گیاه رازک و معجزه این گیاه

کاربرد و خواص درمانی گیاه رازک

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با خواص رازک آشنا شوید.

فواید گیاه رازک چیست ؟

رازک با نام عمومی Hops که به عربی حشیشه الدینار نامیده می شود، گیاهی است علفی، چند ساله و بالا رونده.این گیاه 2 پایه بوده و اعضای آن پوشیده از تارهای خشن است.برگ های گیاه، متقابل، دندانه دار و مرکب از 3 تا 5 لوب نامساوی است. گل های نر به صورت مجتمع و گل آذین خوشه هستند.گل های ماده، به صورت مخروط مانند سفید مایل به حنایی می باشند.قسمت مورد استفاده گیاه، مخروط های ماده(گل های ماده) آن است که دارای بوی معطر و مطبوع با طعم تلخ است.این گیاه بیشتر در نواحی شمال ایران از جمله گرگان، چالوس، تنکابن، رشت، لاهیجان و آستارا می روید.

رازک گیاهی است که در صنعت ساخت ماءالشعیر به صورت گسترده‌ای کاربرد دارد. این گیاه که طعم تلخی به این نوشیدنی‌ها می‌بخشد، خواص درمانی متعددی دارد و می‌توان از این گیاه به عنوان یک گیاه دارویی استفاده نمود.شناخته‌شده‌ترین اثر رازک، درمان اختلالات خواب می‌باشد. دمنوش رازک در نقاط مختلف دنیا، به منظور کاهش استرس، اضطراب، بی‌قراری، بی‌خوابی، تنش‌های عصبی، بیش فعالی، عصبانیت، تحریک‌پذیری و ... کاربرد دارد.

از اثرات دیگر این گیاه می‌توان به بهبود اشتها، افزایش جریان ادرار، افزایش جریان شیردهی، بهبود سیستم هاضمه و ... اشاره نمود. همچنین کاهش رشد سلول‌های سرطانی بالأخص در سرطان پروستات، سرطان سینه، سرطان تخمدان و ... مشاهده شده است. از رازک می‌توان به عنوان یک دمنوش استفاده کرد. البته رومیان از قدیم‌الایام گیاه تازه رازک را به عنوان یکی از سبزیجات مصرفی خود در برنامه غذایی‌شان استفاده می‌کردند.

کاربرد رازک

1. رازک به عنوان یک فاکتور نگه‌دارنده و طعم‌دهنده در صنایع غذایی بالأخص برای تهیه ماءالشعیر استفاده می‌شود و مسئول طعم تلخ در ماءالشعیر است.

2. رازک در کرم‌ها و لوسیون‌های مخصوص پوست نیز کاربرد دارد.

3. در تهیه شکلات، کیک و ژلاتین هم از رازک استفاده می‌شود.

4. داروهای گیاهی حاوی رازک روز به روز در حال گسترش می‌باشند.

رازک و تناسب اندام

در مطالعه‌ای که بر روی موش‌ها صورت گرفت مشخص شد که عصاره رازک از افزایش وزنی که بعد از مصرف غذاهای پرچرب ایجاد می‌شود؛ پیشگیری می‌کند. در این مطالعه کاهش وزن و کاهش گلوکز ناشتا با مصرف زانتوهومول مشاهده شده است. زانتوهومول (xanthohumol) ماده شیمیایی است که از گیاه رازک گرفته می‌شود و اثرات مفیدی بر نشانگرهای سندرم متابولیک دارد و سندرم متابولیک که منجر به بیماری‌های قلبی- عروقی و دیابت می‌شود را کاهش می‌دهد. البته از طرفی این گیاه محرک اشتها است و باعث افزایش ترشحات معده، بهبود هضم، کاهش نفخ و ... می‌شود.

تسکین دردهای مفصلی با رازک

آنزیم سیکلواکسیژناز، باعث بروز واکنش‌های التهابی در بیماران مبتلا به آرتریت می‌شود. داروهای بیماران مبتلا به انواع بیماری‌های مفصلی مانند آرتریت روماتوئید، آرتروز، نقرس و ... فعالیت آنزیم سیکلواکسیژناز را مهار می‌کنند. عصاره رازک هم مانند این داروها عمل می‌کند و بعد از سرکوب آنزیم سیکلواکسیژناز، علائم التهابی و دردهای مفصلی را کاهش می‌دهد. همین مسئله توان بالقوه رازک را برای درمان آرتریت نمایان می‌کند. تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد که اسیدهای تلخ موجود در رازک، فرآیندهای التهابی را بلوکه می‌کنند و در اثر مصرف عصاره رازک فاکتورهای التهابی و فاکتورهای نکروزکننده تومور کاهش می‌یابد.

بهبود بیماری‌های کبدی با رازک

تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد نارنجینین که ماده شیمیایی موجود در مرکبات و رازک می‌باشد، تخریب سلول‌های کبدی را محدود می‌کند. همچنین اسیدهای تلخ موجود در رازک اثرات ضد فیبروژنیک دارند و از فیبروزه و تجزیه شدن بافت‌های کبدی جلوگیری می‌کنند. در نتیجه می‌توان رازک را برای بهبود بیماری کبدی معرفی کرد.

اثرات درمانی دیگر رازک

در زیر چند مورد از اثرات گیاه رازک بر سایر بیماری‌ها تیتروار عنوان شده است:
1. کاهش مقاومت انسولین
2. بهبود کلسترول بالا
3. درمان سل
4. بهبود عفونت مثانه
5. تسکین گرفتگی روده
6. کاهش بیماری‌های تناسلی

طرز تهیه جوشانده رازک

جوشانده رازک را با اضافه کردن 2 قاشق چای‌خوری از گیاه رازک به یک فنجان آب در حال جوش می‌توان تهیه نمود. این جوشانده بهتر است برای مدت 5 دقیقه بجوشد. همچنین می‌توان این گیاه را به صورت دمنوش تهیه نمود و برای مدت 5 تا 10 دقیقه تحت حرارت غیرمستقیم بخار آب قرار بگیرد و بعد از آن برای استفاده آماده است.

اثرات جانبی مصرف بی‌رویه رازک

رازک در مقادیر توصیه‌شده بی‌خطر است. البته این مسئله را مد نظر داشته باشید که مواد طبیعی همیشه بی‌خطر نمی‌باشند و مصرف کردن آن‌ها بیش از دز توصیه‌شده عوارضی را به همراه دارد. مصرف مقادیر فراوانی رازک منجر به عوارضی چون مشکلات معدی، اسهال، استفراغ و ... می‌شود. همچنین مصرف رازک برای مدت زمان طولانی باعث ایجاد قرمزی بر روی پوست، التهاب پوستی، درماتیت و ... می‌شود.

موارد خطر

1. حاملگی و شیردهی: در صورتی که در دوران حاملگی یا شیردهی قرار دارید از مصرف رازک اجتناب کنید.
2. افسردگی: در صورت ابتلا به افسردگی از مصرف گیاه رازک خودداری نمایید؛ زیرا ممکن است علائم مربوط به افسردگی را تشدید کند.
3. جراحی: حداقل از دو هفته پیش از جراحی مصرف رازک را متوقف کنید؛ زیرا رازک ممکن است احساس خواب‌آلودگی را (بالأخص زمانی که همراه با داروهای بی‌هوشی مصرف شده باشد) در شما افزایش دهد. با افزوده شدن اثر خواب‌آور رازک به داروهای بی‌هوشی، حالت‌های خواب‌آلودگی و کسالت به طور فزاینده‌ای افزایش می‌یابد.
4. الکل: الکل و داروهای حاوی الکل با رازک تداخل دارند. مصرف این دو با هم باعث افزایش احساس خواب‌آلودگی می‌شود.
5. داروهای آرام‌بخش: داروهای آرام‌بخش مانند کلونازپام، دیازپام، لورازپام، فنوباربیتال، زولپیدم و ...که حالت خواب‌آلودگی ایجاد می‌کنند، در صورتی که همراه با رازک مصرف شوند احساس خواب‌آلودگی را افزایش می‌دهند.

چای رازک

تهیه چای: یک لیوان آب در حال جوشیدن را بر روی نیم گرم گیاه له شده یا پودر بریزید و 15 دقیقه صبر کنید؛ سپس صاف کرده و میل نمایید.

نگهداری

رازک باید دور از نور و در هوای سرد نگه داری شود. حداکثر مدت نگهداری یک سال است.

عوارض جانبی رازک

مصرف رازک ممکن است در بعضی افراد حساسیت پوستی ایجاد کند. علت آن مربوط به گرده های گیاه است.

مهم ترین اثرات گزارش شده رازک

آلرژی زا، ضد درد، ضد باکتری، ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم، ضد تومور، معرق، هضم کننده، ادرارآور، قاعده آور، استروژنیک، مُلین، خلط آور، قارچ کش، خواب آور، شیرافزا، مُسهل، مخدر، مقوی اعصاب، مقوی معده، آرام بخش، مقوی رحم، ضد کرم و کاهش دهنده ی میل جنسی.

نکات قابل توجه

1- چای و یا دم کرده ی رازک بهتر است شب هنگام یا قبل از خواب مصرف شود تا بتوان خواب آرام تری را در پیش داشت. این میزان مصرف را می توان تا سه بار در روز تکرار کرد.

رازک دارویی

2- میزان مصرف فراورده های صنعتی رازک مانند قرص و یا کپسول در راهنمای همراه دارو توصیه شده است.

3- گل های ماده تحت عنوان Strobiles مشهور می باشند که قسمت دارویی رازک هستند.

4- خواص گیاه رازک به طور چشمگیر به نو یا کهنه بودن آن ارتباط دارد، چون مواد موجود در آن با گذشت زمان اکسید می گردند. مثلا مصرف تازه ی گل های ماده برای رفع بدخوابی بسیار موثر است، در صورتی که خشک شده ی گل های ماده برای پُر کردن بالش افرادی که دارای بی خوابی هستند مناسب است. تعویض گل های خشک ماده در این بالش های باید هر دو سه ماه صورت گیرد، چون گل های خشک کهنه رازک دارای خاصیت محرک می باشند.

5- برای رفع بی خوابی بهتر است از گل های ماده ی تازه خشک شده و یا گل های فریز شده استفاده نمود. در این صورت بر روی 2 قاشق چای خوری از گل ها، یک لیوان آب جوش ریخته و پس از 5 تا 10 دقیقه صاف نموده و میل کنید.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی