نکات مهم تغذیه مادر در دوران شیر دهی:خانمی که زایمان کرده است در واقع مسئول تغذیه خود و نوزادش میباشد، پس باید رژیم غذایی خود را با دقت انتخاب کند. رژیم بعد از زایمان باید با دقت دوران بارداری رعایت شود. خوردن همه مواد مانند حبوبات و دانههای مغذی، میوههای تازه، سبزیجات و غذاهایی که پروتئین و کلسیم و آهن را به فراوانی فراهم میکنند باید مورد توجه قرارگیرد.
نکات مهم تغذیه مادر در دوران شیر دهی
متخصصان و کارشناسان در بحثهای پرستاری مادران توصیه به اضافه کردن انرژی به میزان 500 کالری در روز را دارند. به طور متوسط اکثر زنان شیرده روزانه 2700 کالری انرژی نیاز دارند. خوردن کمتر از 1800 کالری در روز منجر به کاهش تولید شیر و ضعف میشود. در این دوران، شیردهی و آزاد شدن اکسی توسین (هورمون آزاد شده از هیپوفیز) باعث میشود که مادر احساس تشنگی بیشتری بکند. به همین دلیل مادر در این دوران بیشتر از بقیه مواقع آب مینوشد و اگر چه که تاثیر زیادی در تامین شیر ندارد ولی دانشکده متخصصین زنان و مامایی آمریکا نوشیدن حداقل 8 تا 12 لیوان آب در روز را به مادران توصیه میکند.
مواد غذایی که مادر میخورد و مینوشد بر روی شیردهی تاثیر میگذارد. بنابراین نظارت بر غذای مادر درواقع نظارت بر غذای کودک است. بطوریکه اگر مادر غذای نامناسب مصرف کند، نوزاد در واقع با رفتارش مادر را متوجه میسازد. مانند گریهکردن، خواب کم، بیقراری و... همچنین مادر باید در مورد مصرف غذاهای آلرژیزا دقت کافی داشته باشد(تخم مرغ-سویا -شیر گاو -بادام زمینی) زیرا نوزاد به یک سری از مواد غذایی که مادر میخورد حساس بوده و پاسخ آن را به صورت علایم پوستی نشان میدهد. مصرف بعضی از غذاها توسط مادر باعث قولنج معمولی در نوزاد میشود. از جمله کلم و شیر گاو.
مادران در این دوران باید همانند دوران بارداری میزان آهن دریافتی را کنترل کنند، هر چند که در دوران بارداری تمام ویتامینها و مواد لازم را به طور کامل دریافت کرده باشند. مادر در این دوران به طور معمول قرص آهن را برای تامین آهن مورد نیاز خود و نوزادش مصرف میکند. بسیاری از خانمها ذخایر آهن خود را طی زایمانهای مکرر به میزان قابل توجهی از دست میدهند. بنابراین مادران باید در این دوران از نظر ذخایر آهن کنترل شوند
به نیازهای تغذیه ای مادر شیرده اهمیت داردزیرا تغذیه مناسب و متعادل:
::مادر را برای حفظ و مراقبت از کودک، سالم نگاه می دارد.
::انرژی کافی مورد نیاز را برای انجام کارهای دیگری غیر از مراقبت از کودک تأمین می نماید.
::از مصرف بافتهای بدن برای ایجاد انرژی و تولید شیر جلوگیری می کند.
::مادر را برای حاملگی های بعدی همراه با سلامت و ذخیره کافی مواد غذایی آماده می کند.
مقادیر مجاز سفارش شده درشت مغذی ها
بر اساس برآوردهای متخصصین ، مادران شیرده علاوه بر انرژی مورد نیاز روزانه باید 500 کیلوکالری بیشتر در روز استفاده کنند. نیاز مادران شیرده به پروتئین در 6 ماهه اول پس از زایمان 65 گرم و در شش ماهه دوم 62 گرم در روز است
انرژی
مانند سایر مواد مغذی انرژی مورد نیاز مادر باید از طریق مصرف مواد غذایی تامین شود .البته به طور طبیعی و در طی دوران بارداری مقادیری ذخیره چربی در بدن مادر جمع می شود که بخشی از نیاز او را به انرژی تامین می کند. تولید شیر به 800 کیلوکالری انرژی اضافی در روز نیاز دارد که 500 کیلوکالری آن از راه دریافت غذا تأمین می شود .
در 3-2 ماه اول 300 کیلوکالری باقیمانده از متابولیسم ذخیره چربی دوران بارداری (4-2 کیلوگرم) تأمین می شود. شیر دهی صحیح به مادر در مصرف این منابع چربی کمک می کند و علاوه بر کمک به تامین انرژی از بافت چربی به مادر در بازگشت به وزن قبل از بارداری کمک می کند.به همین دلیل کاهش وزن و رسیدن به وزن مناسب یکی از ویژگی های شیرمادر است.
مقادیر اضافی مورد نیاز از مواد مغذی در دوران شیردهی
همانطور که گفته شد به دلیل خروج بخشی از مواد مغذی از طریق شیر از بدن مادر باید مقدار اضافی علاوه بر نیاز روزانه مادر مواد مغذی در اختیار بدن وی قرار گیرد.
این مقدار اضافی شامل مقادیر برآورد شده زیر است:
::پروتئین: 15گرم در روز
::ویتامین آ: 500 میکروگرم در روز
::ویتامین ث : 30میلی گرم در روز
::روی : 7میلی گرم در روز
::ید : 50 میکروگرم در روز
رزیم غذایی مناسب روزانه برای مادر شیرده
استفاده از وعده غذای معمولی برای تأمین انرژی اضافی مورد نیاز برای شیردهی کافی است.رژیم غذایی متعادل برای یک زن شیرده، حاوی 2200 کیلوکالری انرژی و مقدار متناسبی چربی است.خودداری از مصرف غذای زیاد از چاق شدن مادر پیشگیری می کند.استفاده از رژیم متناسب و رعایت تعادل و تناسب مانند سایر گروه ها برای مادران شیرده هم ضروری است . استفاده متعادل و متنوع از تمام گروه های غذایی باعث تعادل در تغذیه و افزایش میزان موفقیت در شیردهی می شود. انواع فرآورده های شیـری، میوه ها، سبزی ها و غلات جزء ضروری رژیم غذایی است
بر اساس توصیه های متخصصین تغذیه نیازهای غذایی مادر شیرده بر اساس جدول زیر تنظیم می شود.
::گروه نان و غلات: 11-9 سهم (این گروه شامل نان، ماکارونی ، برنج و انواع غلات و آردهاست که هر سهم آن 30 گرم در نظر گرفته می شود.
::گروه شیر و فرآورده های آن: 4-3 سهم
::گروه سبزی ها: 5-3 سهم
::گروه میوه ها: 4-2 سهم
::گروه گوشت، حبوبات و مغزها: 6-4 سهم
در عین حال رعایت نکات زیر تنوع رژیم غذایی را افزایش داده و کمک می کند که تمام مواد مغذی مورد نیاز در اختیار مادر قرار گیرد.
::مصرف روزانه حداقل یک واحد میوه یاسبزی غنی از ویتامین ث و یک روز درمیان یک واحد میوه یا سبزی غنی از ویتامین آ
::منابع غنی ویتامین A: طالبی، انبه، زردآلو، هلو، سبزیهای برگ سبزتیره ، هویج
::منابع غنی ویتامین C: مرکبات، گوجه فرنگی، فلفل سبز، توت فرنگی
توصیه های غذایی در دوران شیردهی
::مایعات : مصرف مقدار مناسب مایعات تشنگی مادررا برطرف کرده و مکانیزم حفظ حجم شیررا فعال نگاه می دارد.
::ویتامین ها: ویتامینها برای فعل و انفعالات شیمیایی مختلف در بدن کاربرد دارند.با افزایش متابولیسم بدن و از جمله اضافه شده فرایند های شیر سازی نیاز به ویتامین ها افزایش می یابد. علاوه بر آن بخشی از ویتامین مورد نیاز کودک از طریق شیرمادر تامین میشود.
::مواد معدنی : در بین مواد معدنی نیاز مادر به کلسیم، آهن، و ید بیشتر است.
بهتر است مادران شیرده از مصرف غذاهای نفاخ، مواد بو دارو مقادیر زیاد کافئین خودداری کنند.زیرا ترکیبات موجود در این مواد غذایی ممکن است از طریق شیر وارد بدن نوزاد شده و او را دچار ناراحتی های گوارشی و ... کند
دیدگاه ها