دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
همه چیز در مورد کاشت پنبه
11
زمان مطالعه: 8 دقیقه
پنبه یک نوع محصول کشاورزی‌ است که از الیاف پوشانندهٔ دانهٔ گیاه پنبه با نام علمی (Gossypium) به دست می ‌آید


روش کاشت و داشت پنبه


پنبه یک نوع محصول کشاورزی‌ است که از الیاف پوشانندهٔ دانهٔ گیاه پنبه با نام علمی (Gossypium) به دست می ‌آید. پنبه، در تولید نخ و پارچه به کار برده می ‌شود.

پنبه گیاهی است که برای کشت نیاز به آب کافی دارد کمبود آب و افزایش حرارت باعث زود رسی شده و گیاه سریعاً به گل می رود کشت پنبه با بارندگی منظم سالیانه به مقدار ۴۰۰ تا ۶۵۰ میلی متر موفقیت آمیز خواهد بود ولی به طور کلی کشت موفق پنبه بستگی به آبیاری منظم هم چنین تنظیم دقیق فاصله بین آبیاری ها و میزان آبیاری دارد.حساس ترین مرحله رشد در پنبه نسبت به کم آبی مرحله رشد زایشی است.

خصوصیات گیاه شناسی پنبه

پنبه گونه های وحشی زیاید دارد که همگی به جنس Gossypium تعلق دارد . بنظر می رسد که منشأ تمام گونه ها از آفریقای استوائی باشد .

قابلیت شستشو ،‌دوام ، استحکام (‌هنگام خشک و تر بودن ) ،‌قابلیت هدایت بخار آب ، دوام شیمیایی ، نرمی ، قابلیت انعطاف و سهولت آب رفتن یا تجمع اولیه از خصوصیات الیاف پنبه می باشد .

بیشتر ارقام زراعی از گونه G.hirsutum می باشد . پنبه گیاهی است ذاتاً چند ساله که بصورت گیاهی یکساله مورد زراعت قرار می گیرد . پنبه دارای ریشه مستقیمی است که به سرعت زیادی به اعماق خاک نفوذ می کند . میوه به صورت کپسول یا غوزه است .

پنبه گیاهی است گرما دوست که به هوای گرم و یک فصل رشد بدون یخبندان حداقل ۲۰۰ روزه محتاج است . پنبه به آفتاب فراوان نیاز دارد . کمبود نور موجب افزایش رشد سبزینه ای و نقصان تولید غوزه می شود.

پنبه

عوامل مؤثر بر گیاه پنبه

  • درجه حرارت پایه گیاه:۱۳ تا ۱۵ درجه سانتی گراد
  • دمای مطلوب برای جوانه زنی:در حدود ۲۲ درجه سانتی گراد
  • مناسب ترین درجه حرارت برای رشد پنبه:۲۱ تا ۲۶ درجه سانتی گراد
  • درجه حرارت برای گل دهی و میوه دهی:۲۶ تا ۳۲ درجه سانتی گراد
  • حرارت قابل تحمل برای گیاه:درحدود ۳۵ تا ۴۵ درجه سانتی گراد

به طور کلی پنبه در گروه گیاهان گرما دوست و نور پسند قرار دارد.یکی از مهم ترین شرایط کشت پنبه نور کافی است که کمبود آن در عملکرد تأثیرات منفی دارد و باعث ریزش گل و قوزه می شود که این امر به دلیل کاهش فتوسنتز و نرسیدن مواد به شاخه های جانبی است.

معمولاً پنبه به انواع خاک ها سازگاری دارد.اما خاک های شنی و رسی،حاصل خیز با عمق زیاد مطلوب گیاه پنبه است.پنبه به PH خاک زیاد حساس نیست به طوری که در خاک هایی با PH حدود ۵ تا ۱۰ کشت می شود.پنبه جزء گیاهان مقاوم به شوری است.

تناوب زراعی پنبه

پنبه به عنوان اولین محصول وجینی پس از گیاهان علوفه ای چند ساله ،‌کود سبز و یا کود حیوانی فراوان ( ۳۰ الی ۵۰ تن در هکتار ) قرار می گیرد . پنبه از محصولاتی است که می توان آن را طی چند سال مداوم در یک زمین کاشت بدون آنکه عملکرد آن نقصان یابد .مثالهایی از تناوب پنبه عبارتند از :‌

  • یونجه ـ پنبه ـ ذرت ـ گندم ـ آیش
  • کود سبز ( خلر ، منداب ، شنبلیله ، لوبیا روغنی و یا شبدر ) ، پنبه ـ حبوبات ـ گندم
  • کود سبز ( خلر ، چاودار، ماشک ) ، پنبه
  • پنبه ـ آیش ـ گندم
  • پنبه ـ آیش

کشت پنبه

روش کاشت پنبه


جهت تهیه بستر بذر از شخم نسبتاً عمیق پاییزه ( حداقل ۳۰ سانتی متر ) استفاده می شود و چنانچه در بهار و در زمان کاشت ، علف هرز مزرعه را پوشانده باشد از شخم سطحی عمود بر جهت شخم اولی استفاده می شود .

آماده سازی بستر بذر در اوایل فروردین ماه و یاحتی در اواخر اسفند ماه به محض گاورو شدن زمین انجام می شود . کودپاشی ، پاشش علف کش قبل ازکاشت و چند نوبت دیسک مورد نیاز در این زمان انجام می شود (باید علف کش قبل از آخرین دیسک استفاده شود). مزرعه تا اواخر فروردین ماه یا اوایل اردیبهشت ماه به حال خود گذارده می شود . و بعد از یک بارندگی قابل ملاحظه (بیش از ۱۲ میلیمتر ) با ردیف کار اقدام به کشت می شود . تا در صورتی که فاصله ی زمانی بین جوانه زدن و سبز شدن بذور پنبه بارندگی حاصل نشود ، رطوبت مورد نیاز گیاه محفوظ باشد .

در کشتهای اواخر فروردین ماه ، عمق کاشت کم (حدود ۳ سانتیمتر ) و در صورت به تأخیر افتادن کاشت ، عمق کاشت بیشتر ( حدود ۵ سانتیمتر ) در نظر گرفته می شود . عمق کاشت به بافت خاک نیز بستگی دارد ولی بهر حال نباید بیش از ۷ سانتیمتر باشد . زیرا اولاً بذر پنبه به سله خاک بسیار حساس است و ثانیاً چنانچه فاصله ی زمانی بین جوانه زدن و سبز شدن به طول بیانجامد گیاهچه پنبه در معرض بعضی از بیناریهای قارچی قرار گرفته و خسارت می بیند .

بسته به نوع تراکتوری که برای کاشت مورد استفاده قرار می گیرد،فاصله خطوط کاشت را می توان بین ۸۰-۷۵ سانتی متر و فاصله روی خطوط حدود ۲۰ سانتی متر(البته پس از دو نوبت تنکی که در مرحله ۳-۲ برگی و ۶-۴ برگی انجام می دهید)در نظر گرفت.

میزان بذر مورد نیاز در هکتار در صورت کرک دار بودن بذر ۴۰ کیلو گرم و در صورت دلینته بودن ۲۰ کیلو گرم در هکتار توصیه می گردد.باید توجه داشت در صورت استفاده از بذور کرک دار قبل از کاشت اقدام به ضد عفونی بذر با سموم قارچ کش متداول نمود.چنان چه مشاهده کردید قسمت هایی از مزرعه سبز یکنواخت ندارد در اولین فرصت اقدام به واکاری نمایید(به طور متوسط ۶۰ هزار بوته در هکتار تراکم مناسبی می باشد)

کوددهی پنبه

تولید هر تن وش ( دانه همراه با الیاف ) موجب خروج ۳۲ تا ۴۶ کیلو ازت ،‌۱۲ تا ۱۵ اکسید فسفر ، ۳۲ تا ۴۳ کیلو اکسید پتاسیم ، ۳۰ الی ۴۰ کیلو اکسید کلسیم (cao) و ۸ تا ۱۰ کیلو منیزیوم (Mgo) از زمین می گردد . بطور معمول ۹۰ الی ۱۵۰ کیلو ازت ، ۹۰ تا ۱۲۰ کیلو فسفر و در صورت کمبود پتاسیم ۵۰ تا ۶۰ کیلو اکسید پتاسیم در هکتار بکار می برند .

گل پنبه

داشت پنبه

برای مصرف کود بهتر است نسبت به تجزیه خاک مزرعه اقدام شود و در صورت عدم دسترسی به آزمایشگاه،برای شرایط کشت آبی،۱۵۰ کیلو گرم اوره(۳/۱ در زمان کشت،۳/۱ در اوج گل دهی و ۳/۱ تشکیل قوزه)،۱۵۰ کیلو گرم سوپر فسفات تریپل و ۱۰۰ کیلو گرم سولفات پتاس به همراه ۴۰ کیلو گرم سولفات روی در زمان کاشت توصیه می شود.

جهت کاستن از رقابت بین گیاه پنبه و علف هرز،در اولین فرصت(در حدود ۴-۲ برگی)،اقدام به وجین و سله شکنی نمایید.آب نقش اساسی در بروز پتانسیل عملکرد گیاه پنبه دارد.بنابراین آب را در زمان مناسب و به مقدار کافی بر اساس نیاز گیاه در اختیار آن قرار دهید.با توجه به شرایط خشکسالی حاکم در منطقه توصیه می شود زمان آبیاری را با توجه به رطوبت قابل استفاده در خاک در نظر بگیرید.هر گاه رطوبت قابل استفاده خاک به ۵۰% تقلیل یابد(تشخیص این زمان هر گاه نمونه خاکی که از عمق ۲۰-۱۵ سانتی متر می گیرید در حد گاورو با کمتر از آن باشد)اقدام به آبیاری نمایید.در هر نوبت آبیاری نیز بین ۶۰۰ الی ۸۰۰ متر مکعب آب در اختیار گیاه قرار بدهید.

شروع گل دهی تا چهار هفته پس از آن مهم ترین مرحله از رشد و نمو گیاه می باشد چرا که ۹۰% غوزه های قابل استحصال به عنوان محصول وش در این مدت که مصادف با تیر ماه است،تشکیل می شوند.لازم است در طول این مدت گیاه اولاً با تنش رطوبتی مواجه نشده و ثانیاً با عواملی چون آفات که باعث خسارت به قوزه ها می شوند نیز به موقع مبارزه شود،چرا که شرایط جوی پس از این مدت یعنی مرداد ماه به ویژه گرمای زیاد روز و شب به شدت ماندگاری قوزه ها را پایین می آورد.

کنترل علفهای هرز در مزارع پنبه

پنبه به علف کشهای هرونی بسیار حساس است . علف کشی مانند تریفلورالین را می توان قبل از کاشت با خاک مخلوط نمود . این علف کش اثر بقائی داشته و بذر علفهای هرز را در مرحله جوانه زدن تا ۲ الی ۳ ماه پس از سبز شدن محصول کنترل می کند بدون اینکه بر پنبه اثر نامطلوبی گذارد .

آفات و امراض پنبه

کرم خاردار پنبه ، کرم غوزه پنبه ، کرم برگخوار پنبه ، کرم ساقه خوار پنبه ، عسلک پنبه ، تریپس زرد پنبه ، سن سبز پنبه ، سنگ تخم پنبه ، کنه تار عنکبوتی و کک پنبه را نام برد . کرم خاردار پنبه با نام علمی Earias insulana از مهمترین آفات پنبه در ایران محسوب می شود .

separator line

بیشتر بخوانید:

نگهداری و تکثیر گیاه کاکتوس

اصول کاشت و نگهداری گل آگلونما در خانه

اصول کاشت و مراقبت از گل شیپوری هلندی

separator line



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.2 از 5 (11 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits