خواص ذکر یا فتاح
رمز ذکر یا فتاح
قُلْ لا تُسْئَلُونَ عَمَّا أَجْرَمْنا وَ لا نُسْئَلُ عَمَّا تَعْمَلُونَ (سبا 25) قُلْ یَجْمَعُ بَیْنَنا رَبُّنا ثُمَّ یَفْتَحُ بَیْنَنا بِالْحَقِّ وَ هُوَ الْفَتَّاحُ الْعَلِیمُ (سبا 26)؛
بگو: (شما) از آن چه ما مرتکب شدهایم باز خواست نخواهید شد، و ما(نیز) از آن چه شما انجام مىدهید باز خواست نخواهیم شد.
بگو: پروردگار ما، ما و شما را (در قیامت) گرد مى آورد، سپس بین ما و شما به حقّ داورى خواهد کرد و اوست داور دانا.
فواید گفتن ذکر یا فتاح در زندگی
نکته جالب در این آیه این است که اینجا پیامبر (صلی الله علیه وآله) مامور است در مورد خودش تعبیر به "جرم" کند، و در مورد مخالفان تعبیر به کارهایى که انجام مىدهند! و به این ترتیب این حقیقت را روشن سازد که هر کس باید پاسخگوى اعمال و کردار خویش باشد، چرا که نتایج اعمال هر انسانى چه زشت و چه زیبا به خود او مىرسد و طرز فکر توجیه گر دیگری که قرآن به دفع و بطلان آن مىپردازد، این است که انسان مىتواند عمل خود را به گردن دیگرى نهد. این کار اگر در دنیا ممکن باشد در آخرت هرگز ممکن نخواهد بود.
به عبارت دیگر آیه 25 سوره مبارکه سبا دلیل محکمی است بر اینکه هیچ کس به گناه دیگران مؤاخذه نمی شود، و هر کس گروگان عمل خود خواهد بود چنانکه در آیه دیگری می فرماید: (کُلُّ امْرِئٍ بِما کَسَبَ رَهِینٌ) (سوره طور، آیه 21)
ضمنا اشاره لطیفى به این نکته نیز دارد که اگر ما اصرار به راهنمایى شما داریم نه به خاطر این است که گناه شما را پاى ما مىنویسند و یا شرک شما ضررى به ما مىزند، ما روى دلسوزى و حقجویى و حقطلبى بر این کار اصرار مىورزیم.
واژه "فتح" به طورى که "راغب" در "مفردات" مى گوید: در اصل به معنى از بین بردن پیچیدگى و اشکال است، و آن بر دو گونه است: گاهى با چشم دیده مىشود، مانند گشودن قفل، و گاه با اندیشه درک مىشود مانند گشودن پیچیدگى اندوهها و غصهها، و یا گشودن رازهاى علوم، و همچنین داورى کردن میان دو کس و گشودن مشکل نزاع و مخاصمه آنها آیه بعد در حقیقت بیان نتیجه دو آیه قبل است، زیرا هنگامى که به آنها اخطار کرد که یکى از ما دو گروه بر حق و دیگرى بر باطلیم، و نیز اخطار کرد که هر کدام از ما مسئول اعمال خویشتن هستیم،
به بیان این حقیقت مىپردازد که چگونه به وضع همگى رسیدگى مىشود، و حق و باطل از هم جدا مىگردد، و هر کدام بر طبق مسئولیتهایشان پاداش و کیفر مىبینند، مىفرماید: "به آنها بگو پروردگار ما همه ما را در روز رستاخیز جمع مىکند، سپس در میان ما به حق داورى مىکند" و ما را از یکدیگر جدا مىسازد، تا هدایت شدگان از گمراهان باز شناخته شوند، و هر کدام به نتیجه اعمالشان برسند.
(قُلْ یَجْمَعُ بَیْنَنا رَبُّنا ثُمَّ یَفْتَحُ بَیْنَنا بِالْحَقِّ)
اگر مىبینید امروز همه با هم آمیختهاند و هر کسى ادعا مىکند من بر حقم و اهل نجاتم، این وضع براى همیشه ادامه پیدا نخواهد کرد، و روز جدایى صفوف سرانجام فرا خواهد رسید، چرا که "ربوبیت" پروردگار چنین اقتضا مىکند که "سره" از "ناسره" و "خالص" از "ناخالص" و "حق" از "باطل" سرانجام جدا شوند، و هر کدام در بستر خویش قرار گیرند.
فواید ذکر الفتاح
"اوست داور و جدا کننده آگاه" (وَ هُوَ الْفَتَّاحُ الْعَلِیمُ).
1ـ اصرار انبیا بر هدایت مردم، از روى دلسوزى است نه به خاطر آن که جبران گناه مردم بر عهدهى انبیا باشد و یا بالعکس. «قُلْ لا تُسْئَلُونَ عَمَّا أَجْرَمْنا»
در بعضى از روایات روى ذکر "یا فتاح" براى حل مشکلات تکیه شده است، چرا که این اسم بزرگ الهى که به صورت صیغه مبالغه از "فتح" آمده بیانگر قدرت پروردگار بر گشودن هر مشکل و از میان بردن هر اندوه و غم، و فراهم ساختن اسباب هر فتح و پیروزى است، در واقع هیچ کس جز او "فتاح" نیست، و "مفتاح" و کلید همه درهاى بسته در دست قدرت اوست
2ـ تواضع و ادب وسیلهى موفقیّت است. (کار خود را «جرم» و کار دیگران را «عمل» معرّفى مىکند.) «أَجْرَمْنا ... تَعْمَلُونَ»
3ـ اگر ارشاد شما در دنیا مؤثّر واقع نشد، نگران نباشید زیرا در قیامت به حساب همه رسیدگى خواهد شد. «قُلْ یَجْمَعُ بَیْنَنا رَبُّنا»
4ـ روز قیامت، هم یوم الجمع است، (روز گرد آمدن همهى مردم) «یَجْمَعُ بَیْنَنا» و هم یوم الفصل. (روز جدایى مجرمان از نیکان) «ثُمَّ یَفْتَحُ»
5ـ داورى در قیامت بر اساس حقّ است. «یَفْتَحُ بَیْنَنا بِالْحَقِّ»
6ـ توجّه به معاد، انسان را در موضعگیرىها و عملکردها حفظ مىکند. «یَفْتَحُ بَیْنَنا بِالْحَقِّ» (پروندهى همهى حیلهها و نفاقها و زد و بندها و پیچیدگىهاى سیاسى و اجتماعى و ...، روزى باز مىشود و مورد بازخواست قرار مىگیرد.)
7ـ کسى جز خداوند، نه توان باز کردن پیچیدگىها را دارد و نه از همه آنها آگاه است. «هُوَ الْفَتَّاحُ الْعَلِیمُ»
همچنین بخوانید:
ذکر یونسیه و ثواب اعجاب انگیز گفتن این ذکر
ذکر روز های هفته و ثواب خواندن این ذکرها در هر روز
دعا و ذکر مخصوص افزایش رزق و روزی
دیدگاه ها