فلورایدتراپی چیست؟ آیا فلورایدتراپی فوایدی دارد؟

فلوراید تراپی یکی از راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان های کودکان

فلورایدتراپی چیست؟

مینای دندان از سخت‌ترین مواد معدنی موجود در بدن است. این ماده همان طور که می‌دانید روی سطح دندان‌ها را می‌پوشاند و نقش بسیار مهمی در محافظت از دندان‌ها دارد. آسیب دیدن مینای دندان موجب می‌شود که دندان بیشتر در معرض پوسیدگی قرار بگیرد.

مسئله مهم دیگری که وجود دارد این است که بزاق دهان نقش مهمی در خنثی کردن اثر اسیدهای مضر در زمان جویدن غذا در دهان دارد و کاهش بزاق دهان می‌تواند احتمال ابتلا به پوسیدگی دندان و صدمه به مینای دندان را افزایش دهد.

برای این که بتوان از مینای دندان بیشتر محافظت به عمل آورد، راه‌هایی وجود دارد. یکی از این راه‌ها فلورایدتراپی است. فلورایدتراپی را می‌توان درمان با استفاده از فلوراید دانست. این کار برای تقویت مینای دندان‌ها بسیار مؤثر است.

فلوراید چگونه از دندان‌ها مراقبت می‌کند؟

فلوراید ماده‌ای معدنی است که در مواد غذایی و حتی آب وجود دارد. در برخی از خمیر دندان‌ها همان طور که همه ما شنیده‌ایم این ماده وجود دارد که مانع از پوسیدگی دندان‌ها می‌شود. البته فلوراید به صورت ژل نیز وجود دارد که می‌توان در منزل آن را روی دندان‌ها کشید و بعد آن را شست.

در صورت لزوم نیز دندانپزشک فلوراید را با دوز مناسب تجویز خواهد کرد. اما به جز این موارد، این ماده را می‌توانید به صورت وارنیش فلوراید نیز استفاده کنید. یعنی آن را به صورت موضعی روی دندان‌ها به صورت دهانشویه به کار برد.

این شیوه درمان نه تنها برای کودکان بلکه برای بزرگسالان با مشکلاتی مانند تحلیل لثه و دندان‌های حساس و همچنین خشکی دهان نیز تجویز می‌شود.

در مواردی پیش می‌آید که دندانپزشک از فلورایدتراپی در طی معاینات استفاده می‌کند، به این ترتیب که صفحه‌ای حاوی فلوراید را داخل دهان می‌کند تا با دندان‌ها تماس پیدا کند و حدود 4 دقیقه بعد هم آن را بر می‌دارد. برخی دندانپزشکان نیز از فوم یا قلم‌ موهای ویژه این کار برای تماس مستقیم فلوراید روی دندان‌ها استفاده می‌کنند.

انواع مختلف فلوراید درمانی

ژل

دندانپزشک گارد یا محافظ دهان را با فلوراید طعم‌دار پر می‌کند. برای این که فلوراید به خوبی به دندان بچسبد، بیمار باید گارد را حدود نه دقیقه در دهان نگه دارد. سپس دندانپزشک گارد را برمی‌دارد و دهان را شستشو می‌دهد.

فوم

برخی دندانپزشکان از فوم فلوراید استفاده می‌کنند که مستقیماً روی دندان زده می‌شود. بیمار باید تا سی دقیقه پس از درمان از خوردن، آشامیدن یا سیگار کشیدن خودداری کند.

وارنیش فلوراید

وارنیش فلوراید، فلوراید موضعی غلیظی است که معمولاً حاوی سدیم فلوراید پنج درصد بر پایه رزینی یا سنتزی است. وارنیش فلوراید ژل طلایی رنگی است که روی سطح خشک دندان زده می‌شود.

وارنیش فلوراید غلظت بالایی از فلوراید را به دست می‌دهد و با تقویت دندان‌ها از پوسیدگی آنها جلوگیری می‌کند. اگر وارنیش فلوراید قبل از دو سالگی روی دندان زده شود، بهترین نتیجه را به دست می‌دهد.وارنیش فلوراید فلوراید موضعی غلیظی است که معمولاً حاوی سدیم فلوراید پنج درصد بر پایه رزینی یا سنتزی است.

فرایند درمان با وارنیش فلوراید

درمان سریع و ساده است. دندانپزشک ابتدا رطوبت اضافی دندان‌ها را با سواب پنبه‌ای، پنبه یا سرنگ هوا می‌گیرد. خشک کردن دقیق دندان‌ها ضرورت ندارد، چون رطوبت چسبندگی وارنیش را کاهش نمی‌دهد.

با توجه به نوع دندان حدود نیم تا یک میلی‌لیتر از وارنیش روی صفحه شیشه‌ای یا کاغذ مخصوص مخلوط کردن مواد زده می‌شود. سپس دندانپزشک لایه نازکی از وارنیش را با سواب پنبه‌ای یا مسواک یکبار مصرف روی تمام سطوح دندان می‌زند.

وارنیش فوراً روی دندان می‌نشیند و بلافاصله پس از استعمال سفت می‌شود؛ بنابراین فلوراید می‌تواند مدتی طولانی با سطح خارجی دندان تماس داشته باشد. رنگ طلایی وارنیش ظرف چند روز محو می‌شود.

مزایای فلورایدتراپی

مهم‌ترین مزیتی که این درمان دارد، همان طور که به آن اشاره کردیم، استحکام دندان‌ها و جلوگیری از پوسیدگی آنها است. این ماده در مواردی حتی می‌تواند فرآیند فرسایش تدریجی دندان را نیز معکوس کند.

این شیوه درمان در مواردی که فرد به مراقبت‌های خاص دهان و دندان نیاز دارد، اهمیت بیشتری می‌یابد. افرادی که تحت درمان ارتودنسی هستند، باید از فلورایدتراپی نیز استفاده کنند.

اگر دندان‌ها به دلیل ایجاد پلاک و جرم آسیب دیده‌اند، می‌توان روند فرسایش را کنترل کرد و آن را رو به بهبود برد. فلورایدتراپی برای کودکان مزایای زیادی دارد.

با این که هنوز دندان‌های شیری در دهان دارند و دندان‌های دائمی رشد نکرده‌اند، این درمان از جمع شدن باکتری در ناحیه لثه و مبتلا شدن او به بیماری ژنژیویت پیشگیری می‌کند.همان طور که گفتیم فلوراید در مواد غذایی وجود دارد و والدین باید سعی کنند در رژیم غذایی فرزندشان فلوراید را بگنجانند.

فلوراید‌تراپی چگونه انجام می‌شود؟

این کار در مطب دندان‌پزشکی با انواع مختلف فلوراید که می‌تواند به‌صورت ژل ، کف یا موادی به نام «وارنیش» باشد، انجام می‌گیرد. این مواد را دندان‌پزشک روی دندان‌ها می‌زند. معمولا ژل‌ها و کف‌ها با وسایل مخصوص داخل دهان قرار داده می‌شوند و 4 دقیقه باید داخل دهان باقی بمانند ولی وارنیش‌ها با وسایلی مانند قلم مو صرفا روی دندان‌ها زده می‌شوند.

انجام این کار نیازی به بی‌حسی دندان‌پزشکی ندارد و برای کودک دردناک نیست. اغلب فلورایدها با طعم‌های مختلفی که برای کودک آزار‌دهنده نباشد، ساخته می‌شوند. انتخاب نوع روش فلورایدتراپی طبق صلاحدید دندان‌پزشک است.

آیا ممکن است فلورایدتراپی باعث مسمومیت شود؟

نه، در فلورایدتراپی موضعی که در مطب دندان‌پزشکی انجام می‌شود، فلوراید به میزان مشخص و با رعایت اصول خاصی استفاده می‌شود بنابراین بلع فلوراید به حداقل می‌رسد و هیچ‌گونه احتمال مسمومیتی وجود ندارد. مسمومیت فلوراید در استفاده سیستمیک آن هم در صورت بلع مقادیر بسیار بالا ایجاد می‌شود که بسیار نادر است.

فلوروزیس دندانی چیست؟

در صورتی که در زمان تشکیل دندان‌ها فرد در محیطی باشد که آب آشامیدنی دارای میزان فلوراید بالاتر از حد مجاز باشد، دندان از طریق جریان خون میزان بالای فلوراید را دریافت می‌‌کند و این میزان بالاتر از حد مجاز موجب تغییر ترکیب کریستال‌های مینایی می‌‌شود و دندان پس از رویش نمای گچی شکل پیدا می‌کند یا دارای لکه‌های قهوه‌ای می‌شود.

این نما معمولا در همه دندان‌هایی که در زمان تشکیل در معرض آب آشامیدنی با فلوراید بالا باشند، دیده می‌شود و ممکن است تعدادی از دندان‌ها یا همه دندان‌های فرد دچار این نما باشند. فلوروزیس با فلورایدتراپی موضعی در مطب دندان‌پزشکی اتفاق نخواهد افتاد.

آیا ممکن است فلورایدتراپی برای کودک عوارض داشته باشد؟

نه، فلورایدتراپی در مطب دندان‌پزشکی هیچ‌گونه عارضه‌ای ندارد.

فلورایدتراپی در چه فواصلی باید انجام شود؟

معمولا دندان‌پزشک برحسب وضعیت دندان‌های کودک فواصل انجام فلورایدتراپی را تعیین می‌کند. فواصل بین 4 تا 6 ماه برای بیشتر کودکان مناسب است.

آیا دهانشویه‌های حاوی فلوراید واقعا کاربرد و کارآیی دارند؟

این دهانشویه‌ها فقط برای کودکان بالای 6 سال توصیه می‌شود. اغلب این دهانشویه‌ها حاوی سدیم‌فلوراید هستند. نظارت درست والدین هنگام استفاده از دهانشویه توسط کودک و آموزش خارج کردن کامل دهانشویه از دهان در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها موثر است.

آیا فلوراید موجود در خمیردندان کافی‌است؟

خمیردندان‌ها حاوی مقادیری از فلوراید هستند، ولی این فلوراید به‌تنهایی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های کودک کافی نیست و بهتر است دندان‌پزشک برحسب وضعیت کودک فلورایدتراپی را انجام دهد.

همچنین بخوانید:

وارنیش چیست؟ مزایای استفاده از وارنیش فلورایدچیست؟

فواید فلوراید بر سلامت دندان

درمان درد ضربان دار دندان با ۱۰ روش فوری و خانگی

پس از درمان با وارنیش فلوراید

مدت زمان درمان وارنیش فلوراید حدود 4 تا 6 ساعت است. متخصص دندانپزشکی از بیمار می‌خواهد توصیه‌های زیر را رعایت کند تا بهترین نتیجه ممکن از درمان به دست آید:

• دندان‌ها را تا حداقل 6 ساعت پس از درمان مسواک نزنید یا نخ نکشید.
• در طول درمان غذاهای نرم میل کنید.
• نوشیدنی‌های داغ یا فراورده‌های حاوی الکل (مانند مشروب و دهانشویه) را در طول درمان مصرف نکنید.
• برنامه معمول رعایت بهداشت دهان و دندان را از فردای روز درمان شروع کنید.
• وارنیش اضافی را می‌توانید با مسواک زدن و نخ کشیدن پاک کنید. دندان‌ها درخشندگی معمول خود را پس از مدتی بازمی‌یابند.
• برای پاک کردن وارنیش فلوراید اضافی کافی است فردای روز درمان دندان‌ها را محکم مسواک بزنید و نخ بکشید تا ظاهر و حس دندان‌ها مانند قبل از درمان بشود.