علل درد دندان و روش های خانگی و دارویی درمان آن

شناخت علت درد دندان و راههایی برای تسکین درد دندان

درد دندان یا دندان درد اغلب مواقع به دلیل تحریک عصب دندان ایجاد می شود ، اما دلایل بیشمار دیگری وجود دارد که فرد بتواند درد دندان را تجربه کند. ریسک فاکتورهای درد دندان شامل عفونت دندان ، بیماری های لثه ، پلاک دندانی ، پوسیدگی دندان ، دندان ترک خورده ، از بین رفتن ریشه دندان ، اختلالات مفصل گیجگاهی- فکی و غیره هستند.

حتی مواردی وجود دارد که دردهایی با منشاء خارجی مانند درد گوش ها، عضلات فک ، سینوس ها و مشکلات قلبی ، بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و بسیاری از موارد دیگر بتوانند باعث درد دندان شوند.

درد دندان بیشتر اوقات به دلیل پوسیدگی دندان ها رخ می دهد پوسیدگی دندان ناشی از وجود باکتری‌هایی است که در دهان یافت می‌شوند و به قند و شکر مصرفی واکنش نشان می‌دهند. هنگامی که این باکتری‌ها موجود در دهان، شکر یا قند مصرفی را می‌شکنند، پلاک‌های چسبنده‌ای بر روی دندان تشکیل می‌شود که سرشار از اسید هستند.

این اسید‌ها رفته رفته باعث خوردگی عاج دندان می‌شوند و در صورتی که از این شرایط جلوگیری نشود آن‌ها قادر می‌شوند که مغز دندان را از بین ببرند. این مسئله تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که پالپ یا همان مغز دندان دچار عفونت شود که در این مواقع چاره ای جز مراجعه به دندانپزشک باقی نمی ماند.

درد دندان ناشی از پوسیدگی

آشنایی با انواع مختلف درد دندان‌

به‌طورکلی درد‌های مربوط به دندان و با منشأ دندانی می‌توانند برحسب مدت‌زمان طول کشیدن درد، تناوب درد، شدت درد و … به صورت زیر طبقه‌بندی شوند.

انواع درد دندان

• درد دندان‌ لحظه ای
• درد دندان تیرکشنده موقت
• درد دندان مزمن بعد از خوردن غذای سرد و گرم
• درد دندان مداوم و شدید
• درد دندان گنگ و مبهم

درد دندان‌ لحظه ای : درد لحظه‌ای بسیار کوتاه به‌صورت حساس شدن دندان به غذا‌ها و نوشیدنی‌های سرد و گرم رخ می دهد. این نوع درد به‌صورت درد لحظه‌ای و بسیار کوتاه می‌باشد که بلافاصله خوب می‌شود و مشکل عمده‌ای به شمار نمی‌آید. یک پوسیدگی کوچک، ترمیم دارای نشتی، تحلیل لثه و … می‌تواند عامل اصلی ایجادکننده چنین دردی باشد که بسیاری از این موارد قابل‌درمان هستند.

بعد از پر کردن دندان نیز مخصوصاً بعد از پرشدن‌های عمیق دندان، احتمال حساسیت به سرما و گرما تا مدت‌ها وجود دارد. ممکن است این حساسیت دو الی چهار هفته طول بکشد! این مدت را با این دندان‌ها مدارا کنید و در صورت برطرف نشدن یا کاهشی نبودن روند حساسیت به دندانپزشک خود مراجعه کنید

بطورکلی درمانی که برای این دندان‌ها در نظر گرفته می‌شود اغلب درمان کاهش حساسیت و کنترلی بدون مداخله درمانی در مطب می‌باشد. خمیردندان‌های ضد حساسیت، استفاده از مسواک نرم، عدم تماس مسواک با محل سایش‌های دندانی و در صورت برطرف نشدن درنهایت مداخله دندانپزشکی درمان این نوع مشکلات می‌باشد.

درد دندان تیرکشنده موقت : درد تیز در زمان جویدن غذا‌ها و فشار دندان‌ها روی‌هم اتفاق می افتد و علت‌های مختلفی می‌توانند این نوع درد را ایجاد کنند. وجود پوسیدگی، وجود یک پرکردگی ضعیف یا نامناسب یا ترک در دندان و آسیب به پالپ (عصب) دندان می‌توانند عامل این درد‌ها باشند.

این نوع درد ازجمله درد‌هایی هست که نیازمند حضور شما در مطب دندانپزشکی است. در این نوع دردها، نیاز به مداخله دندانپزشکی وجود دارد. دندانپزشک ممکن است تشخیص دهد که دندان شما نیازمند درمان ریشه (عصب‌کشی) می‌باشد.

درد دندان مزمن بعد از خوردن غذای سرد و گرم : درد طولانی‌مدت دندان بیش از سی ثانیه، بعد از خوردن غذای سرد و گرم معمولا ناشی از آسیب غیرقابل‌برگشت به پالپ (عصب) دندان واردشده است. این آسیب غیرقابل‌برگشت به دلیل پوسیدگی یا ضربه به دندان، به پالپ واردشده است. در این نوع درد دندان، مراجعه به دندانپزشک و یا متخصص درمان ریشه برای درمان و حفظ این دندان‌ها موردنیاز خواهد بود.

درد دندان مداوم و شدید: درد مداوم و شدید همراه با فشار و تورم در ناحیه لثه و حساسیت به لمس وقتی رخ می دهد که در پای ریشه دندان ما، آبسه ایجادشده است. به دنبال عفونت، عوامل التهابی از فضای کانال ریشه، وارد فضای بافت دور دندان و استخوان دور آن شده‌اند.

در چنین حالتی مراجعه اورژانسی به متخصص درمان ریشه (اندودنتیست) ممکن است برای شما نیاز باشد. درصورتی‌که نتوانید سریع خود را به دندانپزشک برسانید، می‌توانید درصورتی‌که منع مصرفی از پزشک معالج برای شما در نظر نگرفته شده است، از دارو‌های ضد درد بدون نسخه (مانند ایبوپروفن و یا استامینوفن) استفاده کنید.

درد دندان گنگ و مبهم : درد دندان گنگ و مبهم در دندان‌های بالا و فک بالا معمولا در اثر سایش فشاری دندان‌ها روی‌هم که که براکسیزم نامیده می‌شود، ایجادمی شود . درد‌های صورتی به دنبال سینوزیت هم می‌تواند باعث درد دندان با این کیفیت شود. برای درمان سینوزیت البته باید به پزشک و متخصصین پزشکی مربوطه مراجعه کنید، ولی برای درمان براکسیزم (سایش)، باید با دندانپزشک خود مشورت کنید.

درد دندان تیر کشنده

علل مختلف درد دندان

درد دندان علت های مختلفی دارد و می تواند از حساسیت به سرما تا درد ناشی از پوسیدگی را شامل شود . در ادامه مقاله علل مختلف درد دندان بطور کامل شرح داده شده است:

۱- درد دندان ناشی از حساسیت به سرما

حساسیت به سرما می‌تواند نشانه تحلیل رفتن لثه، از بین رفتن مینای دندان (بر اثر افزایش سن یا زیاد مسواک زدن) یا حفره‌های دندانی باشد. حساسیت به سرما معمولا نشانه حفره دندانی کوچک است، اما همین حفره کوچک می‌تواند منجر به آبسه، ترک یا خرد شدن دندان شود.

۲- دندان درد مزمن و شدید

اگر دندان درد مزمنی را در یک یا چند تا از دندان‌های خود حس می‌کنید احتمالا به عصب آسیب رسیده است. آسیب عصبی دندان می‌تواند ناشی از دندان قروچه، پوسیدگی شدید دندان یا وارد شدن ضربه به دندان باشد. دندان درد شدید گاهی با تورم صورت همراه است و می‌تواند نشانه عفونت یا آبسه باشد.

۳- دندان درد به هنگام غذا خوردن

این درد می‌تواند نشانه‌ای از پوسیدگی و شکستگی جزئی باشد که برای تشخیص و درمان آن باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

۴- درد پشت فک

این درد می‌تواند ناشی از دندان نهفته (دندان عقل) که به دلیل محدود بودن فضا و کوچکی فک توانایی رشد ندارد باشد، و معمولا روی آن با استخوان، بافت مخاطی و یا هر دو پوشیده شده است. دندان درد‌ها با توجه به میزان حساسیت و سطح درد متفاوت اند.

۵- عفونت، آبسه یا شکستگی

عفونت و آبسه معمولا ناشی از پوسیدگی و آسیب‌های وارده به دندان هستند. ترک یا شکستگی دندان می‌تواند ناشی از دندان قروچه، ضربه به دندان یا فرسایش دندان بر اثر گذشت زمان باشد. دندان قروچه می‌تواند منجر به شکستگی دندان و ایجاد ناهمواری در سطح آن شود.

درد دندان ناشی از عفونت و آبسه

روش‌های درمان موقت و خانگی درد دندان

درد دندان یکی از مشکلاتی است که معمولا به دلیل اهمال و غفلت در بهداشت دهان و دندان به وجود می‌آید. وجود درد در یک یا چند دندان، معمولا علامت وجود مشکل، در دندان‌ها یا لثه‌ها است.

البته باید به این نکته توجه داشته باشید که درد دندان، گاهی بسیار خفیف می‌باشد و گاهی بسیار شدید بوده. یکی از راه‌های بسیار موثر در تسکین دندان درد استفاده از روش‌های خانگی زیر می‌باشد.

روش های خانگی موثر در تسکین درد دندان

درمان درد دندان با آب نمک

آب نمک به حکم آب پاک بوده و در درد دندان موثر است و خط اول درمان محسوب می‌شود، چرا که آب نمک یک محلول ضد عفونی کننده است و می تواند به نرم کردن ذرات غذا که ممکن است در بین دندان ها گیر کنند کمک کند

آب نمک همچنین می تواند به کاهش التهاب و التیام دهان و دندان کمک کند، برای استفاده از این روش خانگی درمان دندان درد، ۱/۲ قاشق چای خوری (قاشق چایخوری) نمک را به یک لیوان آب گرم اضافه و از آن به عنوان یک دهان شویه استفاده کنید.

درمان درد دندان با کمپرس سرد

کمپرس سرد به تسکین درد دندان کمک می کند، به ویژه اگر درد دندان به دلیل تروما به وجود آمده باشد، کمپرس سرد با انقباص رگ های خونی در منطقه درد باعث می شود درد دندان را کمتر حس کنید، همچنین کمپرس سرد می تواند به کاهش تورم و التهاب کمک کند،

در این روش حوله‌ای را دور یک کیسه یخ بپیچید و آن را روی محل دندان در به مدت ۲۰ دقیقه قرار دهید، این روش را می‌توانید تکرار هر چند ساعت یک‌بار تکرار کنید.

تسکین درد دندان با کیسه های چای نعنا

کیسه های چای نعناع را می توان برای بی حس کردن درد و تسکین لثه حساس مورد استفاده قرار گیرد و چای کیسه ای را قبل از استفاده در فریزر قرار دهید تا سرد شود و بعد آن را روی منطقه آسیب دیده قرار دهید این روش به تسکین دندان درد کمک می‌کند.

درمان درد دندان با سیر

سیر به عنوان یک ماده درمانی از هزاران سال پیش به رسمیت شناخته شده است و مورد استفاده قرار می گیرد، این گیاه نه تنها خواص دارویی دارد بلکه می تواند باکتری های مضر را که باعث پلاک دندانی می‌شوند، از بین ببرد، همچنین می تواند به عنوان یک مسکن ضد درد استفاده شود.

برای استفاده از این روش می توانید سیر را با میخک له کنید و آن را به منطقه آسیب دیده بچسبانید، همچنین می توان به این ترکیب نمک اضافه کرد، روش دیگر تسکین درد دندان با سیر این است که می توانید به آرامی ترکیب میخک و سیر تازه را بجوید.

درمان درد دندان با وانیل

عصاره وانیل می تواند به بی حس کردن دندان کمک کند، همچنین به دلیل خواص آنتی اکسیدانی نیز یک شفا دهنده محسوب می‌شود برای استفاده از این روش مقدار کمی عصاره وانیل بر روی انگشت خود یا تکه پنبه قرار دهید و آن را به طور مستقیم برای منطقه آسیب دیده استفاده کنید.

درمان درد دندان با پر اکسید هیدروژن

برای از بین بردن برخی ناراحتی ایجاد شده در دهان و شستشوی دهان به کمک محلول ۳ درصد پر اکسید هیدروژن می‌توانید نتایج مطلوبی را بدست آورید. این محلول به ویژه در صورتی که دندان دردی همراه با تب و دهانی بد مزه دارید به شما کمک می‌کند برای دقایقی از درد خلاص شوید. مقداری محلول پراکسید هیدروژن را با مقدار مساوی آب مخلوط کنید و دهان را باآن شستشو دهید و سپس بیرون بریزید.

تسکین درد دندان با کمپرس سرد

استفاده مسکن های قوی برای تسکین درد دندان

بیشتر مردم در مواقع دندان‌درد به سراغ دارو‌های تسکین دهنده درد می‌روند. اما اغلب این سوال برایشان پیش می‌آید که چه دارو‌هایی برای تسکین درد دندان خود استفاده کنند و چه مسکن‌هایی برای آن‌ها مناسب است. در ادامه به معرفی چند داروی موثر برای تسکین دندان درد می‌پردازیم.

معرفی مسکن های موثر برای درد دندان

ایبوپروفن

ایبوپرفن یکی از موثرترین و در دسترس‌ترین دارو‌های مسکن برای ‌درد دندان است. این دارو در بیشتر موارد در صورت مصرف صحیح می‌تواند دندان‌درد شما را تسکین دهد طوری که به داروی دیگری نیاز نداشته باشید.

استامینوفن

استامینوفن از دارو‌های مؤثر بر درد است. استامینوفن بیشتر در ترکیب با سایر دارو‌های ضد درد تجویز می‌شود. در خانم‌های باردار هم استامینوفن ضد درد خوبی در تمام مراحل بارداری تلقی می‌شود. زیاده روی در مصرف استامینوفن و تجاوز از دوز مجاز دارو می‌تواند مشکلات کبدی شدید ایجاد کند.

بی‌حس کننده‌ها یا ضددرد‌های موضعی

قطره‌های صناعی یا گیاهی و افشانه‌ها (اسپری‌ها) روی ‌درد دندان اثردارند، ولی فقط مدت کوتاهی دندان‌درد را برطرف می‌کنند. معمولا جای دارو‌های خوراکی و تزریقی را نمی‌گیرند. به علاوه ممکن است ایجاد حساسیت موضعی، حالت سوختگی مانند یا زخم هم در ناحیه بکنند. ولی در مصرف چند باره، به مدت کمی می‌توانند درد را برطرف کنند.

داروهای ترکیبی ضد درد مؤثر بر ‌درد دندان

داروهای ترکیبی ضد درد اغلب حاوی ایبوپروفن، استامینوفن و کافئین هستند که در درمان دندان‌درد مؤثر شناخته می‌شوند. این داروها اغلب به فرم کپسول و با نام‌های تجاری مانند نوافن، آسیفن، مگافن و … عرضه می‌شوند ولی اغلب ترکیبات یکسانی دارند.

آنتی‌بیوتیک‌ها و درد دندان

آنتی بیوتیک‌ها به طور مستقیم اثری بر روی ‌درد دندان ندارند. بعضی از کسانی که به دندان ‌درد مبتلا هستند به خیال اینکه عفونت دندان وجود دارد و عامل درد است سرخود آنتی بیوتیک مصرف می‌کنند. درحالی که مصرف آنتی‌بیوتیک به تنهایی کمکی به کاهش درد نمی‌کند.

در مواقع تورم و تب، آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است در کنترل علایم با کاهش فشار بافتی کمک کننده باشند، ولی آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی‌سیلین اثر ضد دردی ندارند.

استفاده از قرص مسکن برای درد دندان

مراجعه به دندانپزشک و درمان قطعی درد دندان

در صورت بروز هر گونه دردی در دهان خود بهتر است با دندان پزشک خود مشورت کنید. بسیاری از درد‌ها ممکن است با گذشت زمان از بین نروند و حتی بد‌تر شوند. به همین ترتیب بهتر است دندانپزشک خود را ملاقات کنید.

در صورتی که درد دندان بیش از چند روز ادامه داشت، علائمی مانند تورم، عفونت، افزایش درد به هنگام جویدن، لثه‌های قرمز، مشکل در تنفس و یا بلع و تب به همراه درد مشاهده شد.

مراجعه به دندانپزشک برای درمان درد دندان

دندانپزشک دهان شما رابررسی خواهد کرد و احتمالا با عکس برداری متوجه وجود آبسه، حفره‌ها، لثه‌های متورم، دندان ترک خورده و سایش‌ها خواهند شد، این‌ها تنها علائم شایع دندان درد هستند، البته همگی بستگی به تشخیص دندانپزشک دارند.

بیشتر بخوانید:

درمان درد ضربان دار دندان با ۱۰ روش فوری و خانگی

دلایل اصلی دندان درد کدامند ؟

۱۳ درمان خانگی برای از بین بردن درد دندان عقل