دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
آشنایی با مناطق دیدنی و تفریحی صفادشت
1
زمان مطالعه: 14 دقیقه
صفادشت یکی از شهرهای استان تهران و این شهر در بخش صفادشت شهرستان ملارد قرار دارد.


جاذبه های گردشگری صفادشت


صفادشت یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر در بخش صفادشت شهرستان ملارد قرار دارد. این شهر از غرب به کرج (شهرهای محمدشهر و ماهدشت) ، از شرق به بخش مرکزی ملارد و از جنوب به ساوه محدود شده است. این بخش جزو شهرستان ملارد است. شهرستان ملارد با وسعتی معادل ۹۰۰ کیلومتر مربع به لحاظ داشتن ساختار اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و … شامل دو بخش ملارد و صفادشت است . بخش صفادشت در مسیر اصلی محور چیتگر (جاده تهران- اشتهارد ) قرار دارد و از ۳ دهستان اختر آباد ، بی بی سکینه و یوسف آباد قوام ، شهر صفادشت ، ۷ دهیاری و ۵۲ روستا ،‌ مزرعه و مکا ن تشکیل شده است. بر اساس آمار سال ۱۳۸۵ جمعیت شهر صفادشت ۱۵/۸۵۵ نفر و جمعیت روستاهای حریم آن ۱۶/۰۰۰ نفر است.

مسجد چهارباغ اختر آباد صفادشت


مسجد چهار باغ در شرق روستای چهار باغ از توابع دهستان اختر آباد بخش صفادشت واقع شده است این مسجد از نظر معماری بنایی است با طرح و نقشه ساده و ساختاری از خشت و گل و نمای خارجی آن از جبهه جنوبی سه فضای خشتی متصل به هم را با سطوح خارجی کاهگل شده نشان می دهد فضای غربی چایخانه ی مسجد و فضای شرقی یک انباری است مسجد قدیم چهار باغ قدمتی برابر با اواخر دوران قاجار و عصر پهلوی دارد.


دهستان اختر آباد از توابع بخش صفا دشت با وسعتی معادل ۶۸۴ کیلومتر مربع در ۸۰ کیلومتری تهران و ۳۰ کیلومتری غرب شهرستان ملارد قرار دارد. دهستان اختر آباد با داشتن تنوع اقلیمی، جغرافیایی و جانوری و وجود بیش از ۳۰ رشته قنات جاری و بیش از ۲۲ اثر تاریخی، فرهنگی یکی از نقاط دیدنی شهرستان شهریار است.


این دهستان در فصل بهار به ویژه در اواسط اردیبهشت ماه میهمان شقایق‌های وحشی است. در بلندی‌های بخش مرکزی دهستان و در دشت جنوبی و غربی اختر آباد هر ساله در اردیبهشت ماه هزاران شقایق سر تا سر دشت را به رنگ قرمز در می آوردند و منظره چشم نوازی را برای دیدن و لذت بردن از طبیعت فراهم می کند.

کفترلو

نقوش صخره ای کوه کفترلو صفادشت


با توجه به بررسی کلی وضعیت استان تهران، منطقه گردشگری اختر آباد، به عنوان یک مقصد نوظهور در استان تهران با بهره مندی از مجموعه ای از جاذبه ای تاریخی – فرهنگی و به ویژه طبیعت گردی یکی از مناطقی می باشد که با کمترین محدودیت ها امکان ارائه جذابیت های طبیعت گردی متعدد را دارا است.


تخت کیکاووس کوهی صخره ای است به شکل مخروطی و از سنگهای آذرین تشکیل شده است. در بالای این کوه آثار معماری مشاهده می شود که نشان می دهد در دوران تاریخی در این کوه قلعه ای وجود داشته است در دامنه کوه تخت کیکاووس امامزاده قاسم قرار دارد. این بنا در دوران ایلخانی بنا شده ولی در دوران اخیر نوسازی و بازسازی شده و بنای اصل آن با نمای آجری جدید پوشیده شده است. در این بنا آجر هائی وجود داشت که دارای مهرهای دوره ایلخانی است.

تپه پیش از تاریخ ارسطو صفادشت

این تپه پیش از تاریخ ارسطوی صفادشت در غرب شهرستان ملارد ،‌شرق بخش صفادشت و در کنار روستای ارسطو در منتهی الیه جاده شهریار – اشتهارد واقع شده که وسعتی در حدود ۲۲ هزار متر مربع دارد . بارز ترین مدارک باستانی تپه قطعات سفالی پراکنده در سطح آن است . وفور سفال های عمدتا قرمز ، تعدد قسمت های مختلف ظروف سفالی شامل لبه ،‌بدنه ،‌کف و تنوع طرح ها و نقوش روی سفال را می توان دال بر وجود فرهنگی غنی ،‌سفال گران ماهر و یک اجتماع پیشرفته پیش از تاریخ دانست. در واقع آثار و شواهد نشان می دهد که تمدنی مربوط به هزاره ششم قبل از میلاد در این منطقه وجود داشته است.

تپه سلمیان صفادشت

سلمیان ، روستایی است در شمال دهستان بی بی سکینه (س) بخش صفادشت . این روستا در جنوب امین آباد ،در شمال غرب شهرآباد و شمال شرقی امامزاده بی بی سکینه (س) قرار دارد. سلمیان و امین آباد دو روستای شمالی دهستان بی بی سکینه (س) در کنار مرز شمالی شهرستان ملارد و در جنوب شهر ماهدشت استان البرز هستند. منطقه سلمیان و به خصوص نواحی شرقی آن اراضی زراعی حاصلخیز و سرسبزی را شامل می شود. جاده شهریار به اشتهارد که از نیمه شمالی دهستان بی بی سکینه (س) می گذرد ، دسترسی به سلمیان را امکان پذیر می سازد. در حدود کیلومتر ۲۵ این جاده، مسیری آسفالتی به سوی شمال و شرق، و به مقصد سلمیان وجود دارد. بعد از طی مسافتی هشت کیلومتری در این مسیر به روستای سلمیان و تپه واقع در آن می رسیم.

تپه سلمیان ویژگی باستانی شاخصی در میان محوطه ای هموار است که از شمال و غرب به زمین های زراعی ، از شرق به راهی خاکی به سوی ماهدشت و امامزاده احمد و محمود (علیهما السلام)کشیده شده و از جنوب به خیابان اصلی روستای سلمیان منتهی می شود . فعالیت های کشاورزی علاوه بر شمال و غرب تپه سلمیان در ضلع شرقی این تپه و در سمت راست جاده خاکی اجرا می شود.

ارسطو

حمام دهک صفادشت

دهک ، روستای کوچکی است در جنوب شرقی دهستان بی بی سکینه از بخش صفادشت و شهرستان ملارد . این روستا در حد فاصل منطقه قشلاق زرگران و قلعه کهریز قرار دارد. راه های دسترسی به دهک عبارتند از دو راهی که از شرق و غرب و از طریق روستاهای مجاور وارد آن می شوند. راه اول از آبادی کهریزک واقع در فاصله حدود ۱۷ کیلومتری غرب میدان بسیج شهریار به سوی جنوب و به طرف قشلاق زرگران امتداد یافته و از آن جا رو به غرب به دهک منتهی می گردد.راه دوم از طریق روستای قلعه کهریز مار ابعد از طی مسافتی یک کیلومتری به سوی شرق به دهک می رساند . این آبادی از لحاظ طبیعی در یک منطقه کوهپایه ای قرار دارد . در منظر جنوبی دهک ارتفاعات کوچک و بزرگ و در چشم انداز شمالی آن دشتی هموار و حاصلخیز را می بینیم. بارزترین اثر باستانی روستای دهک حمامی است مخروبه در بخش جنوبی و در کنار زمین های بایر و در میان دو ساختمان آجری تازه ساز . ساختمان ضلع شرقی مسکونی و بنای ضلع غربی انباری است. هر دو ساختمان که حدود ۱۰سال قبل ساخته شده اند به همراه حمام قدیمی دهک در ملک شخصی واقعند. در ضلع شمالی حمام دیوار آجری ناتمامی دیده می شود که باید آن را عامل محدودیت حریم شمالی و تعرض به آن تلقی کرد. با گذر از این دیوار با بخش های شمالی و غربی حمام مواجه می شویم . ضلع جنوبی رو به زمین بایر وسیعی است. بر اساس بقایای موجود و بررسی نمای خارجی و جزییات داخلی حمام دهک به برخی ویژ گی های ساختمانی این بنا پی می بریم.

حمام شش صفادشت

در خارج از باروی جنوبی قلعه شش ، بقایای یک حمام قدیمی به چشم می خورد. اطراف حمام به صورت زمین ناهمواری پوشیده از بوته های خودرو است. بخش شمالی حمام تقریبا با باروی جنوبی قلعه شش مماس بوده و بخش جنوبی آن رو به زمین های بایر دارد. وقتی از بخش جنوبی به ساختمان حمام نگاه می کنیم ،‌قسمت های کلی آن را از شرق به غرب در یک امتداد می بینیم. این قسمت ها عبارتند از در ورودی ،‌سربینه ، گرم خانه و تون. بر روی رختکن و گرم خانه سقف های گنبدی پوشیده با کاه گل دیده می شود. حمام شش بنایی است با وسعت تقریبی ۱۳۵ متر مربع و متشکل از لاشه سنگ های کو چک و بزرگ و آجرهایی به ابعاد ۴×۲۰×۲۰ سانتی متر و ملاط آهک ،‌گل و‌کاه گل .یکی از قسمت هایی که مصالح به خوبی به کار رفته و شیوه استفاده از آن ها را در حمام شش به نمایش می گذارد مربوط به بخش تخریب شده تون و خزینه حمام است . بر این اساس به نظر می رسد برای ساخت دیوارها و پی حمام و نقاط در تماس دائم با رطوبت از سنگ های لاشه کوچک و بزرگ و در درجه بعد از آجر و در نهایت اندود آهک استفاده کرده اند. شیوه آجر چینی رابه سه شکل اقی ، قائم و مورب می توان تقسیم کرد. به علت تخریب قسمت های فوق و استفاده از فضای داخلی حمام به عنوان انبار ، دهانه و راه ورود به خزینه از داخل مسدود شده است.

تپه

تپه های یوسف آباد صفادشت


یوسف آباد ، یکی از آبادی های شرقی دهستان بی بی سکینه از بخش صفادشت شهرستان ملارد است. یوسف آباد را باید نخستین روستای واقع برکنار جاده شهریار به اشتهارد در دهستان بی بی سکینه به شمار آورد . از شرق این روستا مسیری به طرف جنوب و به سوی آ بادی قپچاق امتدا می یابد. در دو طرف این جاده آسفالت زمین های کشاورزی گسترده ای وجود دارد. ضلع غربی جاده شامل زمین های همواری است که به سوی کوه آق داغ در جنوب غربی یوسف آباد گسترده اند. این زمین ها به قطعات مختلف تقسیم شده و در هر قطعه فعالیت های زراعی و صنعتی به شکل مجتمع های مرغداری و جوجه کشی در حال اجراست . از جاده یوسف آباد به قپچاق مسیرهای خاکی متعددی به طرف غرب و به سوی زمین های مذکور منشعب می شود . این مسیرها رو به زمین های کشاورزی و تاسیسات صنعتی دارند . حد غربی زمین ها را چنان که گفتیم کوه آق داغ تشکیل می دهد . در نیمه غربی زمین ها ی مورد بحث و تقریبا دامنه های شرقی و شمال شرقی کوه آق داغ دو محوطه باستانی وجود دارند . محوطه اول تپه بزرگ و مرتفعی است به نام شاخ تپه ( که گاهی شغال تپه یا شائول تپه نی ز خوانده می شود) و محوطه دوم تپه ای است کم ارتفاع و تقریبا بیضی شکل به نام گاومیش خانه.

تپه گاو میش خانه صفادشت


این تپه به صورت محوطه کم ارتفاعی است در حدود ۴۹۰ متری شمال شاخ تپه . گاو میش خانه در نزدیکی دامنه شرقی کوه آق داغ قرار دارد و از جنوب و غرب به زمین های کشاورزی و باغ های میوه و از شمال به یک کار خانه شانه سازی و از شرق به زمین های بایر منتهی می شود. تپه گاومیش خانه با ارتفاعی در حدود ۳ متر نسبت به زمین های اطراف ،‌وسعتی معادل ۱۳۷۵۰ متر مربع را در بر می گیرد. سطوح فوقانی تپه با شیبی ملایم و بدون عارضه خاصی به تدریج به زمین های پیرامون ختم می شود. در محدوده شمالی و شرقی تپه چند توده زباله ساختمانی دیده می شود. در دامنه جنوبی آثار کاوش های غیر مجاز به شکل گودال های کوچک و بزرگ هویداست. در سطح تپه و تقریبا در قسمت میانی آن به رد شخم تراکتور به صورت مسیری با عرض بیش از ۱۰ متر و با امتداد شمال شرقی به جنوب غربی بر می خوریم. در میان سطوح زیر و رو شده قطعات سفالی و آثار استخوان های انسانی به صورت تکه های جمجمه و … جلب نظر می کند. غیر از این ها یک قطعه سنگ ساب بزرگ قرمز رنگ در میان شیارهای ناشی از شخم زدگی به دست آمد.

تپه

شاخ تپه صفادشت


در غرب زمین های کشاورزی جنوب یوسف آباد و در دامنه شرقی کوه آق داغ بر آمدگی صخره ای مرتفعی به نام شاخ تپه جلب نظر می کند . گویا این تپه در میان زمین های کشاورزی شخصی قرار دارد. شاخ تپه با ارتفاعی در حدود ۱۰ متر از شمال و شرق به زمین های بایر و زیر کشت زراعی و بعد چند واحد تولیدی و از جنوب و غرب به دامنه های کوهستانی آق داغ محدود می شود. در حال حاضر زمین های مجاور شاخ تپه بایر بوده و در بخش شرقی و شمال شرقی آن چند گودال و یک محوطه پست نسبت به زمین های اطراف وجود دارد . نزدیک ترین واحد صنعتی به شاخ تپه جوجه کشی ساکت در شمال این محوطه باستانی می باشد. شاخ تپه از نظر ساختار شامل سنگ های آذرین درونی در بخش شمالی و بقایای معماری خشتی در نیمه جنوبی است . به نظر می رسد بخش جنوبی نیز زیر ساختی سنگی داشته باشد . به هر حال با توجه به برون زد سنگ های درونی و بقایای خشتی وسکونتی می توان از نظر ظاهر تپه را به دو بخش متمایز تقسیم کرد.وضعیت بخش شمالی به صورت قطعات سنگ های حجیم لایه لایه بوده و آثار فرسایش و خردشدگی در اثر عوامل مخرب محیطی مانند دما و بارش و به طور کلی تغییرات آب و هوایی در آن هویداست.

پراکندگی قطعه سنگ ها محدود به بخش شمالی نیست و در سایر قسمت ها ی تپه نیز تکه سنگ های متعددی را می بینیم. در راس و دامنه های تپه بقایای حفاری های غیر مجاز به صورت گودال هایی با عمق های متفاوت وجود دارد. بارزترین فعالیت تخریبی در جنوب و غرب تپه صورت گرفته است. در قسمت غربی حفره بزرگی بر بدنه تپه حفر کرده اند. در این قسمت آثار خشت هایی که در اثر حفاری های قاچاق ظاهری نامنظم دارند ، دیده می شود. ضلع جنوبی تپه در اثر خاک برداری های غیر مجاز و تاثیر عوامل فرسایش به صورت دیواره ای قائم در آمده وبقایای بخش های فروریخته در مقابل دیواره به صورت خاکریز انباشته شده است. با توجه به بقایای معماری جنوب غربی شاخ تپه می توان احتمال داد که در این محل برجی مربوط به یک قلعه وجود داشت . شاخ تپه به لحاظ موقعیت از یک سو پشت به کوه آق داغ دارد و از سوی دیگر مشرف به دشت و زمین های کشاورزی است . این قبیل ویژگی های محیطی و استفاده از عوارض طبیعی زمین برای سازندگان قلعه یا سکونت گاه های قدیمی شاخ تپه عواملی تعیین کننده به شمار می رفت. چنین مشخصه هایی را می توان در محوطه های دیگری چون آق تپه در روستای شش نیز سراغ گرفت.

قلعه ارغش آباد صفادشت


ارغش آباد، غربی ترین آبادی دهستان بی بی سکینه از بخش صفادشت شهرستان ملارد است . این روستا در غرب صالح آباد ،‌در شمال رود شور و در نزدیکی میدانی قرار دارد که محل اتصال جاده های منتهی به شهریار و ماهدشت در استان البرز است.برای دسترسی به ارغش آباد باید از جاده شهریار به اشتهارد که از میان دهستان بی بی سکینه عبور می کند ،‌استفاده کرد. در منتهی الیه غربی این جاده و قبل از انحراف به سوی ماهدشت به روستای ارغش آباد در جنوب جاده مذکور می رسیم. ارغش آباد روستایی است با یک قلعه قدیم ، خانه های تازه ساز در اطراف قلعه و زمین های هموار کشاورزی در پیرامون نقاط مسکونی.گفته می شود در گذشته دو نفر به نام های دکتر تقی فقیه و علی اکبر درگاهی روستای ارغش آباد که قبلا ابراهیم آباد خوانده می شد،‌را در اختیار داشتند. در شرق روستا ، بقایای قلعه ارغش آباد شامل برج های مدور ،‌باروهای کنگره دار و چندین خانه متروک و در حال تخریب و نیز منازل تازه ساز در فضای داخلی قلعه خودنمایی می کند.

قلعه حسین آباد صفادشت


از طریق جاده آسفالتی در غرب صفادشت که به سمت جنوب و روستای امیریه ادامه یافته به قلعه نزدیک می شویم. در میانه جاده راهی فرعی به سوی شرق ما را به قلعه می رساند. ادامه مسیر با تغییر جهت به سمت شمال به قلعه کهریز می پیوندد. قلعه حسین آباد با مساحتی حدود ۱۳ هزار متر مربع بر کناره این جاده، که ارتباط میان امیریه و آبادی های شمالی را برقرار می کند،در منطقه ای هموار و کشاورزی قرار دارد. با وجود اقلیم خشک حاکم امروز بر منطقه ادامه فعالیت های کشاورزی به طور محدود و وجود شواهد سکونت گاه های قدیمی از ابادانی منطقه در گذشته های دور حکایت دارد.

مصالح عمده عبارت است از چینه ، خشت ، آجر و کاه گل .در شمال قلعه گودال وسیعی بر اثر عملیات استخراج شن و ماسه وجود دارد . شرق قلعه زمین کشاورزی همواری است؛از جنوب به جاده آسفالت و از غرب به راهی خاکی منتهی می شود.

در محوطه داخلی قلعه فضای خاک برداری شده وسیعی به چشم می خورد. این بخش مشابه گودال بزرگ خارج از باروی شمالی قلعه است. ظاهرا از نظر زمین شناسی قلعه حسین آباد به ویژه بخش شمالی آن بر رسوبات شنی قرار گرفته؛ و در دوران اخیر فعالیت های استخراج شن و ماسه در آن صورت پذیرفته است. ورودی قلعه بنای دوطبقه ای در ضلع شرقی است. با ورود به قلعه واحدهای ساختمانی متعددی در امتداد باروی شرقی دیده می شود.ضلع شمالی هم واحدهای مشابهی دارد که غالبا فروریخته اند.با توجه به خاک برداری در محوطه مرکزی قلعه اطلاعی از وضعیت معماری و ساختمانی این بخش نداریم.تقریبا در عمق یک متری ضلع شرقی گودال مرکزی بقایای لوله های سفالینی دیده می شود که در کنار هم چیده شده اند . این شواهد شاید مربوط به ساختار آب رسانی در کف محوطه داخلی قلعه باشد. نوع معماری ضلع شمالی وجود کاروان سرا را در ذهن تداعی می کند.

separator line

بیشتر بخوانید:

معرفی مناطق دیدنی و تاریخی قمصر

معرفی مناطق دیدنی شهرستان طارم

مناطق دیدنی و جاذبه های تاریخی زیبای بهشهر

گردآوری توسط بخش گردشگری

مجله دلگرم



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (1 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits