انتقال خون چطور انجام می‌شود؟

اولین نکته‌ی مهم در بحث انتقال خون این است که آیا گروه خونی فرد گیرنده با فرد اهداکننده در تطابق است؟ چراکه اگر چنین تطابقی انتفاق نیافتد، لخته شدن خون در بدن بیمار و مرگ او رقم می‌خورد.

در همین راستا با کشف گروه‌های خونی در سال 1901 توسط کارل لندشتاینر، پزشک اتریشی گام مهمی در روش انتقال خون از انسان به انسان به وجود آمد.

لندشتاینر متوجه شد زمانیکه انواع مختلفی از گروه‌های خونی با هم مخلوط شوند، لخته‌های خونی ایجاد می‌شود. درواقع علت لخته شدن خون در گروه‌های خونی مختلف آنتی‌بادی‌ها است که به سلول‌های دارای آنتی‌ژن‌های خارجی می‌چسبند. همین مساله هم باعث جمع شدن سلول های خونی در کنار هم می‌شود.

اما اگر سلول‌های اهداکننده دارای گروه خونی‌ای مشابه با سلول‌های گیرنده باشند، بدن به خون اهدایی به چشم متجاوز نگاه نمی‌کند و توده‌ی خونی تشکیل نمی‌دهند. جالب است بدانید با چنین کشفی تا سال 1907، پزشکان همواره مقدار کمی خون را قبل از تزریق با خون اهدا کننده مخلوط می‌کردند و اگر لخته نمی‌شد، آن را انتقال می‌دادند. چنین رویه‌ای به پزشکان این امکان را می‌داد تا جان هزاران نفر را نجات دهند.

اما ذخیره‌سازی خون در بانک‌های انتقال خون هم دردسرهای خود را داشت چراکه برای انتقال، خون به هیچ وجه نباید در معرض هوا قرار گیرد. درواقع هوا می‌تواند خون را لخته کند. اما در سال 1914، محققان کشف کردند که ماده شیمیایی‌ای به نام سیترات سدیم با حذف کلسیم لازم برای تشکیل لخته، می‌تواند جلوی انعقاد خون را بگیرد. بنابراین با چنین کشفی خون سیتراته شده می‌تواند برای استفاده‌های بعدی ذخیره شود. همچنین در سال 1916، دو دانشمند آمریکایی یک ضد انعقاد موثرتر به نام هپارین را کشف کردند که با غیرفعال کردن آنزیم‌هایی مسئول لخته شدن خون کار می‌کرد.

بنابراین با شناخت گروه‌های خونی و کشف مواد شیمیایی‌ای که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند پزشکان امروزی می‌توانند به راحتی عملیات انتقال خون را انجام و جان هزاران انسان را به واسطه‌ی تلاش‌های فراوان نجات دهند.