خواص و فواید پنیر محلی
با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با فواید پنیر محلی بیشتر آشنا شوید.
پنیر محلی یا روستایی
این پنیر، پدربزرگ همه پنیرهای ایرانی است و به روش سنتی تهیه میشود و بیشتر عشایر، روستاییان و برخی افراد مقیم شهر، طرفداران پروپاقرص آن هستند.بیشتر این پنیرها به شكل چانه خمیر، قالبگیری میشود و به دلیل آن كه آن را در پارچه میپیچند تا آبگیری شود، بافتی لاستیكی دارد و تار و پود پارچه روی آن نمایان است.
پنیر محلی طعم ملایمی دارد و در مقایسه با سایر پنیرها آب پنیر در بافت آن بیشتر دیده میشود، به همین دلیل غنی از ویتامینهای محلول مانند B و C است.این پنیر به دلیل آن كه از شیر كامل دام تهیه میشود، بسیار پرچرب است و ذائقه برخی بخصوص نسل جوان، طعم و بوی آن را نمیپسندد. پنیر روستایی اگر با اسید تهیه شود مقدار زیادی از كلسیم آن كم میشود.
این پنیر لاكتوز بالایی دارد و برای افرادی كه معده آنها تحمل هضم لاكتوز را ندارد مناسب نیست. انواع پنیرهای محلی را بلافاصله پس از تولید طی سه تا چهار روز باید مصرف كرد، چراكه در مقایسه با انواع پنیرهای صنعتی مواد نگهدارنده ندارد و مستعد فساد و كپك زدگی است.
خواص و فواید پنیر
پنیر غذای پروتئین دار کاملی است و منبع خوبی از پروتئین، کلسیم و فسفر می باشد و کاملا می تواند جای گوشت را بگیرد. به همین جهت گیاه خوارانی که گوشت نمی خورند به جای آن پنیر مصرف می کنند. پنیر به استثنای لاکتوز، موادی دارد که در شیر موجود است مثل پروتئین، چربی و ویتامین خصوصا ویتامین های A و B. یکی از مزایای پنیر بر شیر هضم ساده تر آن است البته به استثنای پنیرهای خیلی چرب و یا خیلی تخمیر شده.پنیر به دلیل دارا بودن کلسیم و فسفر زیاد برای کودکان در حال رشد و حتی بزرگسالان لازم است.
افرادی که کار فکری می کنند، کسانی که در اثر کار زیاد خسته می شوند و کسانی که ضعیف هستند باید پنیر بخورند زیرا پنیر دارای فسفر است و فسفر غذایی مطلوب برای این دسته از اشخاص است.کسانی که بیماری دیابت دارند می توانند پنیر بخورند زیرا پنیر مواد قندی ندارد.مصرف پنیر به افرادی که به دلایلی عدم تحمل به لاکتوز شیر دارند نیز توصیه می شود.خوردن پنیر برای کسانی که چربی خون دارند، مبتلایان به ورم کبد و کیسه صفرا هستند، توصیه نمی شود. علاوه بر این، کسانی که سابقه بیماری قلبی دارند پنیر برای شان ضرر دارد زیرا دارای نمک و چربی اشباع بوده و خوردن هر دوی آن ها برای این گروه می تواند خطر تشدید بیماری شان را فراهم آورد.
مادرانی که بچه های خود را شیر می دهند، خانم های باردار، کسانی که از بستر بیماری برخاسته و دوران نقاهت را می گذرانند باید پنیر میل کنند زیرا زود هضم است و به دنبال مصرفش اختلالی را به دنبال نخواهد داشت.پنیر چون مقادیر زیادی کلسیم دارد؛ و کلسیم نیز خواب فراوان کلسیم بیشتری که در خون و مایع خارج سلول بدن است برای تغذیه مغز که هنگام استراحت و خواب به کلسیم بیشتری احتیاج دارد بسوی آن می آید، و بواسطه ازدیاد آهک است که وقت خواب مغز برنگ سفید جلوه می کند (به همین جهت سابغین خیال می کردند هنگام خواب خون از مغز دور می شود) پس در وقت خواب مغز به کلسیم بیشتر محتاج است ، پنیر که هم سرشار از کلسیم است پس بهترین غذا برای خواب راحت و عمیق ، و بهترین غذا در این وقت برای مغز، خوردن پنیر در شامگاهان است
فواید و مضرات پنیر از دیدگاه اسلام:
پیامبر (ص) می فرمایند :پنیر بخورید ؛چراکه خواب می آورد و غذا را هضم میکند .
امام صادق (ع) می فرمایند :چه نیکو لقمه ای است پنیر ! دهان را تر و تازه می کند ، بوی دهان را خوش می سازد ، غذای پیشین را هضم می کند و برای پس از خود اشتها آور است . هرکس آن را سرهر ماه بخورد نزدیک است که هیچ حاجت او بی پاسخ نماند .
همچنین ایشان در جایی دیگر می فرمایند : پنیر ، چه نیکو لقمه ای است ! نوشیدن انسان را خوش بو می سازد ، آنچه را پیش از آن هست هضم میکند و آنچه را پس از آن باشد دوست داشتنی می سازد . پنیر ،غذاهای پیش از خود را گوارش می دهد و برای پس از خود اشتها می آورد .
پنیر و گردو
دلیل توصیه اسلام به مصرف گردو به همراه پنیر
خوردن پنیر با گردو
پیامبر اسلام فرمود پنیر و گردو هر یک به تنهایی مضرند، اما اگر با هم جمع شوند مفید و نافع می گردند.
چرا پنیر به تنهایی مضر است ؟
پنیر سرشار از کلسیم است و گردو نیز دارای فسفر است با توجه به این دو مقدمه معلوم می گردد که بایستی پنیر را با گردو خورد زیرا:کلسیم و فسفر دو ماده با ارزش و بسیار عالی است و این هر دو در صورتی که با هم وارد شوند هیچکدام بیهوده دفع نمی شوند، حالا اگر پنیر بدون گردو )بدون فسفر) بخوریم چون کلسیم بسیاری را صرف کرده ایم ، در مقابل فسفر بدن دفع می شود، هضم و جذب آنها بسیار کاملتر و بهتر و آسان تر انجام می گیرد.
با پیشرفت علوم غذاشناسی و پزشکی ، ما بهتر و بیشتر به علل سلامتی ، و عمرهای طویل اجداد خود پی می بریم زیرا آنان بدون دانستن این فلسفه و فعل و انفعالات ، و بدون پیروی از دیگران ، از یک برنامه تنظیم یافته همه جانبه استفاده می کردند، آن برنامه ای که هر چه علم ترقی کند اهمیت و ارزش آن بیش از پیش درک می شود، و با این برنامه بود که بدون دیدن دانشگاه ها سلامت خود را سالهای سال حفظ می کردند و آن برنامه همان برنامه اسلام است.
همچنین در مورد فواید مصرف پنیر با گردو باید گفت:پیامبر (ص) می فرمایند :پنیر درد است ؛ چون با گردو خورده شود، درمان است . پنیر درد است؛ گردو هم درد است ، چون با هم یک جا جمع شود درمان می شوند.امام صادق (ع) در مورد مصرف پنیر با گردو می فرمایند :پنیر و گردو ، چون با هم یک جا جمع شوند در هر یک از آنها درمان است ؛ اما اگر از هم جدا شوند در هر یک از آنها درد است.
در پنیر ماده ای به نام تیرامین وجود دارد که اگر در مغز تجمع یابد، باعث کندی ذهن می شود، البته این ماده توسط یک نوع آنزیم موجود در بدن انسان می تواند تجزیه شود ولی این آنزیم تا حد مشخصی فعال است. برای فعالیت بیشتر این آنزیم باید میزان مس را در بدن زیاد کرد و این کار با خوردن گردو که حاوی مقداری مس است، انجام می شو د. بنابراین اگر چند بار پنیر خالی خوردید، نگران نشوید.
پنیر لیقوان
این پنیر از شیر گوسفندان لیقوان، روستایی در آذربایجان تهیه میشود و از نظر ارزش غذایی با سایر پنیرها برابر است.معمولا برای تهیه آن از مایهای باكتریایی استفاده میشود كه تا حدودی پروبیوتیك بوده و برای آنهایی كه دستگاه گوارش و سیستم ایمنی ضعیفی دارند مفید است.پنیر لیقوان اصیل، چربی اشباع و كلسترول بالایی دارد و برای افرادی كه از بیماریهای قلبی ـ عروقی، چربی خون بالا و چاقی رنج میبرند، مناسب نیست. مشكل دیگراین پنیر نمك زیاد آن است.
این پنیر پس از تولید چند ماه در آب نمك غلیظ نگهداری میشود تا باكتریهای مولد طعم و بو در آن فعال شود و میزان میكروبهای آن به صفر برسد و بهتر آبگیری شود بنابراین افرادی كه دچار پرفشاری خون هستند از مصرف آن بپرهیزند.لیقوان به دلیل پروتئین باكیفیتی كه دارد با پروتئین گوشت برابری میكند و میزان ویتامینهای محلول در چربی آن مانند A، E و D بالاست.
پنیر با طعم كپك
پنیرهای كپكدار اصالتا فرانسوی است. در اولین برخورد، ظاهر كپكزده این پنیرها توی ذوق میزند. بوی تند آن هم چندان تعریفی ندارد، اما زود قضاوت نكنید؛ این پنیرها طعم خوبی دارد.این پنیرهای غریبه كه مدتی است در میان پنیرهای سنتی و اصیل ایرانی خودنمایی میكند با بهرهگیری از خواص برخی كپكهای خوراكی با عطر و طعم متفاوت تولید میشود البته استفاده از كپك در تولید نوع خاصی از پنیرها به این معنا نیست كه هر پنیری به دلیل شرایط نامناسب نگهداری دچار كپكزدگی شده مفید و خوراكی است.
پنیرهای غریبه
- بلوچیز
خیلی بد است که پنیر کپک بزند اما بدتر از کپک، این مسئله است که پنیر «بلوچیز» بخریم و کلی پول بالای آن بدهیم، بعد هم فکر کنیم کپک زده و حوالهاش کنیم به سطل آشغال! اصولا پنیری مثل بلوچیز طوری ساخته شده است که باید کپک زده باشد. نخواستید نخرید اما نگویید پنیرش خراب بود.
- پنیر گودا
معروفترین پنیر نیمه سفت دنیا و هلندیالاصل که به درد پیتزا، لازانیا، سالاد، صبحانه، سوپ، سس ـ و گاهی هم شیرینی ـ میخورد.
- پنیر کممبرت
از انواع پنیرهای نرم فرانسوی است. دارای طعمی متفاوت و تند است و هر چه بیشتر برسد، نرمتر میشود اما بوی آن تندتر میشود و به کار صبحانه، پخت کیک، ساندویچ و دسر (بهخصوص به همراه انگور) میآید.
- پنیر بوترکیزه
از انواع پنیرهای نیمه سخت است، طعم کرهای دارد و حتی قیافهاش هم شبیه آن است. از آنجا که کار پنیر و کره را با هم انجام میدهد، ویژه صبحانه است. البته برای ساندویچ، کیک و هنگام پخت گوشت به کار میآید.
- پنیر پارمسا
قدیمیترین و معروفترین پنیر ایتالیایی است. لااقل 8 ماه طول میکشد تا این پنیر را درست کنند؛ اما ارزش غذایی هر کیلوی آن معادل 24 کیلو شیر تازه گاو است. به دلیل کمچرب بودن، سهلالهضم است.پنیر نرسیده پارمسان را به عنوان پیش غذا استفاده میکنند. پنیر رسیده را هم به صورت رنده یا پودر شده به عنوان چاشنی در برنج و سوپ استفاده میکنند.
پنیر موزارلا
این یکی را از شیر بوفالو درست میکنند (ایرانیهایش از شیر گاو است). موزارلا همراه روغن زیتون، نمک، فلفل و ریحان به عنوان پیش غذا مصرف میشود و در تهیه سالاد، سوپ و لازانیا هم کاربرد دارد.
پنیر صنعتی
عمده پنیر تولید شده در کشور ما، همان پنیر سفید و فتاست که برای نگهداری نیاز به آبنمک دارند. اما این سالها پنیرهای متنوع دیگری هم تولید میشوند؛ پنیر خامهای، پنیر پیتزا، گودا، پارمسان، بوترکیزه، کممبرت، بلوچیز (پنیر آبی)، چدار، موزارلا و...
این نکته را هم فراموش نکنید که اغلب این پنیرها در کشور خودشان پنیر سنتی یا محلی به حساب میآیند و طبیعی است که در ایران به صورت صنعتی تولید میشوند.نکتهای که برای خرید و استفاده از این پنیرها وجود دارد، این است که شما باید بدانید برای چی پنیر میخرید. چای شیرین با نان و پنیر را فراموش کنید و سعی کنید به خودتان بقبولانید که پنیر نوعی ماده غذایی چند منظوره برای تمام وعدههاست.
پنیر صبحانه
پنیرهای فتا، سفید ساده (گچی)، عملآوری شده، خامهای، رژیمی (بینمک و کمچربی)، پنیر سبزی، گردو و فراوری شده، اصلیترین پنیرهایی هستند که برای صبحانه یا عصرانه میشود خرید.پنیر خامهای یکی از خوشخوراکترین اینهاست؛ نوعی پنیر سفید نرم که طعم ملایمی دارد و ویژگی اصلی آن داشتن میزان چربی و رطوبت بالاست.
در واقع برای درست کردن آن از شیر پرچرب و خامه استفاده میکنند و نمیگذارند پنیر به دستآمده، بماند تا به اصطلاح رسیده شود. پنیر خامهای در واقع یک نوع پنیر چرب نارس است که باید به صورت تازه هم مصرف شود. البته پنیر خامهای را میشود شیرین کرد و برای تهیه انواع دسر هم به کار برد.پنیرهای عملآوری شده یا پرورده را هم با تکنولوژیهای جدید به صورت ترکیبی از پنیرهای نرم و سفت درست میکنند تا به کیفیت، شکل و طعم دلخواه برسند.
پنیرهای غذایی
«پنیر پیتزا، گودا، پارمسان و موزارلا»، اصلیترین پنیرهایی هستند که در فروشگاهها برای استفاده در پخت و پز میتوانید پیدا کنید. توصیه اصولی این است که همراه با این پنیرها، یک کتاب ویژه آشپزی پنیری هم بخرید تا پولتان را دور نریخته باشید و البته کسی پس از خوردن آن غذا از بین نرود!شما اگر راهش را بدانید، حتی میتوانید به جای جوجه کباب، کباب پنیر اعلا به مهمانها بدهید. با پنیر گودا هم میشود انواع سوپها، سسها، شیرینی و... درست کرد. اغلب پنیر گودا را با پنیر پیتزا اشتباه میگیرند، در حالی که این پنیر در زمان پخته شدن کش نمیآید و تنها روی غذای گرم آب میشود.از پنیر پیتزا هم غیر از پیتزا درست کردن، میشود در انواع سالاد، ساندویچ و ماکارونی استفاده کرد. بیشتر از این را بروید در همان کتابهای آشپزی بخوانید.
پنیر یا بوگیر
- دمای مناسب برای نگهداری پنیرهای معمولی، 2 تا 5 درجه سانتیگراد است؛ پس به یخچال اعتماد کنید و حواستان باشد ظرف پنیر را به دیواره آن نچسبانید.
- برای نگهداری بهتر پنیر، بعد از تهیه آب نمک و خنک کردن آن، پنیر را در این محلول نمک در یخچال نگه دارید. برای آنکه بعدا شور نشود، بیش از 10درصد حجم آب، از نمک استفاده نکنید.
- پنیر را – چه بیرون و چه داخل یخچال – در معرض هوا قرار ندهید زیرا تا به خودتان بیایید، خشک شده و شکل و قیافهای شبیه کشک پیدا میکند.
- اگر برنامهریزی شما نگهداری یک تکه پنیر برای مدت طولانی است، انداختن آن در آب، بهترین راه است. البته با این روش ممکن است پنیر، هم مزهاش را از دست بدهد (بیمزه یا زیادی شور شود) و هم به تدریج خاصیتاش از بین برود.
- برای خیلیها پنیرهای محلی وسوسهانگیز هستند. بوی این نوع پنیرها، یکراست آدم را به دشت و صحرا و ولایت پدری میبرد. اما دقت کنید این پنیرها را از هر کس و هر جایی نخرید. پنیر محلی هر چه ماندهتر باشد، هم جاافتادهتر است، هم خطر بیماریهایی مانند تب مالت در آن کمتر است.
- وقت بریدن پنیر، مقدار زیادی از آن خرد شده و از بین میرود. تا حالا برای بریدن پنیر از نخ قرقره پلاستیکی استفاده کردهاید؟ عین یک تیغ تیز پنیر را میبرد بدون آنکه آن را خرد کند.
- اگر روی پنیرهای رسیده (مانند چدار و لیقوان) کپک زد، میشود قسمت کپک زده را به صورت لایهای نسبتا عمیق جدا کرد. اما اگر این اتفاق برای پنیرهای نرم و تازه مثل خامهای بیفتد، بهترین جایی که پنیر را میشود آنجا فرستاد، سطل آشغال است!
- اگر از «پنیر آبی» استفاده میکنید، باید آن را در پوششی بدون منفذ نگهداری کنید. کپکهای روی آن خیلی راحت به سایر مواد غذایی نفوذ میکنند.
- توی یخچال پنیر را در همسایگی مواد غذایی که زیادی از خودشان بو و رایحه پراکنده میکنند، نگذارید. پنیرها مثل یک بوگیر خوب، به راحتی بو را جذب کرده و تغییر میدهند. خب، طبیعی است که پنیری که دیگر بوی پنیر ندهد یا فاسد شده باشد، به دل آدم نمیچسبد.
___________________________________________________
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
دیدگاه ها