علت ادرار زیاد

از علت تکرر ادرار تا راههای درمان آن

علل زیاد دستشویی رفتن

 تکرر ادرار به معنای کم‌شدن فاصله طبیعی بین هر احساس دفع ادرار است.

این مشکل، بویژه در شب، آزاردهنده است و باعث بیدار‌شدن پیاپی برای تخلیه ادرار می‌شود، اما چرا این مشکل بوجود می‌آید؟

تکرار ادرار یا پرادراری؟

هرگاه تعداد دفعات ادرار طی روز از 5 تا 7 بار بیشتر شود فرد اصطلاحا دچار تکرر ادرار شده است که این مساله می تواند نشانه بیماری باشد. چگونه می توان با این بیماری مقابله کرده و از آن رهایی یافت.متخصص مجاری ادراری راهنمایی کاملی در مورد این بیماری با شما در میان گذاشته است.

تمام مواردی که باید درمورد تکرر ادرار از عوامل تا راه های درمان آن بدانید.

تکرر ادرار

• چرا هنوز از توالت فاصله نگرفته، باز هم فکر دستشویی رفتن به سرتان می زند؟
• مراجعه مکرر به دستشویی کلافه تان کرده؟
• وقتی که قرار است برای چند ساعت از خانه فاصله بگیرید یا سفر بروید، استرس پیدا کردن توالت عمومی رهایتان نمی کند؟
• در طول شب مجبورید بارها از خواب برخاسته و مثانه تان را خالی کنید؟

همه اینها نشانه های ابتلای شما به تکرر ادرار است.مشکلی که می تواند جنبه های دیگر زندگی از جمله کار و فعالیت های روزانه، خواب و استراحت، سلامت روان و... را هم تحت تأثیر قرار می دهد.

تکرر ادرار یعنی چه؟

زمانی که فردی با مصرف کم یا متوسط مایعات، به دفعات به دستشویی مراجعه کرده، هر بار حجم کمی ادرار را تخلیه و احساس کند هنوز تخلیه کامل انجام نشده، گفته می شود مبتلا به تکرر ادرار است. در حالت طبیعی در طول 24 ساعت باید 7 تا 8 بار برای تخلیه مثانه به دستشویی مراجعه شود، به علاوه در حالت طبیعی یک فرد جوان نباید در طول شب نیازی برای تخلیه مثانه احساس کند مگر آنکه مایعات زیادی مصرف کرده باشد. بنابراین فردی که هر نیم ساعت یکبار به دستشویی مراجعه کرده و شب ها مدام برای تخلیه مثانه بیدار می شود دچار تکرر ادرار است. نشانه مهم تکرر ادرار، تعداد زیاد دفعات مراجعه به دستشویی و حجم کم ادرار است. کسی که مایعات زیادی مصرف کرده و هر بار حجم زیادی ادرار تخلیه می کند جزو مبتلایان به تکرر ادرار محسوب نمی شود.

 انواع تکرر ادراری

تکرر ادراری به دو حالت حاد و مزمن تقسیم می شود.

علتهای تکرر ادراری حاد کدامند؟

شایعترین علت تکرر ادراری حاد عفونت های مجرا و مثانه می باشد که در این حالت فرد بدون سابقه قبلی و به صورت ناگهانی دچار تکرر ادرار و اغلب سوزش ادرار می شود که این حالت بیشتردر خانم های جوان شایع می باشد و شایعترین علت آن عفونت مثانه است که با مصرف آنتی بیوتیک بلافاصله خوب می شود.

تکرر ادراری مزمن

در این حالت افرادی را می بینیم که چندین ماه و یا چندین سال است که مبتلا به دستشوئی رفتن های مکرر هستند و این حالت از نظ روحی فرد را خسته کرده است. در شرح حال، این افراد ذکر می کنند که با مصرف کوچکترین حجم از مایع مجبورند به تعداد زیادی دستشوئی بروند. این افراد اغلب دستشوئی های مسیر رفت و آمد خود را شناسائی می کنند و در مسیر کار و یا خانه مجبورند به این دستشوئی ها بروند. این افراد ترجیح می دهند که با ماشین مسافرت های بین شهری نداشته باشند و چه بسا در صورت عدم دسترسی به دستشوئی خودشان را خیس می کنند. در مراجعه به مطب این افراد چندین نسخه و چندین مراجعه به دکتر های مختلف را دارند که نتیجه نگرفته اند و بعضی از این افراد با ترس از لاعلاج بودن آن و تبدیل به سرطان دچار استرس و نگرانی بیش از حد هستند.

بخوانید آشنائی با بی اختیاری ادراری

سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که چه عواملی باعث تکرر ادراری در یک فرد می شود که به شرح اینها می پردازیم:

۱- عفونت ادراری:

در این حالت فرد سالم که قبلاً مشکلی نداشته و به صورت ناگهانی دچار تعییر رنگ ادراری، تکرر ادرار و سوزش ادراری می شود که اغلب رنگ ادرار این ها تغییر یافته و اغلب بدبو می شود. اگر مبتلا به این حالت شدید شد بلافاصله به دکتر مراجعه و اول آزمایش و کشت ادرار بدهید و سپس با مصرف آنتی بیوتیک تجویز شده توسط پزشک معالجتان و با مصرف مایعات فراوان مطمئن باشید که در عرض ۲-۳ روز بهتر می شوید

۲- بزرگی پروستات:

اگر شما مردی بالای ۵۰ سال هستید و مبتلا به تکرر ادراری مزمن هستید و ادرارتان دوشاخه و قطع و وصل می شود و راحت نمی آید و قطره قطره است مبتلا به درجاتی از بزرگی پروستات هستید. توصیه می کنم حتماً به دکتر کلیه مراجعه کنید و از دکترتان بخواهید که ۱- سونوگرافی از کلیه ها و مثانه و پروستات ۲- تست سرطان پروستات یا PSA را برای شما انجام دهد. بعد از آماده شدن سونوگراف و آزمایش دکتر معالجتان جهت درمان شما یا داروهای شل کننده پروستات و یا درمان جراحی را بر اساس بزرگی پروستات، پیشنهاد خواهد داد.

چون داروهای شل کننده پروستات همزمان باعث افت فشار خون نیز می شوند توصیه می کنم که این داروها را قبل از خواب مصرف کنید اگر تست سرطان پروستات یا PSA شما روند صعودی داشته باشد و بالای ۴ باشد و ایا اگر پدر و عمو و برادرتان مبتلا به سرطان پروستات بوده است شما نیز ۴-۵ برابر افراد طبیعی در خطر این بیماری هستید پس مراجعه منظم به دکترتان را فراموش نکنید و هر از چندگاهی باید توسط پزشک معالجتان معاینه انگشتی پروستات و تست PSA را انجام دهید و در شک به سرطان پروستات باید نمونه برداری از پروستات حتماً انجام دهید.

لازم می دانم در پایان این قسمت عرض کنم که هنوز در دنیا داروئی که بتواند پروستات را کوچک بکند کشف نشده است و درمان داروئی اغلب نقش تسکینی دارد نه قطعی
بخوانید درمان بی اختیاری ادراری نوع استرسی با عمل جراحی SLING

3- مثانه بیش فعال:

یکی دیگر از علل تکرر ادراری مزمن چه در آقایان و چه در خانم های جوان مثانه های بیش فعال می باشد. علائم مثانه بیش فعال عبارتند از: ۱- دستشوئی رفتن های بیش از ۸ بار در روز و ۲ بار در شب ۲- احساس عدم تخلیه کامل مثانه ۳- نیاز ناگهانی به دستشوئی رفتن به علت انقاباضات خودبخودی مثانه که اگر شدید باشد فرد لباس زیر خود را خیس می کند. مثانه بیش فعال در افرادی که مبتلا به استرس و اضطراب هستند و تحریک پذیر هستند و اغلب در مردان و زنان جوان دیده می شود. طبق آمار میلیون نفر در دنیا مبتلا به مثانه بیش فعال هستند که آمار آن از دیابت و فشار خون نیز بالاتر می باشد. در بررسی های پزشکی: سونوگرافی و آزمایشات ادرار این افراد نرمال و طبیعی هستند. بهترین و قعطی ترین وسیله تشخیصی مثانه بیش فعال تست ارودینامیک یا نوار مثانه می باشد که هم بیماری و هم شدت بیش فعالی را مشخص می کند و بر اساس آن بیمار درمان می شود.

اگر شما علائم بیش فعالی مثانه را در خودتان می بینید توصیه می کنم که به پزشک جراحی کلیه مراجعه کنید. آزمایش ادرار و کشت ادرار و اندازه گیری قند خون شما و یک سونوگرافی، اولین قدم بررسی تشخیصی هستند اگر آنها طبیعی بودند باید تست ارودینامیک یا نوار مثانه بگیرید. درمان مثانه بیش فعال اغلب داروئی و رفتار درمانی می باشد. از درمان داروئی برای کنترل و آرام کردن مثانه استفاده می شود که باعث می شود احساس تکرر ادراری شدید کاهش می یابد و همزمان من به بیمار هایم توصیه می کنم که با تربیت مثانه با جنگ و مثابله با تکرر ادراری بروند به این معنی که با یک برنامه ماهیانه فواصل دستشوئی رفتن را زیاد بکنند. مثلاً به بیمار می گویم روز اول ۵ دقیقه و روز بعد ۷ و روز بعد ۱۰ و ... در مقابل احساس تکرر ادراری مقاومت کنید که در اوایل این کار کمی آزاردهنده است ولی تدریجاً از بین می رود. هدف ما از درمان این است که فرد ۲-۳ ساعت بتواند بدون اینکه به دستشوئی برود ادرار خود را نگاه دارد.

خوشبختانه مثانه های بیش فعال اغلب با دارو و رفتار درمانی تعییر در کیفیت زندگی از قبیل شروع ورزش، کاهش استرس های روزمره زندگی و عدم فکر کردن به دستشوئی و عدم توجه به تحریک های مثانه و احساس ادراری آرام آرام از بین می روند و درمان می شوند.

۴- مثانه عصبی :

از علل دیگر تکرر ادراری مزمن مثانه عصبی است. تعریف مثانه عصبی: در افراد مبتلا به مثانه عصبی یک بیماری زمینه ای عبارتند از:

آسیب به نخاع، بیماری M.S، تومورهای نخاع، بیماریهای نخاعی مادرزادی از قبیل: مننگوسل، آسیب های مغزی هنگام تولد و یا بعد از آن مثلاً به علت تصادف، ضربه، تومور و بیماری پارکینسون وجود دارد که به علت بیماری زمینه ای عصب مثانه آسیب دیده و باعث می شود مثانه شدیداً تحریک پذیر شده و دچار انقباضات خودبخودی مثانه و بی اختیاری ادراری و تکرر ادراری شدید در شب و روز می شود که علت آن بالا رفتن فشار مثانه و کاهش شدید حجم مثانه می باشد. در موارد شدید اگر درمان مناسب و سریع انجام نشد فشار داخل مثانه به کلیه ها منتقل و سبب آسیب کلیه ها و نارسائی کلیه و سبب از کار افتادگی آنان می شود.

اگر شما فرک می کنید که مبتلا به مثانه عصبی هستید باید سریعاً به دکتر کلیه مراجعه کنید. بهترین و دقیق ترین وسیله تشخیص مثانه عصبی تست نوار مثانه یا ارودینامیک می باشد که به وسیله آن نوع مثانه عصبی و شدت آن از قبیل حس مثانه، حجم مثانه و شدت انقباضات مهار نشده مثانه مشخص می گردد و دکتر شما بر اساس آن و با انتخاب داروهای مناسب به تعدیل علائم بیماری مثانه عصبی کمک خواهد کرد.

درمان مثانه عصبی در موارد خفیف استفاده از داروهای شل کننده ی خروجی مثانه و آرام کننده انقباضات عضله مثانه می باشد. در موارد شدید تزریق داخل مثانه بوتاکس و همچنین بزرگ کردن مثانه با برداشتن قسمتی از روده و گذاشتن آن روی مثانه عصبی آخرین درمان مثانه های عصبی می باشد.در بعضی از مثانه های عصبی حسن مثانه از بین می رود و حجم آن افزایش پیدا می کند و مثانه قادر به پمپاژ و یا انقباض نبوده و لذا فرد دچار بزرگی شدید مثانه، احتباس ادراری و بی اختیاری لبریزی می گردد که شایعترین علت ایجاد کننده مثانه عصبی شل بیماری دیابت کنترل نشده می باشد و لذا در اینجا لازم می دانم به بیماران دیابتی عرض کنم که جهت جلوگیری از عوارض شدید دیابت روی مثانه حتماً با مراجعه به دکتر فوق تخصص غدد، قند خون خود در کنترل نگاه دارند.

 وقتی خبر نمی کند

تکرر ادرار به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می شود؛ گاهی فرد به صورت ناگهانی و بدون سابقه قبلی به تکرر ادرار مبتلا می شود که این موضوع می تواند به دلیل عفونت های مثانه و مجرای ادراری باشد که بیشتر در خانم های جوان رخ می دهد. این نوع تکرر ادرار با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شود. اما تکرر ادرار مزمن ماه ها یا سال ها در فرد وجود دارد و تقریباً همیشه او را تحت فشار قرار می دهد.

چرا در توالت مقیم شده اید؟

تکرر ادرار دلایل مختلفی دارد که در ادامه آنها را برایتان شرح داده ایم و راه های رها شدن از مشکلات گفته شده را هم با شما در میان گذاشته ایم.

کوچک بودن مثانه

در برخی افراد مثانه کوچک است و نمی تواند حجم طبیعی ادرار را در خود نگه دارد. چنین افرادی با کمترین میزان ادرار باید مثانه را خالی کنند. کوچکی مثانه هم دلیل تکرر ادرار است و هم یکی از عوارض آن. کسی که مجبور است حجم کم ادرار را تخلیه کند به مثانه اجازه نمی دهد حجم پیدا کند و مقدار بیشتری ادرار را در خود نگه دارد، بنابراین رفته رفته مثانه کوچک می شود و بی اختیاری ادرار به وجود می آید.

راه حل

گاهی با رفتاردرمانی می توان مثانه را بزرگ تر کرد؛ یعنی فرد هربار دقایقی ادرار را تحمل کند تا مقدار بیشتری در مثانه جمع شود. زمانی که مثانه خیلی کوچک باشد با جراحی بخشی از روده را به مثانه اضافه می کنند که این روش آخرین انتخاب برای درمان است.

کشش در مثانه

گاهی مثانه به دلایل مختلف ازجمله ضخیم شدن آن نمی تواند کشش و افزایش حجم داشته باشد. در حقیقت مثانه نمی تواند به شکل بادکنکی بزرگ تر شده و ادرار بیشتری را نگه دارد. تا زمانی که شما از پس درمان مشکل اصلی برنیایید، نمی توانید میزان توالت رفتن ها و دفع ادرارتان را کاهش دهید.

راه حل

با تمرین هایی می توان مثانه را بزرگ کرده و حجم آن را افزایش داد. لازم است فرد برای خود تعیین کند که مثلاً هر بار دقایقی در برابر احساس اجبار تخلیه مثانه مقاومت کند، بعد از مدتی زمان مقاومت در برابر تخلیه مثانه را بیشتر کند؛ هرچه فرد زودتر ادرار را تخلیه کند دیرتر درمان خواهد شد. اگر در انجام این تمرین ها جدی باشید، می توانید به هرچه زودتر برطرف شدن مشکلتان امیدوار باشید.

مثانه بیش فعال

مثانه برخی افراد لرزش های بیش از حد یا منقبض شدن های خودبه خودی دارد. در این مورد فرد به طور ناگهانی احساس نیاز به دستشویی احساس می کند و اگر سریع مراجعه نکند ممکن است لباس خود را خیس کند.

راه حل

برای درمان این مورد ممکن است دارودرمانی در نظر گرفته شود؛ داروهایی تجویز می شوند که لرزش ها و انقباضات خودبه خودی را مهار کرده و تکرر ادرار را درمان می کنند. درصورتی که داروهای دیگری را مصرف می کنید از پزشکتان در مورد احتمال تداخل داروهای جدید با آنچه پیش از این مصرف می کردید سؤال کنید. اگر تکرر ادرار دارید، نباید خوددرمانی کنید یا سرسری از کنار آن بگذرید؛ اول باید با کمک پزشکتان علت را پیدا کرده و بعد درمان مناسب با آن را انتخاب کنید.

مثانه عصبی

بیماری های زمینه ای مثل MS، پارکینسون، سکته یا تومور مغزی، دیسک های درمان نشده، آسیب های نخاعی و... ممکن است سبب شوند مثانه تحت فشار قرار گیرد. درواقع این بیماری ها می تواند تحریک پذیری مثانه را بالا برده و موجب تکرر ادرار شود.

راه حل

با درمان یا کنترل بیماری های زمینه ای می توان فشار مثانه را کم کرد. گاهی ممکن است بر اساس علت بیماری زمینه ای و بررسی نوار مثانه، تجویز دارو یا جراحی نیاز باشد.

مثانه های حساس

به طور طبیعی پس از پر شدن مثانه تا حجم 150 سی فرد احساس ادرار را درک می کند؛ در افرادی که به علت مثانه حساس دچار تکرر ادرار هستند احساس ادرار حتی با حجم 20 سی و چند قطره هم درک می شود.

راه حل

همیشه درمان های تهاجمی یا دارویی نیستند که می توانند به حل مشکل شما کمک کنند، گاهی ریش و قیچی دست خودتان است و خود شما هستید که با تمرین و مقاومت می توانید اوضاع را بهتر کنید. به همین دلیل برای درمان این مشکل باز هم رفتاردرمانی درنظر گرفته می شود؛ یعنی فرد به اصطلاح حرف مثانه را گوش نکرده و در مقابل رفتن به دستشویی مقاومت کند. پس خسته نشوید و تلاش کنید هر روز یک قدم به جلو بروید.

عفونت ها

عفونت های مثانه یا مجاری ادراری ممکن است سبب تکرر ادرار حاد یا مزمن شوند. اگر عفونت یکباره رخ دهد، تکرر ادرار حاد و اگر عفونت مزمن بوده و ماه ها وجود داشته باشد تکرر ادرار مزمن را ایجاد می کند.

راه حل

مسلماً رعایت مسائل بهداشتی از عفونت ها جلوگیری می کند، به علاوه درمان عفونت هم می تواند تکرر ادرار را درمان کند. نوشیدن آب فراوان هم می تواند در این رابطه مؤثر باشد.

استرس و اضطراب

مسائل روانی می توانند در ایجاد تکرر ادرار نقش داشته باشند. افرادی که مدام تحت استرس هستند نیاز بیشتری به دستشویی احساس می کنند و ممکن است به تکرر ادرار مبتلا شوند.

راه حل

مراجعه برای درمان و کنترل استرس می تواند مؤثر باشد. به علاوه فرد نباید بر ادرار خود تمرکز کرده و به لحاظ روانی، ذهن خود را به خاطر این مساله مغشوش کند. مشغولیت ذهنی نسبت به تکرر ادرار بیشتر این قضیه را تشدید می کند.

وسواس ادراری

این علت هم به مسائل روانی برمی گردد و در افرادی که وسواس ادراری دارند، دیده می شود. باید بدانید هرچه به مثانه بیشتر متمرکز و حساس بوده و استرس داشته باشیم، مثانه تحریک پذیرتر خواهد بود. پس در این مورد هم خود شما هستید که به جای استفاده از داروها می توانید برای حل شدن این مشکل قدم بردارید.

راه حل

شخص باید با راهنمایی متخصص، وسواس خود را حل کرده و درک کند حساسیت بیش از حد نسبت به پاکی سبب مشکلاتی نظیر تکرر ادرار خواهد شد.

اگر با توالت قهرید حواستان باشد

همیشه اشتباهاتی که در مراقبت از کلیه هایتان انجام می دهید، باعث مقیم شدنتان در توالت نمی شوند. گاهی شما چنین مشکلی که ساختار کلیه ها یا مثانه تان باعث آن شده است را به ارث می برید. اما در هر حال، نگه داشتن ادرار و قهر بودن با توالت هم نمی تواند در بیمار شدن کلیه ها و مثانه شما بی اثر باشد.

چندبار دستشویی می روید؟

تکرر ادرار و عکس آن کم ادراری هر دو به لحاظ تشخیص و درمان مهم است و باید نسبت به آنها آگاهی داشت. تکرر ادرار زمانی رخ می دهد که فرد کمتر از حد طبیعی ادرار می کند؛ یعنی در طول شبانه روز کمتر از 7 یا 8 بار و با حجم خیلی کم تخلیه مثانه دارد.

چقدر مایعات می نوشید؟

برخی افراد هم هستند که مایعات کمی می نوشند اما حجم ادرار خیلی زیاد است و اصطلاحاً به پرادراری مبتلا هستند. این افراد حتماً باید از لحاظ عملکرد کلیه مورد بررسی قرار گرفته و چکاپ شوند زیرا ممکن است اختلالات عملکردی کلیه ازجمله کم کاری کلیه وجود داشته باشد.

کلیه هایتان سالم است؟

نارسایی های کلیوی درباره کم ادراری یا پرادراری نقش اساسی دارند. نارسایی های کلیوی در مراحل اولیه نشانه ای ندارند و فرد تا زمانی که 50 درصد یا بیشتر مورد تخریب یا نارسایی قرار نگرفته باشد علائمی ندارد. حتی گاهی عملکرد یک کلیه کاملاً از بین می رود اما فرد هنوز از آن بی اطلاع است.

این نشانه ها را دارید؟

زمانی که بیش از 50 درصد تخریب و نارسایی در کلیه به وجود می آید نشانه هایی مانند درد، زردی پوست، رنگ پریدگی، بی اشتهایی، کاهش وزن، خستگی مزمن و... خود را نشان می دهند که شاید این زمان برای درمان و پیگیری بسیار دیر باشد، بنابراین لازم است نسبت به این موضوع آگاه بود و توجه کافی داشت.

خواهشمنديم اگر سوال يا نکته‌اي براي مطلب تکرر ادرار

در ذهن شما باقي مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد.

 -----------------------------------------------------------------------------------------

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی