آیا در دوران شیردهی امکان بارداری وجود دارد؟

احتمال بارداری در دوران شیردهی چقدر است؟

باردار شدن در دوران شیردهی بسیار سخت و شاید به نوعی غیرممکن باشد، زیرا شیردهی عموماً مانع از بارداری می‏‌شود.برای کم بودن فاصله‌ی سنی بین کودکان‏، برخی از خانواده‌ها ممکن است در دوران شیردهی تصمیم به بارداری مجدد بگیرند. اینکه چگونه باید چنین کاری را انجام دهید، موضوعی است که این مطلب به آن پرداخته و بهتر است شما نیز در صورت داشتن تصمیمی برای دوباره باردار شدن در طول دوران شیردهی، اطلاعاتی در این رابطه داشته باشید.

شیردهی و توقف تخمک‏‌گذاری

باردار شدن در دوران شیردهی بسیار سخت و شاید به نوعی غیرممکن باشد، زیرا شیردهی عموماً مانع از بارداری می‏‌شود. اما این به معنای غیرممکن بودن بارداری هنگام شیردهی نوزاد نیست. اگر شبانه‌‏روز به کودک خود شیر می‏‌دهید، ممکن است بازگشت عادت ماهانه‌ی شما یک سال یا بیشتر طول بکشد. اما اگر به کودک خود شیر خشک می‌دهید یا در طول شب به او شیر نمی‌دهید، عادت ماهانه‌ی شما معمولاً طی سه یا چهار ماه برمی‏‌گردد. نظر عمده‌ی متخصصان بر این است که شیردهی باعث متوقف شدن ترشح هورمون‌هایی می‌شود که تخمک‌گذاری را شروع می‌کنند.

بنابراین، هرچه دوران شیردهی بیشتر ادامه پیدا کند، باردار شدن به همان میزان سخت‌تر می‌شود. ممکن است تخمک‌گذاری شما سه ماه بعد از شروع شیردهی آغاز شود، اما از آنجا که اگر عادت ماهانه شروع نشود، شما متوجه تخمک‌گذاری نخواهید شد، احتمالاً متوجه‌ی این تخمک‌گذاری نیز نمی‌شوید. برای محاسبه‌ی دقیق زمان تخمک‌گذاری لازم است که حداقل یک یا دو دوره عادت ماهانه را بگذرانید تا بتوانید زمان دقیق تخمک‌گذاری و در نتیجه زمان مناسب برای اقدام به بارداری را پیدا کنید.

افزایش احتمال بارداری در دوران شیردهی

درصورتی‌که قصد دارید در دوران شیردهی باردار شوید، راه‌هایی برای افزایش احتمال بارداری در این دوران و تسهیل بازگشت چرخه‌ی تخمک‌گذاری به حالت عادی وجود دارد. یکی از این راه‌‏ها از شیر گرفتن کودک در شب یا پرهیز از شیردهی به کودک، حداقل به مدت شش ساعت در شب است. انجام این کار به بازگشت چرخه‌‌ی تخمک‌گذاری کمک می‏‌کند و هورمون‏‌ها را سریع‌‏تر به حالت عادی بازمی‌گرداند.

روش‌های دیگر ترکیب شیر مادر با شیر خشک، شروع سرلاک یا مواد مغذی جامد و تلاش برای کاهش زمان شیر دادن به کودک در طول روز است. در واقع با این کار، بدن متوجه‌ی پیام به اتمام رسیدن دوران شیردهی می‌‏شود و هرچه سریع‌‏تر به چرخه‌ی تخمک‌گذاری عادی خود برمی‏‌گردد. در برخی از زنان چرخه‌ی تخمک‌گذاری به سرعت بازمی‌گردد و مشکلی برای باردار شدن وجود ندارد، اما در برخی زنان چرخه‌ی تخمک‌گذاری تا توقف کامل دوران شیردهی به حالت عادی بر‏نمی‌گردد.

احتمال بارداری در دوران شیردهی (آیا زنان شیرده باردار می‌ شوند؟)

در زنانی که تغذیه با شیر مادر را انتخاب نمی‌کنند معمولا به طور میانگین 10 هفته بعد از زایمان طول می‌کشد تا تخمک گذاری مجدد آغاز شود که به معنای توانایی مجدد برای باردار شدن است. در نظر داشته باشید ممکن است در تمام مدتی که شیر می‌دهید تخمک گذاری نکنید، اما در حدود ده درصد از زنانی که شیر می‌دهند تخمک گذاری، ده هفته پس از زایمان دوباره شروع می‌شود و در حدود پنجاه درصد، از بیست و پنج هفته پس از زایمان (یعنی در حدود شش ماه پس از تولد نوزاد) شروع می‌شود. اگر کمتر از 28 روز شیر دهید تخمک گذاری شما مشابه زمانی خواهد شد که در زنان غیر شیرده صورت می‌گیرد.

راه های پیشگیری از بارداری در دوران شیردهی

پس از زایمان به هنگام مراجعه به پزشک خود حتما در خصوص راه های پیشگیری از بارداری در دوران شیردهی با او مشورت نمائید. روش‌های رایج در این رابطه شامل موراد زیر می‌باشد. ولی با این حال مشورت با پزشک خود را مد نظر داشته باشید. در نظر داشته باشید که از ماه سوم بعد از زایمان، امكان بارداری در هر زمان وجود دارد.

شما با روش‌های زیر می‌توانید احتمال بارداری در دوران شیردهی را کاهش دهید:

استفاده از قرص‌های ضدبارداری

استفاده از روش‌های طبیعی همانند استفاده از کاندوم و دیافراگم و... (ممکن است در زمان شیردهی قاعدگی شما بازنگردد، اما شما مستعد بارداری باشید. بنابراین پریود نشدن دلیل محکمی برای عدم استفاده از وسایل پیشگیری نمی‌باشد.)

تزریق پرژسترون

مصرف قرص‌های حاوی استروژن (در نظر داشته باشید که قرص‌های حاوی استروژن مقدار شیردهی شما را کم می‌کند و اگر در مدت کوتاهی بعد از زایمان مصرف شود ممکن است بدن شما را برای تولید شیر دچار مشکل کند. با این وجود استفاده از این قرص‌ها پس از تثبیت شیردهی اشکالی ندارد.)

مصرف قرص لاینسترنول یا قرص دوران شیردهی

شیردهی متناوب به فرزندتان: شیر دادن متناوب و پی در پی باعث می‌شود که میزان هورمون پرولاکتین (هورمون شیرساز) در بدن شما در سطح بالایی قرار داشته باشد و این سطح بالای پرولاکتین این پیغام را در بدن شما صادر می‌کند که بدن شما در حال حاضر فقط از عهده یک بچه بر می‌آید و برای باردار شدن مجدد خیلی زود است. بنابراین هورمون‌هایی که باعث بالغ شدن و بارور شدن تخمک‌ها می‌شود در این مدت ترشح نخواهد شد.

در نظر داشته باشید که هورمون‌های باروری به هنگام خواب در بالا‌ترین میزان خود قرار دارند، بنابراین شب هنگام نیز باید به حفظ هورمون‌های تولید کننده شیر که از افزایش تخمک گذاری در شب جلوگیری می‌کنند، کمک کنید. بنابراین شیردهی در شب را در برنامه خود داشته باشید. به محض اینکه کودکتان خوابیدن در تمام شب را آغاز کند، هورمون‌های باروری از هورمون‌های پرولاکتین سبقت گرفته و دیگر نمی‌توان از شیردهی برای فاصله گذاری طبیعی میان بارداری استفاده کرد.

نکته: مادر باید حداقل 8 الی 10 بار در شبانه‌روز به كودك خود به طور موثر وكامل شیر بدهد؛ به طوریكه هر نوبت شیر دهی 15-20 دقیقه به طول انجامد. اگر مادر كمتر از این میزان شیردهی داشته باشد یا مدت زمان شیر دهی كوتاه باشد و شیرخوار نتواند مكیدن‌های عمقی وكامل داشته باشد امكان كم شدن تاثیر روش وجود دارد.