معرفی درختچه طاووسی و روش های کاشت آن

نگهداری از درختچه طاووسی

طاووسی بومی اکثر مناطق اروپا، از جمله بریتانیا، از اسکاندیناوی جنوبی به اسپانیا، شرق به لهستان و مجارستان می‌باشد. این گیاه همیشه سبز به صورت بوته‌ای رشد می‌کند و رشد سریعی دارد، بسیار مقاوم بوده و همیشه در خاک‌های خشک و شنی، مکان‌های آفتابی و در ارتفاعات کم یافت می‌شود.

درخت طاووسی می‌تواند به ارتفاع 1 تا 3 متر رشد کند و ساقه اصلی به قطر 5 سانتی‌متر می‌باشد. تحمل بالایی در برابر خشکی و سرما دارد و در دمای 25- درجه سانتی‌گراد نیز زنده می‌ماند.

گیاه شناسی طاووسی

درختچه طاووسی عضوی از خانواده بقولات است و نیتروژن هوا را تثبیت می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود تا گیاه بتواند به سرعت در خاک‎های دارای مواد مغذی کم رشد کند. این گیاه می‌تواند به سرعت در زمین‌های باز تکثیر شود، حتی پس از آتش سوزی می‌تواند شرایط زمین‎های جنگلی را بهبود بخشد و به سرعت گسترش یابد.

گل‌دهی درخت گل طاووسی در بهار انجام می‌شود و صحنه بسیار زیبایی را ایجاد می‌کند. بهترین خاک برای رشد درخت گل طاووسی، خاک‌های اسیدی با زهکشی خوب است و گیاه خاک‎های گچی و آهکی را دوست ندارد. این گیاه می‎تواند در نیمه سایه و آفتاب کامل رشد کند و خشکسالی را تحمل نماید. همچنین در نزدیکی دریا و در شرایط آلودگی جو نیز می‌تواند رشد کند. بذرهای این گیاه سال‌ها زنده می‌مانند و نیازی به دوره سرما یا تیمار خاصی ندارند به همین دلیل به سادگی رشد می‌کنند.

کاشت و مراقبت‌های بعد از کاشت درختچه طاووسی

هرچند بذرهای درختچه گل طاووسی یه تیمار خاصی قبل از کاشت نیاز ندارند ولی پوشش بذرها بسیار سخت است و اگر آب به درون بذرها نفوذ نکند ممکن است بذرها جوانه نزنند. روش‎هایی برای نفوذ آب به درون بذر و افزایش سرعت جوانه زنی وجود دارد:

اولین روش (و ساده ترین روش) این است که بذرها را در یک ظرف مقاوم در برابر حرارت قرار دهید و آب گرم (جوش نباشد) با دمای 70 تا 80 درجه سانتی‎گراد روی آن‌ها بریزید و اجازه دهید بذرها به مدت 12 تا 24 ساعت در آب بخیسند. بذرهای متورم را به سرعت از آب خارج کنید و بکارید. این کار را می‎توان تا سه بار تکرار کرد و هر بار آب را کمی گرم تر نمود.

همه بذرها را بکارید، حتی آن‌هایی که متورم نشده‌اند. بذرهای درخت گل طاووسی را در گلدان یا سینی نشا حاوی کمپوست با کیفیت به عمق 2 سانتی‌متر بکارید. دمای مناسب برای جوانه‌زنی بذر درخت گل طاووسی 15 تا 20 درجه سانتی‌گراد است. در این شرایط بذر کمتر از 4 هفته جوانه می‌زند. در دمای بالاتر یا پایین‌تر سرعت جوانه‌زنی کاهش می‌یابد.

ریشه ها حساس هستند و بنابراین نهال‎ها باید هرچه سریع تر به صورت جداگانه کاشته شوند، زیرا در صورتی که ریشه‎ها به هم برخورد کنند باعث ایجاد اختلال در گیاه می‌شود. در صورتی که گیاه رشد کافی داشته است می‎توان در اواخر تابستان آن را به موقعیت دائمی خود در زمین منتقل کنید در غیر این صورت گیاه را در بهار سال بعد به زمین منتقل کنید.

اگر قصد کاشت زیاد و تولید این گل را دارید بهتر است در زمین یک کرت با این ترکیب خاک آماده کنید ، سطح خاک را خوب صاف کنید قبل از پاشیدن بذرها سطح خاک را خوب آب بدهید و بعد بذرها را روی خاک بپاشید سپس بهتر است روی آن حدود نیم سانت کود دامی کاملا پوسیده سرند شده بریزید و مجدد با آبپاش آب بدهید.

اما اگر مقدار کمی از این بذر را تهیه کردید و برای باغچه خود و یا به مقدار چندتا گلدان می خواهید پرورش بدهید از این روش زیر استفاده کنید.در این روش خزانه شما باید کوچک باشد.ابتدا یک سبد پلاستیکی میوه یا گلدانی با دهانه بزرگ ولی عمق کم تهیه کنید.

گلدان و یا سبد را از خاکی که در بالا ترکیب آن گفته شد پر کنید و خاک را خوب آب بدهید تا خاک نشست خود را بکند. حالا بذرها را روی سطح خاک بپاشید سپس حدود نیم سانت روی بذرها کود دامی کاملا پوسیده سرند شده بریزید و مجدد به آرامی با آبپاش آب بدهید.

اگر کود دامی در دسترس شما نبود می توانید از ورمی کومپوست استفاده نمایید و اگرم هر دو اینها در دسترس نبود از همان خاکی که ترکیب کردین برای روی بذرها استفاده نمائید ( اما بهتر است از کود دامی استفاده کنید تا جوانه ها به خوبی رشد کرده و قوی شوند) حتما کود دامی ای که استفاده می کند چند ساله ،کهنه،پوسیده،خشک و سرند شده باشد. به هیچ عنوان از کود دامی تازه استفاده نکنید.

بعداز اینکه جوانه های گیاه مورد نظر به حدود ۵ تا ۸ سانت رسیدند آنها را از خزانه در آورده و در جای اصلی بکارید. برخی ها بذر را روی محلی که مورد نظرشان هست می پاشند تا همان جا سبز بشود اما این روش درست نیست دلیلش این است که زمان بذر پاشی بذرها نامنظم روی زمین میافتند و وقتی سبز می شوند خیلی از آنها ممکن است کنار هم سبز بشن اما زمانی که بذرهارو درون خزانه بکارید بعد می توانید به صورت منظم بوته های این گل را به هر طریقی و به هر فاصله ای که می خواهید بکارید.

نگهداری از درختچه طاووسی

درختچه طاووسی در طیف وسیعی از شرایط و حتی در خاک‎های فقیر نیز رشد می‎کند و به مراقبت کمی نیاز دارد. این گیاه به خاک‎های با زهکشی خوب نیاز دارد و در خاک‎های خیس ممکن است عملکرد ضعیفی داشته باشد. هر زمان که 5 تا 10 سانتی‎متر از سطح خاک خشک شد به گیاه آب دهید. درختچه طاووسی در مناطق گرم ممکن است هر روز به آبیاری نیاز داشته باشد. فاصله کاشت بین نهال‌های گل طاووسی باید یک تا دو متر در نظر گرفته شود.

روش هرس درختچه طاووسی

بعد از اتمام گلدهی می توانید برخی از ساقه ها را که خارج از محدوده و شکل بوته رشد کرده اند و یا منجر به ازدحام و تراکم بیش از حد مرکز گیاه شده اند را قطع کنید. توجه داشته باشید که این گیاه می تواند رشد فراوان داشته باشد و محیط دیگر گیاهان را محدود کند بنابراین انجام هرس و قطع شاخه های اضافی عملی غیر قابل صرفه نظر است. زمان انجام هر گونه هرس و کوتاه سازی ساقه های این گیاه، بعد از اتمام گلدهی گیاه و حدود اواسط بهار است و این عمل را حتما تا اواخر تابستان به اتمام برسانید. انجام هرس را به اواخر زمستان و یا اوایل بهار موکول نکنید زیرا این کار از میزان گلدهی این گیاه بسیار کم می کند. در انجام عمل هرس زیاده روی نکنید . توصیه شده است که در یک مرحله، بیش از ۲۵٪ حجم کل ساقه ها هرس نشوند.جدا سازی ساقه هایی بیش از میزان یاد شده منجر به شوکه شدن گیاه می شود. همچنین یک ساقه را از قسمت پایین کوتاه کنید و هرگز به کوتاه کردن نوک آن اکتفا نکنید زیرا این عمل منجر به تحریک و رشد شاخه های جانبی بی شمار بر روی نوک ساقه می شود و در نتیجه گیاه دچار تراکم بیش از حد خواهد شد.

آفات و بیماری درختچه طاووسی

پسیل یاس طاووسی یکی از آفات این گیاه است که از نظر ظاهری شبیه شته هستند و از شیره گیاهی و همچنین قسمتهای جوان گیاه تغذیه می کند و منجر به بدشکل شدن و چروکیده شدن بافتهای گیاه شده و در اثر فعالیت آنان از رشد گیاه کاسته شده و گلدهی نیز به خوبی صورت نمیگیرد. سوسک بذر یاس آفت دیگری است که در دورن غلاف بذرهای گیاه فعالیت و تخم گذاری کرده و مانع از شکل‌گیری بذرهای این گیاه می شود.بهترین راه مبارزه جمع کردن غلافهای بذر است قبل از آنکه غلافها بشکافند و بذرها را به همراه این آفت پخش کنند. معدنچی ساقه می تواند ساقه ها را از درون مورد استفاده قرار داده و در نهایت منجر به سرخشکیدگی ساقه ها شود. جدا کردن و از بین بردن ساقه های آلوده از جمله راه های مبارزه با این آفت است. آفات معمول دیگری همانند شته و کنه های تارعنکبوتی نیز می توانند گاهی مشکلاتی را برای این گیاه ایجاد کنند.

تاثیر درختچه طاووسی بر اکوسیستم

گیاه طاووسی به سرعت سبب تخریب در زیستگاه خود می شود و سبب توسعه درختچه های ضخیم می شود.که از استقرار گونه های بلوط کوتاه و همیشه بهار جلوگیری می کند. که سبب افزایش خطر آتش سوزی در فصول خشک سال می شود.

به عنوان یک گیاه تثبیت کننده نیتروژن، ممکن است خاک غنی از نیتروژن را مورد حمله قرار دهد. اگرچه تثبیت نیتروژن در مورد این گیاه مطالعه نشده، طاووسی اسپانیایی قادر به تثبیت نیتروژن در هوای معتدل زمستانی می باشد. افزایش میزان نیتروژن با تثبیت بیش از حد آن سبب غنی سازی نیتروژن می شود که به نفع گیاهان بومی نیست و به جز در اکوسیستم های تحت سلطه تثبیت نیتروژن تنوع گونه را از بین می برد.

خواص دارویی طاووسی

مام قسمت های این گیاه از قبیل گل، سرشاخه، دانه و ریشه خاصیت دارویی دارد. ولی بیشتر سرشاخه های آن را جمع آوری می کنند. قسمت نرم شاخه ها را با دست می چینند و در سایه خشک می کنند. سپس آن ها را به قطعات کوچک تقسیم می کنند.

مهمترین ماده مؤثره موجود در این گیاه آلکالوئید آسپارتئین است و غیر از آن گلوکوزید، تانن، اسانس روغنی و عصاره های تلخ است. به علت قوی بودن مواد سمی موجود در آن به ندرت طب سنتی از آن استفاده می کند و بیشتر برای جدا نمودن مواد مؤثره مختلفی که در آن وجود دارد به کار می رود.

در صورت وجود ناراحتی های گردش خون دارویی تجویز می شود که از اسپارتئین تهیه گردیده است. این داروها عروق کرونر را گشاد می کنند و فشار خون را بالا می برند. مواد دیگری که از این گیاه به دست می آید فعالیت عضلات صاف و رحم را تحریک می کند و از آن در درمان مامائی استفاده می شود. این گیاه مدر قوی نیز هست. مقدار مصرف و فاصله زمانی مصرف این دارو را باید پزشک تعیین کند. گل های زرد این گیاه به عنوان ماده اولیه تهیه رنگ به کار می رود. شاخه های خشک آن را برای تهیه دارو به کار می برند.

بیشتر بخوانید:

با روش کاشت درخت انگور و نگهداری از آن آشنا شوید

روش کاشت درخت تسبیح و خواص درمانی آن

آشنایی با روش کاشت بادام درختی و نگهداری از آن