درمان بیماری زنانه واژينيسموس‌(انقباض غیرارادی مهبل)

درمان واژینیسموس

علت بیماری زنانه واژینیسموس چیست؟با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان

این بیماری زنانه آشنا شوید.

تعریف طبی «واژینیسموس» چیست؟

انقباض غیرارادی مهبل یا واژینیسم عبارت است از انقباض عضلات اطراف مهبل (واژن) این واکنش کاملاً غیرارادی و غیرقابل کنترل بوده و مانع از ورود هر جسم خارجی حتی انگشت یا تامپون به مهبل می‌شود. هر گونه تلاش برای دخول موجب دردهای شدید می‌شود. واژینیسم اغلب علت روانی دارد.واژینیسموس اولیه در زنانی رخ می‌دهد که تاکنون هیچ‌گونه رابطه جنسی برقرار نکرده‌اند و در همان اولین رابطه با همسر، دچار این حالت می‌شوند.

در این نوع واژینیسموس ممکن است چندین سال از ازدواج زوجی بگذرد، اما نتوانند ارتباط جنسی کامل برقرار کنند و زن به صورت باکره باقی بماند.این بیماری وضعیتی است که در زنان دیده می‌شود و به معنی تنگی در واژن به علت انقباض غیرارادی عضلات ناحیه انتهایی دستگاه تناسلی است که سبب تنگی و بسته شدن مهبل می‌شود.واژینیسموس یک اختلال جنسی است که سبب ایجاد مقاربت دردناک می‌شود. زنانی که این مشکل را دارند، در هنگام رابطه زناشویی دچار درد شدیدی می‌شوند که علت آن معمولا انقباض شدید عضلات کف لگن است.

انواع واژینیسموس

زنان ممکن است در هر سن و مرحله ای از زندگی شان، واژینیسموس را تجربه کنند. این عارضه براساس زمان شروع و بروز درد و گروه عمده اولیه و ثانویه تقسیم بندیی می شود. واژینیسموس اولیه به مواردی اطلاق می شودکه زن در اولین تجربه جنسی دچار انقباض واژن شود و مرد در هنگام دخول با مانع مواجه می شود.
این عارضه، علت مشکلی به نام ازدواج به وصال نرسیده است که در طی آن زوج هرگز موفق به نزدیکی نشده اند. زنان دچار این عارضه ممکن است در هنگام معاینه واژینال نیز دچار انقباضات مشابهی شوند.

واژینیسموس ثانویه، به تجربه انقباضات واژن بعد از یک دوره رابطه جنسی موفق گفته می شود و زن ممکن است پس از سال ها انجام رابطه جنسی بر اثر مشکلی مانند عفونت و واکنش های روانینسبت به همسر و فعالیت جنسی، دچار درد و انقباض در هنگام دخول شود. ممکن است علت اولیه درمان شود یا بهبود یابد اما واژینیسموس ناشی از آن همچنان باقی بماند و دخول را دردناک یا غیرممکن سازد یا حتی در رسیدن فرد به ارگاسم، اختلال ایجاد کند.

به چه دلیلی این اتفاق می‌افتد؟

اغلب این اسپاسم‌ها به دلیل عوامل روحی و روانی است؛ یعنی به علت وجود یک سری اختلالات مانند اختلالات اضطرابی مانند افسردگی، اضطراب، سابقه یک رابطه زناشویی دردناک یا سابقه تجاوز در دوران کودکی و یا باورهای نادرست در مورد رابطه زناشویی که یک زن از اطرافیان و دوستانش شنیده. ترس بیش از حد از همسر به دلیل خشونت‌های او و سایر مسایل روحی روانی دیگر هم می‌تواند به‌طور ناخودآگاه و ناآگاهانه منجر به انقباض عضلات کف لگن و ایجاد درد ‌شود.

یعنی اصلا پای علل جسمی در میان نیست؟

کلا در اختلالات جنسی به ندرت پای علت‌های جسمی در میان است و در این زمینه هم به نظر نمی‌رسد که علل جسمی نقشی داشته باشند. ضمن اینکه بیشتر این افراد با روان‌درمانی بهبود می‌یابند و مشکل‌شان حل می‌شود.
واژینیسموس به جز درد چه علایم دیگری دارد؟

هیچ! البته درجه درد در موارد مختلف، فرق می‌کند. به عنوان مثال، خانمی ممکن است در ازدواج اول‌اش که ازدواج ناموفقی بوده یا همسرش، فرد بدخلقی بوده؛ این مشکل را تجربه کند ولی در ازدواج دوم‌اش چنین مشکلی نداشته باشد. به این حالت، می‌گوییم: واژینیسموس موقعیتی.

همان‌طور که اضطراب سبب واژینیسموس می‌شود، آیا واژینیسموس هم می‌تواند اضطراب را تشدید کند؟

البته! دو تا از چیزهایی که در خانم‌ها خیلی مهم است اعتماد به نفس و تصویری است که آنها از بدن‌شان در ذهن دارند؛ یعنی اینکه زن باید نسبت به اندام، قیافه و شکل خودش احساس خوبی داشته باشد. اگر مردی اندام یا قیافه همسرش را سرزنش کرده و به او بی‌احترامی کند، در واقع، شخصیت این زن را نابود کرده و اعتماد به نفس او را از بین برده است. هر چه زن اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد، رابطه بهتر و گرم‌تری با همسرش خواهد داشت.

علل واژینیسموس

تجربیات زندگی برای افراد گوناگون، متفاوت بوده است و بدن برخی زنان با واژینیسموس به انجام فعالیت جنسی واکنش نشان می دهد. مقاربت شتابزده در شب اول ازدواج و تجربه دردناک ناشی از این مسئله، ناآگاهی از آناتومی و عملکرد دستگاه تناسلی زن و نیز ناآشنایی با روش های فعالیت جنسی، از عمده ترین علت هایی هستند که باعث بروز این اختلال می شوند. بعضی از علت های واژینیسموس در زیر آمده است:

– سابقه بیماری، جراحی و مداخلات پزشکی
– تفاوت های فرهنگی زن و شوهر درباره روابط جنسی
– ترس از آسیب و صدمه شدید در طی نزدیکی
– اطلاعات غلط و ناآگاهی درباره فعالیت جنسی یا احساس گناه در این مورد
– دریافت اطلاعات غلط از والدین و همسالان درباره روابط و فعالیت جنسی
– سابقه خشونت و سوء استفاده جنسی
– سابقه دخول ناموفق
– ترس از عفونت
– ترس از بارداری و ...

نقش عضلات کف لگن در بروز واژینیسموس

عضلاتی که در بروز این عارضه نقشی کلیدی ایفا می کنند، دسته ای از عضلات کف لگن هستند که به گروه پوبوکوکسیژیوس معروفند. این عضلات در عملکرد جنسی و دستگاه ادراری و خروج مدفوع در زنان، نقش عمده ای دارند. در واژینیسموس، همراهی ذهن و بدن با یکدیگر، موجب ایجاد پاسخ شرطی عضلات می شود و بدن با انقباض این ماهیچه ها، لگن را از آسیب فرضی ناشی از نزدیکی حفظ می کند.

چه درمان‌هایی برای واژینیسموس وجود دارد؟

درمان‌هایی که برای این افراد انجام می‌دهیم هم درمان‌های روحی روانی است و هم درمان‌های فیزیولوژیک. درمان‌های روحی و روانی به این شکل است که تنش‌ها و اضطراب‌های این افراد را پیدا کرده و سعی می‌کنیم این تنش‌ها را کم کنیم. تمرینات ریلکسیشن یا آرامش‌بخشی به آنها می‌دهیم که این تمرین‌ها سبب می‌شود اضطراب فرد کم شده و احساس امنیت ‌کند. خیلی‌ها برای درمان واژینیسموس جراحی می‌کنند، در حالی که راه درمان، جراحی نیست. درمان این است که باورهای غلط را درمان کنیم.

برای این منظور، بهتر است زن و شوهر با هم مراجعه کنند چون لازم است که پزشک با همسر این خانم‌ها هم صحبت کند. یک سری رفتارها و برخوردهایی که با هم دارند اصلاح شود و طوری باشد که خانم در کنار همسرش احساس امنیت کند و بداند که در معرض هیچ آسیبی نیست. به آنها روش‌هایی آموزش داده می‌شود که سبب ایجاد یک رابطه عاطفی خیلی نزدیک شود. در کنار این آموزش‌ها، درمان‌های فیزیوتراپی هم برای خانم‌ها می‌گذاریم. در فیزیوتراپی به بیمار آموزش داده می‌شود که عضله کف لگن چیست و چرا منقبض می‌شود.

سپس کم‌کم به وی آموزش می‌دهیم که چه‌طور این عضله را شل کند. در کنار اینها ورزش‌های کف لگن را به فرد آموزش می‌دهیم که بتواند روی عضلات تسلط و اراده پیدا کند. در همین آموزش‌ها خانم باید آناتومی بدن‌اش را نیز بشناسد و باورهای غلطی که نسبت به بدن‌اش دارد را اصلاح کند. در کنار همه اینها یک سری تمرینات به زن و شوهر آموزش می‌دهیم که باید در خانه انجام دهند.

با انجام این تمرینات، زن و شوهر هم از نظر عاطفی به هم نزدیک‌تر می‌شوند و هم اعتماد زن نسبت به همسرش جلب می‌شود. بعد از انجام همه مراحل درمان، تقریبا ۹۰ درصد خانم‌هایی که از این مشکل رنج می‌برند، درمان می‌شوند و جالب است که خانم‌هایی موفقیت بیشتری دارند که همسران‌شان همکاری لازم را در طی درمان داشته باشند اما اگر همسر همکاری نکند، مشکل حل نمی‌شود و مزمن می‌شود.پس نقش آقایان خیلی مهم است.

تقریبا در تمام مشکلات جنسی که خانم‌ها از آن رنج می‌برند و برای درمان به ما مراجعه می‌کنند، اگر همسر حضور نداشته باشد، درمان فایده‌ای نخواهد داشت؛ چون درمان این مشکلات دو طرفه است. جالب است که در اختلالات جنسی مردانه هم همین‌طور است. افرادی که مشکلات نعوظ یا زودانزالی و ... دارند، برای درمان باید با همسران‌شان نزد پزشک بروند. همان‌طور که اضطراب در زنان ایجاد واژینیسموس می‌کند، در مردان نیز سبب ایجاد مشکلات و ناتوانایی‌های جنسی خواهد شد، بنابراین بهتر است اختلالات روانی تهدیدکننده سلامت جنسی را هر دو با هم حل کنند.

گ
ایا استفاده از حمام گرم و ژل تاثیری در کاهش انقباضات دردناک دارد؟

این بستگی به شرایط دارد. ممکن است فردی به پزشک مراجعه کند و پزشک برایش ژل یا یک ضداضطراب خفیف تجویز کند و مشکل‌اش حل شود اما معمولا خانم‌ها زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که تقریبا خودشان این مراحل را طی کرده‌اند و نتیجه‌ای نگرفته‌اند.

توصیه‌هایی برای آقایان

اولا بهتر است قبل از ازدواج به مراکز مشاوره مراجعه کنند و با یک سری مسایل مانند برخورد با همسر، مراحل نزدیکی و ... آشنا شوند؛ چون خانم‌ها مثل آقایان نیستند. خانم‌ها بیشتر عاطفی هستند و مسایل شنیداری برای آنها خیلی مهم است. آنها باید سعی کنند همیشه آرام و مهربان با همسرشان صحبت کنند و اعتماد همسر را نسبت به خود جلب کنند و همان‌طور که دوست دارند خانم‌شان همیشه تمیز و آراسته باشد، خودشان هم باید از این اصل پیروی کنند و مطمئنا انجام این کارها برای خودشان هم بهتر است.

داروها

معمولاً براي‌ واژينيسموس‌ دارو لازم‌ نيست‌ ولي‌ خواب‌آورها يا آرام‌بخش‌هاي‌ خفيف‌ ممكن‌ است‌ به‌ مدت‌ كوتاه‌ تجويز شوند.

فعاليت‌

محدوديتي‌ وجود ندارد.

رژيم‌ غذايي‌

• رژيم‌ غذايي‌ خاصي‌ ندارد.
• در اين‌ شرايط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نماييد
• اگر خود يا عضوي‌ از خانواده‌تان‌ علايم‌ واژينيسموس‌ را داشته‌ باشيد.
• اگر علي‌رغم‌ درمان‌ پس‌ از 3 هفته‌ علايم‌ بهبود نيابند.
• اگر بعد از درمان‌ علايم‌ عود كنند

عواقب

دردهای مهبلی در حین دخول یا تلاش برای دخول نه تنها مانع هر گونه دخول می‌شود بلکه منجر به دور باطلی می‌گردد که از ترس از درد و انقباض غیرارادی شروع و به درد شدید و عدم دخول ختم می‌شود واژینیسم در زنان ایجاد احساس عدم اعتماد به نفس، ناتوانی، غیرطبیعی بودن، و سرزنش خود می‌کند. واژینیسم عواقب سنگینی بر تعادل زندگی جنسی و عاطفی زوجین دارد و نیز به علت عدم تحمل دخول هر نوع جسم خارجی ازمایشهای پزشکی مربوط به بیماریهای جنسی را ناممکن می‌کند. واژینیسم در بسیاری از فرهنگها تابو محسوب می‌شود. در حالی که در صورت تشخیص به موقع، درمان آن در بیماران مشتاق به بهبودی امکان‌پذیر است

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی