دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
انتشار یا تهدید به انتشار اسکرین شات چه مجازاتی در قانون دارد ؟
6
زمان مطالعه: 10 دقیقه
اگر کسی از گفت و گوی محرمانه با شخص دیگری اقدام به گرفتن اسکرین شات نماید و آن را نشر دهد یا حتی تهدید به نشر اسکرین شات بنماید، مجرم محسوب شده و طبق قانون مجازات اسلامی به 74 ضربه شلاق و 2 سال حبس محکوم می گردد.

جرم انتشار اسکرین شات

خیلی پیش می‌آید که برای اثبات موضوعی یا نشان دادن چیزی جالب به دوست‌مان نیاز پیدا می‌کنیم از صفحه نمایش گوشی یا تبلت‌ خود عکس بگیریم. به این کار اصطلاحا «اسکرین‌شات گرفتن» گفته می‌شود. احتمالا این نام بارها به گوش‌تان خورده و به‌مراتب از آن استفاده کرده‌اید. گرفتن اسکرین‌شات کار ساده‌ای است؛ اما اگر از صفحه چت خصوصی افراد باشد گاها خطر ناک است و باعث به خطر افتادن حریم خصوصی افراد میشود.

نکته حائز اهمیت این است که اسکرین شات به خودی خود جرم نیست ولی اگر به قصد تهدید یا آبروریزی باشد جرم است و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است در ادامه این مقاله به برسی جرم انتشار و تهدید به انتشار اسکرین شات می پردازیم.

separator line

مجازات نشر اسکرین شات در قانون

طبق قانون مجازات‌ اسلامی در ماده 745 (ماده 16 قانون جرایم‌ رایانه‌ای) انتشار اسکرین‌شات از چت شخصی افراد جرم محسوب شده و مجازات آن 74 ضربه شلاق و 2 سال حبس است .

هرکس به وسیله سامانه‎های رایانه‎ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج مییلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

separator line

مجازات تهدید به انتشار اسکرین شات از گفتگوی خصوصی

در قوانین موضوعه جزایی نه تنها انتشار اسرار خصوصی از طریق اسکرین شات از چت خصوصی جرم است بلکه تهدید به انتشار اسکرین شات از چت خصوصی جرم است.

در سال‌ های اخیر شبکه‌ های اجتماعی و پیام رسان های موبایلی رشد چشمگیری در ایران داشته‌اند. با توجه به توسعه روز افزون این شبکه ها جرایم افشای اسرار خصوصی مانند انتشار اسکرین شات از چت خصوصی شمار قابل توجه از پرونده های دادسرای جرایم رایانه ای را به خود اختصاص داده است.

هر چند که اسرار خصوصی در قانون ایران به صورت مشخصی تعریف نشده اما بند 8 ماده واحده قانون احترام به آزادیهای مشروع و حفظ حقوق شهروندی؛ «نامه ها، عکس ها، نوشته ها و فیلم های خصوصی» را از مصادیق بارز آن دانسته است. بنابر این ماده قانونی، در قوانین موضوعه جزایی نه تنها انتشار اسرار خصوصی از طریق اسکرین شات از چت خصوصی جرم است بلکه تهدید به انتشار اسکرین شات از چت خصوصی جرم است.

به طور صریح تر از منظر قانون جرایم رایانه ای، مطابق با ماده 745 قانون مجازات اسلامی (ماده 16 قانون جرایم رایانه ای) افشای اسرار خصوصی دیگران (اعم از انتشار اسکرین شات از چت شخصی افراد) را جرم دانسته و مجازات آن را به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات در نظر گرفته است و مهم تر آن که تهدید به انتشار اسکرین شات از چت خصوصی جرم تلقی می شود حتی اگر تهدید را عملی نکند چرا که براساس ماده 669 قانون مجازات اسلامی تهدید به انجام عملی که ممکن است موجب ضرر آبرویی یا شرافتی یا افشای اسرار خانوادگی شود جرم مستقلی است که شلاق تا ۷۴ ضربه یا دو سال حبس در پی دارد. نمی‌توان راه‌ حل دقیقی برای ازبین‌ بردن این اتفاقات پیشنهاد کرد و تا زمانی که بشر روی کره‌خاکی وجود داشته باشد، این جرایم هم اتفاق خواهد افتاد.

ایجاد یک قانون جدید که مخصوص موضوع اسکرین‌شات باشد، راه‌حل خوبی برای ازبین‌بردن این جرایم نخواهد بود، به همین دلیل تنها توصیه میشود به افراد استفاده‌کننده از این‌ نرم‌افزارها به‌خصوص تلگرام که با افرادی که اطمینان کاملی به آنها ندارند به جای چت در محیط عمومی تلگرام «سکرت‌چت» باز کنند، به این دلیل که شما در سکرت‌ چت این اجازه را دارید که برای پیام‌ های‌تان زمان مشخص کنید و پیام‌ها پس از پایان آن زمان خود به‌ خود پاک خواهد شد و اگر در این فضا شخص مقابل اقدام به گرفتن اسکرین‌ شات کرد، در صفحه نمایش چت شما این موضوع اطلاع‌رسانی خواهد شد.

separator line

آیا اسکرین شات (عکس گرفتن از متن تصویر) سند محسوب می شود ؟

در برخی موارد ، صاحب حقوق قانونی ممکن است از چنین استفاده ای متضرر نباشند، به خصوص اگر از تصویر اسکرین شات به شیوه ای اخلاقی استفاده کنید. با این حال ، شما نمی توانید فرض کنید که صاحب حق نسخه برداری با استفاده شما متضرر نخواهد شد. امن ترین گزینه برای اجتناب از اتهام نقض حق نسخه برداری، صراحتاً اجازه دارنده حق نسخه برداری برای استفاده از اسکرین شات ها است.

انتشار اسکرین شات مشتقات برخی از مجموعه های متن و تصاویر در یک وب سایت یا یک برنامه نرم افزاری به صورت پویا ایجاد میشوند. به این معنی که تصویر قبلاً وجود نداشته و ممکن است دوباره وجود نداشته باشد. به عقیده مشاوران حقوقی این نوع تصاویر به عنوان کارهای مشتق شده در قانون کپی رایت شناخته می شوند. یک کار مشتق شده توسط قانون کپی رایت محافظت می شود، درست همانطور که نرم افزار یا وب سایت اصلی که ایجاد شده است ، حفاظت شده است . شما باید مجوز استفاده از تصویر را بدست آورید ، حتی اگر آن کار مشتق شده باشد.

separator line

ریز عکسها و جرائم مربوط به آن چیست ؟

ریز عکس ها، یک تصویر کوچک ، یک کپی کوچک و با وضوح تصویری کمتری نسبت به یک تصویر بزرگتر مانند یک عکس معمولی یا یک عکس دیجیتال است. چندین پرونده حقوقی برجسته حکم کرده اند که می توانید از تصاویر کوچک به عنوان « استفاده منصفانه » بدون نقض حق نسخه برداری استفاده کنید. به عنوان مثال، موتورهای جستجو می توانند تصاویر کوچکی از صفحات وب موجود در صفحه نتایج جستجو را نمایش دهند. با این وجود، در قانون هیچ تضمینی وجود ندارد که یک دارنده حق نسخه برداری به استفاده شما از تصاویر کوچک خود اعتراض نداشته باشد و آن را نقض قانون کپی رایت معرفی نکند.

شما باید حتی برای تصاویر کوچک مجاز به استفاده از آن ها باشید و بتوانید اسکرین شات های خود را انتشار داده و از آن ها استفاده کنید. انتشار اسکرین شات مجوز گرفتن از بسیاری از وب سایت ها و برنامه های نرم افزاری شامل اطلاعات تماس برای درخواست اجازه برای استفاده از موارد کپی رایت شده خود می باشند. سایت ها همچنین ممکن است سیاست های آنلاینی ارسال کنند که شرایطی را که تحت آن مواد حق تکثیر آنها را می توان مورد استفاده قرار داد، مشخص کند. به عنوان مثال، وب سایت مایکروسافت شامل یک صفحه توصیف قوانین حق تکثیر این شرکت همراه با راهنمایی خاصی در مورد استفاده از تصاویر محصولات مایکروسافت است.

separator line

افشای اطلاعات خصوصی جرم است ؟

چند توضیح و توصیه ضروری در مورد افشای اطلاعات خصوصی

مطابق قانون افشای اطلاعات‌ِ خصوصی، جرم است. قانون‌ مجازات‌ اسلامی ، صراحتاً در ماده ۷۴۵ (ماده ۱۶ قانون جرایم‌رایانه‌ای) افشای اسرار خصوصی دیگران را جرم دانسته و مجازات آن را جزای‌‌ نقدی و تا دو سال حبس در نظر گرفته است.

البته اسرار خصوصی در قانون ایران به صورت مشخص تعریف نشده‌اند و صرفا در ماده ۸ قانون «احترام به آزادیهای مشروع و حفظ حقوق شهروندی» نامه‌ها، عکس‌ها، نوشته‌ ها و فیلم‌ های خصوصی را از مصادیق بارز آن دانسته‌ اند.

«در رویه قضایی و نظام عرفی، دایره اسرار خصوصی از این هم وسیع‌ تر است و نسخه‌ های پزشکی، احکام دادگا ه‌ ها و اسناد مالی هم در این زمره قرار می‌ گیرند.»

تهدید به انجام عملی که ممکن است موجب ضرر آبرویی یا شرافتی یا افشای اسرار خانوادگی گردد، خواه تهدیدکننده به این واسطه، تقاضای مال به قصد اخاذی کرده و یا نکرده باشد، جرم مستقلی است که بر اساس ماده ۶۶۹ قانون‌ مجازات‌اسلامی تا هفتاد و چهار ضربه‌ شلاق و یا تا دو سال حبس برای آن در نظر گرفته‌ شده‌ است. بنابر این همین‌ که کسی شما را تهدید به افشای اطلاعات خصوصی ( شامل عکس‌ها، متن چت‌ها، صدای ضبط‌شده، فیلم و …) کرده باشد، حتی اگر هرگز آن عمل را انجام ندهد (که در اکثریت مواقع این تهدیدات هرگز عملی نمی‌شوند)، ارتکاب جرم «تهدید» از سوی او قطعی و برای شما قابل شکایت و پیگیری است.

متن پیام های فضای مجازی، ادله الکترونیک است.

برخلاف تصور عموم که متن گفتگو در وایبر، فیس‌بوک و شبکه‌های اجتماعی دیگر، ایمیل، صدای‌ ضبط ‌شده و فیلم را جزو دلایل قابل استناد به‌شمار نمی‌آورند.

قانون، «ادله الکترونیک» را به‌ رسمیت شناخته است. بنابر این اگر کسی شما را در وایبر یا فیس‌بوک یا تلفن‌ همراه یا ایمیل ، تهدید کرده است، باید بدانید تمام این محتواها در دادگاه به عنوان دلیل از شما و بر علیه شخص تهدیدکننده پذیرفته خواهند شد. دادگاه، با مکانیسم مشخصی که توسط کارشناسان حوزه فناوری اجرا خواهد شد، صحت مدارک شما را بررسی کرده و در صورت تائید، ملاک و مبنای صدور حکم قرار خواهد گرفت.

یک نکته بسیار مهم این که به دست آوردن دلیل باید به روش‌های قانونی صورت پذیرد و گرنه ممکن است دادگاه آن دلایل را از شما نپذیرد. بنابر این اطلاعاتی که شما با هک کردن ایمیل یا اکانت طرف مقابل یا کارگذاشتن غیرقانونی دستگاه ضبط صدا یا تصویر در محل اقامت، دفتر کار یا خودروی وی به دست بیاورید، در دادگاه مورد پذیرش قرار نخواهد گرفت.( در شکل‌های شدیدتر ممکن است این گونه اقدامات بر علیه خودتان استفاده شود.) بنابراین در پاسخ به یک رفتار مجرمانه، دست به اقدامات مجرمانه‌ی متقابل نزنید.

separator line

چگونگی تایید جرم اسکرین شات

اسکرین شاتی که توسط افراد گرفته می شود چگونه توسط کارشناس دادگستری یا پلیس فتا تایید می شود ؟ صرفا با پرینت رنگی گرفتن از عکس و ارائه به کارشناس مربوطه و رویت عکس توسط کارشناس تایید می شود ؟ یا اصل پیام و مستندات موجود در شبکه اجتماعی

باید به رویت کارشناس مربوطه برسد که با عکس ارائه شده هماهنگی دارد یا خیر ؟

اصل پیام ها و مستندات توسط کارشناس رسمی دادگستری (یا افسر پرونده) رویت میگردد و مطابقت آن ها با پرینتها چک خواهد شد.

بیشتر بخوانید:

حکم چت کردن با نامحرم و اسکرین شات چیست؟



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (6 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits