درمان شب ادراری در بزرگسالان و کودکان

مقدمه ای در مورد شب ادراری

شب ادراری یکی از مشکلات بسیاری از افراد، خصوصاً کودکان است. پس اگر فرزند شما هنوز هم با وجود بزرگ شدن گاها رختخواب خود را خیس می‌کند، نگران نباشید و بدانید که شما تنها نیستید.شب‌ ادراری وقتی اتفاق می‌افتد که فردی شب‌ها هنگام خواب، قادر به کنترل ادرار خود نباشد.

شب‌ ادراری 2 نوع عمده (اولیه و ثانویه) دارد.

نوع اولیه

یعنی از ابتدا وجود داشته و ادامه یافته ولی در

نوع ثانویه

فرد بعدها دچار شب‌ادراری می‌شود. شب‌ ادراری مبحث گسترده‌ای است و تشخیص آن به بررسی‌های تکمیلی نیاز دارد.شب‌ادراری کودکان از آنگونه بیماری‌هایی است که بیشتر از آنکه تاثیر فیزیکی روی کودک داشته باشد او را از لحاظ روانی آزرده و افسرده می‌کند.

حدود یک درصد از بزرگسالان از این مشکل که به عنوان شب ادراری شناخته می‌شود رنج می‌برند.شب ادراری یکی از مشکلات رایج در دوران پیری است. شب ادراری در بزرگسالان معمولا به علت بیماری‌های جانبی رخ می‌دهد.

افرادی که از مشکل شب ادراری رنج می‌برند، باید با یک پزشک متخصص مشورت کنند. پزشکان با بررسی سوابق پزشکی و آزمایش خون به علت اصلی شب ادراری پی می‌برند.

در هر حال شب ادراری از جمله بیماری های آزاردهنده است که تاثبر بدی در روحیه افراد تاثیر بدی می گذارد. اگر کودکانتان بعد از ۷ سالگی همچنان شبها کنترل ادرار خود را در خواب ندارد حتما به دنبال دلایل فیزیکی آن باشید. با دلگرم همراه باشید تا راه های درمان شب ادراری را بدانید.

علت شب‌ ادراری چیست؟

بیماری‌های عصبی

بیماری‌هایی مانند اسپینابیفیدا (بیماری مادرزادی نخاعی در کودک)، مننگوسل و مننگومیلوسل در کودکان می‌تواند علت بروز شب‌ادراری در دوره بزرگسالی باشد.

کمبود ترشح هورمون ضدادرار

کاهش این هورمون در بدن مانع برگشت مجدد مقادیری از آب به خون و دفع شدن بیش از حد آب از کلیه‌ها می‌شود و بیمار دچار شب‌ادراری خواهد شد. در بیماری دیابت بی‌مزه نیز چنین روندی را مشاهده می‌کنیم.

عقب‌ماندگی ذهنی

3 تا 4 درصد افراد مبتلا به عقب‌ماندگی ذهنی دچار شب‌ادراری هستند.

مثانه بیش ‌فعال

این بیماران همیشه احساس می‌کنند دچار لرزش مثانه هستند. عضلات مثانه انقباض‌های مهارنشده دارد که باعث می‌شود شب‌ادراری طول کشیده در بزرگسالان ایجاد شود. شب‌ادراری در مبتلایان به مثانه بیش‌فعال 3 برابر بیشتر از جمعیت عادی است.

مثانه عصبی

در این بیماری مثانه کوچک و کم حجم است ولی دیواره ضخیمی دارد و مانند مثانه طبیعی خاصیت کشسانی و نگهداری ادرار را ندارد.

اختلال‌های روانی

وقتی فردی به‌طور ناگهانی دچار شوک روانی می‌شود، ممکن است استرس‌های ناشی از آن باعث شب‌ادراری او شود.

استرس‌های محیطی

گاهی تنش‌ها و فشارهای روانی مداوم نیز باعث شروع شب‌ادراری می‌شود.

بیماری‌های زمینه‌ای

بعضی بیماری‌ها مانند بیماری‌های نخاعی یا تومور در مغز ممکن است باعث شب‌ادراری شود.

عفونت‌های ادراری

وجود عفونت در مجاری ادرار باعث بی‌اختیاری ادرار و شب‌ادراری می‌شود.

اختلال مادرزادی

یکی از دلایل شب‌ادراری مردان در دوران بزرگسالی می‌تواند وجود دریچه‌ای مادرزادی در پشت مجرای ادرار باشد که باعث تداوم شب‌ادراری می‌شود.

بزرگی پروستات در مردان

اگر بزرگی خوش‌خیم پروستات درمان نشود، فرد قادر به خالی کردن مثانه نخواهد بود و شب هنگام مثانه از ادرار لبریز می‌شود و شب‌ادراری رخ می‌دهد.

راه های درمان شب ادراری

مصرف بعضی از مواد خوراکی

مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا مشروبات الکلی، یبوست و عواملی از این قبیل در بروز شب‌ادراری نقش مهمی دارند.

دارچین

پودر دارچین از مفید‌ترین درمان‌های خانگی برای کنترل شب‌ادراری است. جویدن چوب دارچین قبل از خواب بسیار موثر است. اگر کودک شما این کار را دوست ندارد، پودر دارچین و شکر را با هم ترکیب کنید و در شیر و یا نان صبحانه‌اش بریزید تا حتما بخورد.

حل

حل هم از درمان‌های قدیمی برای رفع شب ادراری است. در شیر کودکتان دو دانه حل سبز له کنید و با ان شیر را گرم کنید. اگر کودکتان دوست دارد برای او می‌توانید حل دم کنید و با عسل و یا شکر قهوه‌ای شیرینش کنید.

روغن زیتون

ناحیه شکم و مثانه کودک را با روغن زیتون ماساژ دهید. گرمای ایجاد شده در این ناحیه مانع از شب ادراری کودک می‌شود.

قره‌قات

قره قات یک میوه ضد میکروب و باکتری است. این میوه برای بیماری های کلیه و عفونت ادرار بسیار تجویز می‌شود. با اینکه گفته می‌شود به کودک شب ادرار قبل از خواب مایعات داده نشود اما آب قره‌قات بهترین درمان برای جلوگیری از شب‌ادراری است.

سرکه سیب طبیعی

سرکه سیب میزان اسید بدن را تنظیم می‌کند، وقتی اسید بدن تنظیم شود تکرر ادرار خیلی کم می‌شود. روزی سه وعده دو قاشق چایخوری سرکه سیب را با نصف قاشق عسل و آب مخلوط کنید و حتما کودکتان را مجبور کنید که این ترکیب را بنوشد. بعد از غذا و شام این کار را بکنید که معده او را اذیت نکند.

موز

روزی ۲ تا ۳ عدد موز به کودک بدهید بخورد. موز برای درمان شب ادراری بسیار توصیه می‌شود.

گردو کشمش

روزانه دو مشت گردو کشمش به کودک بدهید بخورد. کودک اگر بدنش گرم باشد شب ادراری‌اش کم می‌شود. شکر زرد و یا شکر قهوه‌ای هم همین تاثیر را دارد. عسل و شکر قهوه‌ای را برای شیرین کردن غذاهای او استفاده کنید. و روزانه به او گردو کشمش بدهید. تا نتیجه این تغذیه را در عرض چند ماه به راحتی ببینید.

کودک در سن کم بهتر است داروهای شیمیایی نخورد زیرا آنها پر از عوارض هستند. تغذیه کودکتان را تغییر دهید و از مواد غذایی که در بالا ذکر شد حتما استفاده کنید. این خوارکی ها برای کنترل شب ادراری بزرگسالان هم بسیار توصیه می شود. همیشه در غذاها ومواد طبیعی دنبال درمان بیماری‌ها باشید.

دارو

مصرف برخی از داروهای خاص، مانند خواب‌آورها، باعث شب ادراری در بزرگسالان می‌شود. خواب‌آورها داروهایی هستند که برای رفع مشکل بی خوابی تجویز می‌شوند. از آنها به عنوان آرام‌بخش و مسکن در عمل‌های جراحی نیز استفاده می‌شود. فنوباربیتال، زولپیدم و دیازپام از جمله رایج‌ترین داروهای خواب‌آور هستند. خواب‌آورها الگوی طبیعی خوابیدن را مختل کرده و شما را به یک خواب عمیق می‌برند. این داروها شما را از نیاز طبیعی ادرار در شب غافل می‌کنند.

راه های درمان شب ادراری بدون استفاده از دارو

غیر از درمان دارویی، روش‌هایی وجود دارد که می‌تواند تا حد زیادی به درمان این مشکل کمک کند:

• برخی ورزش‌ها مانند درازونشست و بشین و پاشو نیز در تقویت عضلات شکم و مثانه موثر است.
• همچنین می‌توانید به کودک خود یاد دهید عضلات شکم خود را منقبض و نفس خود را برای چند ثانیه حبس کند و این کار را پشت سر هم حدود 10 تا 20 بار و چند بار در روز انجام دهد. این ورزش نیز در تقویت عضلات نگه‌دارنده ادرار و مثانه بسیار موثر است.
• همچنین باید توجه کرد در طول شب به ویژه چند ساعت قبل از خواب، کودک مایعات کمتری را بنوشد و حتماً قبل از خواب به دست‌شویی برود.
• بهتر است از خوردن هندوانه، مرکبات، ماست، دوغ و غذاهایی که خاصیت سرد دارند در شب خودداری شود.
• بهتر است افرادی که به شب ادراری مبتلا هستند از خوردن مواد غذایی محرک مانند قهوه، فلفل، مواد کافئین دار، نوشابه‌های گازدار، کنسروها، غذاهای آماده و فست‌فود خودداری کنند.
• برخی منابع نشان می‌دهد دمکرده سنبل‌الطیب در درمان شب ادراری کودکان مفید است.
• گل ختمی نیز از جمله گیاهان مفید در درمان شب ادراری است که می‌توان روزانه دو بار به صورت دم کرده میل کرد.
• زنجبیل نیز از دیگر گیاهان مفید در درمان این مشکل است.
• به کودکتان اطمینان دهید با ورزش و تمرین و گوش کردن به توصیه‌های شما می‌تواند قدرت و ظرفیت مثانه‌اش را افزایش دهد و او را مطمئن کنید که این یک مشکل گذراست.
• از مشکل شب ادراری کودک خود به دیگران، به خصوص هم‌سن و سالانش چیزی نگویید. هرگز از جملاتی مانند «بازم رختخوابتو خیس کردی» که بار منفی و سرزنش دارد، استفاده نکنید.
• با این امر بسیار عادی برخورد کنید. حتی می‌توانید از کودک خود بخواهید در نظافت و جمع کردن رختخواب به شما کمک کند که این امر ضمن تقویت مسئولت‌پذیری کودک، نوعی سهیم شدن وی در زحمات شما به علت شب ادراری اوست.
• یکی از علل شب ادراری کودکان مسائل عاطفی و استرس است. با کودک خود بیشتر صحبت کنید. سعی کنید محیط آرام‌تری برای وی فراهم کنید، از تماشای فیلم‌های ترسناک و تعریف کردن قصه‌های وحشتناک و جنایی به طور جدی خودداری کنید.
• طب سوزنی با مکانیسم ایجاد آرامش و تقویت اسفنکترهای ادراری و تقویت مثانه نیز روش درمانی مفید در کمک به حل مشکل شب ادراری در کودکان و بزرگسالان است.
• طبق تحقیقاتی که توسط مۆسسات پزشکی صورت گرفته ثابت شده است که رابطه‌ای قوی میان مصرف شیر و مواد لبنی پیش از خواب و شب ادراری وجود دارد. در واقع کودکانی که پیش از خواب شیر یا ماده لبنی دیگری مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض شب ادراری قرار دارند. به همین دلیل هم توصیه می‌شود والدین چند ساعت پیش از خواب به فرزند خود اجازه نوشیدن شیر یا سایر لبنیات را ندهد.
• کافئین ماده‌ای ادرارآور است و غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی کافئین هستند تولید ادرار را افزایش می‌دهند. بهتر است پس از ساعات پایانی روز، از مصرف هر ماده غذایی کافئین‌دار خودداری شود.
• شکلات نیز حاوی کافئین است. به همین دلیل هم در افزایش ادرار موثر است، اما باید بدانید که میزان کافئین در همه شکلات‌ها یکسان نیست. معمولاً بر روی بسته‌های شکلات یا نوشیدنی‌های شکلاتی میزان کافئین موجود در آن درج شده است. به همین دلیل هم توصیه می‌شود پیش از مصرف شکلات و سایر محصولات وابسته به آن، حتماً اطلاعات مندرج بر آن را بخوانید.

برخی منابع نشان می‌دهد دمکرده سنبل‌الطیب در درمان شب ادراری کودکان مفید است.

هر انسانی دارای خصوصیاتی فیزیکی خاصی است و بدن او نسبت به هر غذایی واکنش متفاوتی نشان می‌دهد. ممکن است فرزند شما نیز به غذاهای خاصی حساس باشد و مصرف آن مواد غذایی منجر به شب ادراری او شود.

برای اینکه بهتر بتوانید غذاهایی که فرزندتان به آن‌ها حساس است را بشناسید، بهتر است تا چندین روز هر ماده غذایی که فرزندتان می‌خورد را در دفترچه‌ای یادداشت کنید. هرگاه فرزندتان در طول شب دچار شب ادراری شد، به آن دفترچه مراجعه کنید و ببینید در طول آن روز کودک چه ماده غذایی را بیشتر یا پیش از خواب مصرف کرده است. برخی از مواد غذایی که ممکن است کودکان به آن واکنش نشان دهند عبارت‌اند از ذرت، تخم‌مرغ، گندم و سویا.

ویدئو های مربوط به درمان شب ادراری

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی