دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
دلایل بدگمانی در زندگی چیست؟
6
زمان مطالعه: 9 دقیقه
دلایل بدگمانی در زندگی چیست؟-دلایل بدگمانی چیست؟ و راه های درمان آن چیست؟ -بدگمانی سرآغاز خیانت - درمان سوء ظن و بدگمانی به دیگران-سوءظن‌ و بدگمانی‌

دلایل بدگمانی در زندگی چیست؟

دلایل بدگمانی در زندگی چیست؟

پارانوئید" نوعی اختلال شخصیت است که طی آن فرد دچار بدبینی شده و به هر چه در اطراف او می گذرد، شک دارد.واژه "شخصیت" به طور کلی رفتار فرد را که قابل مشاهده است، توصیف می کند، مثلاً می گوییم فلانی خوش قلب است، صمیمی است، جاه طلب است و... . در اصل، تجارب درون ذهن افراد به صورت شخصیت آنها بروز می کند.

با این حال، گاهی اوقات افراد به اختلال شخصیت دچار می شوند که این اختلال شخصیت ممکن است اختلالهای مزمن روانی باشد و افراد مبتلا، رفتارهایی از خود نشان دهند که حضور آنها را در اجتماع سخت و دشوار می کند و در برخی موارد موجب ناخشنودی فرد و مختل شدن زندگی او می شود. پارانوئید، یکی از انواع اختلالهای شخصیتی است که برای بیمار و اطرافیانش دردسرهای فراوان به بار می آورد.

چه عواملی باعث بروز "پارانوئید" می شود؟

دقیقاً مشخص نیست که چرا بعضی افراد دچار اختلال شخصیت "پارانوئید" یا "بدگمانی" می شوند، اما به اعتقاد روان پزشکان و روان شناسان، عوامل مختلفی در این مسأله دخیل هستند؛ از جمله، عوامل وراثتی که این اختلال در بستگان افراد مبتلا به اسکیزوفرنی شایع تر است؛ البته متخصصان تغییر بعضی هورمونها یا ناقلهای شیمیایی بدن، آسیب و صدمه مغزی، عوامل اجتماعی روان شناختی مثل رابطه ضعیف بین کودک و والدین را در این مسأله مؤثر می دانند.

علایم بیماری پارانوئید:

یکی از مشخصات بیماران مبتلا به این اختلال، شکاک بودن و بی اعتمادی دایم به همه افراد است. البته، آنها احساس بدگمانی را نمی پذیرند؛ بلکه دیگران را مسؤول بدگمانی خود می دانند. این افراد معمولاً متخاصم، تحریک پذیر و خشمگین هستند. آنها متعصبند و به همسر خود سوء ظن دارند (سوء ظن بیمارگونه). شخصیتهای پارانوئید اهل دعوا و مرافعه هستند و دایم دیگران را متخلف معرفی می کنند. آمار موجود حاکی از آن است که از هر هزار نفر، بین 5 تا 25 نفر دچار "پارانوئید" هستند و این اختلال در مردان شایعتر است.


البته، برای تشخیص پارانوئید یا بدگمانی، یک معیار بین المللی وجود دارد که طبق این معیار هر کس بی اعتمادی و شکاکیت نافذ و فراگیر نسبت به دیگران داشته باشد، به طوری که انگیزه های افراد را شرارت آمیز بداند، و این حالت از بزرگسالی شروع شده باشد و در زمینه های مختلف به چشم بخورد، دچار پارانوئید یا شخصیت بدگمان است. به علاوه، هفت علامت وجود دارد که هر کس چهار مورد آن را در خود بیابد، مبتلا به پارانوئید است.

براي درمان بيماري سوظن چه كار كنيم؟

در پاسخ به مطالب ذيل توجه كنيد :


1- سوء ظن مطرح شده در ايات قران به طور كلي در دو محور است :

الف- سوء ظن به وعده هاي الهي مانند وعده نصرت در جنگ احزاب و مانند ان كه ناشي از عدم ايمان به خدا است . مانند آيه 6 سوره فتح كه مي فرمايد : وَ يُعَذِّبَ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْمُشْرِكِينَ وَ الْمُشْرِكاتِ الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دائِرَةُ السَّوْءِ وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لَعَنَهُمْ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً


و نيز مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرك را كه به خدا گمان بد مى‏برند مجازات كند، حوادث سويى (كه براى مؤمنان انتظار مى‏كشند) تنها بر خودشان نازل مى‏شود، خداوند آنها را غضب كرده، و آنها را از رحمت خود دور ساخته، و جهنم را براى آنها آماده كرده، و چه بد سرانجامى است .ب- سوء ظن نسبت به افراد و اشخاص و اهل ايمان مانند آيه 12 سوره مباركه حجرات كه مي فرمايد :


يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ
اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! از بسيارى از گمانها بپرهيزيد، چرا كه بعضى از گمانها گناه است،


3- به طور كلي سوء ظن داراى چند قسم است و هر يك حكم خاص خود را دارد: 1- شخصى به مسلمانى سوء ظن دارد و بر مبناى اين سوء ظن ترتيب اثر مى‏دهد و آن را در رفتار و يا گفتار خود آشكار مى‏كند. اين قسم از سوء ظن قطعا حرام است و مورد اتفاق فقها است. 2- سوء ظن اين گونه باشد كه نسبت به مسلمانى، گمان بدى به ذهن انسان خطور كند (بدون اختيار و ناخودآگاه) و خود شخص از اين حالت ناراحت بوده و ابدا اين گمان را در رفتار و گفتار خود نشان ندهد؛ بلكه در صدد رفع آن برآيد. اين قسم از سوء ظن قطعا حرام نيست؛ چون چنين حالت و خطورى براى ذهن غيراختيارى است و نهى كردن از امر غيراختيارى قبيح است (الميزان، ذيل آيه 12، سوره حجرات).

دلایل بدگمانی در زندگی چیست؟


3- انسان نسبت به مسلمانى گمان بدى ببرد و به اين امر عقيده داشته باشد. هم‏چنين بدون يقين حكم به بدى او كند و از اين حالت ناراحت هم نباشد؛ اما اين حالت را در رفتار و گفتار خود بروز ندهد و تنها قلبا از او متنفّر باشد. اين قسم از سوء ظن مورد بحث است؛ برخى مثل شهيد ثانى و مرحوم مجلسى(ره) اين قسم را حرام مى‏دانند و سوء ظن را به همين قسم معنا مى‏كنند ، (مرآه العقول، ج 11، ص 16). به نظر ما اين قول قوى و محققانه است؛ چرا كه سوء ظن اگر از مرحله عقيده فراتر رود و در گفتار ظاهر شود،

غيبت يا تهمت بوده و اين گناه جداگانه‏اى غير از سوء ظن خواهد بود و اگر در رفتار ظاهر شود، ايذاء مسلمان بوده و گناه ديگرى محسوب خواهد شد. سوء ظن نسبت به ديگران موجب وارد شدن ضررهاي فراوان معنوي و حتي مادي به انسان مي گردد: حضرت علي (ع ) فرمود: »مراقب باش كه سوء ظن بر تو غلبه پيدا نكند, به درستي كه بدگماني هيچ رفاقتي را بين تو و دوستت باقي نمي گذارد

«, (بحارالانوار, ج 77, ص 207).در اسلام شديدا از ترتيب اثر دادن به گمان هاي بيهوده و بي اساس منع گشته و از انسان ها خواسته شده تا زماني كه به مسأله اي يقين و علم پيدا نكرده اند, درباره آن قضاوت نكنيد; چرا كه عمل به ظن أ و گمان رابطه بين آدميان را دچار تشويش و سستي كرده و اعتماد را در جامعه از بين مي برد. حضرت علي (ع ) فرمود: «گمان بد كارها را فاسد كرده و انسان را بر كارهاي زشت وامي دارد»(غررالحكم , حرف سين , لفظ «سوء»). حتي در حديثي از رسول اكرم (ص ) وارد شده است :

«كسي كه به برادر خود سوء ظن داشته باشد به تحقيق به خداوند بدي نموده است , زيرا خداوند فرموده : «از بسياري از گمان هاي بي اساس دوري كنيد»(ميزان الحكمه , ج 5, ص 625).پس به مجرد اين كه كلام و يا عملي را از دوست خويش مشاهده كرديم , نبايد آن را بر بدي و سوء قصد وي حمل نماييم . هم چنين نبايد ديگران را بدون دليل و مدرك , متهم به كارهاي زشت كنيم و... .

پيشوايان ديني و امامان (ع ) از ما خواسته اند كه كارهاي برادران مسلمان خود را بر بهترين شكل حمل نماييم و حتي اگر حمل بر صحت و درستي آن مشكل است , تلاش كنيم تا وجه خوبي برايش پيدا كرده واز هرگونه بدگماني تا قبل از مرحله علم بپرهيزيم , (بحارالانوار, ج 75, ص 196).در غير اين صورت هميشه انسان از ديگران و گفتار و كردار آنان وحشت داشته و چنين خواهد پنداشت كه هر عملي كه انجام مي دهند عليه او صادر گرديده است

دلایل بدگمانی در زندگی چیست؟

آثار بدگمانی به دیگران:

سوء ظن و بدگمانى آثار فردى و اجتماعى و معنوى زيانبارى به دنبال دارد و به همين دليل در دين مقدس اسلام، به آن توجه ويژه‏اى شده و اهل ايمان را سخت از آن برحذر داشته‏اند. بدگمانى به ديگران سرچشمه گناهان بزرگى چون تجسّس از كار و حال ديگران، غيبت، تهمت، حسادت و كينه‏توزى نسبت به دوستان و اهل ايمان مى‏گردد و لذا خداوند متعال در قرآن كريم مى‏فرمايد: «اى مؤمنان! از بسيارى از گمان‏ها بپرهيزيد.

به راستى كه برخى از گمان‏ها، گناه مى‏باشد و نيز تجسس و غيبت نكنيد، آيا كسى از شما دوست دارد گوشت برادر مرده خود را بخورد؟»حجرات، آيه‏ى 12.البته در ابتدا ممكن است سوءظن بى‏اختيار حاصل شود و اگر در اين مرحله باقى بماند و به مرحله عمل كشيده نشود حرمتى ندارد و زيان آن محدود مى‏باشد، ولى اگر به آن ترتيب اثر داده شود، گناه و حرام مى‏باشد و ترتيب اثر دادن به آن در دو مرحله مى‏باشد:


1ـ مرحله قلبى: يعنى در درون خود اين گمان بدش را تصديق كند و آن را در درون انكار و نفى ننمايد و احتمال اشتباه ندهد. علماى اخلاق اين مرحله را غيبت قلبى مى‏نامند و آن را حرام دانسته‏اند. پيامبر اكرم(ص) در اين باره فرموده است: به هر كس بدگمان شوى، آن را تصديق و باور مكن(نقطه‏هاى آغاز در اخلاق اسلامى، آية‏الله مهدوى كنى، ص 165).


2ـ مرحله عملى: يعنى بيان اين گمان بد براى ديگران و يا اتهام وارد نمودن به كسى به صرف اين احتمال و غيبت كردن از او بر اين اساس. در روايتى از پيامبر بزرگوار اسلام(ص) مى‏خوانيم: خداوند، خون و مال و آبروى مسلمان را محترم شمرده و بدگمانى به او را حرام نموده است(نقطه‏هاى آغاز در اخلاق اسلامى، آية‏الله مهدوى كنى، ص 168).

گردآوری: مجله اینترنتی دلگرم



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (6 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits