سبزی دلال چیست ؟
دلال از گذشتههای دور در سفرههای رنگین مردم شمالی جای داشته است و امروزه به دلیل عطر و طعم منحصربهفرد، بسیاری از مسافران و توریستها نیز به جمع علاقهمندان آن اضافه شدهاند.
دلال یا همان سبزی شور شمالی با برخی خوراکیها اعم از پیشغذاها و شماری از میوهها قابل استفاده است و عطر و مزه جدید و دلپذیری در آنها خلق کند.
کاربرد سبزی دلار با میوهها
اولین کاربرد ویژه دلال، ترکیب آن با گوجهسبز یا آلوچه است. اکثر مردم گوجه سبز یا انواع آلوهای ترشمزه را همراه با نمک میخورند؛ اما از گذشتههای دور اینطور مرسوم است که مردم محلی شمالی، گوجهسبزها را ابتدا با سنگی بهخصوص و تمیز (مشتهسنگ) در ظرفی سفالی به نام نمکیار میشکنند و سپس آن را با دلار میل میکنند.
البته ضربه سنگ به قدری آرام است که فقط بخش گوشتی گوجهسبز را میشکافد و هسته سالم باقی میماند. شاید باورتان نشود، اما این شیوه ترکیب سبزی شمالی دلال با گوجهسبزهای قرمز و سبز خردشده در نمکیار که در گویش محلی به آن آلوچهفشکن میگویند، مزهاش با خوردن ساده گوجهسبز، از زمین تا آسمان متفاوت است.
از دیگر میوههایی که ترکیب آن با دلار فوقالعاده میشود، خیار است. البته دلیل منطقی پشت این ترکیب وجود دارد؛ خیار دارای طبع سرد است و دلار طبیعتی گرم دارد. از اینرو، مصرف این دو ماده خوراکی با هم، ترکیب خوشمزه و البته مناسبتری را برای بدن میسازد.
همچنین سبزی دلال را میتوان با انواع دیگری از میوهها بهویژه مرکبات میل کرد. برای نمونه، میتوانیم به مصرف دلار با پرتقال، نارنگی و گریپفروت اشاره کنیم. علاوه بر آن، میوههای کیوی و سیب را میتوان با قدری دلار میل کرد و از تجربه مزههای جدید لذت برد.
کاربرد دلال با غذاها و مواد غذایی
اگر به رستورانهای شمالی رفته باشید، احتمالا دیدهاید که در کنار کباب ترش یا هر غذای محلی دیگری، سینی کوچکی حاوی گردو، خیار، ترشی سیر، باقلا، خاویار شور ماهی سفید و دلار سرو میشود. در حقیقت، مصرف دلار فقط با میوهها محبوب نیست و این سبزی نمکی، همراه با غذاها و پیشغذاها نیز سرو میشود.
از اینرو، یکی دیگر از کاربردهای دلار که بین بیشتر مردم نیز رایج است، ترکیب بینظیر آن با ماست یا ماستوخیار است. از طرفی، میتوان دلار را با دوغ نیز مصرف کرد. در حقیقت، سبزی و نمک موجود در دلال باعث میشود تا مزه ماست و دوغ بهتر شود و نیازی به استفاده از نعناع خشک و دیگر چاشنیها نباشد.
همچنین، شما میتوانید با کمی ذوق و البته رعایت اعتدال، دلار را با سس مایونز ترکیب کنید و آن را در برخی از سالادها مانند سالاد کاهو و کلم بریزید؛ البته مصرف کاهو همراه با دلال نیز طرفداران خاص خودش را دارد. علاوه بر آن، استفاده از مقدار اندکی دلار، طعم و مزه زیتون ساده و زیتونپرورده را ارتقاء میدهد و میتواند تنوع خوبی ایجاد کند.
طریقه درست کردن سبزی دلال
طرز تهیه سبزی دلار بسیار ساده است و شما میتوانید به راحتی آن را در خانه تهیه کنید. البته همانطور که بالاتر اشاره کردیم، برای درست کردن دلار نیاز به چند نوع سبزی دارید. به علاوه، اگر حوصله تهیه این سبزی را ندارید، اما میخواهید طعم خوش آن را بچشید، میتوانید این سبزی را به صورت کاملا آماده از میوه فروشیها تهیه کنید.
حال اگر میخواهید خودتان این سبزی را تهیه کنید، مراحل زیر را پیش ببرید:
مرحله اول: ابتدا ریشه و ساقههای بسیار زبر سبزیها را جدا کنید و سپس با دقت آنها را بشویید و خشک کنید.
مرحله دوم: اکنون باید سبزیها را بهصورت بسیار ریز درآورید. در روش سنتی، سبزیها را با آسیاب خانگی به قدری میسابند که برگ و ساقه سبزی بهصورت یکدست و نرم درآید؛ شما میتوانید برای این منظور از دستگاه خردکن نیز استفاده کنید.
مرحله سوم: حال باید روی دلار مقداری نمک بپاشید تا طعم بهتری بگیرد و ماندگاری بیشتری پیدا کند. همچنین به خاطر داشته باشید که حتما دلال را در ظرف شیشهای و در یخچال نگهداری کنید.
این سبزی ها شامل گشنیز، جعفری، سیر تازه، پونه کوهی (اوجی)، خالواش ، چوچاق، سوسنبر، بو انجیر و نعناع است. سبزی دلال در طب سنتی گرم است و مصرف آن با غذاهای سرد مانند بادمجان و گوجه فرنگی توصیه می شود.
همانطور که گفتیم سبزی دلال خواص فراوانی دارد. ترکیبات این سبزی از نفخ پیشگیری کرده و با کاهش اسید معده از اسیدیته و رفلاکس معده جلوگیری می کند.
به علاوه با داشتن مقادیر بالای آهن ، تعداد گلبول های قرمز را افزایش می دهد و در جلوگیری از کم خونی موثر است. این سبزی باعث شادابی پوست و مو می شود و فشار خون، قند خون و کلسترول بد را در بدن کاهش می دهد.
خواص سبزی دلال
خالواش یا کوتکوتو
یکی از محتویات سبزی دلال کوتکوتو یا خالواش است. این سبزی دارای طبع گرم می باشد و ، نرم کننده و ملین است و به عنوان تقویت کننده پوشش معده استفاده می شود.
بو انجیر
از دیگر محتویات سبزی دلال بو انجیر است که خاصیت گرمی دارد و مصرف آن با غذاهایی با ذائقه سرد برای اعتدال طبع توصیه می شود.
چوچاق
چوچاق یکی از محتویات سبزی دلال است. این گیاه خاصیت گرمی دارد و برای پاکسازی دستگاه گوارش استفاده می شود. علاوه بر این، چوچاق که در زبان محلی به آن شوشاخ نیز گفته می شود ، به دلیل عطر فوق العاده ای که دارد در تهیه بسیاری از غذاهای خانگی شمالی ها استفاده می شود.
پونه وحشی یا اوجی
پونه وحشی یکی از محتویات سبزی دلار است. برگ های این گیاه بوی بسیار قوی دارد و طعمی گس و تلخ دارد که مدتی بعد از خوردن غذا باعث خنکی دهان می شود. گیاه اوجی در رفع سردرد و گیجی موثر است و از دم کرده آن برای درمان سرماخوردگی و سرفه استفاده می شود. این گیاه طبع گرمی دارد و مسکن و ملتهب عضلانی، اشتهاآور و مقوی معده و رفع کننده سکسکه است.
سوسنبر
گیاه سوسنبر از تیره نعناعیان است. این گیاه حاوی پروتئین، ویتامین های A، B، C، D، E. و K و املاحی مانند فسفر، کلسیم، آهن، سدیم، منیزیم، پتاسیم، روی، مس، منگنز و گوگرد است که در حفظ ساختار سلولی بدن اهمیت ویژه ای دارند . از این گیاه می توان برای درمان بی اشتهایی، بی اختیاری ادرار، سرفه، آسم، سکسکه، ناراحتی های معده، ناراحتی های عصبی و روانی ، میگرن ، ضعف و خواب آلودگی، بیماری های کبدی، قولنج و روماتیسم و درد مفاصل استفاده کرد.
دیدگاه ها