دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
علت ایجاد صاعقه و صدای وحشتناک آن چیست؟
3
زمان مطالعه: 6 دقیقه
چیزی که در هنگام صاعقه حس می کنیم اول نور و بعد صدایی کوبنده است برای همین هم هست که به آن رعد و برق می گوییم یعنی چیزی که هم نور دارد و هم صدا.

علت وقوع صاعقه و مشخصات این پدیده چیست؟

احتمالا در فصل بهار؛ صدای رعد و برق، صاعقه یا آذرخش را پیش از باران بهاری شنیده اید، اگر برای شما جالب است علت وقوع صاعقه را بدانید با این مطلب همراه دلگرم باشید.
آنچه که هنگام صاعقه مشاهده می کنیم؛ ابتدا نور و سپس صدایی کوبنده می باشد. از این رو به آن رعد و برق هم گفته می شود. در این مطلب با علت وقوع صاعقه آشنا می شوید.
صاعقه که به آن رعد و برق یا آذرخش نیز گفته می شود یک رویداد طبیعی می باشد که به علت تخلیه بارهای الکتریکی موجود در ابر ایجاد می شود. بارهای الکتریکی موجود در بر تحت پروسه ای به اسم باردارسازی غیر القایی در ذرات بارشی ابر مانند بلور یخ و گویچه برف ایجاد می شوند و بعد از جدایی بارها و تشکیل مناطق با بارهای مثبت و منفی قابل ملاحظه، اختلاف پتانسیل بارهای مثبت و منفی افزایش پیدا کرده و با رسیدن به یک میزان آستانه صاعقه های درون ابری روی می دهند.

گرمای ایجاد شده از تخلیه الکتریکی صاعقه می تواند تا پنج برابر دمای سطح خورشید هم بالا رفته و در نتیجه موج صوتی حاصل از گرمای ناگهانی مولکول های هوا سریعا شکل گرفته و صدای مهیبی ایجاد می شود که به آن تندر گفته می شود. در صورتی که اختلاف پتانسیل میان بارهای منفی موجود در ابر با بارهای مثبتی که روی سطح زمین القا شده اند از درجه چند میلیون ولت باشد؛ صاعقه های ابر به زمین هم می توانند روی دهند.
به این نوع صاعقه که سبب تخلیه بارهای منفی ابر به زمین می گردد، صاعقه های ابر به زمین منفی گفته می شود. تشکیل صاعقه ابر به زمین معمولا از ابر نشئت گرفته و با نزدیک شدن به سطح زمین به شاخه صعودی شکل گرفته از زمین می رسد و آذرخش راه را به وجود می آورد. البته در موارد نادری ممکن است تشکیل صاعقه ابر به زمین از زمین باشد.

علت وقوع صاعقه

پژوهش ها نشان داده که آذرخش در بیشتر طوفان های تندری در ابتدا درون ابری بوده و نخستین کوبش ابر به زمین معمولا ۵ الی ۱۰ دقیقه پس از اولین صاعقه درون ابری روی می دهد. قسمتی از فرایند تولید اوزون در جو میانه به تاثیر صاعقه مرتبط است. به این صورت که اول آذرش باعث شکسته شدن مولکول های اکسیژن به اتم های اکسیژن شده و بعد اتم های اکسیژن با اتم ها یا مولکول های هیدروژن ترکیب شده و به ترتیب نیتروژن اکسید و نیتروژن دی اکسید را به وجود می آورند.
دو ترکیب مذکور نیز با تابش های ماورا بنفش به اتم های سازنده خود شکسته شده و در نهایت اتم های اکسیژن حاصل با ترکیب شدن به مولکول های اکسیژن در حضور عنصری سوم، گاز اوزون را تشکیل خواهند داد.

صدای صاعقه

آنچه که در هنگام صاعقه حس می شود ابتدا نور و سپس صدایی کوبنده می باشد که از این رو به آن رعد و برق هم گفته می شود. یعنی آنچه که هم نور دارد و هم صدا. ابرهای طوفانی بار زیادی را در خود انباشته می کنند. این بار از حرکت قطرات آب در هوا و مالش آن ها به یکدیگر به وجود می آید.
ایجاد این بار سبب تشکیل اختلاف پتانسیل زیادی میان ابر و زمین می گردد. توزیع بار الکتریکی در ابرها به طور معمول به نحوی است که بار منفی در لایه های پایینی جای می گیرد. به دلیل وجود این بار منفی، روی سطح زمین بار مثبت القا می شود.

در مورد صاعقه

با ادامه این روند اندازه بار مثبت و منفی و اختلاف پتانسیل میان ابر و زمین افزایش یافته و در این شرایط بارها به صورت ناگهانی شروع به حرکت کرده و صاعقه یا رعد و برق تشکیل می شود. جهت حرکت صاعقه می تواند علت وقوع خرابی های زیادی شود.

به طور کلی درک دانشمندان از فرایند کامل صاعقه تاکنون تکمیل نشده است ولی در مورد این پدیده یک دیدگاه نسبتا خوب موجود است. درون یک ابر صاعقه دار، دماهای پایین و جریان هوا شرایط ایده آلی جهت تشکیل رعد و برق به وجود می آورد. همان اندازه که سرعت صاعقه بالا است می تواند هوای اطراف را گرم کرده و به دمای باورنکردنی برساند.
تخمین زده شده که دمای کانال هوایی که صاعقه از آن عبور می کند به حدود ۳۰ هزار درجه سانتی گراد می رسد. و این یعنی خیلی گرم تر از سطح خورشید. این دمای بسیار بالا موجب ایجاد صدای صاعقه یا تشکیل رعد می شود. گرم شدن هوی اطراف سبب منبسط شدن سریع هوای اطراف شده بعد سرد و منقبض می شود. این پدیده شوک امواج صوتی را به وجود آورده که با رعد شناخته می شود. قابل ذکر است سرعت انتقال صدای صاعقه به مراتب پایین تر از نور آن است.

رعد و برق

مشخصات صاعقه

اکنون که با علت وقوع صاعقه آشنا شدید در ادامه با مشخصات بیشتر این پدیده طبیعی هم آشنا خواهید شد. هر صاعقه ولتاژ مشخصی داشته که بزرگی آن بین ۱۰-۲۰ میلیون ولت می باشد. البته دیده شده که این ولتاژ تا ۱۰۰ میلیون ولت نیز پیش رفته است. شاید نتوان تصور درستی از این میزان ولتاژ داشت ولی اگر یادآوری کنیم که ولتاژ شهری ۲۲۰ ولت است یقینا بزرگی ولتاژ صاعقه برای شما آشکار می شود.

هوا مقاومت زیادی در مقابل عبور جریان برق دارد ولی این ولتاژ آن چنان زیاد است که می تواند به آسانی مشکل مقاومت هوا را از میان بردارد. پس از دانستن ولتاژ صاعقه جالب است بدانید که جریان آن نیز ۱۰ هزار آمپر می باشد. البته در مواردی نیز دیده شده که این جریان تا ۲۰ هزار آمپر نیز می رسد. برای روشن شدن موضوع باید بدانید که بیشترین جریانی که از کنتور برق منزل عبور می کند تنها ۲۵ آمپر است.

حتماً بخوانید:
عکس های شگفت انگیز از رعد و برق

عکس های شگفت انگیز از رعد و برق

عکس های شگفت انگیز از رعد و برق عکس های شگفت انگیز از رعد و برق

حال با دانستن ولتاژ و جریان می توانید انرژی غیر قابل باور صاعقه ها را به سادگی بیابید. صد میلیارد وات انرژی. انرژی که برخی مواقع تا بیشتر از این میزان نیز می روید.
در ادامه باید اشاره کرد که گاهی در یک تایم مشخص صاعقه های زیادی زده می شود که تاکنون کسی نتوانسته پیش بینی کند این پدیده دقیقا چند بار روی می دهد. فقط می توان گفت که در مناطق کویری و کوهستانی احتمال این که صاعقه پشت سر هم به زمین برخورد نماید بیشتر از سایر مناطق می باشد.
برخی مناطق دنیا نیز صاعقه خیز تر می باشند با توجه به تصاویر ماهواره ای کمترین آمار صاعقه ۳ بار در ساعت در قطب و بیشترین آمار هزار بار در ساعت در کوه های آلپ اعلام شده است. در ایران نیز رشته کوه های البرز صاعقه خیز محسوب می شوند.



این مطلب چقدر مفید بود ؟
3.7 از 5 (3 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits