لرزه‌ سنج : سنجش مقیاس و ریشتر زلزله چگونه انجام میشود؟

سنجش زلزله با مقیاس ریشتر و مرکالی

برای سنجش زلزله دو نوع مقیاس متداول و مهم وجود دارد.
1 - مقیاس ریشتر
2 مقیاس مرکالی

مقیاس ریشتر بزرگی زلزله را نشان می دهد در حالی که مقیاس مرکالی در باره شدت آن است.اما ریشتر چیست؟

مقیاس ریشتر که در سال 1935 توسط آقای ریشتر ارائه شده است ، بزرگی موج یک زمین لرزه را نشان می دهد. ( نه شدت آن را )که برابر است با لگاریتم در مبنای 10 دامنه موج زلزله بر حسب میکرون که در فاصله 100 کیلومتر از مرکز زلزله توسط دستگاه وود اندرسون ثبت شده باشد.
به عنوان مثال زلزله ای که 5 ریشتر نامیده میشود ، دارای دامنه موجی به طول10 به توان 5 میکرون یا همان 10 سانتیمتر هست.در صورتی که زلزله 7 ریشتری دارای دامنه موجی به طول 10 متر هست!!همانطور که مشاهده می شود با توجه به لگاریتمی بودن مقیاس با افزایش یک واحد ، نتیجه 10 برابر می شود .

البته این دامنه ی کانون زلزله می باشد ( پایین تر از پوسته )

مقایسه انرژی معادل آزاد شده توسط زمین در زیر با TNT :

برخلاف تصور عموم این مقیاس برای تخمین و قضاوت در مورد مکانیسم های تخریب زلزله مستدل نمیباشد .و دلیل آن به شرح زیر می باشد:

1 - با توجه به متغییر بودن نوع زمین
( در زمین های سنگی و متراکمتر بیشتر از زمین های نرم منتشر می شود )

2 - طول زمان ارتعاش ممکن است در زمین لرزه ها متفاوت باشد.

حتماً بخوانید:

دعا در هنگام وقوع زلزله و خراب شدن خانه

زلزله یکی از واکنش های زمین است که طبق روایات مختلف اگر در روز این قدرت زمین به وقوع بپیوندند نعمت الهی است و اگر این خارج شدن انرژی زمین در شب رخ…

3 - به شرایط منبع ایجاد و مکانیسم به وجود آورنده نیز بستگی دارد.

4 - نوع امواج اعم از امواج طولی (p) ، عرضی (s) ، رایلی و یا لاو ودلایل دیگر که ذکر آنها نیاز به مطرح کردن مسائل فراتر دارد.پس به زبان ساده و قابل فهم برای دوستان اگر بگویم ، با شنیدن درجه ریشتر درباره شدت آن قضاوت نکنید .

چه بسا تخریب زلزله 6.5 ریشتری بیش از 7 ریشتری باشد ، با توجه به دلایل فوق .تنها درجه ای که شدت و تخریب زلزله را نشان میدهد مقیاس مرکالی می باشد.

مقیاس مرکالی چیست؟

مقیاس مرکالی شدت زلزله را از لحاظ احساس و میزان خطرناکی بررسی می کند که دارای 12 درجه می باشد.ممکن است در یک شهر زلزله ای به بزرگی 6 ریشتر رخ دهد و تخریب گسترده صورت گیرد ولی همان زلزله 6 ریشتری در شهری دیگر نخریب چندانی به بار نیاورد در اینصورت مقیاس مرکالی آنها متفاوت خواهد بود/بنابر این مقیاس مرکالی با توجه به شتاب زمین در محل مورد نظر سنجیده می شود.که به صورت ضریبی از شتاب G بیان می شود.

به عنوان مثال برای شدت 7 مرکالی تقریبا 0.2g در نظر گرفته می شود که طراحی سازه ها نیز بر حسب آن صورت می گیرد. پس با شنیدن کلمه ریشتر هیچ قضاوتی درباره زلزله نکنید !