علت خون دماغ شدن چیست؟

چرا خون دماغ میشویم؟

با دلگرم همراه باشید تا با مهمترین علت خون دماغ شدن آشنا شوید.

دلايل مهم خون دماغ شدن

مادربزرگ تابستان‌ها تا وقتی آفتاب وسط آسمان بود، نمی‌گذاشت در حیاط بازی كنیم. می‌گفت اگر آفتاب زیاد روی سرت بتابد، خون‌دماغ می‌شوی و البته این را برای ترساندن ما نمی‌گفت؛ به آن اعتقاد داشت.حتما تاكنون افراد زیادی را دیده‌‌اید كه خون‌دماغ شده‌اند. شاید هم خودتان بارها دچار این مشكل شده باشید.

عقاید متفاوتی در مورد خون‌دماغ وجود دارد؛ حتی بعضی معتقدند اگر كسی خیلی خون‌دماغ شود حتما سرطان یا بیماری صعب‌العلاجی دارد در حالی كه دكتر ابراهیم رزم‌پا، متخصص گوش و حلق و بینی و ‌عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران می‌گوید: خیلی وقت‌ها مشكل فقط خشكی مخاط است.

یك خون‌دماغ و هزار و یك علت

دكتر رزم‌پا با اشاره به این‌كه دلایل بسیار زیاد و متنوعی برای بروز خون‌دماغ وجود دارد، می‌گوید: گاهی اشكال در خود بینی است مثلا ممكن‌است مخاط بینی خشك باشد، با دستكاری و ورود جسم خارجی یا هر گونه ضربه به آن هم خونریزی شروع می‌شود.

اهی هم در بینی تومور وجود دارد كه باعث خونریزی می‌شود. استفاده از داروها مثل اسپری آلرژی كه در بینی می‌زنند نیز مخاط آن را خشك و مستعد خونریزی می‌كند. اشكالات تشریحی مثل اشكالات عروقی مخاط بینی نیز می‌تواند سبب خون دماغ شود.او می‌افزاید: اگر كسی دچار هر نوع اختلال آناتومیك بینی باشد، مستعد خون‌دماغ می‌شود مثلا در صورت انحراف تیغه بینی، یك طرف بینی بیشتر در معرض هوای خشك قرار می‌گیرد و مخاطش بسیار خشك می‌شود.

علاوه بر این، خونریزی از بینی در افرادی كه به هر دلیل جراحی بینی انجام داده‌اند و افراد دچار بیماری‌های التهابی مثل رینیت، معتادان به كوكایین و هر نوع مخدر استنشاقی، بیشتر اتفاق می‌افتد.البته گاهی هم خون‌دماغ می‌تواند بدون علت باشد و در بررسی‌ها علتی برای آن پیدا نشود. این فلوشیپ جراحی سر و گردن تاكید می‌كند:

اگر خونریزی مدام تكرار ‌شود، ممكن‌است نشانه بیماری عمومی مثل اختلالات انعقادی یا خونی، لوسمی (سرطان خون) باشد و حتما باید بیمار بررسی بیشتر شود.

خونریزی جلوی بینی

این خونریزی از مجموعه ای از رگ های خونی ناشی می شود. این نوع خونریزی بینی را می توان در خانه به راحتی کنترل کرد. علل شایع این نوع خون دماغ عبارتند از:

1- فین کردن شدید بینی

فین کردن شدید بینی باعث آسیب مجرای داخل بینی در اثر با فشار بیرون آمدن ترشحات بینی و یا پاره شدن مویرگ های خونی می شود.

اگر هر چند مدت یک بار دچار خون دماغ می شوید، احتمالا لخته خونی که در جای خون دماغ قبلی تشکیل شده، کنده می شود و باعث خونریزی مجدد بینی می شود.

2- سرماخوردگی یا آنفلوآنزا

ویروس سرماخوردگی یا آنفلوآنزا باعث خون دماغ نمی شود، بلکه فین کردن مکرر بینی در این بیمارها باعث خون دماغ می گردد.

اگر در این بیماری ها دچار آبریزش بینی و تجمع ترشحات در بینی شوید، احتمالا هر چند دقیقه یک بار فین خواهید کرد. فقط به یاد داشته باشید که به آرامی فین کنید، نه با شدت.

3- داروی ضد التهاب بینی

موقع سرماخوردگی برای جلوگیری از آبریزش بینی و رفع گرفتگی بینی، از داروهای دکونژستان بینی و ضدحساسیت (آنتی هسیتامین) استفاده می کنیم تا مجرای بینی را پاک کنند. ولی این داروها بینی را خشک می کنند و باعث خون دماغ می شوند.
هوای خیلی گرم یا سرد، چه در بیرون از خانه و چه در داخل اتاق در اثر وسایل گرمازا یا خنک کننده، باعث خشک شدن بینی و در نتیجه خون آمدن از آن می شوند

4- سینوزیت

اگر دچار سینوزیت باشید نیز دچار خون دماغ می شوید، ولی بیشتر خون دماغ های سینوزیت مربوط به استفاده از داروهای ضد التهاب بینی هستند.

5- دست کردن داخل بینی

اگر عادت کرده باشید که مرتبا دست تان را داخل بینی کنید و یا اگر خیلی محکم داخل بینی را با دست خالی کنید، به خصوص اگر ناخن های دست شما بلند باشند، این کار باعث آسیب داخل بینی و خونریزی آن می شود.

6- هوای گرم یا سرد

هوای خیلی گرم یا سرد، چه در بیرون از خانه و چه در داخل اتاق در اثر وسایل گرمازا یا خنک کننده، باعث خشک شدن بینی و در نتیجه خون آمدن از آن می شوند.

7- آلرژی ها

آلرژی باعث خارش بینی و در نتیجه دستکاری آن می شود. این موضوع به همراه مصرف داروهای ضداحتقان بینی که برای آلرژی استفاده می شوند، باعث خونریزی بینی به خصوص هنگام صبح و شب می شود.

8- ارتفاع زیاد

بالا بودن رطوبت و یا خشکی هوا در مناطق مرتفع می تواند باعث خون دماغ شود.

9- انحراف تیغه وسط بینی

خونریزی بینی از علائم شایع انحراف تیغه وسط بینی است. وقتی تیغه بین دو مجرای بینی کج شود و یا از محل خودش در بیاید، این انحراف رخ می دهد.

انحراف تیغه بینی باعث بسته شدن کانال بینی می شود و حتی باعث می شود مواد خارجی وارد بینی شوند که منجر به عفونت یا آسیب بینی می گردد. عفونت یا آسیب بینی موجب خونریزی شدید بینی می شود.

اگر بینی شما از زمان تولد، کج بوده و یا در اثر شکستگی کج شده است و تیغه آن را با عمل جراحی صاف نکرده اید، بیشتر مستعد ابتلای به خون دماغ خواهید بود.

10- بیماری کبدی

اگر بیماری کبدی داشته باشید و در اثر این بیماری، خون شما به راحتی منعقد نشود، این مشکل باعث خونریزی بینی خواهد شد.

11- مصرف الکل و مواد مخدر

مصرف مواد مخدر، خصوصا موادی که باعث خروپف می شوند مثل کوکائین، منجر به خون دماغ می شود.مصرف الکل نیز می تواند باعث خون دماغ شود، زیرا الکل از انعقاد خون جلوگیری کرده و رگ های خونی را گشاد می کند.

راه کار های مناسب برای جلوگیری از خونریزی

اگر فرد دچار خونریزی بینی شد باید سر را بالاتر قرار داده و انگشت سبابه را از همان طرفی که خون می‌آید از قسمت بیرون روی گودی بالای پره بینی قرار دهد و مایل به سمت پایین فشار دهد چرا که این فشار غیرمستقیم به مدت ۱ تا ۲ دقیقه می‌تواند موجب بند آمدن خونریزی شود.وی گفت: اگر فرد بعد از آن احساس گرفتگی بینی داشت باید آن را با پماد AD چرب کند.

چایچیان افزود: برای چرب کردن بینی نباید انگشت در داخل بینی کرد بلکه باید مقداری از پماد را داخل سوراخ بینی قرار داد و با نفس کشیدن پماد را به داخل بینی هدایت کرد و بعد از آن با انگشت از بیرون روی بینی کشید تا پماد پخش شود.متخصص گوش، حلق و بینی ادامه داد: فرد بعد از خونریزی بینی نباید در محیط گرم باشد چرا که گرما باعث حل شدن لخته خون و ادامه خونریزی می‌شود؛ همچنین استرس، زور زدن و غذای داغ در تشدید خونریزی مؤثر است.

چایچیان خون دماغ شدن در سنین بالا را به افزایش فشار خون مرتبط دانست و گفت: افزایش فشار خون باعث شکننده‌تر شدن رگ‌ها می‌شود و در اثر تحریک یا یک ضربه کوچک خون دماغ اتفاق می‌افتد که باید در این حالت به پزشک مراجعه کرد تا فشار خون چک شود چرا که فشار خون بالا می‌تواند عوارضی چون سکته قلبی را به دنبال داشته باشد.

متخصص گوش، حلق و بینی ادامه داد: افرادی که از داروهای رقیق کننده خون، آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد رماتیسم استفاده می‌کنند ممکن است دچار خونریزی بینی شوند همچنین افرادی که دچار بیماری‌های خونی هستند با کمترین تلنگر و ضربه دچار خونریزی بینی می‌شوند شاید خونریزی اولین علامت باشد و باید به پزشک مراجعه کنند.چایچیان ادامه داد: اگر خونریزی بینی همراه با گرفتگی بینی باشد یا اینکه خونریزی چند بار تکرار شود باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه شود.

خونریزی قسمت عقب بینی

خونریزی قسمت عقب بینی خیلی کمتر از خونریزی جلوی بینی اتفاق می افتد. این نوع خونریزی بینی در افراد مسن شایع تر است.

خونریزی پشت بینی می تواند خطرناک باشد و معمولا نیاز به درمان پزشکی دارد.
اگر به تازگی خیلی خون دماغ می شوید، می تواند نشان دهنده کمبود کلسیم در بدن شما باشد. لذا به پزشک مراجعه کنید و آزمایش خون بدهید تا میزان کلسیم خون شما مشخص شود.

علل شایع این نوع خونریزی بینی عبارتند از:

1- برخی داروها

داروهای رقیق کننده خون مثل وارفارین و هپارین و نیز داروی آسپیرین و بروفن می توانند باعث خونریزی عقب و حتی جلوی بینی شوند.

2- فشار خون بالا

افزایش فشارخون می تواند باعث خون دماغ شود، هر چند که این دلیل هنوز اثبات نشده است.

3- بیماری های خونی

خونریزی بینی از علائم برخی بیماری های خونی مثل لوسمی (سرطان خون) و هموفیلی است که روی انعقاد خون تأثیر می گذارند.
چربی خون بالا

4- سخت شدن سرخرگ ها

اگر شما دارای چربی خون بالا باشید، تجمع و رسوب چربی ها و کلسترول در سرخرگ ها باعث سفت و سخت شدن دیوار آن ها می شود (تصلب شرایین یا آترواسکلروز) و سخت شدن سرخرگ ها در بینی باعث خونریزی آن می شود.

5- تومورها

وجود تومور در حفره بینی، چه خوش خیم (غیرسرطانی) و چه بدخیم (سرطانی) باشد باعث خونریزی بینی می شود.

6- ضربه به سر و صورت

اگر با سر زمین بخورید و یا هر گونه ضربه و آسیبی به سر و صورت شما وارد شود، این مسئله می تواند باعث خون دماغ گردد.

7- عمل جراحی بینی

یکی از مشکلات شایع بعد از جراحی بینی، خونریزی آن است که می تواند خفیف تا شدید باشد.

8- کمبود کلسیم در بدن

اگر به تازگی خیلی خون دماغ می شوید، می تواند نشان دهنده کمبود کلسیم در بدن شما باشد. لذا به پزشک مراجعه کنید و آزمایش خون بدهید تا میزان کلسیم خون شما مشخص شود.

اگر دچار کمبود کلسیم بودید، می توانید با تجویز پزشک از قرص کلسیم استفاده کنید.

9- مواد محرک شیمیایی

مواد شیمیایی موجود در دود سیگار، محلول یا بخار آمونیاک، اسید سولفوریک، بنزین و سایر مواد می تواند باعث تحریک بینی و خونریزی آن شوند.

درمان خونریزی بینی

• از روغن گل بنفشه كمك بگیرید

به گفته دكتر علیرضا عباسیان، متخصص طب سنتی اگر خون‌دماغ با بیماری‌های زمینه‌ای همچون كمبود عوامل انعقادی، اختلالات ناحیه سینوس و بیماری‌های خطرناك مانند سرطان ارتباطی نداشته باشد، می‌توان برای رفع آن از درمان‌های طب سنتی كمك گرفت.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشكی تهران در ادامه اضافه می‌كند كه شایع‌ترین علت خونریزی از بینی به‌خصوص در خانم‌ها و كودكان، خشك شدن مزاج بینی و رگ‌های خونی است. درواقع خشكی باعث می‌شود رگ حالت كشسانی خود را از دست دهد و شكننده شود. برای جلوگیری از این نوع خون‌دماغ می‌توان داخل بینی را با مقداری روغن بنفشه یا روغن زیتون مرطوب كرد.

• خون‌دماغی كه جان‌تان را نجات می‌دهد!

گاهی اوقات فشار خون بالا به‌خصوص در افراد مسن می‌تواند باعث خون‌دماغ شود. جالب است بدانید این نوع خون‌دماغ در افراد دموی‌مزاج (مزاج گرم و تر) یك بلای بزرگ را از فرد دور می‌كند! زیرا همان‌طور كه رگ در بینی پاره شده است می‌توانست در مغز هم پاره شود و خونریزی مغزی ایجاد كند. دكتر عباسیان معتقد است، این افراد باید مزاج خود را تعدیل كنند و از مصرف غذاهایی كه مزاج دموی ایجاد می‌كند، مثل گوشت قرمز بپرهیزند و بیشتر از مواد غذایی با مزاج خنك استفاده كنند.

این خوراكی‌ها از جمله كاهو و سكنجبین به‌خصوص در فصل تابستان و برای افرادی كه زیر آفتاب كار می‌كنند هم بسیار مفید است. در بعضی موارد نیز علت خون‌دماغ، رقیق شدن بیش از حد خون است كه در این حالت بند آمدن خون بیشتر طول می‌كشد. افرادی كه دچار این خونریزی‌ها می‌شوند باید از مصرف خوراكی‌های رقیق‌كننده خون خودداری كنند. این خوراكی‌ها اغلب طعم تند و تیزی دارند؛ از جمله سیر، پیاز، پیازچه، تره، ترب، تربچه و فلفل سیاه.

• روی پیشانی‌تان یخ بگذارید

برای بند آوردن خون‌دماغ در طب سنتی راهكارها و داروهای مختلفی وجود دارد. به گفته دكتر عباسیان، ساده‌ترین راه این است كه مقداری یخ را در كیسه یا پارچه قرار دهید و روی پیشانی بگذارید. در طب مدرن نیز معمولا داخل بینی تامپون و پنبه قرار داده می‌شود كه البته طی سنتی هم راهكاری مشابه تحت عنوان «فیتیله‌گذاری» دارد. به این صورت كه باید فیتیله‌هایی را به‌تنهایی یا آغشته به داروهای گیاهی داخل بینی قرار داد تا خونریزی بند بیاید.

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی