کاشت و تکثیر موسیر حتی در گلدان!

راهنمای کاشت موسیر

موسیر بومی نواحی غرب آسیاست. عده‌ای موطن آنرا کوهستان‌های فلسطین می‌دانند. موسیر توسط فرانسوی‌ها به اروپا انتقال یافت. در سال ۱۵۳۲ به آمریکا برده شد. از زمان‌های خیلی قدیم این سبزی کشت می‌شده است. در ایران کاشت موسیر مرسوم نبوده و نیست، ولی این گیاه به طور وحشی در کوهستان‌ها می‌روید. عده‌ای در بهار و تابستان به جمع‌آوری موسیر از کوهستان‌ها می‌پردازند و آنرا به فروش می‌رسانند.

نام علمی گیاه موسیر Allium ascalonicum L. می‌باشد. بعضی نام علمی آن را Allium cepa L. var. aggregatum می‌دانند. موسیر از سبزی ‌های فصل خنک است. گیاهی چند ساله می‌باشد که به‌ندرت تولید بذر می‌کند. معمولا گیاه موسیر را به وسیله‌ی پیازهای کوچک که به صورت غده هستند و لایه‌لایه نمی‌باشند و در کنار پیاز مادری به‌وجود می‌آیند، تکثیر می‌کنند. بعضی پیازهای کوچک را کلاوز می‌نامند. مجموعه‌ی پیازهای کوچک از قاعده به‌هم متصل می‌باشند، ولی برخلاف سیر، به وسیله‌ی پوشش نازک برگ ها همانند آنچه در سیر دیده می‌شود، احاطه نشده‌اند.

موسیر از خانواده سیر و پیاز است و از برگ‌ها و پیاز آن به صورت خشک و تازه در تهیه‌ی انواع غذا و ترشی استفاده می‌شود.

انواع موسیر

• موسیر معمولی: دارای غده های کوچک و کشیده است.
• موسیر دانمارکی: غده های درشت و گرد دارد .
• موسیر روسی : غده های آن درشت، گرد و دارای طعم تند می باشد.

ترکیبات شیمیایی موسیر

موسیر از نظر ترکیبات شیمیایی دارای حدود ۱-۰/۰۶ درصد اسانس میباشد که شامل آلیل پروپیل – دی سولفید و دو ترکیبگوگردی میباشدهمچنین دارای آلیسین – آلیساتین ۱و۲می باشد.

مشخصات گیاه‌شناسی موسیر

موسیر از سبزی ‌های فصل خنک است. گیاهی چند ساله می‌باشد که به‌ندرت تولید بذر می‌کند. معمولا گیاه موسیر را به وسیله‌ی پیازهای کوچک که به صورت غده هستند و لایه‌لایه نمی‌باشند و در کنار پیاز مادری به‌وجود می‌آیند، تکثیر می‌کنند. بعضی پیازهای کوچک را کلاوز می‌نامند. مجموعه‌ی پیازهای کوچک از قاعده به‌هم متصل می‌باشند، ولی برخلاف سیر، به وسیله‌ی پوشش نازک برگ ها همانند آنچه در سیر دیده می‌شود، احاطه نشده‌اند.

موسیر از جمله گیاهان غده دار محسوب می شود که بیشترین شباهت را با سیر دارد. هر غده این گیاه دارای چندین حبه می باشد. از جمله گیاهان یکساله است. از موسیر برای تهیه انواع غذاها استفاده می شود. موسیر خواص بسیاری دارد. موسیر از جمله گیاهانی است که به ندرت بذر تولید می کند به هیمن خاطر این گیاه بیشتر در زیر خاک تولید غده می کند که از پایه به هم چسبیده اند. ولی برخلاف سیر فاقد پوشش می باشند.

موسیر از جمله گیاهانی است که دارای طعمی ملایم نسبت به پیاز دارد. توجه داشته باشید که هم غده زیرزمینی گیاه و هم برگهای این گیاه قابلیت مصرف دارد. برگهای این گیاه به رنگ سبز می باشد. حبه های زرین این گیاه به رنگ سفید می باشد. این گیاه دارای برگهای باریک و گلهای بنفش مایل به قرمز می باشد.

شرایط محیطی مورد نیاز کاشت موسیر

خاک: موسیر به نوع خاک چندان حساس نیست و در طیف وسیعی از خاک‌های اسیدی، خنثی، قلیایی و حتی خیلی قلیایی رشد می‌کند. مناسب‌ترین خاک برای کاشت موسیر در گلدان، خاک دارای بافت شنی لومی با زهکش خوب و حاصلخیزی بالا است. در صورتی که گلدان و خاک شما زهکشی خوبی ندارد قبل از کاشت موسیر، زهکشی آن را بهبود بخشید.

نور: موسیر می‌تواند در سایه رشد کند ولی برای رشد بهتر به نور متوسط خورشید نیاز دارد.

آبیاری: موسیر به آبیاری کم نیاز دارد. آبیاری زیاد و رطوبت بالای خاک باعث پوسیدگی ریشه گیاه می‌شود. شما می‌توانید گلدان خود را هر زمان که سطح خاک گلدان خشک شده است، آب دهید.

دما: موسیر یک محصول فصل خنک است و با دمای 13 تا 24 درجه سانتی گراد سازگار است. به طور کلی دمای بهینه برای رشد موسیر 20 تا 25 درجه سانتی گراد است. میزان رشد این گیاه در دماهای بالاتر از 27 درجه سانتی گراد شروع به افت می‌کند.

مراحل کاشت موسیر در گلدان

1. گلدان مورد نظر را با خاک مناسب پر کنید. خاک مناسب برای کاشت موسیر در گلدان، خاک شنی سبک با حاصلخیزی بالا و زهکش خوب است.
2. پیازهای موسیر را به آرامی جدا کرده و در عمق ۲ تا ۳ سانتیمتری خاک بکارید. توجه داشته باشید، موقع کاشت موسیر نباید تمام غده زیر خاک فرو رود، بلکه باید قسمتی از آن بیرون از خاک باشد.
3. بعد از آن خاک گلدان را به طور کامل آبیاری کنید. در دفعات بعدی لازم نیست آب زیادی به گلدان دهید؛ چرا که آب اضافی باعث پوسیدگی پیاز موسیر می‌شود. بهترین زمان آبیاری هنگامی است که سطح خاک گلدان خشک شده باشد.
4. بعد از ۱ تا ۲ هفته که پیازچه شروع به رشد کرد و جوانه زد، قسمت بالایی پیاز موسیر را با لایه‌ای خاک نرم بپوشانید. برای این کار می‌توانید، در حدود ۵ سانتیمتر خاک اطراف آن بریزید تا قسمت پایین ساقه و یقه پیاز موسیر، ترد و سفید رنگ شده و به صورت تازه‌خوری قابل مصرف باشد.
5. معمولا ۱۰۰ روز بعد از کاشت موسیر، پیازهای موسیر قابل برداشت و استفاده هستند. بهترین زمان برداشت موسیر، قبل از گلدهی گیاه است.
6. لازم است بدانید، با مشاهده اولین برگ‌های زرد و قهوه‌ای، آبیاری را باید متوف کنید و بوته‌ها را از خاک خارج کنید. شما می‌توانید چند روزی آنها را در مقابل آفتاب قرار دهید تا خشک شوند. سپس پیازها را دسته بندی کرده و در جایی خنک و با جریان هوا آویزان و در ماههای بعد از آنها استفاده نمایید.

روش تکثیر موسیر

این گیاه اغلب به وسیله غده و همچنین بذر تکثیر می شود. نوع وحشی موسیر در ایران به غیر از غده، تولید بذر نمی کند. زمان کاشت در مناطق سردسیر در اواخر زمستان و اوایل بهار و در مناطق گرمسیر اوایل پاییز تا اوایل زمستان است.

این گیاه را به صورت ردیفی می کارند. فاصله بین خطوط ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر و فاصله بوته ها روی خطوط از هم ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر مناسب است. برای کاشت یکصد متر مربع زمین حدود ۱۲ تا ۱۵ کیلوگرم از این پیازهای کوچک مورد نیاز است. موقع کاشت موسیر نباید تمام غده زیر خاک فرو رود بلکه باید قسمتی از آن بیرون خاک باشد. بعد از ۱ تا ۲ هفته که پیازچه شروع به رشد کرد، حدود ۵ سانتیمتر خاک اطراف آن می ریزند تا قسمت پایین ساقه و یقه پیاز ترد و سفید رنگ شده و به صورت تازه خوری قابل مصرف باشد.

اگر هدف پیاز خشک موسیر باشد، باید آن را زود کاشت تا رشد گیاهی موسیر به میزان حداکثر انجام گرفته و در روزهای بلند و هوای گرم تولید غده ها نیز به خوبی انجام می گیرد. موقع برداشت موسیر نیز مانند پیاز و سیر زمانیست که قسمت هوایی شروع به زرد شدن می کند.

معمولاً ۱۰۰ روز پس از کاشت پیازهای کوچک، غده های بزرگ موسیر قابل برداشت است. از غده های بزرگ به عنوان سبزی استفاده می شود (اکثرا به صورت خشک شده و ورقه ای). همچنین می توان از پیازهای کوچک با برگ های سبز آن در تهیه سالاد استفاده کرد. با مشاهده برگ های زرد و قهوه ای آبیاری نیز باید قطع شود، سپس بوته ها را از زمین خارج کرده و برگ ها از یک سانتیمتری بالای غده قطع می شوندغده ها به مدت یک تا دو هفته در مقابل آفتاب در مزرعه خشک می شوند تا مقداری از رطوبت خود را از دست داده و خاصیت انباری شان بالا رود

مراقبت های زراعی موسیر

آبیاری گیاه موسیر مانند سیر و پیاز مرتب انجام می‌شود. آبیاری تا زمانی که برگ‌ها زرد نشوند، ادامه دارد. با مشاهده‌ی برگ‌های زرد و قهوه‌ای بوته، آبیاری قطع می‌گردد. سپس غده ها و بوته‌ها از زمین خارج می‌شوند. برگ‌ها از یک سانتیمتر بالای غده قطع می‌شوند. غده‌ها به‌مدت یک تا دو هفته در مقابل آفتاب در مزرعه خشک می‌شوند تا کمی رطوبت خود را از دست بدهند. با اینکار قدرت انبارداری موسیر بالا می‌رود. نوع خاک، مصرف کود، آماده‌کردن زمین، آبیاری، مراقبت‌های زراعی، مبارزه با آفات و امراض، در مورد موسیر کاملا مانند سایر سبزی های پیازی می‌باشد.

برداشت موسیر

موقع برداشت موسیر زمانی است که برگ ها زرد و در حال پژمرده شدن باشند. سپس در یک روز آفتابی غده ها را از داخل زمین بیرون آورده و چند روزی آن ها را در مقابل آفتاب قرار می دهند تا خشک شوند. سپس آن ها را دسته بندی کرده و در جایی خنک و با جریان هوا آویزان می کنند.

بیشتر بخوانید:

شرایط نگهداری و پرورش گل عنکبوتی

روش های کاشت و تکثیر ثعلب و خواص این گیاه

آموزش کاشت بوته توت فرنگی در منزل : نحوه نگهداری گیاه توت فرنگی