عوارض دیابت در دوران بارداری و تاثیر آن بر روی جنین
عوارض دیابت در بارداری، جنین در خطر است؟
تقریبا اکثر زنان به دلیل تغییرات هورمونی که در طی بارداری ایجاد می شود، درجاتی از اختلال عدم تحمل گلوکز را تجربه می کنند.دیابت بارداری معمولا در ماه های آخر بارداری تشخیص داده می شود. اما چنانچه فرد در ماه های آغازین بارداری خود به دیابت مبتلا شده باشد، احتمال آن وجود دارد که قبل از بارداری نیز مبتلا به دیابت باشد.تقریبا اکثر زنان به دلیل تغییرات هورمونی که در طی بارداری ایجاد می شود، درجاتی از اختلال عدم تحمل گلوکز را تجربه می کنند. بدین صورت که مقدار قند خون آنها افزایش مییابد، اما به اندازهای افزایش نمییابد که بتوان آن را بیماری دیابت در نظر گرفت.
اگر باردارید و دیابت دارید، بخوانید!
این در حالی است که در طی سهماهه سوم بارداری، تغییرات هورمونی زنان باردار را در خطر ابتلا به دیابت بارداری قرار میدهد. دیابت میتواند بر روی رشد و نمو جنین در طی بارداری اثر داشته باشد. همچنین در اوایل بارداری، دیابت مادر میتواند منجر به بروز نقصهای مادرزادی و افزایش خطر سقط جنین شود. این در حالی است که بسیاری از نواقص مادرزادی، اثرات نامطلوبی را بر ارگانهای مهم بدن مانند مغز و قلب بر جای می گذارد.
در چه صورتی زنان باردار دچار دیابت بارداری می شوند ؟
دیابت بارداری زمانی اتفاق می افتد که بدن فرد نتواند در دوران بارداری، به اندازه کافی انسولین تولید کند. در طی دوران بارداری، بدن زنان هورمون های بیشتری تولید می کند و دستخوش تغییرات زیادی مانند اضافه وزن می شود. این تغییرات باعث می شود که سلول های بدن مانند قبل به خوبی از انسولین بهره برداری نکنند و وضعیتی که به آن "مقاومت به انسولین" گفته می شود ، ایجاد شود.
مقاومت به انسولین به چه وضعیتی گفته می شود و چه افرادی بیشتر
در معرض ابتلا قرار دارند؟
مقاومت به انسولین باعث می شود بدن زنان به انسولین بیشتری احتیاج پیدا کند و در صورتی که غده پانکراس نتواند این نیاز به انسولین را تامین کند، فرد به دیابت بارداری مبتلا می شود. در واقع تمام زنانی که باردار می شوند، تا حدودی به وضعیت"مقاومت به انسولین" دچار می شوند. اما برخی از زنان حتی قبل از این که باردار شوند نیز تا حدودی دچار این وضعیت شده اند که علت آن معمولا اضافه وزن است. این زنان، زمانی که باردار می شوند، میزان نیاز بدنشان به انسولین از قبل نیز بیشتر می شود و بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری قرار دارند.
چه مواردی باعث بالا رفتن احتمال ابتلا به دیابت بارداری می شود ؟
مواردی نظیر داشتن اضافه وزن، سابقه ابتلا به دیابت بارداری در گذشته، سابقه به دنیا آوردن نوزادی با بیش از ۴ کیلوگرم وزن، ابتلای خواهر، بردار، پدر یا مادربه دیابت نوع دوم، داشتن شرایط پیش از دیابت، به این معنا که گلوکز خون فرد بسیار بالا است، اما هنوز آن قدر بالا نیست که به عنوان ابتلا به دیابت تشخیص داده شود و ابتلا به نوعی اختلال هورمونی به نام سندرم تخمدان پلیکیستیک یا PCOSدیابت بارداری احتمال دیابت بارداری را افزایش می دهند.
چگونه از ابتلا شدن به دیابت بارداری آگاه شویم
بهتر است از افزایش وزن مجاز در طول بارداری و میزان وزنی که خودتان در دوران بارداری بدست میاورید با خبر باشید. دیابت بارداری معمولا نشانه خاصی ندارد. به همین علت تمام خانم های باردار در طول هفته های ۲۴ تا ۲۸ بارداری آزمایش قند خون می دهند. به هر حال چنانچه خانمی در خطر ابتلا به دیابت یا نشانه هایی از آن (مثل وجود قند در ادرار) باشد پزشک متخصص آزمایش تست قند را در معاینات اولیه گرفته و مجدد آن را در بین هفته های ۲۴ تا ۲۸ از بارداری تکرار می کند
عوارض جنینی دیابت شامل چه مواردی است؟
در بیشتر زنان باردار، مهم ترین نگرانی این است که قند خون بالا سبب بالا رفتن قند خون جنین می شود. در نتیجه، لوزالمعده جنین باید برای سوزاندن گلوکز اضافی انسولین بیشتری ترشح کند. مجموعه این اتفاقات سبب می شود بدن جنین چربی بیشتری تولید کرده و وزن جنین بهه ویژه در بالا تنه افزایش یابد.
افزایش وزن در بالا تنه جنین منجر به وضعیتی به نام "ماکروزومی" می شود. کودک ماکروزوم ممکن است خیلی بزرگ باشد، به طوریکه در زایمان طبیعی نتواند از کانال زایمانی خارج شود و یا سر کودک در هنگام زایمان وارد کانال شود اما شانه هایش گیر کند. در این وضعیت که "دیستوشی شانه" خوانده می شود پزشک باید برای خارج کردن جنین از رحم از مانور های خاصی استفاده کند.
چه کسانی در معرض ابتلا به دیابت بارداری قرار دارند
خانمهای بارداری که احتمال ابتلا به دیابت در آنها زیاد است عبارتند از:
- خانمهای چاق و مادرانی که دارای اضافه وزن هستند
- خانمهایی که در بارداری قبلی خود به دیابت بارداری مبتلا شده اند
- اگر در ادرار خانمها قند وجود داشته باشد
- چنانچه در بارداری قبلی نوزادی با وزن ۴ یا ۴.۵ کیلو به دنیا آورده باشند
- اگر در زایمان قبلی نوزاد مرده به دنیا آورده باشند
- قبلا نوزاد ناقص به دنیا آورده باشند
- با مشکل فشار خون بالا مواجه باشند
- اگر سن خانم باردار بالای ۳۵ سال باشد
- سابقه ابتلا به دیابت در خانواده یا اقوام نزدیک وجود داشته باشد
در زمان ابتلا به دیابت بارداری چه کار باید کرد
می توانید به شکل مستمر میزان گلوکز خود را با استفاده از دستگاه سنجش قند خون یا نوار در منزل چک کنید همچنین می توانید با توجه به قد و وزن خود از یک رژیم مناسب استفاده کنید. رژیم باید دارای تعادلی مناسب از پروتئین و چربی و همچنین کربوهیدراتها بوده و در عین حال ویتامین ها-.مواد معدنی و کالری ها را نیز شامل شود تا بتواند سطح گلوکز را ثابت نگه داردورزش کنید.
مطالعات نشان می دهند ورزشهای مناسب و سبک به بدن کمک می کند تا به خوبی میزان گلوکز و قند خون را کنترل کند خانمهای بارداری که دچار دیابت بارداری هستند با مشورت پزشک روزانه ۳۰ دقیقه ورزش کنند. از ورزشهای مناسب در این دوران میتوان به ایروبیک و پیاده روی اشاره کرد.در صورت لزوم از دارو استفاده شود. اگر خانم های باردار توانایی کنترل قند خون با رژیم را ندارند با مشورت و نظارت پزشک می توانند از دارو استفاده کنند. در حدود ۱۵ درصد از خانمهایی که مبتلا به دیابت بارداری هستند به دارو نیاز پیدا می کنند.
آیا احتمال دارد دیابت بارداری پس از تولد نوزاد نیز ادامه یابد
جواب این سوال بله است. احتمال بروز دیابت پس از بارداری نیز چنانچه هر کدام از این موارد در شما باشد وجود دارد.
- چنانچه دچار چاقی بیش از اندازه باشید.
- دیابت شدیدی در طول بارداری گرفته باشید.
- نتایج آزمایش گلوکز پس از زایمان به سرحد رسیده باشد.
پزشکان به خانم ها توصیه می کنند برای جلوگیری از رشد دیابت پس از بارداری وزن را پایین نگه داشته و از غذاهای سالم تغذیه کنند. هچنین به شکل مرتب ورزش کنند. به علاوه اگر نوزاد از شیر سینه تغذیه کند مادر در برابر بعضی از مشکلات پس از زایمان و بارداری ایمن می شود. تحقیقات نشان داده است اگر مادران از شیر سینه نوزادان را تغذیه کنند می توانند وزن خود را تا میزان قابل توجهی کاهش دهند. همچنین با این کار می توان از دیابت نوع دوم و بیماریهای قلبی و عروقی نیز جلوگیری کرد.
در صورتی که افزایش وزن در بالا تنه جنین وجود داشته باشد چه نوع زایمانی تشخیص داده می شود؟
زایمان طبیعی گاهی در این وضیعت منجر به شکستگی استخوانی یا آسیب به اعصاب می شود که در هر دو حالت مشکل در ۹۹ درصد کودکان متولد شده بدون به جای گذاشتن عوارض دائمی بهبود می یابد. در بعضی موارد خیلی نادر کودک ممکن است به دلیل نرسیدن اکسیژن کافی در حین زایمان دچار مشکلات مغزی شود.
مانور های انجام شده همچنین ممکن است سبب آسیب به ناحیه مهبلی مادر نیز شده و یا نیازمند یک اپیزیوتومی بزرگتر باشد.به دلیل این خطرات، در صورتی که پزشک به بزرگ بودن جنین مشکوک باشد ممکن است سزراین توصیه شود. اما در صورتی که دیابت بارداری کنترل شود، تنها در درصد کمی از موارد جنین بیش از حد بزرگ می شود.
دیدگاه ها