کاربردهای سفته
سفته یکی از اسناد تجاری است که حتما باید در نوشتن آن دقت بسیاری داشته باشید. زیرا در غیر این صورت میتواند برای شما مشکلات فراوانی ایجاد کند. این سند بهادار معمولا در موارد زیر مورد استفاده قرار میگیرد.
- پرداخت وجه
- کسب اعتبار
- برای تضمین اجرای تعهدات (در بازار ایران شایعترین کاربرد سفته مورد سوم است.)
در مواردی بانکها هنگام پرداخت وام از وامگیرنده به میزان مبلغ وام، سفته دریافت میکنند. همچنین سفته، در معاملات بازرگانی نیز کاربرد دارد.
به این شکل که بدهکار با دادن سفته به طلبکار متعهد میشود که مبلغ معینی را در مهلت تعیین شده به او پرداخت کند. در موارد بسیاری نیز یکی از مدارکی که در زمان استخدام از افراد دریافت میشود، مبلغ سفته به درخواست کارفرما تعیین و معمولا بابت حسن انجام کار دریافت میشود.
مندرجات سفته
به موجب ماده ۳۰۸ قانون تجارت، سفته علاوه بر امضا یا مهر، باید دارای تاریخ و متضمن مراتب ذیل باشد: مبلغی که باید تادیه شود با تمام حروف، نام گیرنده وجه و تاریخ پرداخت باید در سفته مشخص باشد.
پس طبق ماده ۳۰۸ قانون تجارت، سفته علاوه بر مهر یا امضا باید دارای تاریخ باشد و علاوه بر این، طبق بند یک همین ماده، تعیین مبلغی که باید پرداخت شود، با تمام حروف ضروری است.
نام و نام خانوادگی گیرنده وجه، تاریخ پرداخت وجه، علاوه بر اینها، نوشتن نام خانوادگی صادرکننده، اقامتگاه وی و محل پرداخت سفته نیز ضروری است.
در صورتی که سفته برای شخص معینی صادر شود، نام و نام خانوادگی او در سفته آورده میشود، در غیر این صورت به جای نام او نوشته میشود: در «وجه حامل».
در صورتی که نام خانوادگی یک شخص معین در سفته نوشته شود، این شخص طلبکار میشود و در غیر این صورت، هر که سفته را در اختیار داشته باشد، طلبکار محسوب میشود و میتواند در سررسید سفته، مبلغ آن را طلب کند و اگر سررسید درج نشود، سفته عندالمطالبه محسوب میشود و در سفته عندالمطالبه، صادرکننده باید به محض مطالبه، مبلغ آن را پرداخت کند اما اگر مندرجات قانونی در سفته قید نشود، آنگاه چه میشود؟
متأسفانه قانونگذار در فصل دوم باب چهارم قانون تجارت که مقررات مربوط به سفته را بیان میکند، به ضمانت اجرای عدم ذکر مندرجات مندرج در ماده ۳۰۸ اشارهای نکرده است اما در قوانین خارجی به این نکته اشاره شده است.
اصطلاحات مشترک چک و سفته
چک و سفته به دلیل اینکه هر دو سند تجاری محسوب میشوند و همچنین گاهی کاربردهای سفته و چک مشترک است، بنابراین دارای اصطلاحاتی کاربردی یکسانی نیز هستند. در ادامه برخی از این واژه ها بررسی میکنیم.
سفته بدون نام
سفته بدون نام، حالتی دیگر از نحوه تنظیم سفته است. در این حالت، در تنظیم سند این امکان وجود دارد که بدهکار، سفتهای را که صادر میکند، بدون ذکر نام طلبکار به وی بدهد که در این صورت فرد میتواند یا خودش برای گرفتن در سررسید اقدام یا این که آن را به دیگری حواله بدهد.
عبارت حواله کرد در سفته به شخص دارنده این اختیار را میدهد که بتواند سفته را به دیگری منتقل کند ولی اگر حواله کرد، خط خورده شود، دارنده سفته نمیتواند آن را به دیگری انتقال دهد و تنها خود وی برای وصول آن اقدام کند، علاوه بر آن که میتواند با پشت نویسی آن را به شخص دیگری انتقال دهد.
ظهر نویسی یا پشت نویسی سفته
ظهرنویسی یعنی دارنده سفته مطالبی را که در برگیرنده هدف او از دریافت یا انتقال سفته است، در پشت آن نوشته و زیر این آن را امضا میکند.
به طور مثال طلبکار میتواند سفته را تا موعد سررسید نزد خود نگه دارد یا اینکه در صورت نیاز به پول آن، طلبش را در برابر دریافت مبلغی کمتر به یک شخص دیگر انتقال دهد. بنابراین، برای انتقال سفته به دیگری، آن را پشتنویسی (ظهرنویسی) میکنند.
ضمانت با سفته
اگر قرار است سفته به نام شما صادر شود یا اینکه با ظهرنویسی به شما انتقال یابد، میتوانید برای اطمینان بیشتر از پرداخت وجه آن، ضامن بخواهید. بنابراین ضامن سفته هم باید آن را ظهرنویسی و امضا کند.
ضمانت سفته برای دارنده این امتیاز را دارد که موقع وصول مبلغ میتواند علاوه بر امضاکننده اصلی، به ضامن هم مراجعه کند. این حق برای تمام امضاکنندگان بعدی سفته هم وجود خواهد داشت. در صورتی که برای وصول مبلغ به ضامن مراجعه و او مبلغ را بپردازد، این شخص میتواند برای دریافت مبلغ ذکر شده به امضاکنندگان قبلی مراجعه کند.
راههای وصول وجه سفته
برای وصول وجه سفته از ۲ طریق میتوان اقدام کرد.
- وصول وجه سفته از طریق اجرای اسناد رسمی: چون سفته از اسناد لازمالاجراست، در صورتی که دارنده به وظایف قانونی خود عمل کرده باشد، میتواند علیه صادرکننده، پشت نویس و ضامن به اجرای اسناد رسمی واقع در اداره ثبت مراجعه و تقاضای توقیف اموال بلامعارض اشخاص فوق و وصول طلب خود را کند.
- وصول وجه سفته از طریق مراجع قضایی دادگستری: دارنده سفته با تقدیم دادخواست حقوقی علیه یک یا تمام مسئولان سند تجاری اقامه دعوی میکند و در صورتی که به محکومیت قطعی صادرکننده منجر شود و اگر اموالی از محکوم تحصیل نشود، میتواند به استناد قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی تقاضای بازداشت شخص محکوم را کند.
دیدگاه ها