مناطق دیدنی زاغمرز
زاغمرز روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان بهشهر در استان مازندران ایران است. این روستا به دلیل حضور شرکت صدرا ، بندر امیرآباد ، نیروگاه شهید سلیمی نکا ، شرکت ملی نفت ایران و شبه جزیره و پناهگاه حیات وحش میانکاله و ... قطب گردشگری و اقتصادی و تجاری شرق مازندران و دروازدهٔ ورود به کشورهای آسیای میانه و روسیه و شمال اروپا است .
در سال‌های اخیر اقوام مختلفی به زاغمرز و حومه آن مهاجرت کرده‌اند با این حال جمعیت اعظم زاغمرز و منطقه چهارقلعه عبدالملکی را افراد ایل عبدالملکی تشکیل می دهند که نزدیک به دو قرن قبل در این منطقه عاری از سکنه و مورد تهاجم ترکمن‌ها ساکن شدند. عبدالملکی‌ها از کُردهای هورامی زبان هستند که از سپاهیان شجاع سلسله افشاریه و زندیه بودند که برای مقابله با اقوام مهاجم به این منطقه کوچانده شدند . عمده محصولات تولیدی زاغمرز و حومه را مرکبات ، برنج ، هندوانه و محصولات دامپروری تشکیل می‌دهد.
زبان و گویش ساکنان زاغمرز
ساکنان زاغمرز بهشهر بخش مرکزی دهستان میانکاله حتی یک واژه مازندرانی ندارند و همگی به زبان کردی هورامی سخن می‌گویند.
غالب ساکنان روستاهای زاغمرز و حسین‌آباد، امیر آباد و زینوند واقع در بخش مرکزی دهستان میانکاله کردهای ایل بزرگ عبدالملکی هستند و این چهار روستا در محل به چهار قلعه عبدالملکی معروف است. این ایل دارای چهار طایفه به نام‌های فهروند، زینوند، شیخ‌وند و کالوند است.
سابقه تاریخی زاغمرز
پیشینه تاریخی اَوْملکی یا عبدالملکی‌ها به قبل از اسلام برمی‌گردد و زمان کوچ آنها به مازندران، پس از انقراض سلسله زندیه بوده است. آقامحمدخان قاجار دوازده هزار خانوار عبدالملکی، کلهر، مافی و خواجه‌وند را به همراه خانواده لطفعلی‌خان زند به تهران تبعید کرده ایل عبدالملکی نزدیک به سه سال در شهریار به سر بردند و سپس به منطقه نور و کجور در مازندران کوچانده شده و در نهایت در زمان سلطنت ناصرالدین‌شاه به شبه جزیره میانکاله کوچیدند و امروز ساکنان چهار قلعه عبدالملکی از طوایف و تیره‌های مختلف به شرح زیر هستند.
روستای زاغمرز چهار طایفه فهروند به نام‌های پاشاکلاهی _ کُلَسَوَند (گل اسفند) شاه‌قلی و چهاربینچه دارد. روستای «زینوند» شش تیره یا حوزه به نام‌های حوزه قره _ حوزه اشتمعی، حوزه مراویس، حوزه شیبه سری، حوزه دونه، حوزه رضا دارد. در روستای امیرآباد چهار طایفه شیخ‌وند، حَتَم _ مریدوند و ملک شعبان و دوازده تیره زندگی می‌کنند.
در روستای حسین‌آباد نیز چهار طایفه کالوند، کمرشافی، جمالی‌وند و سل‌یاکوتی با دوازده تیره زندگی می‌کنند.
ساکنان چهار قلعه عبدالملکی هر چند که به زبان مازندرانی تسلط کافی دارند ولی زبان کردی را فراموش نکرده و در خانواده رسما به زبان کردی سخن می‌گویند.
مجموعه مرداب‌های لپو زاغمرز
مجموعه مرداب‌های لپو ، شیرخان لپو و پلنگان به فاصله یک کیلومتری جنوب دریای خزر و در شرق نیروگاه و شمال منطقه زاغمرز قرار گرفته‌اند. این مرداب‌ها ظاهراً زمانی جزو خزر بوده‌اند که بعدها با عقب‌نشینی دریا به صورت باریکه‌ای جدا باقی مانده‌اند و با گذشت زمان با آب دریا و سیلاب پر شده‌اند . این مرداب ها در زمستان و پاییز زیستگاه پرندگان مهاجری چون قو ها ، چنگر ها ، اردک سر حنایی و... می باشند .
منبع: جمال ابوطالبی عبدالملکی ، عضو شورای اسلامی زاغمرز و محقق تاریخ اقوام
بیشتر بخوانید:
مناطق دیدنی و بکر ییلاقی گیلان را بشناسید
جاذبه های گردشگری و مناطق دیدنی فریدن
معرفی مناطق دیدنی شهرستان طارم
گردآوری توسط بخش گردشگری
مجله دلگرم
