
مقدمه ای در مورد قفل شدن فک مفصلی دهان
قفل شدن مفصل فک پایین مشکلی میباشد که فک را درگیر می کند. خوشبختانه این عارضه که به خاطر مختلف بوجود می آید قابل معالجه با دارو و فیزیوتراپی است و فقط در موارد خاص با جراحی و تزریق بوتاکس درمان می شود. قفل شدن مفصل آرواره میتواند مشکلاتی را برای مفصل فک به همراه داشته باشد که بیشتر با درد یا کاهش امکان حرکت مفصل همراه است. دلایل گوناگونی برای این موضوع وجود دارد که در بیشتر مواقع جای نگرانی برای آن نیست و با استفاده از روشهای درمانی ساده میتوان مشکل را برطرف کرد.
قفل شدن فک دهان یک اصطلاح غیر رسمی است که برای توصیف ناتوانی در باز کردن کامل دهان یا مشکلات مربوط به آن به خاطر اسپاسم عضلات فک موجود در ناحیه مفصل فک استفاده می شود (TMJ). در این حالت فرد با مشکل در هنگام باز کردن و بستن دهان خود مواجه می شود و این موضوع می تواند بر وضعیت جویدن غذا و صحبت کردن فرد تاثیر داشته باشد.
قفل شدن فک چیست؟
قفل شدن فک عارضه ای است که میتواند مفصل فک را تحت تاثیر قرار دهد. مفصل فک درست در جلوی کانال گوش قرار دارد و استخوان فک (آرواره) را به جمجمه در نزدیکی شقیقه متصل میکند. مفصل فک همچنین مفصل فک یا آرواره زیرین نیز نامیده میشود.
مشکلاتی که میتوانند بر روی عملکرد این مفصل تاثیرگذار باشند معمولاً به عنوان ناهنجاریهای مفصل فک شناخته میشوند. به هر حال، در عمل اصطلاحات پزشکی مختلف برای این شرایط معرفی میشود که برای مثال از آنها
میتوان از عملکرد نادرست مفصل فک، درد فک و درد عضلانی نام برد.
علائم و نشانه ها قفل شدن فک
مفصل فک یک نوع لغزشی، از مفصل لولا است که به فک پایین یا آرواره امکان ارتباط با فک بالا که بخشی از جمجمه است را می دهد. به خاطر وجود این مفصل، فک بالا و پایین به صورت هماهنگ با یکدیگر کار کرده و حرکات عادی مفصل امکان پذیر می شود.
به هر حال هنگامی که این مفاصل دچار مشکل شود فرد ممکن است با علائم و نشانه های زیر علاوه بر قفل شدن فک صورت مواجه شود:
- جویدن، صحبت کردن و سایر حرکت های فک دردناک می شوند.
- فرد توانایی باز کردن کامل دهان خود را ندارد.احتمالاً فرد در اطراف گوش خود احساس درد می کند.
- در صورت تشکیل عفونت، ورم و التهاب در محل مفصل مشاهده می شود.
- صدای تق تق با حرکت دادن فک شنیده می شود.
- عضلات فک اسپاسم می شود که در اصطلاح به این مشکل تریسموس یا درهم فشردگی عضلات فک گفته می شود.
علت قفل شدن مفصل فک چیست؟
از جمله علت درد فک، صدا دادن و قفل شدن فک پایین می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرسایش قسمت داخلی مفصل فک که معمولا ناشی از آرتروز است و منجر به صدا دادن فک می شود.
- آسیب دیدگی مفصل و قفل شدن فک پایین برای مثال، پس از وارد شدن صدمه به صورت یا بعد از جراحی فک.
- گاز گرفتن نامسطح که معمولا ناشی از مشکل در هنگام پر کردن دندان یا وقتی که روکش یا دندان مصنوعی قرار داده می شود، است.
- وارد کردن فشار بر فک یا دندان قروچه کردن در طول خواب باعث می شود که عضلات فک بیش از حد خسته شوند و بر مفصل فشار وارد می کند (اغلب ناشی از استرس).
- درد فک پایین با بیماری های خاصی مثل آرتریت روماتوئید یا فیبرومیالژیا مرتبط است.
- دندان قروچه و فشرده شدن فک ها می تواند سبب درد فک و سندرم مفصل گیجگاهی باشد.
- وقتی بیش از حد از مفصل فک کار کشیده شد، باعث فرسودگی مفصل، درد و صدا دادن فک می شود.
- دندان قروچه و فشار دادن دندان ها نیز باعث تغییر قرار گیری دندان های بالایی و پایینی می شود و بر عضلات جونده اثر می گذارد.
- گاهی اوقات، مردم حتی متوجه نمی شود که دندان های خود را با فشار زیاد به هم می فشارند و دندان قروچه می روند و حتی این کار را در طول خواب انجام می دهند.
- استرس باعث می شود که بیماران بیشتر دندان قروچه بروند، بر فک خود فشار وارد کنند یا عضلات فک خود را سفت کنند و در نتیجه بر علائم سندورم گیجگاهی فکی از جمله قفل شدن فک پایین تاثیر گذار است.
- اختلالات سندروم گیجگاهی فکی نیز در بین افرادی که مشکلات دندان (بد گاز گرفتن)؛ مشکلات مفصل (مثل آرتروز)، مشکلات عضلانی یا سابقه آسیب دیدگی فک یا صورت دیگری دارند، شایع تر است.
تشخیص قفل شدن فک
اغلب، تشخیص مشکل بر اساس علائم شما و معاینه پزشک انجام میشود. در بسیاری از موارد، اگر شما سالم هستید و نشانه هایی از مشکلات فک در شما مشاهده میشود، نیازی به معاینه پزشک وجود ندارد.
به هر حال بررسیهای احتمالی پزشک در این حوزه میتواند شامل موارد زیر باشد:
تست خون
که ممکن است برای یافتن علائم التهاب یا سایر دلایل احتمالی درد در ناحیه مورد نظر مفید باشد.
اسکن ام آر آی
که میتواند برای بدست آوردن یک تصویر دقیق از مفصل فک مورد استفاده قرار گیرد.
برای این کار میتوان از عکسبرداری رادیولوژی نیز استفاده کرد، اما در صورت امکان استفاده از اسکن ام آر آی، کمتر از این روش در حال حاضر استفاده میشود.
تشخیص انسداد اعصاب
که میتواند به تشخیص اینکه درد مربوط به مفصل یا عضلات فک است کمک کند. تزریق داروی بیحسی موضعی نزدیک عصبی که به سمت مفصل فک میرود میتواند دلیل درد را مشخص کند. اگر با استفاده از این تزریق درد تسکین پیدا کند، میتوان احتمال داد که درد از خود مفصل سرچشمه میگیرد.
آرتروسکپی
(استفاده از یک ابزار فیبر نوری برای مشاهده داخل مفصل) را میتوان در صورتی که سایر روشها نتوانند علت درد را تشخیص دهند، برای بیمار مورد استفاده قرار داد.
درمان قفل شدن فک
در صورتی که مبتلا به درد فک پایین هستید، برای تشخیص و گزینه های درمان درد فک به پزشک عمومی یا دندان پزشک مراجعه کنید. عموما، روش های درمانی غیر جراحی برای قفل شدن فک پایین مثل تغییرات سبک زندکی، فیزیوتراپی در ابتدا انجام می گیرد. تعداد کمی از افراد مبتلا به سندروم مفصل گیجگاهی فکی شدید و صدا دادن فک برای روش های درمانی دیگر به جراح دهان، فک و صورت ارجاع داده می شوند.
تغییرات سبک زندگی
چند مورد اقدامات خود یاری وجود دارد که به بهبود صدا دادن فک پایین و قفل شدن مفصل فک کمک می کنند که از قرار زیر هستند:
با خوردن غذاهای نرم و آدامس نجویدن مفصل را استراحت دهید.به مدت 10 تا 20 دقیقه، چندین مرتبه در روز یک پارچه سرد یا گرم روی فک خود قرار دهید.انجام چند حرکت کششی نرم مخصوص فک که پزشک برایتان تجویز می کند.از زیاد باز نگه داشتن مفصل تا زمان تسکین درد فک پایین خودداری کنید.
از دندان قروچه برای مدت طولانی خودداری کنید.عضلات دور مفصل را ماساژ دهید.روش های ریلکسشن به منظور کاهش استرس.قرار ندان چانه بر روی دست.
محافظ دهان
محافظ های دهان (دستگاه های پلاستیکی که روی دندان ها قرار ی گیرد) در صورتی که دندان قروچه دارید، موثر هستند. این محافظ ها در طول شب دندان های شما را پوشش می دهد تا فشرده شدن فک یا دندان قروچه که باعث صدا دادن فک پایین و قفل شدن فک می گردد، کاهش می دهد.
دارو
داروهای مسکنی مثل پاراستامول، ایبوپروفن یا کدئین به تسکین درد فک پایین کمک می کند. در صورتی که این داروها نتوانند درد را کنترل کنند، پزشک داروهای قوی تری مثل داروهای شل کننده عضلانی یا ضد افسردگی را تجویز می کند.
تثبیت با Splint
ممکن است نیاز باشد از گارد دهانی استفاده کنید (بهصورت کوتاهمدت و تحت نظر پزشک).
درمانهای فیزیوتراپی
استفاده از لیزر سرد (اولتراسوند)، گرما و سرما درمانی و...
تزریق بوتاکس
تزریق بوتاکس برای سه تا هشت ماه درد را کم می کند که نتایج آن هنوز در حال تحقیق و بررسی است.
درمان های گسترده
اگر تغییرات مفصلی غیرقابل بازگشت و علائم پایداری در مفصل مشاهده شود، درمانهای گستردهتر مانند جراحی مفصل و یا استفاده از پروتز مفصلی ممکن است نیاز باشد.
تزریق استروئید
در صورتی که سندروم مفصل گیجگاهی فکی ناشی از بیماری ای مثل آرتروز باشد تزریق استروئید به مفصل فک باعث کمک به کاهش درد فک و ورم در یک مفصل یا بافت نرم مجاور می شود. بسیاری از افراد در عرض 24 سال اول تا یک هفته درد کمتر را گزارش می کنند. با تزریق استروئید درد به مدت چند هفته تا چند ماه بهبود پیدا می کند و در بعضی از موارد، تزریق درد فک را به طور کامل برطرف می کند.
جراحی
در صورتی که روش های درمانی فوق جواب ندهند، متخصص یک روش جراحی مثل آرتروسنتز را توصیه می کند. جراحی باز مفصل در موارد نادری که در مفصل ناهنجاری وجود دارد، در نظر گرفته می شود.
علت درد فک پایین و صورت معمولا سندرم مفصل گیجگاهی فکی می باشد، که گاهی با علائم دیگری مانند صدا داد فک، گوش درد، قفل شدن فک پایین، درد هنگام جویدن غذا، درد لثه، درد عضله فک و... همراه می باشد.
با مراجعه به دندانپزشک می توان نسبت به درمان درد و رفع این مشکل اقدام کرد. اکثر موارد ابتلا به این بیماری با روش های درمان بدون جراحی بهبود می یابند و فقط تعداد کمی از بیماران نیاز به عمل جراحی دارند.
در صورتی که در بارداری هستید و از درد، صدا دادن و قفل شدن فک پایین هنگام غذا خوردن رنج می برید، هنگام مراجعه به دندان پزشک حتما وی را در جریان وضعیت خود قرار دهید.
پزشک مربوط به درمان قفل فک
تلفن تماس:02126603613
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
۸ دیدگاه