دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
استفاده از کود آهن چه تاثیری برای رشد گیاهان دارد؟
2
زمان مطالعه: 12 دقیقه
آهن یکی از مهم ترین و اصلی ترین عناصر مورد نیاز در روند رشد و نمو گیاهان است. فرقی نمی‌کند که درخت بزرگی باشد یا یک گلدان کوچک از گیاهان آپارتمانی، همه‌ی اینها برای اصلی ترین فرایند حیاتی خود یعنی فتوسنتز به آهن نیاز پیدا خواهند کرد.

کود آهن یکی از ضروری ترین عناصر ریز مغذی در گیاهان است. این عنصر کم مصرف در فرآیند تولید کلروفیل نقش مهمی را ایفا می کند.
به همین دلیل تولید کلروفیل و سبزینه برگ گیاهان تا اندازه زیادی وابسته به عنصر اهن می‌باشد. اهمیت کود اهن تا به آنجا پیش رفته است که کارشناسان تغذیه گیاهی همواره در تلاش برای تشخیص علائم کمبود کود آهن و رفع موانع جذب عنصر آهن بوده‌اند.

کاربرد و خصوصیات کود آهن

آهن که ماده اصلی تشکیل دهنده هسته کره زمین است ، فراوان ترین عنصر در کل کره زمین (حدود 35 درصد) است و در خورشید و سایر ستارگان نسبتاً فراوان است . در پوسته فلز آزاد نادر است و به عنوان آهن خاکی (آلیاژ شده با 2-3 درصد نیکل ) وجود دارد.
سنگهای بازالت در گرینلند وکربن رسوبات در ایالات متحده (میسوری) و به عنوان یک آهن شهابی کم نیکل (5-7 درصد نیکل) کاماکیت . نیکل آهن ، یک آلیاژ بومی ، در رسوبات زمینی (21-64 درصد آهن ، 77-34 درصد نیکل) و در رخ می دهدشهاب سنگ به عنوان تانیت (62-75 درصد آهن ، 37-24 درصد نیکل).
برای خواص کانی شناسی توده جامد آهن و نیکل آهن، دیدن عناصر بومی) شهاب سنگ ها به عنوان آهن، آهن سنگ یا سنگی با توجه به نسبت نسبی محتوای آهن و سیلیکات، مواد معدنی خود است. آهن همچنین در صدها ماده معدنی با سایر عناصر ترکیب شده است.

تفاوت های کود آهن شیمیایی و کود آهن طبیعی

کود طبیعی آهن یک ترکیب کاملاً طبیعی است و عامل کلات کننده آن نیز طبیعی می باشد. درصورتی‌که در کودهای شیمیایی، عامل کلات کننده یک ترکیب کاملاً شیمیایی و ساخته دست بشر است. قاعدتاً ترکیب های شیمیایی دارای تاریخ انقضا هستند، درصورتی‌که کود آهن عامل کلات کننده طبیعی بدون تاریخ انقضا است و همواره جواب می‌دهد.
کود طبیعی آهن نسبت به تجزیه در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید از خود مقاومت نشان می‌دهد، درصورتی‌که کود شیمیایی آهن با عامل کلات کننده شیمیایی این خاصیت را ندارد و فقط هم در خاک قابل استفاده می باشد و همچون کود آهن با عامل کلات کننده طبیعی قابل استفاده به صورت پاشش روی سطوح برگ نیست.

بررسی عوامل ایجاد فقر عنصر آهن در گیاهان

کمبود آهن یکی از معضلات گیاهان محسوب می شود. کمبود آهن یا فقر آهن که با کمرنگ شدن سبزینه گیاهان همراه است، از مهمترین کمبودهای عناصر غذایی کم مصرف و ضروری است. محلول پاشی آهن روی برگ به همین منظور انجام می گیرد. البته محلول پاشی صرفاً برای کودهای آهن با عامل کلات کننده طبیعی کاربرد دارد و بیشتر برای سیب،هلو،گلابی، زردآلو، سورگوم، سبزی و سایر گیاهان علی الخصوص گیاهان زینتی استفاده می شود.
یکی از مهمترین عوامل ایجاد فقر آهن در گیاهان میزان بالای بی کربنات داخل خاک است. زمانی که خاک دچار فشردگی در ساختمانش می شود، یا آنکه آبیاری سنگینی بر روی مزرعه انجام می گیرد. co2 خاک به شدت افزایش پیدا می کند. در حضور آهک که یکی از مقادیر مضر و فراوان خاک های ایران است، بی کربنات تولید می شود. بی کربنات تولید شده خاصیت بافری دارد و از پایین آمدن PH محیط اطراف ریشه جلوگیری به عمل می‌آورد. بالا بودن ph یکی از مهمترین دلایل جذب ناموفق آهن در گیاهان است.

 کود آهن

سایر عوامل تشدید کننده فقر اهن

یکی دیگر از عوامل عدم جذب آهن به آب چاه‌های عمیق بازمی‌گردد. آب چاه‌های عمیق با میزان بی کربنات بالایی که دارد موجب بالا ماندن ph و خاصیت قلیایی خاک و در ادامه عدم جذب آهن می گردد. یکی از راه حل های مقابله با آب های دارای بی کربنات هوادهی از طریق فواره‌هاست. دیگر راه کنترل ph آب و خاک استفاده از اسید سولفوریک می باشد، کود آمونیوم سولفات در خاک به اسید سولفوریک تبدیل می شود.
بنابراین یکی از راه های کنترل فقر آهن استفاده از کود شیمیایی آمونیوم سولفات است. کودی که با داشتن 21 درصد نیتروژن یکی از پر فایده ترین کودهای شیمیایی در تغذیه ازته گیاه همراه با کنترل ph خاک است. توجه داشته باشید که کنترل ph خاک علاوه بر جذب آهن موجب جذب سایر ریز مغذی ها نیز می گردد.

کودهای آهن با عامل کلات کننده شیمیایی مستقیماً بر جذب آهن در خاک تأثیر می گذارد ولی اگر از کود آهن با عمل کلات کننده طبیعی هیومیک اسید استفاده نمایید، علاوه بر عنصر آهن جذب سایر عنصر های ریز مغذی و ضروری نیز تسهیل می گردد همچنین می توانید همزمان با مصرف کود آهن از کود آمونیوم سولفات نیز استفاده کنید. در این صورت قلالیت خاک تا اندازه ای حفظ می گردد و جذب آهن نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

کلروز آهن چیست و چه عواملی باعث آن می شود؟

کلروز آهن زردی برگهای گیاه ناشی از کمبود آهن است که بر بسیاری از گیاهان چشم انداز مطلوب در یوتا تأثیر می گذارد. علائم اصلی کمبود آهن ، کلروز روده ای است ، ایجاد یک برگ زرد با شبکه ای از رگه های سبز تیره. در موارد شدید ، تمام برگ زرد یا سفید می شود و لبه های بیرونی ممکن است باعث از بین رفتن و قهوه ای شدن شود زیرا سلول های گیاهی می میرند.
معمول است که یک شاخه یا نیمی از درخت دارای کلروتیک باشد در حالی که باقی مانده درخت طبیعی است. در بعضی مناطق ممکن است پوشش گیاهی از تمام منظره تحت تأثیر قرار بگیرد ، در حالی که در برخی دیگر تنها گیاهان مستعد بیشترین علائم کمبود را نشان می دهند.
برگهای زرد حاکی از کمبود کلروفیل ، رنگدانه سبز مسئول فتوسنتز (تولید قند) در گیاهان است. هرگونه کاهش کلروفیل در طول فصل رشد می تواند باعث کاهش رشد و قدرت گیاه شود. علاوه بر این ، گیاهان کلروتیک اغلب میوه های کمتری با عطر و طعم تلخ تولید می کنند. در موارد شدید ، یا اگر کلروز آهن بیش از چندین سال ادامه یابد ، ممکن است اندامهای فردی یا کل گیاهان بمیرند.

دلایل کلروز آهن پیچیده است و کاملاً درک نشده است. بسیاری از واکنش های موجود در دسترس بودن آهن را کنترل می کنند و باعث می شوند شیمی آهن در مجموعه خاک باشد. کلروز آهن اغلب در خاک هایی که قلیایی دارند (پی اچ بالاتر از 7.0) و حاوی آهک است رخ می دهد. شرایطی که در یوتا رایج است.

حتی اگر به طور معمول آهن زیادی در این خاک ها وجود داشته باشد پی اچ بالای خاک باعث واکنش شیمیایی می شود که باعث می شود آهن جامد و در دسترس برای ریشه های گیاه نباشد. چنین آهن به طور نامحدود گره خورده خواهد شد مگر اینکه شرایط خاک تغییر کند.
کمبود آهن و کلروز در اثر درجه حرارت خنک و شرایطی که حرکت هوا را به خاک محدود می کند ، تشدید می شود: مالچ ورق پلاستیکی ، تراکم و شرایط اشباع آب. کلروز در مواردی که سطح خاک برداشته شده و در معرض خاک غنی شده از آهک حذف شده است ، کلروز بسیار شدیدتر است. نمونه هایی از خاک ها یا خاک های فرسوده شده که در معرض تسطیح زمین برای تحولات جدید مسکن قرار دارند.

گیاهانی که بومی خاکهای با پی اچ قلیایی با پی اچ بالا هستند ، معمولاً از کلروز آهن رنج نمی برند ، یا بخاطر اینکه در استفاده از آهن بسیار کارآمد هستند یا می توانند آهن بیشتری از خاک نسبت به گیاهان غیر بومی یا سازگار با ضخامت بدست آورند.متأسفانه ، بیشتر گیاهان منظره ای که ما در اینجا از آنها استفاده می کنیم غیربومی هستند و بسیاری از درختان چشم
انداز ما بومی مناطقی هستند که پی اچ خاک آنها در زیر 6 است. چنین گیاهانی که در خاک های پر پی اچ رشد می کنند نه تنها ممکن است کلروز آهن را نشان دهند. آنها همچنین ممکن است به دلیل عدم وجود سایر مواد معدنی ، به ویژه منگنز دچار کلروز شوند.

فواید کود آهن در گیاهان

نقش آهن در گیاهان سالیان سال است که مورد توجه گیاه شناسان قرار گرفته است. امروزه با وجود آنکه همگان اذعان دارند که در ترکیب کلروفیل گیاه از آهن نامی برده نمی شود ولی نقش آن در ساخت و فرآیند فتوسنتز بر کسی پوشیده نیست. بنابراین هر گاه که با کم شدن کلروفیل مواجه شدید می توانید به کمبود عنصر آهن نیز شک ببرید.
البته بین کمبود آهن و کمبود منیزیم شباهت های زیادی یافت می شود که بخش عمده ای از این تردید با برون سپاری آزمایشات به کلینیک های خاکشناسی بر طرف می گردد. فقر آهن همواره اولین حدس هر کارشناسی در مواجه با کم رنگ شدن کلروفیل گیاهان است . در برگ غلات کمبود آهن موجب پدید آمدن نوارهای سبز و زرد متناوب می گردد.

عوامل موثر بر جذب اهن در خاک

تهویه مطبوع خاک و ساختار آن در جذب کود اهن نقش مهمی را ایفا می کند. ساختار های متراکم و فشرده شده موجب افزایش بی کربنات و به دنبال آن بالا رفتن قلیاییت خاک ها می شود. این موضوع بر جذب درست آهن تاثیر بسیار منفی خواهد گذاشت. از طرفی اگر به واسطه استفاده از برخی مواد شیمیایی به صورت ناآگاهانه قلیاییت خاک افزایش پیدا کند، باز هم جذب آهن کاهش می یابد. یکی از این عوامل تخریب کننده، فسفات نیترات است. فسفات نیترات باعث کاهش جذب عنصر آهن می شود.

فواید کود آهن

نحوه استفاده از کود های شیمیایی آهن کلات شده با EDDHA

کودهای شیمیایی آهن کلات شده باEDDHA در کشور ما نسبت به سایر سموم متداول تر می باشد، نکات مهمی پیرامون استفاده از کود های شیمیایی آهن کلات شده باEDDHA وجود دارد که در ادامه به مهمترین آن ها اشاره خواهد شد:

نبایدکود کلات شده شیمیایی را روی سطوح برگ گیاهان محلول پاشی نمود، تنها راه جذب این دسته از سموم ریشه گیاهان می باشد.
نباید سمومی که در آن فلزات سنگین بکار رفته اند را با کود های شیمیایی آهن کلات شده EDDHA مخلوط نمود.همچنین آن ها را نباید با ترکیبات مسی مخلوط کرد.
یکی دیگر از ممنوعیت های اختلاط، اختلاط کود های شیمیایی آهن کلات شده EDDHA با کودهای فسفره است.
حساسیت ترکیب شیمیایی آهن موجب شده که توصیه هایی جدی پیرامون مصرف کود آهن با ترکیبات نامبرده وجود داشته باشد.اگر این توصیه ها به درستی اجرا شوند، شاهد تاثیر مثبت کود آهن بر روی ریشه دهی و گلدهی خواهیم بود. همچنین کارکرد بهتر سیستم کلروفیل، گیاهان را در برابر تنش ها، آفات و بیماری ها مقاوم تر خواهد کرد.همچنین از نظر فیزیولوژیک گیاهان را برابر سرما بیش از پیش حفظ خواهد نمود.

میزان مصرف کود آهن و بهترین زمان مصرف

یکی از راههای درمان گیاهی که با کمبود اهن روبروست ، مصرف کود آهن به میزان لازم از طریق محلول پاشی و یا تزریق آن بر روی تنه و ساقه گیاه می باشد . از بهترین انواع کود آهن که در کشور ما توصیه می شود ، کود کلات اهن بوده که البته باید بدانید که این نوع از کودها از قیمت و هزینه نسبتا بالایی بر خوردار می باشند . کود سولفات آهن ، نسبت به کلات آهن از قیمت پایین تری برخوردار می باشد .

همانطور که اشاره شد ، مصرف کود آهن در زمینها و مزارعی که دچار کمبود آهن می باشند توصیه می گردد و انواع کود آهن توسط متخصصان معرفی و تولید شده است اما آگاهی از نحوه و میزان استفاده صحیح از کود آهن نیز جزو ضروریات بوده که کشاورزان باید از ان به خوبی مطلع باشند تا بتوانند بهترین و بیشترین بهره وری را از مصرف این کود کسب نمایند . در میزان و نحوه مصرف کود آهن ، نوع گیاه و نیازهای آن ، شرایط رشد و منطقه مورد نظر از فاکتورهای تاثیر گذار می باشند .

باور غلطی که در بین برخی از کشاورزان وجود دارد استفاده بیش از حد کود آهن به منظور رفع مساله کمبود آهن می باشد . باید بدانید که مصرف هر نوع کود و ماده غذایی بیش از حد لزوم ، به همان اندازه که میتواند موثر باشد ، خطرناک نیز می باشد . به عنوان مثال مصرف بیش از حد کود آهن ، میتواند سبب از دست رفتن طراوت و شادابی گیاه شود هر چند کود آهن از ان دست کودهایی ست که آثار مخرب چندانی بر گیاه ندارد اما توصیه میشود پیش از استفاده از ان از نحوه و میزان لازم مصرف آگاهی کسب نمایید .
بهترین زمان مصرف کود اهن فصول تابستان و بهار می باشد. برای مراحل مختلف رشد در گیاهان و نوع گیاهان توصیه های متنوعی برای استفاده از کودهای آهن وجود دارد. به طور کلی بیشترین مصرف کود اهن حداکثر 60 گرم به ازای هر درخت کامل می باشد که این میزان در زمان جوانه زنی تا 15 گرم در هر درخت کاهش پیدا خواهد کرد.
برای نهال های جوان هم 5 الی 10 گرم کود اهن همواره توصیه شده است. انگور و کیوی نیز برای هر اصله نیازمند 5 الی 15 گرم آهن می باشد. اما در محصولات زراعی این مقدار متفاوت است شما می توانید برای هر مترمربع زمین زراعی به طور میانگین 2 تا 6 گرم آهن یا یک کیلوگرم کود آهن محلول شده در 1000 لیتر آب آبیاری را استفاده نمایید. توجه داشته باشید که همواره بهترین زمان مصرف کود اهن، قبل از گلدهی درختان می باشد.



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (2 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits