مفهوم رسانه چیست ؟
رسانه یا Media در لغت به معنی رساندن است و به آن دسته از وسایلی گفته میشود که انتقال دهنده فرهنگ ها و افکار عدهای باشد.
رسانه در نوع آموزشی آن ﺑﻪ ﻛﻠﯿــﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﯽ گفته ﻣﯽﺷــﻮد ﻛﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺮاﯾﻄﯽ را در ﻣﺤﯿﻂ آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﻮﺟﻮد آورﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ آن ﺷﺮاﯾﻂ، ﻓﺮاﮔﯿﺮان، اﻃﻼﻋﺎت، رﻓﺘﺎر و مهارتهای ﺟﺪﯾﺪی را ﺑﺎ درک ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺪﺳﺖ آورند.
تاریخچه رسانههای عمومی
در حدود ۱۶۰ سال قبل با منتشر شدن کاغذ اخبار به مدیریت میرزای شیرازی، ایران وارد جهان رسانهای شد و این در حالی است که در غرب این تاریخ به ۴۰۰ سال پیش برمیگردد.
ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﯾﮏ رﺳﺎﻧﻪ
رسانهها بستر و مجاری طبیعی تهیه و توزیع اطلاعات در جامعه برای شهروندان هستند و موجب میشوند که نیروهای اجتماعی ضمن وقوف و آگاهی به حقوق خویش، سهم خود را از قدرت طلب نمایند.
نگاهی اجمالی به تلاشهای در حال انجام در حوزه رسانههای منطقهای و جهانی، این واقعیت تلخ را آشکار میسازد که تقریباً تمامی رسانههای مسلط جهان اعم از مکتوب، صوتی و تصویری عملاً به ابزاری برای استکبار جهانی تبدیل گردیده اند؛
در جهت ترسیم سیاستهای بینالمللی و منطقهای و ترویج فرهنگ غربی و لیبرالیسم سکولاریسم و نفی تنوع فرهنگی و تشویق به تمرد از اصول و ارزشهای اسلامی و ملی.
پیدایش انواع رسانههای نوین، شیوه اطلاع رسانی را دگرگون کرده است. به طوری که رسانه در میان رویداد و مردم، مسیری مجازی ایجاد کرده و در مدلهای رسمی، نیمه رسمی یا غیر رسمی که بر خبرگزاریها و سایتهای رسمی، وبلاگها و سایتهای نسبتا معتبر دلالت دارد، ساز و کار خاصی برای امر اطلاع رسانی و اطلاعیابی تعریف کرده است.
پیدایش و توسعه رسانههای غیر رسمی یا نیمه رسمی جهانی با عنوان وبلاگ نیز که روزانه بر تعداد آن ها افزوده میشود، تاثیر بسزایی بر امر اطلاع رسانی در مدلهای جدید با محوریت کاربر دارد.
این مسئله حجم محتوای تولید شده را در جهان تا حد زیادی افزایش میدهد، از سویی دیگر میزان مشارکت اجتماعی کاربران را بیشتر کرده و به موازات آن آگاهی روزآمد کاربران را نیز ارتقاء میبخشد.
در نتیجه ورود به عصر جامعه اطلاعاتی و تولد و گسترش رسانههای الکترونیکی و اینترنتی، مرز میان رویداد و مردم را باریکتر از قبل معرفی کرده است.
نقش رسانه های آموزشی در فرآیند آموزش ـ یادگیری
نقش رسانه های آموزشی، بیشتر در چگونگی انتقال مفاهیم به شاگردان نهفته است و انتقال بهتر و موثر مفاهیم نیز از مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
تحقیقات نشان می دهد که وسایل آموزشی مناسب، در انتقال و تفهیم و تاثیر مفاهیم نقش موثری دارند که مهمترین آنها عبارتند از:
- اساس قابل لمسی را برای تفکر و ساختن مفاهیم فراهم می کنند و در نتیجه سبب می شوند شاگردان کمتر به مفاهیم انتزاعی متوسل شوند.
- سبب ایجاد علاقه در امر یادگیری شاگردان می شوند و توجه آنها را به موضوع آموزشی معطوف می کنند.
- پایه های لازم را برای یادگیری تدریجی و تکمیلی فراهم می آورند و آن را دائمی می کنند.
- تجارب واقعی و حقیقی را در اختیار شاگردان قرار می دهند و در نتیجه موجب فعالیت بیشتر می شوند.
- پیوستگی افکار را در فرایند یادگیری فراهم می کنند.
- در توسعه و رشد معنا، در ذهن شاگردان موثرند و به گسترش دامنه لغات کمک می کنند.
- معنا و مفاهیم آموزشی را سریعتر منتقل می کنند.
- تجاربی را در اختیار شاگردان قرار می دهند که کسب آنها از راه های دیگر چندان امکان پذیر نیست، و در نتیجه به تکامل و عمق و میزان یادگیری می افزایند.
ﺗﻮان آﻣﻮزﺷﯽ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ
ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺻﻮرت ارادی ﯾﺎ ﺑﺪون ﻗﺼﺪ، از ﻫﺮ رﺳﺎﻧﻪای ﻓﺮاﮔﯿﺮی دارﻧﺪ؛ ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ آﻧﻜﻪ ﻣﺤﺘﻮای آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺟﻪ اﯾﺸﺎن را ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ.
انگیزههای مردم برای گذراندن وقت با ابزارهای رسانه
- سرگرمی و تفریح
- آگاهی و دانستن از جهان هستی
- ارتباط اجتماعی
- هویت شخصی و تعریف خود
برخی پژوهشها نشان دادهاند که تلویزیون گستردهترین و کم تخصصیترین رسانه است، که میتواند این نیازهای چهارگانه را ارضا کند.
رادیو نیز دارای همین کارکرد است.
در مقابل کتاب به عنوان امری که در اصل به نیازهای هویت شخصی پاسخ میدهد، روزنامهها به عنوان وسیله ارضای نیازهای اطلاعاتی، و سینما به عنوان وسیلهای برای ارضای نیاز سرگرمی عمل میکنند.
انواع رسانه های آموزشی
رسانه های آموزشی را از نظر نقشی که در فرآیند آموزش بازی می کنند، می توان به دو دسته تقسیم کرد، وسایل آموزشی معیاری و وسایل آموزشی تسهیل کننده.
وسایل معیاری، وسایلی هستند که از فراگیر می خواهد برای نشان دادن کارآیی آموخته هایش، آنها را شرح دهد، تفسیر کند، دوباره بسازد و یا مشخص کند.
به عبارت دیگر این دسته از وسایل، جزئی از معیارهای یادگیری هستند و در هدف های فعالیت های آموزشی نیز آورده شده اند، مانند اکثر ابزارهای آموزشی در رشته های فنی و حرفه ای، و اتومبیل در آموزش رانندگی.
آثار تدریس بااستفاده از رسانه های آموزشی
مقطع ابتدایی و به طور کلی سالهای اولیه تحصیلی بهترین زمان برای پرورش خصوصیات مثبت است.
در آموزش کودکان ما نه تنها فرصت هایی برای فراگیری دانش و مهارت ها ایجاد می کنیم.
بلکه گرایش به یادگیری و کاربرد آن مهارت ها را نیز میتوانیم تشویق کنیم. بر این اساس بهترین سالهای آموزشی برای ایجاد نگرش مثبت نسبت به کاربرد فناوری آموزشی و به خصوص رسانه ها در یادگیری دوره ابتدایی خواهد بود.
زیرا در این مرحله سنی با توجه به ویژگی های خاص آن ضمن این که استفاده از فناوری آموزشی بر رسانه ها به آسانی صورت می گیرد، سبب ایجاد نگرش مطلوب نسبت به استفاده از آن ها توسط کودکان می شود، به طوری که ضامن کاربرد آن ها در تحصیلات و زندگی آتی دانشآموزان خواهد بود.
همچنین پژوهشهایی که روی رشد مغز صورت گرفته است ما را از فرصت های فراگیر قابل توجه در سال های اولیه زندگی و آثار بلند مدت تجربیات اولیه کودکی مطلع می سازد.
یادگیری در این مرحله از طریق تجربیات معنی دار، همه جانبه و فعال صورت می گیرد و کودکان از این طریق با محیط و دیگران ارتباط برقرار می کنند.
در این معنا یکی از ابزارهای موثر یادگیری رسانه های آموزشی مناسب و متناسب با مرحله رشد ذهنی کودکان است، به ویژه این که مطالعات پیاژه نیز اهمیت تربیت علمی را در مرحله سنی مورد تاکید قرار می دهد.
بیشتربخوانید:
دیدگاه ها