آشنایی با انواع مسمومیت ها / علل و راه های درمان آن

انواع مسمومیت یکی از مشکلات شایع در جوامع مختلف است که می تواند به دلایل گوناگونی رخ دهد. مسمومیت ها به دلیل مصرف یا تماس با مواد سمی ایجاد می شوند و می توانند اثرات جدی بر سلامت انسان داشته باشند. در این مطلب از دلگرم به معرفی انواع مسمومیت، علل آن ها و راه های درمان مناسب برای هر نوع مسمومیت پرداخته خواهد شد.

انواع مسمومیت و علل آن ها

مسمومیت ها می توانند به شکل های مختلفی رخ دهند و دلایل متفاوتی داشته باشند. انواع مسمومیت را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد:

مسمومیت غذایی

این نوع از انواع مسمومیت ناشی از مصرف غذاهای آلوده به باکتری ها، ویروس ها، انگل ها یا سموم مختلف است. عواملی مانند نگهداری نامناسب غذا، پخت ناکافی یا آلودگی مواد غذایی می تواند منجر به مسمومیت غذایی شود. علائم مسمومیت غذایی معمولاً شامل تهوع، استفراغ، اسهال و دل درد است.

مسمومیت دارویی

انواع مسمومیت دارویی زمانی رخ می دهد که فرد دوزی بیش از حد مجاز از دارو را مصرف کند یا دارویی را که به آن حساسیت دارد، مصرف نماید. مصرف نادرست داروها، خود درمانی و عدم رعایت دستورالعمل های پزشک از مهم ترین علل مسمومیت دارویی هستند. این نوع مسمومیت می تواند باعث علائمی مانند خواب آلودگی، تنگی نفس، کاهش هوشیاری و حتی مرگ شود.

مسمومیت شیمیایی

مسمومیت شیمیایی یکی از انواع مسمومیت بدنی بوده که ممکن است به دلیل تماس با مواد شیمیایی مانند پاک کننده ها، حلال ها، مواد شیمیایی صنعتی یا محصولات خانگی رخ دهد. استنشاق، بلعیدن یا تماس با پوست این مواد می تواند باعث ایجاد مسمومیت شود. علائم مسمومیت شیمیایی شامل سردرد، سرگیجه، سوزش چشم ها، سرفه، تهوع و در موارد شدیدتر، آسیب به ارگان های داخلی است.

مسمومیت با مونوکسید کربن

این نوع از انواع مسمومیت به دلیل استنشاق گاز مونوکسید کربن که بی بو و بی رنگ است رخ می دهد. مونوکسید کربن معمولاً در نتیجه سوخت ناقص مواد سوختی مانند گاز طبیعی، بنزین و چوب تولید می شود. علائم مسمومیت با مونوکسید کربن شامل سردرد، سرگیجه، ضعف، تهوع و در موارد شدید، کاهش هوشیاری و مرگ است.

مسمومیت با الکل

مصرف بیش از حد الکل یا مصرف الکل های صنعتی می تواند منجر به مسمومیت با الکل شود. این نوع مسمومیت می تواند باعث علائمی مانند خواب آلودگی، تهوع، استفراغ، کاهش دمای بدن، تنفس نامنظم و در موارد شدید، کما و مرگ شود.

مسمومیت گیاهی

مصرف گیاهان سمی یا بخش هایی از گیاهانی که سمی هستند می تواند به مسمومیت منجر شود. برخی گیاهان به طور طبیعی حاوی مواد سمی هستند که مصرف آن ها می تواند باعث تهوع، استفراغ، اسهال، تنگی نفس و حتی مشکلات قلبی شود.

مسمومیت با گازها

مسمویت با گاز، یک نوع مسمومیت ناشی از استنشاق گازهای سمی مانند کلر، آمونیاک، سولفید هیدروژن و دیگر گازهای صنعتی است. این گازها می توانند به سرعت وارد ریه ها شده و باعث آسیب شدید به دستگاه تنفسی، مشکلات تنفسی، سرفه، سردرد، سرگیجه و حتی مرگ شوند.

راه های درمان انواع مسمومیت

درمان انواع مسمومیت بستگی به نوع و شدت آن دارد. در اینجا به راه های درمانی برای هر نوع مسمومیت اشاره می کنیم:

درمان مسمومیت غذایی

• استراحت کردن و نوشیدن مایعات برای جلوگیری از کم آبی بدن بسیار مهم است.
• مصرف داروهای ضد تهوع و ضد اسهال با تجویز پزشک.
• در موارد شدیدتر، نیاز به بستری شدن در بیمارستان و دریافت مایعات وریدی است.

درمان مسمومیت دارویی

• اگر فرد هوشیار است و هنوز دارو را بلعیده، می توان با استفاده از شربت ایپکاک (با تجویز پزشک) استفراغ را تحریک کرد.
• در مواردی که فرد بیهوش است باید فوراً با اورژانس تماس گرفت و فرد را به بیمارستان منتقل کرد.
• استفاده از زغال فعال برای جذب داروهای بلعیده شده در معده (تحت نظر پزشک).

درمان مسمومیت شیمیایی

• در صورت تماس پوستی با مواد شیمیایی، شستشوی محل با آب فراوان و صابون به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه ضروری است.
• در صورت استنشاق گازهای سمی، باید فرد را به هوای آزاد برد و در صورت بروز مشکلات تنفسی، فوراً با اورژانس تماس گرفت.
• در صورت بلعیدن مواد شیمیایی، نباید فرد را وادار به استفراغ کرد؛ بلکه باید سریعاً با مراکز درمانی تماس گرفت.

درمان مسمومیت با مونوکسید کربن

• انتقال سریع فرد به هوای آزاد.
• دریافت اکسیژن خالص با ماسک یا دستگاه اکسیژن تحت نظر پزشک.
• در موارد شدیدتر، بستری شدن در بیمارستان و استفاده از دستگاه های تخصصی تنفسی

حتماً بخوانید:

مسمومیت با استون + عوارض جانبی پاک کننده‌های استونی لاک ناخن

پاک کننده های لاک ناخن دو نوع هستند و یکی از آن ها حاوی استون می باشد که ماده ای بسیار خطرناک همراه با عوارض زیاد برای سلامت بدن انسان است.

درمان مسمومیت با الکل

• نوشیدن آب یا مایعات برای جلوگیری از کم آبی بدن
• در موارد شدیدتر، بستری شدن در بیمارستان برای دریافت مایعات وریدی و نظارت پزشکی
• در برخی موارد، تجویز داروهای خاص برای کمک به پاکسازی الکل از بدن

درمان مسمومیت گیاهی

• شستشوی دهان و عدم تحریک به استفراغ
• مراجعه به پزشک و دریافت داروهای مناسب برای کاهش علائم
• مصرف زغال فعال برای کاهش جذب سموم (تحت نظر پزشک)

درمان مسمومیت با گازها

• انتقال فرد به هوای آزاد و دور از منبع گاز
• اکسیژن درمانی با تجویز پزشک
• مراجعه فوری به مراکز درمانی در صورت بروز مشکلات تنفسی یا سردرد و سرگیجه

راه های پیشگیری از انواع مسمومیت

برای جلوگیری از انواع مسمومیت، رعایت نکات زیر ضروری است:

• نگهداری صحیح غذا: مواد غذایی را در شرایط مناسب نگهداری کنید و از مصرف غذاهای فاسد شده خودداری کنید
• رعایت دوز داروها: داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید و از خود درمانی پرهیز کنید
• جلوگیری از تماس با مواد شیمیایی: از استفاده نادرست از مواد شیمیایی خانگی و صنعتی پرهیز کنید و آن ها را دور از دسترس کودکان قرار دهید
• تهویه مناسب: در فضاهایی که احتمال تولید مونوکسید کربن وجود دارد، تهویه مناسب را فراهم کنید
• آگاهی از گیاهان سمی: در خصوص گیاهان سمی که ممکن است در محیط اطراف شما وجود داشته باشد، آگاهی داشته باشید

بیشتر در این رابطه بخوانید:

چه خوراکی هایی برای مسمومیت غذایی مفید هستند؟