درمان دندان درد در بارداری

راه های مناسب برای درمان درد دندان در زنان باردار

با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان درد دندان آشنا شوید.

دندان در در طول دوران بارداری

اکنون ارتباطی بین پوسیدگی دندان و بارداری به طور قطعی مشخص نشده است. در واقع پوسیدگی دندان، در تمام دوران زندگی و از جمله طی بارداری به عملکرد باکتری‌ها در دهان، رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات و بهداشت ضعیف دهان باز می‌گردد.

بر همین اساس دکتر آرش منصوریان، دانشیار و مدیر گروه بیماری‌های دهان و فک و صورت دانشگاه علوم پزشکی تهران بشدت بر حفظ بهداشت دهان و دندان طی بارداری تاکید می‌کند و می‌گوید: کنترل روند پوسیدگی طی بارداری بسیار مهم است؛ زیرا بزاق مادر، اولین وسیله انتقال باکتری‌های عامل پوسیدگی دندان به نوزاد است.این متخصص بیماری‌های دهان ، این تصور را که از دست رفتن حداقل یک دندان در هر بارداری امری اجتناب‌ناپذیر است، نادرست می‌داند و توضیح می‌دهد:

برخی افراد تصور می‌کنند که طی بارداری، کلسیم دندان‌های مادر به تأمین نیاز جنین اختصاص می‌یابد، در حالی‌که نیاز کلسیمی جنین از طریق ذخیره استخوانی مادر تامین می‌شود. به این علت مصرف کلسیم برای حفاظت از دندان‌ها مجاز نیست و فقط ممکن است پزشک برای تامین نیازهای تغذیه‌ای عمومی مادر و کودک، کلسیم تجویز کند.

بهداشت دندان در پیش از بارداری

در صورتی که بهداشت دهان و دندان را قبل از بارداری به خوبی رعایت کنید، در طول بارداری کمتر دچار مشکلات مرتبط با دندان می شود. توصیه های زیر موثر است:

• دندان خود را روزانه حداقل دوبار با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید
• دندان های خود را با نخ دندان تمیز کنید
• به صورت منظم به دندان پزشک مراجعه کنید
• در صورتی که تصمیم دارید باردار شوید، به دندان پزشک رجوع کنید. درمان دندان پیش از بارداری بهتر است.
• درصورتی که در طول بارداری باید دندان خود را درمان کنید، اغلب پس از سه ماهه اول بارداری می توان از روش های غیرفوری بهره برد.

خونریزی از لثه زیاد اتفاق می‌افتد

شایع‌ترین عارضه دهانی در دوران بارداری ژنژیویت حاملگی یا همان خونریزی و حساس شدن لثه‌ها نسبت به محرک‌های موضعی همچون مسواک است.دکتر منصوریان درباره این عارضه می‌‌گوید:

خونریزی از لثه‌ها ناشی از التهاب لثه‌ها و افزایش ترشح هورمون استروژن طی بارداری است که معمولا از ماه دوم بارداری شروع می‌شود.

این متخصص به جرم دندان نیز به عنوان یکی از عوامل موثر در خونریزی از لثه‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: جرم‌گیری و حفظ بهداشت مناسب دهان طی بارداری ضروری است و بنابر تاکید دندانپزشکان در صورتی که جرم‌ها به ایجاد ضایعه‌های خونریزی دهنده منجر شود یا جویدن را با مشکل روبه‌رو سازد، باید از طریق جراحی یا لیزر برداشته شود.

3 ماهه دوم بارداری؛ زمان رسیدگی به مشکلات دندانی

سه ماهه دوم بارداری بی‌خطرترین دوره برای انجام هر نوع اقدام درمانی در حوزه پزشکی و دندانپزشکی است؛ البته در هر شرایطی بهتر است کارهای اساسی دندانپزشکی یا اعمال جراحی مهم را تا بعد از زایمان به تأخیر انداخت. به گفته دکتر منصوریان اوایل سه ماهه سوم هم، زمان خوبی برای درمان‌های معمول دندانپزشکی است، اما بعد از اواسط سه ماهه سوم نباید هیچ‌گونه عمل دندانپزشکی انتخابی برای باردار صورت بگیرد.

نکته بسیار مهم آن‌که بارداران باید از دراز کشیدن طولانی‌مدت روی صندلی دندانپزشکی اجتناب کنند تا دچار عوارض ناشی از کاهش فشارخون نشوند. درباره سه ماهه اول بارداری نیز به علت آسیب‌پذیر‌بودن جنین در این دوره هیچ‌گونه عمل دندانپزشکی انتخابی نباید انجام گیرد.

ترس از رادیوگرافی‌های دندانی

انجام رادیوگرافی دندانی در دوران بارداری از مواردی است که هنوز مورد بحث است. بی‌شک از کاربرد اشعه طی بارداری بویژه در سه ماهه اول باید اجتناب کرد، زیرا جنین در حال رشد به طور خاصی مستعد آسیب‌های ناشی از پرتونگاری است.

دکتر منصوریان اضافه می‌کند: چنانچه انجام درمان‌های دندانپزشکی ضرورت پیدا کند، معمولا برای تشخیص صحیح و درمان مناسب نیاز به رادیوگرافی خواهد بود. در چنین شرایطی استفاده از روپوش‌های سربی ضروری است. با این حال تاکید می‌شود که باوجود ناچیز بودن خطرات رادیوگرافی‌های دندانپزشکی، دندانپزشک نباید در دوران بارداری بی‌پروا اقدام به تجویز آن کند؛ یعنی رادیوگرافی باید به طور انتخابی و فقط هنگام ضرورت و به منظور رسیدن به اهداف تشخیص و درمان مناسب انجام شود.

استامینوفن؛ بهترین داروی مسکن در بارداری

بسیاری از باردارانی که به رفع مشکلات دندانی خود اقدام می‌کنند برای استفاده از مسکن‌ها در دوره بعد از درمان دچار تردید هستند و به همین علت حاضرند درد بکشند، اما مسکن نخورند. دکتر منصوریان برای رفع نگرانی چنین افرادی مصرف استامینوفن را به عنوان بهترین داروی مسکن انتخابی طی بارداری توصیه و اظهار می‌کند:

مصرف آسپرین‌ها خطر انقباض مجاری عروقی، خونریزی‌های پس از زایمان و تأخیر در زایمان را به دنبال خواهد داشت که این خطر در سه ماهه سوم افزایش می‌یابد.درباره آنتی‌بیوتیک‌ها نیز پنی‌سیلین‌ها، اریترومایسین و سفالوسپورین‌ها برای مادر باردار و فرزندش بی‌خطر است. در صورت کنترل نشدن عفونت با این داروها باید میزان مصرف دارو را افزایش داد یا دفعات تجویز را بیشتر کرد.

همچنین تتراسایکلین در دوران بارداری نباید تجویز شود، اما بهترین توصیه به بارداران برای درمان مشکلات دندانی آن است که رادیوگرافی‌ها، اعمال ترمیمی، روکش دندان و جراحی‌های مهم را تا بعد از بارداری به تأخیر اندازند.

علت دندان درد در بارداری

فرسایش دندان

زنانی که ویار دارند، استفراغ مکرر باعث فرسایش مینای پست دندان های عقب می شود. در صورتی که به صورت مکرر استفراغ می کنید، با تماس به مطب دندان پزشک در مورد روش هایی برای جلوگیری از فرسایش دندان مشورت بگیرید.

به خاطر داشته باشید که دقیقا پس از استفراغ کردن مسواک نزنید، زیرا مسواک زدن در این وضعیت به اسید داخل دهان کمک می کند تا دندان ها فرسوده شوند. قبل از مسواک زدن، با ترکیبی از جوش شیرین و آب یا یک دهانشویه تجاری، دهان خود را بشویید تا سطح اسید دهان خود را کاهش دهید.

خشکی دهان

بسیاری از زنان باردار از خشکی دهان شکوه دارند. می توانید با نوشیدن آب فراوان و با مصرف آب نبات ها یا آدامس های سفت بدون شکر ترشح بزاق را تحریک کنید و دهان خود را مرطوب نگه دارید. این مواد غذایی حاوی زایلیتول هستند که باکتری های مضری که باعث پوسیدگی دندان می شوند را کاهش می دهند.

افزایش ترشح بزاق

بعضی از زنان باردار هم به نسبت کمتر دچار مشکل افزایش ترشح بزاق در دهان خود می شوند. این بیماری در اوایل بارداری بوجود می آید و در سه ماهه اول بارداری از بین می رود و ممکن است همراه با تهوع باشد.

راه های درمان دندان درد در بارداری

بهترین روش برای مراقبت از دندان مراجعه به دندان پزشک برای معاینه و تمیز کردن دندان پیش از باردار شدن است. درمان بیماری پریودنتال نیز باید در این زمان صورت بگیرد.در طول دوره بارداری، سه ماهه دوم بهترین زمان برای درمان دندان است. در صورت امکان، از روش های درمانی اصلی مثل بازسازی و جراحی تا زمان به دنیا آمدن نوزاد خودداری کنید.

در طول سه ماهه اول بارداری، سیستم های اندام رحم در حال رشد هستند و رحم به شدت به اثرات محیط زیست حساس است. در نیمه دوم سه ماهه سوم، به دلیل حساس شدن رحم به اثرات خارجی خطر تولد پیش از موعد وجود دارد. همچنین، در پایان دوره بارداری، نمی توانید به راحتی روی صندلی دندان پزشک بنشینید.

پس از گذشت 20 هفته از بارداری، زنان باید به مدت طولانی به پشت دراز بکشند. این کار باعث می شود که بر عروق خونی بزرگ فشار وارد شود و در گردش خون تغییر ایجاد می کند.
علت های شایع مشکلات دندان در طول بارداری شامل موارد زیر است:

• مشکلات لثه
• تهوع
• تمایل شدید به غذاهای شکردار
• اوق زدن در حین مسواک زدن دندان ها
• مشکلات لثه

هورمون های مرتبط با بارداری باعث می شوند که بعضی از زنان در معرض مشکلات لثه قرار بگیرند. این مشکلات از قرار زیر هستند.ورم لثه- این مشکل مخصوصا در طول سه ماهه دوم بارداری بوجود می آید. علائم این بیماری شامل ورم لثه ها و خونرویزی مخصوصا در حین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است.

بیماری پریودنتال تشخیص داده نشده یا درمان نشده- بارداری باعث تشدید این عفونت مزمن لثه می شود که با ورم لثه درمان نشده بوجود می آید و منجر به از بین رفتن دندان می شود. این بیماری به صورت اپولیس بارداری نشان داده می شود که ممکن است پس از بدنیا آمدن نوزاد برطرف شود، این احتمال هم وجود دارد که پس از بدنیا آمدن بچه هم بیماری برطرف نگردد.در طول بارداری، مشکلات لثه که بوجود می آیند به دلیل افزایش پلاک نیستند، بلکه به دلیل واکنش بد به پلاک در نتیجه افزایش سطوح هورمون ها است.

در مورد مشکلات لثه ای که ممکن است داشته باشید با دندان پزشک مشورت کنید. مسواک نرم تری تهیه کنید و دندان های خود را به صورت منظم روزی دوبار مسواک بزنید. از خمیردندان حاوی فلوئورید استفاده کنید تا از دندان در برابر پوسیدگی محافظت کنید.

در صورتی که در طول بارداری مشکلات لثه داشته اید، حتما پس از بدنیا آمدن بچه پیش دندان پزشک بروید تا لثه های شما را معاینه کند. در حالی که اغلب مشکلات لثه ناشی از هورمون های بارداری پس از بدنیا آمدن نوزاد از بین می رود، تعداد کمی از زنان سطح بیماری لثه عمیق تری پیدا کرده اند که برای برطرف سازی آن به درمان نیاز است.

استفراغ کردن به دندان ها آسیب می رساند

هورمون های بارداری باعث نرم شدن حلقه عضله ای می شوند که غذا را داخل معده نگه می دهد. تهوع یا استفراغ مرتبط با ویار باعث می شود که دندان های شما با یک اسید معده قوی پوشش داده شوند. تهوع و استفراغ باعث آسیب به مینای دندان و افزایش احتمال پوسیدگی دندان می شود.

برای برطرف سازی این مشکل موارد زیر را رعایت کنید:

• دندان های خود را فورا پس از استفراغ کردن مسواک نزنید. در حین اینکه دندان ها با اسیدهای معده پوشش داده می شوند، مسواک زدن باعث ایجاد خراش بر روی مینای دندان می شود. دندان های خود را به طور کامل با آب خالی بشوئید.
• دهانشویه حاوی فلوراید (فلوئورید)مصرف کنید
• در صورتی که دهانشویه حاوی فلوئورید ندارید، کمی از خمیر دندان حاوی فلوئورید را روی انگشت خود قرار دهید و آن را روی دندان ها بمالید. دندان ها را به طور کامل با آب بشوئید. دندان های خود را حداقل یک ساعت پس از استفراغ کردن مسواک بزنید.

اوق زدن در حین مسواک زدن

بعضی از زنان باردار در حین مسواک زدن، مخصوصا در حین مسواک زدن دندان های آسیا، احساس تهوع پیدا می کنند و اوق می زنند. با این حال، در صورتی که به صورت منظم مسواک نزنید، خطر پوسیدگی دندان وجود دارد. توصیه هایی که در این زمینه می توان ارائه کرد از قرار زیر است:

• از مسواکی استفاده کنید که سرکوچکی داشته باشد، مثل مسواک های مخصوص کودکان
• عمل مسواک زدن را به آهستگی انجام دهید
• چشم های خود را ببندید و بر نفس کشیدن متمرکز شوید
• کاری دیگری انجام دهید که حواس شما را نسبت به مسواک زدن پرت کند، برای مثال موسیقی گوش کنید
• در صورتی که مزه خمیردندان باعث تهوع می شود، خمیردندان دیگری را تهیه کنید. یا می توانید دندان های خود را با آب مسواک بزنید و پس از آن از دهانشویه استفاده کنید. در سریع زمان ممکن، به عادت مسواک زدن با خمیردندان فلوئورید برگردید.

تمایل شدید به بعضی از غذاها در طول بارداری

بعضی از زنان در حین بارداری ویار شدیدی به بعضی از غذاها پیدا می کنند و از بعضی از غذاها به شدت پرهیز می کنند. تمایل زیاد به میان وعده های قندی خطر فرسودگی دندان را افزایش می دهد. سعی کنید در عوض از غذاهایی استفاده کنید که قند کمی دارند.در صورتی که برای رفع ویار خود حتما باید چیزهای شیرین بخورید، سعی کنید گزینه های سالم تری مثل میوه های تازه را انتخاب کنید. پس از خوردن میان وعده های شیرین، دهان خود را با آب یا شیر دهان شویه کنید.

پیشگیری از دندان درد و مشکلات دهان و دندان در بارداری

• در طول بارداری کلسیم بیشتری مصرف کنید
• بایستی در طول بارداری میزان مصرف کلسیوم را افزایش دهید. کلسیوم کافی باعث محافظت از توده استخوان شما و برآورده سازی نیازهای غذایی نوزاد در حال رشد شما می شود.
• منابع مناسب کلسیوم در رژیم غذایی شامل شیر، پنیر،ماست، شیرسویای کم چرب می باشد.
• در طول بارداری ویتامین دی بیشتری مصرف کنید
• ویتامین دی به بدن کمک می کند تا از کلسیم استفاده کند. منابع مناسب ویتامین دی شامل موارد زیر است:
• پنیر
• کره گیاهی
• ماهی های چرب مثل ماهی آزاد

درمان دندان درد در دوران بارداری کمی با زمان های دیگر فرق دارد. برخی از کارهای پیشگیرانه را می توان در منزل انجام داد و برای شماری دیگر باید به دندان پزشک مراجعه کرد. ذکر این نکته لازم است که باید حتما به دندانپزشک بگویید که باردار هستید تا از عکس برداری رادیوگرافی پرهیز کند.

فقط در صورت اضطرار و نیاز با رعایت نکات خاصی آن را انجام دهد و سپس به ترمیم دندان هایتان بپردازد. دندانپزشکتان می تواند در صورت لزوم برای تسکین درد شدید دندان از داروهای مسکن مناسب که به جنین آسیبی نمی رسانند تجویز کند. اگر چرک، عفونت یا آبسه در محل دندان هایتان مشاهده کردید، حتماً به دندانپزشک مراجعه نمایید.

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی