معرفی گیاه اناریجه
اناریجه گیاه محلی پرخاصیت و ضد سرطان است که فصل بهار در مراتع استان گلستان می روید و به واسطه داشتن رایحه خوش، طرفداران بسیاری دارد.
این سبزی وحشی کاربردهای زیادی در تهیه انواع غذاهای محلی از جمله آش خمیر، آش شوربا، آش دوغ، آش ماستی، کوکو سبزی و به خصوص مرغ شکم پُری ماهی شکم پُری دارد.
اناریجه یا انارجی (نام علمی: Froriepia subpinnata) گیاهی از خانواده چتریان است که در استان های گیلان، گلستان و مازندران می روید. این گیاه فقط یک گونه در ایران دارد. اناریجه از سبزیهای خوشبو است و یک ساله بدون کرک با ساقهای به ارتفاع ۱۸۰ سانتیمتر استوانه ای با قاعده ای به کلفتی ۵/۲ تا ۵/۳ سانتی متر است. گونه مشابه آن در گیلان با نام گیجاواش (با نام علمی Pimpinella saxifraga) شناخته میشود.
گستردگی جغرافیایی اناریجه
گیاه اناریجه در روستای مان ایمن آباد و کروکلا و نیز سایر مناطق مازندران در اراضی دشتی، کنار رودخانه ها و در نقاط باز جنگلی می روید و مورد استفاده روستائیان و حتی شهرنشینان قرار میگیرد.
اناریجه طی سال های نه چندان دور در روستای مان به صورت خودرو و فراوان یافت می شد. از جمله کنار رودخانه ها(کیله های طبیعی) و یا کنار شالیزارها یا آیش. اما امروزه خبری از آن نیست و باید تخم آنرا تهیه نمود و به کشت آن در باغچه ها اقدام نمود. به گیاه اناریجه باید رطوبت یا آب زیادی برسد.
گیاه شناسی اناریجه
در بخش پایین قهوهای و در بخش بالا سبز کلمی، شیاردار، با شاخههای طویل است. برگها دارای قاعدهای خطی، تخم مرغی و بریده بریده هستند. فصل گل دهی و میوه دهی اناریجه اواخر تابستان است. این گیاه در استان مازندران در اراضی دشتی حتی در نقاط باز جنگلی استان وجود دارد و مورد استفاده روستاییان و حتی شهرنشینان قرار می گیرد. طبق تحقیقات صورت گرفته ۳۹ گونه اسانس گیاه مذکور شناسایی شده است که حتی بعضی از ترکیبات آن، ضد سرطانی هستند.
هر چه اناریجه از نظر رنگ سبز روشن باشد تازهتر است و رنگ سبز تیره آن نشانه ی کهنه بودن و ارزش غذایی کم آن است. این گیاه در مراتع و نقاط باز جنگلی گالیکش گلستان میروید و مورد استفاده شهروندان به خصوص روستاییان قرار میگیرد.
شرایط محیط رشد اناریجه
این گیاه در ارمنستان در ارتفاعات 900 تا 1000 متری بالاتر از سطح دریا می روید. همچنین در حاشیه جنگل ها و اطراف جاده ها و زمین های کمی مرطوب نیز رشد می کند.
روش تکثیر اناریجه
تکثیر این گیاه از طریق تقسیم بوته و همچنین کشت بذرهای آنها صورت می گیرد.
خواص اناریجه
به گفته کارشناسان طبق تحقیقات صورت گرفته ۳۹ گونه اسانس گیاه مذکور شناساییشده است که حتی بعضی از ترکیبات آن، ضد سرطانی هستند.
اناریجه سبزی است که در اواخر فصل اسفند و اوایل فصل بهار میروید و تا اواخر اردیبهشت ماه میتوان از آن استفاده کرد. فصل گلدهی و میوه دهی اناریجه نیز اواخر تابستان است. اوایل بهار بهترین زمان برای برداشت جوانه ی تازه ی اناریجه است.
طریقه مصرف گیاه اناریجه
- اناریجه را می توان خشک کرد و در نوشیدنی ها از آن استفاده نمود. بعضی ها نیز گیاه اناریجه را بصورت خشک شده در کوکو و ماست کیسه ای می ریزند.
- از گیاه اناریجه می توانیدبه صورت دمنوش یا جوشانده نیز استفاده نمایید و در صورت تمایل به دلیل داشتن عطر تند آن مقداری عسل به آن اضافه کنید .
- در استان های شمالی از گیاه اناریجه جهت طبخ غذا استفاده می کنند که بسیار لذیذ است. انواع غذاهای محلی که با گیاه اناریجه طبخ می شود عبارتند از: آش خمیر، آش شوربا، آش دوغ، آش ماستی، کوکو سبزی و به خصوص مرغ شکم پُری و ماهی شکم پُری(برای این منظور برگ های تازه ی این گیاه را که در اوایل زمستان تهیه شده به همراه سایر گیاهان صحرایی معطر مانند اوجی و نیز برخی سبزیجات باغی مانند جعفری خرد و استفاده می کنند.)
موارد احتیاطی و منع مصرف اناریجه
به دلیل ناقص بودن تحقیقات در مورد خواص و ترکیبات این گیاه، در مصرف آن دقت لازم را داشته باشید و از مصرف بی رویه این گیاه که ممکن است آسیبی در پی داشته باشد پرهیز کنید.
بیشتر بخوانید:
آموزش کاشت و تکثیر گیاه خوشبوی عطر چای
روش کاشت گیاه چای ترش و نحوه برداشت آن
دیدگاه ها