قرص خواب آلپرازولام ، دارویی با عوارض خطرناک!

قرص خواب آلپرازولام

آلپرازولام با نام تجاری زاناکس جزء گروه دارویی بنزودیازپین از قبیل دیازپام ، کلونازپام و لورازپام است و به صورت قرص‌های نیم میلی‌گرمی و یک میلی‌گرمی است که معمولا توسط روانپزشکان و پزشکان برای اثرات ضداضطرابی و خواب‌آوری و افسردگی تجویز می‌کنند. این دارو در موارد ضد اضطرابی در دوز بسیار پایین تجویز می‌شود و در صورتی که به منظور درمان بی‌خوابی تجویز شود گاهی تا نیم میلی‌گرم نیز تجویز می‌شود و حداکثر دوز تجویزی این دارو ۴ میلی‌گرم در روز در موارد بسیار شدید و در افرادی است که حملات اضطرابی بسیار شدیدی مثل پانیک دارند.

در بسیاری از بیماران علت بی‌خوابی عدم کنترل افکار و فعالیت بیش از حد مغز می‌باشد، در این افراد هنگام شب بدن خسته اما ذهن فعال بوده و به طور غیر ارادی به موضوعات مختلف معطوف می‌شود و فرد توان کافی برای مهار این افکار را ندارد. مصرف این دارو در این افراد باعث کاهش فعالیت مغز شده و به فکر پراکنی پایان می‌دهد و بستر را برای خواب و استراحت فراهم می‌آورد و با این مکانیزم به عنوان یک قرص خواب‌آور نیز شناخته می‌شود اما باید توجه داشت که به این منظور فرد مصرف دارو را افزایش می‌دهد که این خود عاملی برای وابستگی شدید به دارو است.

موارد مصرف آلپرازولام

• برای تسکین اضطراب
• اختلالات خواب
• اختلال هراس

نحوه عملکرد آلپرازولام

آلپرازولام فعالیت سیستم اعصاب مرکزی را سرکوب می کند بدین معنی که از فعالیت، تحریک پذیری و واکنش مغز می کاهد و اجازه می دهد مغز و سیستم اعصاب مرکزی زمان بیشتری برای استراحت داشته باشند، این امر موجب تعادل بین سیستم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک می گردد، به عبارتی می توان گفت آلپرازولام اثر آرامبخش و کسل کننده دارد.

آلپرازولام سرعت حرکت ناقل های شیمیایی در مغز که ممکن است نامتعادل باشند را کاهش می دهد و نتیجه آن کاستن از فعالیت های غیر طبیعی مغز، تنش های عصبی و اضطراب می باشد. آلپرازولام این عمل را با افزایش فعالیت گابا (GABA) انجام می دهد، گابا آمینو بوتیریک اسید(گابا) یک ماده شیمیایی طبیعی از خانواده اسیدهای آمینه است که در مغز تولید و به عنوان یک انتقال دهنده عصبی می باشد و موجب افزایش حس آرامش و استراحت پذیری می گردد.

بهتر است زاناکس را با شکم خالی و با فاصله از غذا مصرف کنید، مصرف آن با معده پر سبب تاخیر در جذب و اثر دارو می شود به عبارتی ابتدا غذا باید هضم شود تا این دارو نیز همراه آن جذب گردد. اما زمانی که معده خالی است این دارو ظرف 5 الی 30 دقیقه جذب و اثر می کند.

در افرادی که دچار اضطراب شدید یا حمله ناگهانی ترس می شوند می توانند قرص را زیر زبان قرار دهند تا سریعتر جذب گردد. همچنین محلول آلپرازولام نیز تولید می شود که از طریق دهان و زیر زبان جذب می گردد و مناسب برای این دسته از بیماران می باشد.

اثرات آلپرازولام بر روی بدن

آلپرازولام از دسته بنزودیازپین ها است. اثرات بنزودیازپین ها در بدن را می توان به صورت زیر دسته بندی نمود.

۱- کاهش اضطراب

در دوزهای پایین، بنزودیازپین ها داروهای ضد اضطراب خوبی هستند. این داروها اثر ضد اضطراب خود را عمدتا از طریق افزایش انتقال گابا و در نتیجه مهار مدارهای عصبی در سیستم لیمبیک مغز اعمال می کنند.

۲- اثرات آرام بخش و خواب آور

همه بنزودیازپین ها در دوزهای بالاتر دارای خواص آرام بخش و خواب آور هستند.

۳- فراموشی

اختلال موقت حافظه با استفاده از بنزودیازپین ها بسیار شایع است ولی تقریبا همیشه موقت است و با قطع دارو این حالت برطرف می شود.

۴- ضد تشنج

بسیاری از بنزودیازپین ها فعالیت ضد تشنجی دارند و برخی از آن ها برای درمان صرع و سایر اختلالات تشنجی استفاده می شود.

۵- شل کننده عضلانی

در دوزهای بالا بنزودیازپین ها باعث شل شدن اسپاسم های ماهیچه های اسکلتی می شوند و این اثر را احتمالا با افزایش مهار پیش سیناپس در طناب نخاعی اعمال می کنند.

مقدار مصرف آلپرازولام

بزرگسالان:

• در درمان اضطراب به میزان 25/0 تا 5/0 میلی‌گرم 3 بار در روز، که در صورت نیاز تا حداکثر 4 میلی‌گرم در روز افزایش می‌یابد.
• در دمان اختلالات ترس به مقدار 5/0 میلی‌گرم 3 بار در روز،که با نظر پزشک می‌تواند افزایش یابد، هر چند که دوز مصرفی روزانه نباید از 10 میلی‌گرم در روز تجاوز کند.

افراد مسن و بالاتر از 65 سال:

• به میزان 25/0 میلی‌گرم 2 تا 3 بار در روز، که در صورت نیاز می‌تواند، توسط پزشک افزایش یابد.

کودکان و افراد کمتر از 18 سال:

• دوز مصرفی این دارو توسط پزشک مشخص می‌شود.

عوارض جانبی آلپرازولام

هر دارو به موازات اثر درمانی مطلوب ممکن است باعث بروز عوارض ناخواسته نیز بشود، اگرچه همه‌ این عوارض در یک فرد دیده نمی‌شود. در صورت بروز مزاحمت هر یک از عوارض زیر با پزشک مشورت نمایید:

خواب آلودگی شدید، حساسیت به نور و صدا، ضعف و خستگی، گیجی، کج خلقی و خشکی دهان، تغییر در اشتها، تغییر در وزن بدن.

برخی از این عوارض غیر معمول بوده، که در صورت بروز هر یک می‌بایست فوراً با پزشک معالج تماس گرفته شود، از قبیل: توهم، خارش شدید پوست، زرد شدن سفیدی چشم یا زردی پوست، اختلال در قدرت حافظه، اختلالات حرکتی.

این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی و گیجی گردد لذا ضمن درمان از رانندگی و کار با وسایلی که نیاز به هوشیاری کامل دارد خودداری نمایید.
آلپرازولام اعتیادآور است و به مرور زمان با مصرف این دارو مقدار زیادی دوپامین در مغز آزاد شده که ایجاد حس نشاط و خوشی در بیمار می‌کند، این امر موجب وابستگی به این حس خوب مصنوعی می‌شود و فرد تمایل به مصرف بیشتر و بیشتر این دارو خواهد داشت تا زمانی که دیگر بدون آن حس خوشی را تجربه نخواهد کرد و در این حالت کاملا به آن اعتیاد پیدا کرده است.

موارد هشدار مصرف آلپرازولام

• در صورت مصرف بیش از اندازه دارو ، سریعا به اورژانس خبر دهید زیرا کشنده است.
• علائم ناشی از مصرف زیاد دارو عبارتند از گیجی، خواب آلودگی، ضعف ماهیچه ای، از دست دادن تعادل، احساس سبک سری، غش و کما.
• از مصرف میوه یا آب میوه گریپ فروت(دارابی) همزمان با مصرف این دارو اجتناب کنید. زیرا عوارض خطرناکی دارد.
• مصرف دارو را یکباره و بدون مشورت با پزشک قطع نکنید. شاید لازم باشد که ترک دارو به آرامی و با کاهش گام به گام میزان مصرف صورت بگیرد.
• علائم بیماری بعد از توقف مصرف دارو ممکن است بازگشت کند. همچنین علائم خاص ترک دارو ممکن است مشاهده شود. مثل تاری دید، مشکل تمرکز، از دست دادن اشتها، اسهال، درد، کرختی و سوزن سوزن شدن ماهیچه ها، افزایش هیجان و شور.
• مصرف‌کننده آلپرازولام نباید نوشیدنی های الکلی یا دیگر داروهای خواب آور استفاده کند. این کار، خواب آلودگی را افزایش و سطح هشیاری را کاهش می‌دهد.
• مصرف همزمان آلپرازولام و داروهایی نظیر (استامینوفن، کتوکانازول، آسپرین) باعث ایجاد تداخل شدید دارویی خواهد شد. لذا قبل از مصرف حتماً با پزشک خود در موارد تداخل دارویی مشورت کنید
• مصرف بیش از ۲ میلی گرم آلپرازولام در اوایل دوره درمان (هفته اول) باعث سرکوب خفیف سیستم تنفسی و در بیماران دچار آپنه خواب باعث تنگی نفس در خواب و یا قطع کامل تنفس خواهد شد.
• با توجه به مصرف خودسرانه آلپرازولام در ایران، در صورتی که دچار مشکل بی خوابی شدید هستید ابتدا با روانپزشک خود مشورت کنید سپس اقدام به استفاده بنزودیازپین ها کنید. موارد جایگزین مانند زولپیدم (Ambien) توسط روانپزشک تجویز خواهد شد. در موارد شدید تر استفاده از کلونازپام و لورازپام الزامی است. لذا از مصرف خودسرانه آلپرازولام برای خواب جدا خودداری فرمایید.

چگونه قرص آلپرازولام را ترک کنیم؟

افرادی که برای مدت طولانی بنزودیازپین هایی مثل زاناکس مصرف می کنند به طور فیزیکی به این دارو وابسته می شوند. زمانی که این افراد تلاش می کنند که این دارو را قطع کنند ممکن است علائمی از جمله روان پریشی(سایکوز)،اضطراب و حتی حملات صرع را تجربه کنند.

افرادی که وابسته به زاناکس هستند با یک پزشک جهت کاهش دوز تدریجی آن طی یک برنامه مطمئن مشورت کنند. نحوه صحیح کاهش دوز و طول دوره پروسه کاهش دوز، کاملا وابسته به این است که فرد چه مدت و چه مقدار زاناکس مصرف کرده و زاناکس چه عوارضی برای او در پی داشته است.

نکات مهم در زمان ترک آلپروزولام

• فرد از نظر مایعات تامین باشد و بسیار اهمیت دارد.کم آبی(دهیدراتاسیون) به طور جدی علائم ترک را بدتر می کند.
• از مصرف محرک هایی مثل کافئین باید اجتناب شود، چرا که موجب تشدید علائم ترک می شود.
• از مصرف الکل هم باید شدیدا اجتناب شود.
• به علت احتمال بروز تهوع در افرادی که در حال گذراندن دوره ترک دارو هستند، مصرف غذاهای کم ادویه یا بی ادویه توصیه می شود.
• غذاهای با پروتئین بالا می تواند باعث افزایش قدرت بیمار شود و انرژی کافی برای او تامین کند.
• اولین قدم برای کاهش دوز دارو این است که تصمیم گرفته شود با چه دوزی شروع شود. این امر نیاز به نظارت پزشکی دارد که دوز مصرفی بیمار و طول دوره مصرف دارو برای بیمار را در نظر بگیرد.

با توجه به اینکه هیچ محلول خوراکی برای علائم ترک ناشی از بنزودیازپین ها وجود ندارد و داروها و نوشیدنی های خوراکی که ادعا می شود برای ترک و سم زدایی موثر هستند، طبق مطالعات علمی اثر به اثبات رسیده ای ندارند و نباید همراه با سایر داروهایی که برای سم زدایی مصرف شوند.

موارد منع مصرف آلپرازولام

• وجود هر گونه حساسیت به آلپرازولام یا بنزودیازپین‌ها و یا مواد دیگر از قبیل غذاها، رنگ‌ها و مواد محافظ.
• در صورت حاملگی و شیردهی.
• قبل از مصرف هر نوع داروی جدید (چه با نسخه و چه بدون نسخه).
• مصرف دارو‌های دیگر، به ویژه کتوکونازول، ایتراکونازول و داروهای ضد افسردگی، ضد صرع و ضد تشنج.
• سابقه یا ابتلاء به بیماری‌های گلوکوم، سوء مصرف الکل یا مواد مخدر، میاستنی گراو، بیماری انسدادی ریوی مزمن شدید یا آمفی‌زم.
• در صورت مصرف داروهایی که در بخش عوارض جانبی و تداخلات دارویی ذکر شده است.
• این دارو در بیماری تنفسی و ضعف عضلانی و سابقه وابستگی دارویی، با احتیاط مصرف شود.

شرایط نگهداری آلپرازولام

• دارو را دور از نور و رطوبت در دمای زیر 30 درجه سانتی‌گراد و در جای خشک و خنک نگهداری نمایید.
• دارو را دور از دسترس اطفال نگهداری نمایید.
• از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری کنید.

بیشتر بخوانید:

همه چیز در مورد قرص خواب آور زوپیکلون

به جای قرص خواب از این آبمیوه بنوشید

همه آنچه که باید در مورد داروی زولپیدم و عوارض آن بدانید!

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم