السلام می آمدند، شکنجه می کردند و می کشتند.

در زمان متوکل عباسی، همه قبرهای کربلا را شخم زدند؛ مزرعه کردند و مردم را از آمدن برای زیارت قبر امام حسین (ع)، منع کردند.

شیعیان هم برای مقابله با اینها، از هر مناسبتی استفاده می کردند که یکی از این مناسبت ها، حادثه روز اربعین است. و امروز می بینیم که اربعین حسینی، عظیم ترین تجمع جهان است.

5. زیارت اربعین، از نشانه های مومن

یکی از نشانه های مومن، زیارت امام حسین (ع) در روز اربعین است. از حضرت امام حسن عسکری (ع) روایت شده است که علامت های مومن پنج چیز است :

  1. پنجاه و یک رکعت نماز فریضه و نافله در شبانه روز
  2. زیارت اربعین
  3. انگشتر به دست راست کردن
  4. پیشانی بر خاک نهادن در سجده
  5. بسم الله را بلند گفتن

بنابراین یکی از وظایف شیعیان را اهتمام به زیارت اربعین بر شمرده اند.

در اربعین حسینی چه اتفاقی افتاد ؟

1. جابر نخستین زائر قبر امام حسین (ع) در روز اربعین

بدون شک اربعین اباعبدا...(ع)، با زیارت جابر بن عبدا... انصاری از قبر مطهر آن مظلوم توام است و در اربعین هر سال نام جابر زنده می‌شود.

جابر از خاندان وحی نیست ولی پیوند زندگی او با اهل بیت آن‌چنان محکم‌ است که مرگ نیز نمی‌تواند این علقه را سست نماید. جابر در زمان خروج ابا عبدا... از مدینه نابینا و ناتوان شده بود ولی ذره‌ای تردید در حقانیت قیام آن حضرت نداشت.

جابر قدم به قدم در حالی که عصای او در دست عطیه بود پیش می‌آمد. به‌رغم‌ ناتوانی، مردانه گام برمی‌داشت. رایحه خوش قبر مطهر اباعبدا... مشام او را نوازش می‌داد در هر قدم نام خدا را زمزمه می‌کرد و اشک‌های جابر نگاهی بغض‌آلود به‌ فرات کرد.

فراتی که نتوانسته بود به لب‌های پاکترین انسان‌های روزگار جرعه‌ای آب‌ هدیه دهد.

2. بازگشت اسرای اهل بیت به کربلا در روز اربعین

با ورود همزمان اسیران به کربلا، همه آن ها گریه و زاری می کردند و بر صورت سیلی می‌زدند. سیدبن طاووس در کتاب مقتل خود به نام لهوف می نویسد: «چون به بر تربت پاک امام حسین (ع) رسیدند، جابر بن عبداللّه‏ را با گروهی از طایفه بنی‏ هاشم و مردانی از آل پیغمبر (ص) دیدند که به زیارت حضرت آمده‏ اند. زنان قبایل عرب نیز که در آن اطراف بودند شروع به عزاداری و نوحه سرایی کردند»

برخی از صاحب نظران این وقایع را بعید دانسته و منکر آن شده اند اما تحقیقات انجام شده نشان می دهد که این بعید دانستن ها و انکار ها صحیح نیست و دلیل قابل قبولی برای رد این دو واقعه وجود ندارد. در ادامه گزارش هایی از وقایع روز اربعین در منابع موجود آمده است.

روایاتی از اتفاقات اربعین

روایت اول از اتفاقات روز اربعین

مصباح الزائر به نقل از عطا می نویسد: «روز بیستم صفر با جابر بن عبد اللّه بودم هنگامى که به غاضریّه رسیدیم در جوى آن جا غسل کرد و پیراهن پاکیزه اى را که همراه داشت پوشید. سپس به من گفت: اى عطا ! آیا عطرى به همراه دارى؟

گفتم: سُعد (مادّه اى خوش بو کننده) دارم. او از آن به سر و بقیه بدنش مالید. سپس با پای برهنه رفت تا نزد سرِ امام حسین علیه السلام ایستاد و سه تکبیر گفت و بیهوش، بر زمین افتاد و هنگامى که به هوش آمد، شنیدم که مى گوید: سلام بر شما، اى خاندان خدا...»

روایت دوم از اتفاقات روز اربعین

  • بشارة المصطفى به نقل از عطیّه عوفى می نویسد: «همراه جابر بن عبد اللّه انصارى، براى زیارت قبر حسین بن على بن ابى طالب (ع) حرکت کردیم. هنگامى که به کربلا رسیدیم، جابر به کرانه فرات، نزدیک شد و غسل کرد و پیراهن و ردایى به تن کرد و کیسه عطرى را گشود و آن را بر بدنش پاشید و هیچ گامى برنداشت، جز آن که ذکر خداى متعال گفت، تا این که به قبر، نزدیک شد و [به من] گفت: دست مرا بر قبر بگذار. چون دست او را بر قبر گذاشتم، بیهوش، بر روى قبر افتاد.
  • کمی آب بر او پاشیدم و هنگامى که به هوش آمد، سه بار گفت: اى حسین! آن گاه گفت: دوست، پاسخ دوست را نمى دهد؟! سپس گفت: چگونه پاسخ دهى، در حالى که خون رگ هایت را بر میان شانه ها و پشتت ریختند و میان سر و پیکرت، جدایى انداختند؟!
  • گواهى مى دهم که تو، فرزند خاتم پیامبران و فرزند سَرور مؤمنان و فرزند هم پیمان تقوا و چکیده هدایت و پنجمین فرد از اصحاب کسایى و فرزند سالار نقیبان و فرزند فاطمه، سَرور زنانى ؟! و چگونه چنین نباشى، در حالى که از دست سَرور پیامبران، غذا خورده اى و در دامان تقواپیشگان، پرورش یافته اى و از سینه ایمان، شیر نوشیده اى و با اسلام، تو را از شیر گرفته اند.
  • پاک زیستى و پاک رفتى؛ امّا دل هاى مؤمنان، در فراق تو خوش نیست، بى آن که در این، تردیدى رود که همه اینها به خیرِ تو بود.
  • سلام و رضوان خدا بر تو باد! و گواهى مى دهم که تو بر همان روشى رفتى که برادرت یحیى بن زکریّا رفت.
  • آن گاه جابر، دیده خود را گِرد قبر چرخاند و گفت: سلام بر شما، اى روح هایى که گرداگردِ حسین، فرود آمده، همراهش شُدید! گواهى مى دهم که نماز را به پا داشتید و زکات دادید و به نیکى فرمان دادید و از زشتى، باز داشتید و با مُلحدان جنگیدید و خدا را پرستیدید تا به شهادت رسیدید. سوگند به آن که محمّد را به حق برانگیخت، در آنچه به آن در آمدید با شما شریک هستیم.
  • به جابر گفتم: اى جابر! چگونه [با آنان شریک باشیم]، با آن که ما نه به دره اى فرود آمدیم و نه از کوهى بالا رفتیم و نه شمشیرى زدیم، در حالى که اینان، سرهایشان از پیکر، جدا شد و فرزندانشان یتیم و زنانشان بیوه شدند؟!
  • جابر گفت: اى عطیّه! شنیدم که حبیبم پیامبر خدا صلى الله علیه و آله مى فرماید : «هر کس گروهى را دوست داشته باشد، با آنان محشور مى شود، و هر کس کارِ کسانى را دوست داشته باشد، در کارشان شریک مى شود»، و سوگند به آن که محمّد را به حق به پیامبرى بر انگیخت، نیّت من و همراهانم، همان است که حسین علیه السلام و یارانش بر آن رفته اند. مرا به سوى خانه هاى کوفه ببر.

روایت سوم از اتفاقات روز اربعین

مسارّ الشیعة می نویسد: «در روز بیستم ماه صفر، بازگشت اهل حرمِ سَرور و مولایمان ابا عبد اللّه الحسین علیه السلام از شام به شهر پیامبر صلى الله علیه و آله است و آن، همان روزى است که جابر بن عبد اللّه بن حِزام انصارى، صحابى پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ که خداى متعال از او خشنود باد ـ براى زیارت قبر اباعبد اللّه علیه السلام از مدینه به کربلا آمد. او نخستین زائر امام حسین علیه السلام از میان مردم (یعنى از غیر خانواده ایشان) است.»

روایت چهارم از اتفاقات روز اربعین

کفعمى در کتاب المصباح می نویسد : زیارت اربعین (چهلم) را به این خاطر چنین نامیدند که زمان آن، روز بیستم ماه صفر است که چهل روز از کشته شدن امام حسین (ع) مى گذرد و همان، روز ورود جابر بن عبد اللّه انصارى، صحابى پیامبر (ص)، از مدینه به کربلا براى زیارت قبر امام حسین (ع) است.

او نخستین زائر امام حسین (ع) از میان مردم است... و در این روز، بازگشت اهل بیتِ امام حسین (ع) از شام به مدینه نیز اتفاق افتاده است.

بیشتر بخوانید :

دانلود نوحه برای پیاده روی اربعین

جدیدترین متن های نوحه اربعین حسینی

دانلود نوحه ترکی ویژه پیاده روی اربعین

متن مداحی نوحه ترکی برای اربعین

مداحی میثم مطیعی برای جامانده های پیاده روی اربعین

دانلود نوحه جدید لری برای پیاده روی اربعین

دانلود مداحی نوحه عربی از باسم کربلایی ویژه محرم و اربعین



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.0 از 5 (6 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits