سزارین بهتر است یا زایمان طبیعی ؟

زایمان سزارین بهتر است یا زایمان طبیعی ؟

متاسفانه این روزها زایمان به روش سزارین به یک مد در جامعه تبدیل شده و بسیاری از خانم‌ها بدون هیچ تفکری و تنها به دلیل ترس از درد زایمان طبیعی، سزارین را انتخاب می‌کنند. البته انجام عمل سزارین، مزایا و معایبی دارد که لازم است با دقت به آن توجه کرد. اما بدون تردید می‌توان گفت که زایمان سزارین انتخابی توسط مادر عوارض زیادی را به همراه دارد.

سزارین یک حسن دارد و هزار عیب

تنها مزایای زایمان سزارین انتخابی، اطلاع مادر از چگونگی زایمان و عامل دیگر راحتی آن برای جراح است. اما خانم‌ها باید بدانند که جراحی سزارین یک جراحی بزرگ شکمی و بسیار جدی است و از شروع سزارین تا حین عمل و پس از آن سه تا چهار ساعت طول می‌کشد.حتی بسیاری از خانم‌های باردار در مورد انجام زایمان واژینال یا همان طبیعی بعد از زایمان سزارین مطلع نیستند و در واقع بسیاری از پزشکان این اجازه را به زنان نمی‌دهند تا بعد از سزارین، طبیعی زایمان کنند.

افتادگی مثانه در سزارین

مشکل افتادگی مثانه یا کف لگن در زایمان طبیعی نسبت به سزارین کمی بیشتر است زیرا فشار فیزیکی که سر نوزاد با 10 سانتی متر قطر به عضلات و اعصاب لگن وارد می‌کند مسلما بیشتر است. با این حال برای این مسئله هم راهکارهایی وجود دارد از جمله اینکه برشی که در قسمت پایین می‌دهیم را درست مثل روز اول ترمیم می‌کنیم. علاوه براین با انجام ورزش‌های مخصوص بعد از زایمان از جمله «کگل» برای 6 تا 8 هفته و مراجعه به فیزیوتراپ و انجام بیوفیدبک تراپی و استفاده از وسیله مخصوص برای تحریک عضلات کف لگن می‌توان این عضلات را به حالت اولیه برگرداند. البته این مسئله فقط در همان 6 تا 8 جلسه تمام نمی‌شود و فرد باید تا آخر عمر این ورزش ها را انجام دهد. حتی در سزارین نیز این افتادگی ها ایجاد می‌شود. بیماران زیادی هستند که بعد از دو یا سه بار سزارین دچار افتادگی لگن و بی اختیاری ادرار می‌شوند زیرا هورمون‌هایی که در بارداری ترشح می‌شوند تمام عضلات بدن را شل می‌کنند و این شل شدن هر دفعه تکرار می‌شود و منجر به افتادگی می‌شود. اما خب مسلما در سزارین چون آسیب موضعی کمتر است افتادگی کمتر خواهد بود.

بعد از سزارین بهبود آسان نیست

بهبود جراحی سزارین ساده نیست. مدت معمول اقامت در بیمارستان بعد از جراحی سزارین معمولا چهار تا پنج روز است و در مقایسه با دو روز برای مادرانی که زایمان طبیعی دارند، کمی طولانی‌تر است.در واقع روز بعد از جراحی معمولا مادران باید حرکت داشته باشند اما هنوز هم به آرامبخش و مسکن نیاز دارند. پرستار به مادر باردار کمک می‌کند تا شروع به حرکت کند تا خطر تشکیل لخته در پاها و بدن کمتر شود.

موضوع بسیار مهم آن است که چون رحم نزدیک روده‌ها و مثانه قرار دارد، برش سزارین باید به دقت انجام شود؛ چرا که ممکن است به ارگان‌های دیگر آسیب‌رسیده و سبب خونریزی یا عفونت شود و برای زنانی که سه تا چند سزارین داشته‌اند این خطرات بسیار بیشتر خواهد بود.از طرفی جفت در عمقی به رحم چسبیده و به سختی خارج می‌شود بنابراین ممکن است خطر خونریزی سنگین وجود داشته باشند و حتی احتمال نیاز به تزریق خون بالاست. گاهی نیز هیسترکتومی یا برداشتن رحم تنها راه نجات جان مادر است.

در عین حال پزشکان معتقدند بیش از 40 درصد خانم‌هایی که سه سزارین بیشتر داشته‌اند ممکن است دچار این عوارض شوند. بنابراین انجام زایمان سزارین باید محدود به افرادی شود که از نظر پزشکی لازم است نجات‌دهنده جان مادر باشد.بسیاری از مادران باید بدانند که وقتی از بیمارستان مرخص می‌شوند نباید به مدت حداقل دو ماه چیز سنگینی به غیراز نوزاد خود بلند کنند. همچنین نباید به مدت دو هفته رانندگی و به مدت چهار تا شش هفته هم ورزش کنند و حداقل شش هفته فعالیت جنسی نداشته باشند .

افزایش خطر خونریزی در سزارین

خونریزی‌ به دنبال سزارین و عفونت‌های محل عمل و رحم تقریبا دو برابر بیشتر از زایمان طبیعی است و برخلاف تصور عموم افراد، سلامت مادر در سزارین بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرد.

بیهوشی خطرناک در سزارین

مساله بیهوشی حین سزارین می‌تواند مشکلاتی را برای مادر به وجود آورد. سزارین در هر صورت یک عمل جراحی است و به دنبال آن مشکلات ناشی از جراحی نیز برای مادر پیش خواهد آمد. در عین حال علاوه بر عوارض بیهوشی می‌توان به مشکلات ادراری مانند سوزش ادرار، عفونت‌های ادراری و درد ناحیه مثانه پس از سزارین اشاره کرد.

شادابی پس از زایمان طبیعی

سرحالی و شادابی مادر پس از زایمان طبیعی نکته بسیار مهمی است. مادری که زایمان طبیعی می‌کند، همان روز پس از زایمان به راحتی می‌تواند کارهای مربوط به خود و بچه را انجام دهد اما مادری که سزارین می‌کند چند روز باید استراحت کند.دردهای پس از سزارین نیز خیلی زیاد است؛ به طوری که مادر نیاز به مسکن پیدا می‌کند. در حالی که به صورت معمولی و طبیعی مادر هفت تا هشت ساعت قبل از زایمان طبیعی درد خواهد داشت. اما در مورد سزارین این دردها چند روز ادامه می‌یابند.

سزارین سد راه زایمان طبیعی

مادر می‌تواند پس از فقط یک بار سزارین، زایمان طبیعی داشته باشد اما مادران اغلب این نکته را نادیده می‌گیرند. در چنین شرایطی ممکن است خانمی دو یا سه بار تحت جراحی قرار گیرد و همین مساله باعث افزایش احتمال چسبندگی‌ها و دردهای ناشی از آن می‌شود. این چسبندگی‌ها هم ممکن است مشکلاتی از جمله مشکلات گوارشی را برای بیمار به وجود آورند.

سزارین بهتر است یا طبیعی ؟

مشکل کاهش وزن بعد از زایمان سزارین

خانم‌هایی که زایمان طبیعی دارند بسیار زودتر از خانم‌های سزارینی فعالیت روزانه خود را آغاز می‌کنند و به واسطه فعالیت‌ها و ورزش‌های بعد از زایمان زودتر به تناسب اندام می‌رسند؛ چرا که عوارض بیهوشی و درد ناشی از بخیه‌ها و فشارهای شکمی را ندارند. در عین حال به راحتی قادرند به نوزادشان شیر دهند و همین شیردهی موجب سوختن 500 کالری در طول شبانه روز خواهد شد.

سزارین، دشمن اولین واکسن نوزاد

مادرانی که زایمان طبیعی دارند در شیردهی به ویژه دادن آغوز به نوزاد خود موفق‌تر هستند و به دلیل درد زیاد، خونریزی یا بیهوشی، نوزاد خود را از خوردن آغوز به عنوان اولین واکسن کودک، محروم نمی‌کنند.

خداحافظی با خاطرات شیرین به دلیل سزارین

اغلب خانم‌ها دوست دارند در طول مدت زایمان خود کاملا هوشیار بوده و به‌طور کامل در جریان روند زایمان قرار گیرند. درمدت انجام عمل سزارین ممکن است از بیهوشی عمومی استفاده شود و در نتیجه تماس اولیه نوزاد با مادر و شروع شیردهی به نوزاد به تاخیر می‌افتد و مادر لذت شیرین درآغوش گرفتن نوزاد بلافاصله بعد از زایمان را از دست می‌دهد.

سزارین باعث نازایی می‌شود ؟

در تکرار سزارین محدودیتی وجود ندارد اما هرچه تعداد سزارین‌ها بالاتر می‌رود خطر نیز بیشتر می‌شود. معمولا بعد از سه یا چهاربار سزارین شکم به قدری چسبندگی پیدا می‌کند که برگشتن به آناتومی طبیعی مثانه و رحم بسیار مشکل می‌شود و قسمتی که برش داده شده آنقدر نازک می‌شود که احتمال پارگی رحم قبل از زایمان به‌وجود می‌آید. متاسفانه حدود 15 تا 20 درصد از افرادی که سزارین داشته اند برای بار دوم که می‌خواهند بچه‌دار شوند موفق نمی‌شوند و وقتی از لوله‌های رحم شان عکسبرداری می‌شود اکثرا چسبندگی دارند. درواقع هرگونه دستکاری و عمل جراحی که روی شکم انجام می‌شود از آپاندیس گرفته تا کیست تخمدان و سزارین مقدار کمی چسبندگی ایجاد می‌کند و این چسبندگی می‌تواند لوله‌های رحمی را ببندد و منجر به نازایی شود.

خطر سزارین برای نوزاد و مادر

در نوزادانی که به روش سزارین متولد می‌شوند، خطر ابتلا به دیابت نوع اول، ابتلا به آسم و آلرژی بسیار بالاتر از نوزادانی است که به روش زایمان طبیعی به دنیا می‌آیند. حتی تحقیقات نشان می‌دهند سندروم مرگ ناگهانی نوزادان در ماه‌های نخست، در نوزادانی که به شیوه سزارین متولد می‌شوند تا سه برابر بیشتر است. همچنین افسردگی مادران سزارینی دوبرابر مادرانی است که به روش زایمان طبیعی وضع حمل کرده‌اند.

عوارض کوتاه مدت زایمان طبیعی

1. انقباض های رحم در حین زایمان مادر
2. نامرتب شدن ضربان جنین
3. تحت فشار قرار گرفتن بند ناف نوزاد در طول زایمان: در این حالت ممکن است مادر در حین زایمان دچار خونریزی شود.
4. خونریزی: تا حد 500 سی سی طبیعی است. اگر میزان خونریزی زیاد باشد و مادر دیر به پزشک مراجعه کند، احتمال اینکه جانش را از دست بدهد وجود دارد.
5. تغییر فرم دستگاه تناسلی: افتادگی مثانه یا پارگی قسمت انتهایی واژن، عمدتا در خانم هایی که زایمان های متعدد داشته اند یا جنین درشت دارند دیده می شود.
6. عفونت
7. فشار خون بالا
8. درد شدید: یکی از روش های کنترل درد، تزریق داروی مسکن داخل عضله است. روش دوم استفاده از گازهای تنفسی است و درد زایمان مادر با تنفس این گاز تا حدودی کاهش پیدا می کند. روش سوم، ایجاد بی حسی از طریق اپیدورال در ناحیه کمر است. داروی بی حسی با استفاده از سوزن باریکی از میان ستون فقرات مادر به داخل فضای اپیدورال تزریق شده و زائو دچار بیهوشی موضعی در ناحیه کمر می شود که این خود عوارضی را در پی دارد.
9. تولد دیررس نوزاد در نتیجه تزریق داروی بی حسی: تزریق داروی بی حسی در فضای اپیدورال، زایمان را به تاخیر می انداز. یعنی اگر قرار است نوزاد در طول 6 ساعت به دنیا بیاید، این زمان به 8 ساعت تغییر پیدا می کند.
10. ناتوانی مادر در زور زدن: تزریق داروی بی حسی باعث می شود تا مادر توان لازم برای زور زدن را نداشته باشد و پزشکان از فورسپس برای خارج کردن نوزاد استفاده کنند.
11. استرس زیاد: تولد به موقع نوزاد و جلوگیری از آسیب های بعدی به بچه و مادر

عوارض بلندمدت زایمان طبیعی

1. خونریزی های دیررس: یعنی ممکن است بعد از زایمان مقداری از جفت درون بدن باقی مانده و مادر بعد از چند روز دچار خونریزی شده و عفونت کند.
2. افتادگی، شل شدگی و باز شدن واژن: خانم ها بیشترین شکایت را از این مورد دارند.
3. عدم کنترل ادرار و مدفوع: عدم کنترل ادرار شایع تر است. عدم کنترل مدفوع در مادرانی دیده می شود که ماهیچه های اسفنکتر مقعدشان در موقع زایمان آسیب دیده باشد.

عوارض برای نوزاد در زایمان طبیعی

1. مرگ جنین در داخل رحم: اگر نوزاد به موقع متولد نشود، یا صدای قلب جنین افت کند و به کمتر از 120 ضربه در دقیقه برسد و پزشک معالج این احتمال را بدهد که بچه تا 10، 15 دقیقه آینده به دنیا نخواهد آمد، در این صورت جنین داخل رحم مادر جانش را از دست می دهد.
2. خونریزی و شکستگی جمجمه نوزاد: وقتی خروج جنین با مشکل مواجه شود، پزشکان با استفاده از یک وسیله فیزیکی به نام فورسپس یا دستگاه مکش، نوزاد را از شکم خارج می کنند. از این وسیله نباید افراد غیرمتخصص استفاده کنند چرا که بعضا باعث به وجود آمدن آسیب هایی به مغز و جمجمه بچه و همچنین پاره شدن مجرای تناسلی مادر می شود.

مزایا زایمان طبیعی

1. جمع شدن سریع رحم
2. سرپا شدن: اگر مادر بعد از زایمان طبیعی در قسمت انتهایی واژنش برش نداشته باشد، یکی دو ساعت بعد می تواند بنشیند. در صورتی که برش داشته باشد، با استفاده از مسکّن در کمتر از شش ساعت می تواند سرپا شود اما نمی تواند فعالیت های روزمره اش را داشته باشد.
3. ارتباط بهتر نوزاد با مادر: در زایمان طبیعی چون نوزاد بلافاصله در آغوش مادر قرار می گیرد، نوزاد از اولین شیر مادر که به نوعی واکسن هم هست، تغذیه کرده و تکامل بهتری پیدا می کند. علاوه بر اینها مادر هر چه زودتر نوزادش را در آغوشش بگیرد، خونریزی پس از زایمانش کمتر خواهد بود.

زایمان طبیعی بهتر است چون ...

عوارض زایمان طبیعی یک سوم سزارین و دوره نقاهتش خیلی کمتر است و در آن از ماده بیهوشی استفاده نمی‌شود. نوزادی که با زایمان طبیعی به دنیا می‌آید ریه‌هایش خالی است و احتمال بیماری مشکل تنفسی گذرای نوزادی برایش کمتر است. این نوزادان وقتی به دنیا می‌آیند خیلی هوشیارتر هستند و کمتر به اکسیژن نیاز پیدا می‌کنند و زیردستگاه‌هود (و دستگاه مراقبت ویژه) نمی‌مانند. این مزایا حدود 20 سال است که اثبات شده اما متاسفانه در ایران این فرهنگ هنوز جا نیفتاده است. درد زایمان طبیعی بعد از زایمان کمتر است اما قبل زایمان بیشتر است که اگر هم از روش‌های بدون درد استفاده شود دیگر بیمار دردی حس نخواهد کرد. علاوه براین برش آن کوچک‌تر و در حد 5سانتی‌متر است و فقط 3 تا 4 لایه شکم باز می‌شود اما در سزارین حدودا 7 لایه از شکم باز می‌شود.

تهیه شده مجله اینترنتی دلگرم

مرضیه ملایری