مسجد زیرک استانبول کجاست ؟

مسجد زیرک کجاست ؟

مسجد زیرک استانبول یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های معماری دوره میانی بیزانسی قسطنطنیه است. این ساختمان خوش‌رنگ‌ولعاب از زمان‌های گذشته تا امروز چندین بار تغییر کاربری داده تا اینکه بعد از فرازونشیب‌های بسیار، بالاخره جایگاه خود را به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری معروف استانبول پیدا کرده است.

این مسجد لقب دومین بنای تاریخی مذهبی بزرگ، پس از ایاصوفیه را به خود اختصاص داده است. خوشبختانه این بنای تاریخی توانسته از فتح عثمانی‌ها جان سالم به در ببرد. مسجد تاریخی زیرک معروف به صومعه پانتوکراتور (Pantokrator) متشکل از دو کلیسای ارتودوکس شرقی سابق و یک کلیسای کوچک بود.

امروزه نام این مجموعه بزرگ و زیبا، در فهرست میراث جهانی یونسکو به چشم می‌خورد. مسجد زیرک به عنوان یکی از دیدنی‌های معروف استانبول یکی از پر بازدیدترین جاهای شهر در میان گردشگران است.

مسجد زیرک در سمت اروپایی استانبول، در منطقه فاتح و در محله زیرک واقع شده است.

آدرس: Zeyrek, Ibadethane Sk. No:2, 34083 Fatih/Istanbul, Turkey

نحوه دسترسی به مسجد زیرک

نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس به مسجد زیرک ایستگاه اونکاپانی است. این ایستگاه تا مسجد تقریباً ۵۰۰ متر فاصله دارد. به راحتی می‌توانید از هر نقطه استانبول با استفاده از اتوبوس‌های خطوط D41، D11، D13، D42 به این مکان بروید.

ساعت و هزینه بازدید از مسجد زیرک استانبول

هزینه بازدید از مسجد زیرک استانبول کاملاً رایگان است. شما می‌توانید تمام روزهای هفته ساعت 9:00 تا 18:00 از این جاذبه گردشگری دیدن کنید.

تاریخچه مسجد زیرک استانبول

منطقه زیبای فاتح یکی از قدیمی‌ترین بخش‌های شهر استانبول است. این قسمت از شهر پر بازدیدترین و تاریخی‌ترین مناظر را در خود جای داده است. اگر جرأت داشته باشید و از منطقه توریستی کمی فاصله بگیرید، جواهرات پنهان شهر استانبول را خواهید دید. در غیر این صورت ممکن است هرگز آن را کشف نکنید! یکی از جواهرات شگفت‌انگیز پنهان استانبول مسجد تاریخی زیرک( به ترکی: Zeyrek Camii) است.

مسجد زیرک در اوایل قرن دوازدهم به دستور همسر جان کممنوس ایرنه در استانبول بنا شد. این مسجد در گذشته صومعه پانتوکراتور (Pantokrator: به معنای عالی) نام داشت. پس از مرگ ایرینا در سال ۱۱۲۴ ساخت این صومعه توسط امپراتور جان دوم ادامه یافت. او کلیسای دیگری را در شمال کلیسای موجود بنا کرد. این بنا از سه کلیسای مختلف تشکیل شده بود. ساخت اولین کلیسا توسط ایرنه کممنوس در سال ۱۱۱۸ و دومین کلیسا در سال ۱۱۲۴ به پایان رسید. امروزه مقبره امپراتور جان و بسیاری از فرمانروایان و امپراتوران بیزانس در این مسجد قرار دارد.

تبدیل صومعه پانتوکراتور به مسجد زیرک

پس از فتح قسطنطنیه توسط سلطان محمد فاتح در سال ۱۴۵۳، کاربری این بنای تاریخی مشابه بسیاری از کلیساهای بیزانسی تغییر یافت. بدین ترتیب ساختمان اصلی به یک مسجد و مدرسه (دبیرستان اسلامی) تبدیل شد. این مسجد به احترام اولین عالم مدرسه (ملا زیرک مهمت افندی) مسجد زیرک نام گرفت.

متأسفانه برخی از دانش آموزان مسجد زیرک را رها کردند؛ به همین دلیل این سازه مدت زیادی متروک بود. مسجد زیرک تا چند سال پیش در شرایط مطلوبی قرار نداشت و متعاقباً در سال ۲۰۰۴ به فهرست آثار در معرض خطر یونسکو اضافه شد. طی سال‌های اخیر این بنا کاملاً مرمت شد و پس از سال‌ها متروکه ماندن به جایگاه اصلی خود دست پیدا کرد.

معماری مسجد زیرک استانبول

معماری زیبا و حرفه‌های مسجد زیرک نمونه کاملی از ساختمان‌های دوره بیزانس است. سازه‌های اصلی مسجد از آجر و کاشی ساخته شده و آجرهای به گونه‌ای منظم کنار هم قرار دارند. کاشی‌کاری هنرمندانه کف ساختمان جلوه مسجد را دوچندان کرده‌اند. یک مناره و پنج گنبد نیز به شکل زیبایی در مسجد زیرک استانبول خودنمایی می‌کنند.

صومعه پانتوکراتور پس از ساخت به گورستان امپراتوری بیزانس تبدیل شد؛ امپراتور جان دوم، امپراتور ایرینه، ملکه برنا سوار باخ و امپراتور جان پنجم پالیولوژیس در این صومعه دفن شده‌اند.
بیمارستان صومعه پانتوکراتور یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین بیمارستان‌های قرون وسطی بود. بر اساس برخی روایات تاریخی اولین عمل جراحی چشم در این بیمارستان انجام شد.
نام مسجد زیرک استانبول تا چندی پیش در فهرست ۱۰۰ اثر فرهنگی در معرض خطر قرار داشت. با این حال این مجموعه با دقت تمام توسط بنیاد کوچ در حال بازسازی است.
مسجد زیرک در سال ۱۹۶۶ مورد بازسازی قرار گرفت.

آشنایی با ساریر استانبول و مکان های دیدنی آن

محله های تاریخی استانبول

منبع  : یومگ