دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
موارد و عوارض مصرف دوستاکسل (Docetaxel) چیست؟

موارد مصرف آمپول دوستاکسل (Docetaxel) و عوارض جانبی این دارو

موارد و عوارض مصرف دوستاکسل (Docetaxel) چیست؟
4
زمان مطالعه: 8 دقیقه
آمپول دوستاکسل عوارض جانبی موارد مصرف منع دارویی - دوستاکسل (Docetaxel) با نام تجاری تاکسوتر (Taxotere) یک داروی ضد سرطان می‌باشد که از رشد و گسترش سلول های سرطانی در بدن جلوگیری می‌کند.

موارد مصرف دوستاکسل (Docetaxel)

الف) درمان سرطان پیشرفتة موضعی یا متاستاتیک سینه، بعد از شکست رژیم شیمی‌درمانی قبلی.
ب) درمان کمکی بعد از جراحی سرطان سینه قابل جراحی با درگیری گره‌های لنفاوی:
پ) سرطان پیشرفته موضعی یا متاستاتیک ریه با سلولهای بزرگ بعد از شکست رژیم درمانی با پایه پلاتین(تک درمانی).
ت) سرطان پیشرفته موضعی غیرقابل جراحی ریه با سلولهای بزرگ در بیمارانی که قبلاً سیس‌پلاتین دریافت نکرده‌اند.
ث) سرطان پروستات متاستاتیک غیر وابسته به آندروژن به همراه پردنیزون.
ج) آدنو کارسینوم معده.

مکانیسم اثر دوستاکسل (Docetaxel)

مکانیسم اثر اثر ضد نئوپلاسم: دوستاکسل با انقطاع شبکه میکروتوبولی سلولها، که برای فعالیت‌های میتوتیک و بین مرحله‌ای سلولی ضرورت اساسی دارد، اثر خود را اعمال می‌کند.

موارد منع مصرف دوستاکسل (Docetaxel)

سابقة حساسیت مفرط شدید به دارو و یا سایر داروهایی که با پلی‌سوربات 80 فرموله می‌شوند، تعداد نوتروفیل کمتر از /mm3 1500 یا در بیماران با نارسایی شدید کبدی، سطوح بیلی‌روبین بالاتر از حد نرمال، AST/ALT 5/1 برابر حد نرمال به همراه آلکالین فسفاتاز 5/2 برابر حد نرمال. موارد احتیاط: مواردی از واکنش‌های جلدی مانند اریتم و پوسته‌ریزی به دنبال مصرف دارو گزارش شده است که نیاز به کاهش دوز دارد. سندرم تجمع مایع به صورت پلورال افیوژن، آسیت، ادم و افزایش وزن (5-2 کیلوگرم) خود را نشان می‌دهد، گزارش شده است.

این عارضه با دوزهای بیشتر از mg/m2 400 به شدت افزایش می‌یابد. جهت جلوگیری از این عارضه پیش‌‌درمانی با کورتیکواستروئیدها لازم است، بخصوص اگر دگزامتازون یک روز قبل از دارو شروع شود. واکنش‌های حساسیتی شدید شامل راش، افت فشارخون، برونکواسپاسم یا آنافیلاکسی ممکن است رخ دهد. فلاشینگ و واکنش‌های خفیف پوستی نیز گزارش شده است. پیش درمانی با کورتیکواستروئیدها این عارضه را کاهش می‌دهد.

در صورت بروز عوارض نورو سنسوری شدید (پارستزی، دیستزیا، درد) کاهش دوز و در صورت ادامه عوارض قطع لازم است. بیماران با تعداد نوتروفیل کمتر ازcells/mm3 1500 نباید دارو را دریافت کنند. نوتروپنی عارضه محدود کننده دارو است، ولی به ندرت باعث تأخیر درمان می‌شود. استفاده از GCSF قبل از شروع دارو لازم نیست. بیماران با آنزیمهای افزایش یافته، اپیزودهای بیشتر از نوتروپنی و موارد عفونت بیشتری را تجربه می‌کند. جهت کاهش عوارض بهتر است تاکسان‌ها قبل از مشتقات پلاتین تجویز شوند.

بیماران با اختلال عملکرد کبدی و کسانی که دوزهای بالاتر دریافت می‌کنند، بیماران با سرطان ریه با سلولهای بزرگ و سابقه قبلی درمان با مشتقات پلاتین که دوزهای بالاتر از mg/m2 100 از دوستاکسول را دریافت کرده‌اند، احتمال مورتالیتی مربوط به درمان بیشتر است.

عوارض جانبی دوستاکسل (Docetaxel)

  • اعصاب مرکزی: پارستزی، دیس‌استزی، درد (از جمله احساس سوزش)، ضعف.
  • قلبی ـ عروقی: احتباس مایعات، کمی فشارخون، فلاشینگ.
  • دستگاه گوارش: التهاب مخاط دهان، تهوع، استفراغ، اسهال.
  • خون: کم‌خونی، نوتروپنی، نوتروپنی تب‌دار، کاهش فعالیت مغز استخوان (محدود کننده مقدار مصرف)، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی.
  • پوست: آلوپسی، ضایعات ماکولی پا‌پولی، پوسته‌پوسته‌شدن، تغییر رنگ ناخن، اونیکولیز، درد ناخن، برافروختگی، بثورات پوستی.
  • عضلانی ـ اسکلتی: آرترالژی، درد کمر، میالژی.
  • سایر عوارض: واکنش‌های حساسیت مفرط، عفونتها، احساس فشار در قفسه سینه، درد پشت، تنگی نفس، تب دارویی، لرز.

تداخل دارویی دوستاکسل (Docetaxel)

تداخل دارویی درصورت مصرف همزمان با ترکیباتی که CYP450 3A4 را تحریک یا مهار کرده یا توسط آن متابولیزه می‌شوند، مانند سیکلوسپورین، ترفنادین، کتوکونازول، اریترومایسین و ترولیندومایسین، ممکن است متابولیسم داستاکسل تغییر یابد. در صورت مصرف همزمان هر یک از این داروها با داستاکسل احتیاط شود.

مصرف دوستاکسل (Docetaxel) در بارداری

FDA طبقه بندی: D.

مصرف دوستاکسل (Docetaxel) در دوران شیردهی

به‌دلیل خطر بروز واکنش‌های جانبی وخیم در شیرخوار، شیردهی در دوران مصرف این دارو توصیه نمی‌شوند.

مقدار مصرف دوستاکسل (Docetaxel)

برای اطلاع از مقدار و نحوه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

هشدارها در مورد دوستاکسل (Docetaxel)

1- بیمارانی که غلظت بیلی‌روبین آنها بیش از حداکثر غلظت طبیعی یا ALT یا AST بیش از 5/1 برابر حداکثر طبیعی و آلکالین فسفاتاز بیش از 5/2 برابر حداکثر طبیعی است، نباید این دارو را مصرف کنند.

2- برای کاهش میزان بروز و شدت احتباس مایعات و واکنش‌های حساسیت مفرط تمام بیماران باید قبل از مصرف این دارو یک کورتیکواستروئید خوراکی مانند دگزامتازون به میزان mg/day 16 به مدت سه روز (که از یک روز قبل از مصرف داستاکسل شروع می‌شود) مصرف کنند.

3- داستاکسل قبل از مصرف باید با محلول رقیق‌کننده همراه دارو رقیق شود. پیش از مخلوط کردن، دارو و مایع رقیق‌کننده باید 5 دقیقه در حرارت اتاق بمانند. بعد از افزودن حلال ویال را باید به مدت 15 ثانیه به آرامی چرخاند. سپس محلول را به مدت چند دقیقه به حال خود گذاشت تا کف ایجاد شده برطرف شود.

4- برای تهیه محلول انفوزیون دارو، مقدار مورد نیاز از محلول تهیه‌شده را به‌طور آسپتیک از ویال کشیده و به ‌داخل کیسه انفوزیون 250 میلی‌لیتر یا محلول نمکی نرمال یا دکستروز پنج درصد تزریق می‌کنند تا غلظت نهایی mg/ml 9/0-3/0 حاصل شود. مقادیر بیش از 240 میلی‌گرم دارو به حجم بیشتری از محلول انفوزیون نیاز دارد تا غلظت داستاکسل بیش‌از mg/ml 9/0 نشود. ظرف مخلوط حاصل را با دست به ‌طور کامل بچرخانید.

5- طی تهیه و استفاده از دارو احتیاط شود. استفاده از دستکش توصیه شده است. درصورت تماس محلول با پوست، باید فوراً پوست را با آب و صابون شست. درصورت تماس این دارو با غشاهای مخاطی، غشای مخاطی را باید با آب به‌طور کامل شست. تمام وسایل استفاده شده باید با برچسب «خطر شیمی‌درمانی» مشخص شوند.

6- تماس داروی رقیق‌نشده با وسایل یا تجهیزات پلاستیک ساخته‌شده با PVC مورد استفاده برای تهیه محلول انفوزیون توصیه نمی‌شود. محلول انفوزیون در ظرفهای شیشه‌ای یا پلی‌پروپیلین یا کیسه‌های پلاستیکی (پلی‌پروپیلین، پلی‌اُلفین) تهیه و از طریق ستهای پلی‌اتیلین تجویز شود.

7- در بیمارانی که ابتدا مقدار mg/m2 100 دریافت کرده و دچار نوتروپنی تب‌دار و تعداد نوتروفیل کمتر از cells/mm3 500 به مدتی بیش از یک هفته یا واکنش‌های شدید یا تجمعی پوستی و یا نوروپاتی محیطی شدید شده‌اند، باید مقدار مصرف از mg/m2 100 به mg/m2 75 کاهش یابد؛ درصورت تداوم این واکنشها، مقدار مصرف یا به mg/m2 55 کاهش یابد یا درمان قطع شود.

8- بیمارانی که در ابتدا مقدار mg/m2 60 دارو را دریافت کرده و دچار نوتروپنی تب‌دار، تعداد نوتروفیل کمتر از cells/mm3 500 به مدتی بیش از یک هفته یا واکنش‌های شدید یا تجمعی پوستی و یا نوروپاتی محیطی شدید نشده‌اند، ممکن است مقادیر بیشتر دارو را هم تحمل کنند.

9- مسمومیت مغز استخوان شایعترین مسمومیت با این دارو و محدود به مقدار مصرف است. اندازه‌گیری مکرر تعداد سلولهای خونی طی درمان لازم است.

10- بیمار از نظر بروز واکنش‌های حساسیت مفرط، بخصوص طی انفوزیونهای اول و دوم به‌دقت پیگیری شود. درصورت بروز واکنش‌های جزئی، مانند برافروختگی یا واکنش‌های موضعی پوست قطع درمان ضرورتی ندارد. در صورت بروز واکنش‌های شدیدتر قطع فوری دارو و درمان همه‌جانبه ضروری است.

11- واکنش‌های موضعی پوستی ممکن است روی بازو، صورت و قفسه سینه ظاهر شوند. ضایعات معمولاً خارش دارند، برگشت‌پذیرند و ممکن است با انفوزیون بعدی بهبود یابند.

12- در کسانی که میزان نوتروفیل کمتر از cells/mm3 1500 و پلاکت کمتر ازcells/mm3 100000 نباید درمان شروع شود. اثر دارو روی مغز استخوان عارضه محدود کننده دارو است.

نکات قابل توصیه در مورد دوستاکسل (Docetaxel)

1- تقریباً 80 درصد بیماران دچار آلوپسی می‌شوند.

2- گلودرد یا تب یا خونریزی یا کبودی غیر معمول را فوری اطلاع دهید.

3- به بیمار توضیح دهید که ناخنها ممکن است هایپو یا هایپر پیگمانته شوند که با درد و انیکولیز همراه است.
مصرف در بارداری: حاملگی طی درمان با این دارو توصیه نمی‌شود، زیرا احتمال خطر برای جنین وجود دارد.
مصرف در کودکان: بی‌ضرری و اثربخشی دارو در کودکان کوچکتر از 16 سال ثابت نشده است.



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.8 از 5 (4 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits