پلی فنول چیست و چه فوایدی دارد؟ ۴ نکته درباره پلی فنول‌ ها

پلی فنول چیست؟

اگر می‌خواهید درمورد موادغذایی سرشار از پلی‌فنول، فواید آن برای سلامتی و خطرات احتمالی مصرفش اطلاعات بیشتری به‌دست بیاورید، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

ترکیبات پلی فنولیک طبیعی بسیار با ارزش بوده و دارای خاصیت مهارکنندگی رادیکالهای آزاد هستند. رادیکالهای آزاد با حمله به غشا سیتوپلاسمی و نابود کردن آن، به DNA دسترسی پیدا کرده و از طریق تغییر آن باعث بیماریهایی مثل سرطان میشوند.

چندین هزار از ترکیبات پلی فنولی در گیاهان شناخته شده است که همگی در گروههای مختلف دسته بندی میشوند. تقسیم بندی در این گروهها بر اساس تغییرات تدریجی اسکلت شیمیایی اولیه است که مربوط به درجه ی هیدروکسیل دار شدن، اکسیداسیون ، گلیکوزیلاسیون ، متیلاسیون و اتصالات مربوط به مولکولهای دیگر است.

(منظور از اسکلت اولیه موادی مانند کربوهیدراتها - لیپیدها و پروتئین هاست) لازم به ذکر است هرچه گروه هیدروکسیل در مواد پلی فنول بیشتر باشد توانایی آنتی اکسیدانی آنها افزایش میابد.

پلی فنول ها چه کاری انجام می دهند؟

در شرایط آزمایشگاهی و یا در داخل بدن مواد پلی فنول باعث :

• کاهش التهاب به وسیله مهار ادم
• جلوگیری از رشد تومورها
• تعدیل کردن سیستم ایمنی بدن
• جلوگیری از پوکی و اختلالات استخوان
• افزایش مقاومت مویرگی با فعال کردن ترکیباتی در عروق خونی
• محافظت از سیستم قلبی عروقی
• محافظت ازشبکیه چشم
• افزایش وزن بدن

انواع پلی فنول ها

معمولاً متخصصان پلی فنل ها را براساس روش بیوسنتز آن ها و ساختارشان طبقه بندی می نمایند. ترکیبات اصلی فنلی گیاهان به شرح ذیل می باشند:

• فنل ها و اسید فنل های ساده، که معمولاً به شدت آنتی اکسیدان (مانند اکلیل کوهی)، ضد التهاب (مانند بید) و محرک ترشح صفرا از کبد (مانند کنگر فرنگی) هستند.
• کومارین ها که به عصاره یونجه گل زرد (ملیلوتوس) خواص ضد اِدِم می دهند. فورانوکومارین ها نیز (که در کرفس و برخی گیاهان دیگر یافت می شوند) از همین دسته می باشند.
• لیگنان ها که در تولید داروهای ضد تومور به کار می روند.
• مشتقات فنیل پروپانیک که موجب خاصیت ضد دل به هم خوردگی زنجبیل یا خواص آرام بخش "کاوا" می باشند.
• فلاونوئیدها و ترکیبات وابسته (مثل آنتوسیان ها) که در داروهای قلب و عروق مصرف می گردند و در گیاهانی چون جینکو نیز موجود می باشند. ایزوفلاونوئیدها نیز در همین طبقه دسته بندی می گردند به ویژه ایزوفلاون ها که به عنوان استروژن های گیاهی شناخته شده اند و از جمله خواص آن ها کاهش گرگرفتگی مربوط به یائسگی گزارش شده است.
• تانون ها، با خواص ضد اسهال که در بسیاری از گیاهان دارویی سنتی یافت می شوند. در این راستا پروآنتوسیانیدین ها را نیز قرار می دهند. همان ترکیبی که به سرخ ولیک خاصیت تأثیر بر روی تپش قلب و انبساط عروق کرونر را می بخشد.
• کینون ها، از جمله نفتوکینون ها که به برگ درخت گردو خاصیت ضد باکتریایی می دهد و به ویژه آنتراکینون ها که ملین های قوی هستند و باید از آن ها با احتیاط و به صورت محدود استفاده شود (سنا، آلوئه و غیره).
• ترپنوفنول ها مانند تتراهیدروکانابینول موجود در شاه دانه و یا هیپرفورین موجود در گل راعی که به عنوان عامل ضد افسردگی گیاه مذکور شناخته می شود.

فواید پلی‌فنول‌ها

بسیاری از فواید پلی‌فنول‌ها برای سلامتی، به نقش آنتی‌اکسیدانی‌ آن‌ها مربوط می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌ها به توانایی در مبارزه با آسیب سلولی معروف هستند.

پلی‌فنول‌ها می‌توانند بر ژن‌ها هم تأثیر بگذارند. برخی ژن‌ها در هر فردی هم می‌توانند در نحوه‌ی پاسخ و واکنش بدن به نوع خاصی از پلی‌فنول‌ها تأثیر بگذارند. پلی‌فنول‌ها حتی می‌توانند روی باکتری‌های روده هم تأثیرگذار باشند.

1 . فواید پلی‌فنول‌ها در درمان دیابت نوع ۲

• برخی تحقیقات حاکی از آن هستند که پلی‌فنول‌ها می‌توانند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهند. پلی‌فنول‌ها می‌توانند حساسیت به انسولین را افزایش و سرعت هضم و جذب قند در بدن را هم کاهش بدهند.
• براساس مطالعه‌ای، نوعی از فلاونوئید به نام فلاون۳ال (flavan-3-ols) می‌تواند در کاهش مقاومت‌به‌انسولین مفید باشد. در همان مطالعه مشخص شده که فلاونوئیدها، از آن دسته پلی‌فنول‌ها هستند که اغلب با کاهش خطر دیابت نوع ۲ در ارتباط‌اند.
• تجزیه‌وتحلیل آزمایش‌ها روی مصرف فلاونوئیدها و دیابت نوع ۲ نشان داده که خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در افرادی که فلاونوئیدهای بیشتری مصرف می‌کنند، در مقایسه با کسانی که مصرف فلاونوئید حداقلی دارد، کمتر است. به‌نظر می‌رسد افزایش مصرف فلاونویدها راهی برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری است.
• کاکائوی فراوری‌نشده منبع غنی فلاونوئید‌ است. بررسی‌ای نشان داد که مصرف کاکائو به‌میزانِ چشمگیری مقاومت‌به‌انسولین را کاهش می‌دهد.شایان ذکر است که کاکائوی فراوری‌نشده با شکلات‌‌های بسته‌بندی و دسرهای معمول فرق دارد. کاکائوی فراوری‌نشده مستقیما از گیاه کاکائو و بدون اضافه‌کردن شکر تهیه می‌شود.

2. فواید پلی‌فنول‌ها در درمان التهاب

• آزمایشی تأثیر پلی‌فنول موجود در چای سبز را بر میزان التهاب بعد از ورزش روی حیوانات بررسی کرد.
• موش‌هایی که پلی‌فنول چای را دریافت کرده بودند، مدت زمان بیشتری نسبت به موش‌هایی که پلی‌فنول دریافت نکرده بودند، توانستند فعالیت‌ خود را ادامه بدهند. سطح مواد شیمیایی که هشدار التهاب و آسیب به ماهیچه را در خون‌شان منتقل می‌کرد هم به‌طور چشمگیری کمتر بود.
• لیگنان‌ها دسته‌ای از پلی‌فنول‌هایی هستند که در روغن زیتون بکر، تخم کتان و آرد کامل چاودار در بالاترین سطح وجود دارند. یکی از راه‌های بررسی مصرف لیگنان، اندازه‌گیری میزان لیگنان موجود در ادرار است.
• محققان در آزمایشی روی افراد بالغ در ایالات متحده‌ی آمریکا دریافتند که سطح بالاتر لیگنان‌ها در ادرار فرد با سطح پایین‌تر میزان التهاب ارتباط دارد. این امر می‌تواند مهم باشد، چون التهاب در بلندمدت با برخی بیماری‌ها مانند بیماری قلبی و سرطان در ارتباط است.

3. فواید پلی‌فنول‌ها در درمان بیماری قلبی

مطالعه‌ی دیگری تأثیر پلی‌فنول‌های‌ کاکائو روی عوامل خطرآفرین برای بیمای قلبی را بررسی کرد. دانشمندان دریافتند که حداقل ۲ هفته مصرف کاکائو منجر به کاهش فشارخون به‌مقدارِ زیادی می‌شود.

آن‌ها این را هم متوجه شدند که کاکائو به‌طور چشمگیری LDL یا کلسترول بد خون را کاهش و HDL یا کلسترول خوب خون را افزایش می‌دهد.

4 . فواید پلی‌فنول‌ها در درمان چاقی

• مصرف پلی‌فنول، می‌تواند در تنظیم وزن بدن هم نقش داشته باشد.
• در مطالعه‌ای، مصرف فلاونوئیدها را با شاخص توده‌ی بدنی (BMI) و اندازه‌ی دور کمر بررسی کردند. محققان دریافتند که مصرف فلاونوئید بیشتر، با BMI و دور کمر کمتر، در ارتباط است.
• این نتایج ارزش توجه را دارند، چون چاقی باعث افزایش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مزمن می‌شود.

کدام غذاها پلی فنول دارند؟

• چای ومیوه های قرمز رنگ مثل: توت فرنگی-تمشک-توت سیاه وسفید
• میوه هایی چون:کیوی- زغال اخته- سیب ، دانه غلات همچون :آرد جودوسر- برنج- گندم
• پوست باقلاسبز و شاه بلوط گیاهان دارویی:رزمارینوس- گلپر

همچنین بخوانید:

۳۷ خاصیت دارویی و درمانی سیب که نمیدانستید

معرفی ۱۵ نوع از بهترین چربی سوزهای گیاهی