تراریوم چیست ؟ همه چیز درباره تراریوم

تراریوم یا باغ شیشه ای چیست ؟

تراریوم یا باغ شیشه ای یکی از ساده ترین و در عین حال زیباترین روش های نگهداری از گیاهان در محیط منزل و سرکار است.

در تراریوم آب حاصل از آبیاری درون خاک باقی می ماند. به همین دلیل است که در تراریوم پیشنهاد می شود آبیاری را از طریق اسپری کردن انجام دهید.

در این روش علاوه بر اینکه برگها شاداب شده و رطوبت را جذب می کنند، تبخیر و قطرات ایجاد شده روی دیواره شیشه ای، به سمت پایین حرکت کرده و به خاک وارد می شوند تا ریشه ها را نیز آبیاری کنند.

با توجه به چرخه آبی که درون تراریوم ایجاد می شود، باعث میشود که گاهی تا هفته ها نیاز به آبیاری نداشته باشد.

تراریوم محیط مرطوب و مناسبی برای انواع گیاهان فراهم و زیبایی محیط را دو چندان می‌کند.

اگر می‌خواهید گلخانه‌ای مینیاتوری داشته باشید، به جای چند گلدان کوچک با گل‌های متفاوت، از تراریوم یا باغ‌ شیشه‌ای که این روزها مد شده‌ است، استفاده کنید.

معنی تراریوم چیست ؟

تراریوم در لغت به معنای باغ شیشه ای است و در واقع به مجموعه ای از گل و گیاهان کوچک و بزرگ که شرایط زندگی و رشد یکسانی دارندکه در محیط بسته در ظرف های شیشه ای قرار دارند و شرایط آن مشابه شرایط گلخانه می باشد.

کلمه تراریوم، کلمه‌ای لاتین است که از دو قسمت Terra به معنی خاک و زمین و -rium به عنوان پسوند مکان تشکیل شده است.

بر این اساس می‌توان این عبارت را به ” نمایشگاه جانداران زمینی” ترجمه کرد. به عبارتی دیگر، یک تراریوم جلوه‌هایی از نمونه‌های زندگی گیاهی یک منطقه یا اقلیم را دربرمی‌گیرد.

این محصول اولین بار توسط یک پزشک جراح انگلیسی به نام ناتانیل وارد Nathaniel Ward در سال ۱۸۲۷به شکلی کاملاً تصادفی ساخته شد. در واقع او در مورد پرورش و تغییر و تحول پیله‌ای پروانه‌ها کار می‌کر، اما متوجه شد که آلودگی حاصل از کارخانه‌های لندن که نزدیک منزل وی بود جلوی رشد آنها را می‌گیرد.

دکتر وارد چرخه زندگی پروانه‌ها را در شرایط طبیعی مورد پژوهش قرار داد. به این شکل که شفیره پروانه را در یک ظرف مربا گذاشت و سپس مقداری خاک روی درون ظرف ریخت. بعد از چند هفته دکتر وارد دید که یک گیاه در خاک درون ظرف روییده است.

اینکه در این مدت گیاه بدون آبیاری به رشد خود ادامه داده فکر او را درگیر خود کرد. او فهمید هنگامی که گیاه نم را از برگ‌هایش از دست می‌دهد این نم روی دیواره شیشه جمع شده و به شکل آب دوباره به داخل خاک بازگشته و گیاه را آبیاری می‌کند.

و این چرخه پایدار باران مانند درون ظرف،بهترین شرایط را برای رشد گیاه فراهم می‌آورد. در ادامه او دو تراریوم کوچک تهیه کرد که در آن سرخس و نوعی گیاه از خانواده غلات کاشته بود و آنها را با کشتی به سیدنی استرالیا فرستاد.

در این سفر که به مدت هشت ماه به طول انجامید و با وجود تغییرات زیاد دما در دوره سفر گیاهان به خوبی رشد کردند. و صحیح و سالم به استرالیا رسیدند.

پس از آن وی دوباره در شرایطی همانند پیشین آنها را به لندن بازگرداند. و باز هم مشکلی برای این گیاهان بیش نیامد.

در اصل تراریوم شکل مینیاتوری گلخانه اتاقک های رشدی است که برای کاربرد خانگی در پرورش گیاهان درون خانه بکار می رود . به

عبارت دیگر تراریوم باغ کوچک وخانگی است که در ظرف شیشه ای نگهداری می شود . به وسیله تراریوم می توان گیاهان تابستانی را در تمام طول سال پرورش داد.

باتوجه به حساسیت بالای گل و گیاهان زینتی قرار دادن آن ها در باغ شیشه ای به جای دسته گل می تواند باعث افزایش جذابیت و همچنین ماندگاری گل ها شود .

تاریخچه تراریوم

تراریوم در لغت به معنای باغ شیشه ای است تاریخچه تراریوم به دوران سلطنت ملکه ویکتوریا بر می گردد . اما در سال ۱۸۲۹ جراح انگلیسی به نام ناتانیل بی -وارد برای اولین بار موفق شد از تراریوم جهت پرورش پروانه ها استفاده نماید .

به دلیل وجود کار خانه های اطراف منزلش نمی توانست تغیر و تحول پیله های پروانه ها را آزمایش نماید و لذا از شیشه مربا برای این کار استفاده کرد.

بدین صورت که در ابتدا شفیره پروانه ای را در ظرف مربایی قرار داد و سپس مقداری خاک باغچه درون آن ریخت بعد از گذشت چند هفته دکتر وارد یک گیاه را درون شیشه مربا مشاهده نمود که از طریق خاک ،بذر گیاه به داخل شیشه انتقال یافته بود .

در ادامه متوجه شد که گیاه رطوبت را از طریق سطح برگ ها از دست داده و رطوبت روی دیواره شیشه تجمع یافته و به شکل قطره در می آید و در نهایت به کف ظرف برگشته و مورد استفاده قرار می گیرد .

این چرخه ی پایدار باران درون ظرف ،یکسری شرایط ایده آل جهت رشد کامل گیاه فراهم می آورد.

انواع تراریوم

تراریوم ها معمولا بسته به شرایط نگهداری به ۲ دسته باز و بسته تقسیم می شوند.

تراریوم باز و گیاهان مناسب برای تراریوم باز

این نوع تراریوم برای گیاهان گیاه آب‌دار یا گیاه گوشتی یا گیاه ساکولنت (گیاهانی هستند که با ذخیره آب در برگ‌های گوشتی، ساقه و ریشه، خود را با شرایط زیستی مناطق گرم و خشک تطبیق داده‌اند و به همین دلیل توانایی تحمل گرما و کم‌آبی‌های طولانی را دارند) مناسبند.

گیاهان آب‌دار را نباید با کاکتوس اشتباه گرفت. کاکتوس‌ها گیاه آب‌دار هستند اما همه گیاهان آب‌دار، کاکتوس نیستند.

تراریوم های باز برای گیاهانی که نیاز به نور مستقیم دارند مناسب ترند.

گیاهانی که نیاز به آبیاری و رطوبت کم دارند مثل انواع ساکولنت مناسب این مدل هستند زیرا آب را به مدت زیاد درون خود ذخیره میکنند.

همچنین برای گیاهانی که نیاز به تابش نور مستقیم آفتاب دارند گزینه بهتری است.

تراریوم بسته و گیاهان مناسب برای تراریوم بسته

این نوع، گلخانه های مینیاتوری هستند که می‌توانند زندگی را به خانه، اتاق و یا محل کارتان بیاورند.

این تراریوم احتیاج بسیار کمی به نگهداری دارد و کلید ان انتخاب گیاه مناسبی است که سازگار با رطوبت بالا و نور کم باشد و سایز رشد ان زیاد نباشد.

ولی لازم است هر از چند گاهی در آن را باز کنید که هوای تازه وارد تراریوم شود تا از ایجاد کپک جلوگیری کنیم.

تراریوم بسته لازم است به طور نامنظم آب داده شود.

هر زمانی که قطره های اب بر روی شیشه دیده شود یعنی زمان آب دادن فرا رسیده است. در نوع تراریوم بسته معمولا رطوبت زیاد وجود دارد. در نتیجه گیاهانی که انتخاب می کنیم باید با این شرایط سازگار باشند.

مثل گیاهان که در مناطق گرمسیری رشد می کنند. خزه، به دلیل سازگاری زیاد با رطوبت بالا و نیاز کم به آب، معمول ترین انتخاب برای تراریوم بسته است.

سرخس هم به دلیل سازگاری با رطوبت میتواند انتخاب خوبی باشد اما تا ۳۰ سانتی متر هم در عرض و هم در طول رشد خواهد کرد.

انواع گیاهان گرمسیری مانند خزه ، سرخس ، ارکیده که نیاز به شرایط محیطی مرطوب و نگهداری مشابه هم دارند در تراریوم های بسته قرار داده می شوند.

در تراریوم یا باغ شیشه ای بسته لازم است در آن هفته ای یک بار باز شود تا رطوبت و بخار اضافی از داخل و دیواره های ظرف خارج شود.

این کار باعث می شود تا از به وجود آمدن بیماری و کپک هم جلوگیری شود.

نکات مهم در زمان کاشت یا خرید تراریوم

1- در مدل باز چون دیواره ظرف یکسان یا کوتاه تر از گیاهان است ، آنها تقریباً کامل در معرض فضای بیرون و محیط قرار دارند.

2- ابتلای گیاهان به بیماری در مدل بشقابی یا باز کمتر است.

3- ارتفاع ظروف در مدل باز باید بلند یا هم سطح با ارتفاع گیاهان کاشته شده باشد.

4- گیاهانی که در تراریوم بسته کاشته میشوند حتما باید از گیاهانی انتخاب شوند که نیاز به رطوبت بالایی داشته باشند.

5- گیاهان گوشتی و کاکتوس ها بهتر است در ظروف در باز و بدون سرپوش کاشته شوند و پرورش پیدا کنند.

وسایل مورد نیاز برای ساخت تراریوم

1. ظرف شیشه‌ای برای تراریوم

هر ظرف تمیز می‌تواند برای ساختن تراریوم استفاده شود. نیاز اصلی این است که مانع دخول آب شود.

چیزهایی را انتخاب کنید که به اندازه کافی برای جا دادن گیاهان بزرگ باشند و سرپوش آن طوری باشد که مانع خروج رطوبت گردد.

کوزه، بطری و آکواریوم ظرف‌هایی هستند که بطور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اندازۀ ظرفها باید طوری انتخاب شوند که بزرگی آن برای احاطۀ ۲ یا چند گیاه کافی باشد. مثل تنگ ماهی، ظرف شیشه ای شکلات، آکواریوم، ظرفهای شیشه ای مربا یا بطری بزرگ.

ظرف باید شفاف باشد، زیرا ظروف رنگی و یا کرد نور را کاهش می دهند و در رشد گیاه دخالت می کنند.

ظروف می توانند باز یا بسته باشند . گیاهان در ظروف بسته باید رطوبت بالا را بتوانند تحمل کنند.

ظروف با درب بزرگ بدون پوشش ممکن است مورد استفاه قرار بگیر اما احتیاج دارد به آبیاری متناوب برای اینکه رطوبت را حفظ کنند. تراریوم های باز خشک هستند و کمتر دچار بیماریهای می گردند.

برای افراد مبتدی، پیشنهاد می شود که یک ظرف بزرگ و در باز مانند آکواریوم انتخاب شود. کارکردن داخل آن بسیار آسان است و با کسب تجربه شما می توانید از چوبهای بلند و یا بیلچه برای کاشتن گیاهان در ظروفی که دهانه آن کوچک است استفاه کنید.

قبل از کاشت ظرف را استرلیزه کنید. آنرا با آب گرم و صابون خوب شستشو دهید. اگر از ظرفهای تمیز شیشه ای تجاری استفاده می کنید اجازه دهید که درب ظرف چندین روز قبل از کاشت باز باشد.

2. خاک مناسب برای تراریوم

خاک باید نرم و سبک بوده و بدون کود باشد ، می‌توانید از خاک‌های گلدانی بسته‌بندی شده که استرلیزه هم هستند استفاده کرد.

همچنین اگر می‌خواهید یک باغ کاکتوس ایجاد کنید از خاک زبر (نصف خاک و نصف شن) استفاده کنید. خاک باید نرم، دارای زهکشی خوب و بدون کود باشد.

برای تراریوم نواحی گرمسیری با گیاهان شاخ و برگدار، یک قسمت خاک، یک قسمت پیت ماس و یک قسمت پرلیت استفاده کنید.

اگر شما می خواهید یک باغ کاکتوس ایجاد کنید از خاک زبر که از یک قسمت خاک و یک قسمت شن تشکیل شده است استفاده کنید.

برای از بین بردن عوامل بیماری زا در خاک تهیه شده می توان به روش زیر عمل کرد:

ابتدا خاک را مرطوب کرده و در سینی بزرگ پهن کنید. سپس آنرا تحت دمای ۲۰۰ درجه فارنهایت به مدت ۲۰ دقیقه قرار دهید.

هر ۵ دقیقه یکبار نیز خاک را به هم بزنید. به این ترتیب خاک استرلیزه خواهد شد.

خاک ورد استفاده تان را قبل از استفاده مورد آزمایش قرار دهید، به این صورت که آنرا با دست فشار دهید، اگر به راحتی فشرده شود مقداری پرلیت و وری کولات برای کمک به زهکشی به خاک اضافه کنید.

خاکی که به تراریوم اضافه می شود نسبتاً خشک باشد، در غیر اینصورت به دیواره ها می چسبد. خیلی از اوقات خاک می تواند با طراوت شود به وسیله بریدن لایه بالایی خاک و اضافه کردن خاک تازه.

3. خاک مناسب برای تراریوم

در تراریوم انتخاب گیاه از اهمیت زیادی برخوردار می باشد لذا گیاهانی که رشدشان سریع نیست بهترین انتخاب هستند. از طرفی در نظر گرفتن مواد غذایی و نیازهای گیاهی ازجمله آب ، نور،وغیره … وسازگاری گونه های انتخابی نباید فراموش شود.

گیاهان با اندازه، رنگ، بافت و شکل های متفاوت می توانند تراریوم های ما را چشم نوازتر کنند.Codiaeum variegatum یا همان کروتون (کرچک هندی) برگهای کروتون معمولا مخلوطی ازسبز، سفید ، زرد، قرمز، صورتی، سیاه و نارنجی می باشد. اندازه کروتون بزرگ می باشد پس برای تراریوم های بزرگ مناسبند.

مارانتا دارای برگ‌های بیضوی و رگبرگ‌های قرمزرنگ که دو طرف رگبرگ میانی آن به رنگ سبز مایل به زرد است، حداکثر بلندی و گستردگی آن به ۳۰ سانتی‌متر می‌رسد. بنفشه آفریقایی، یکی از زیباترین گیاهان گلدار است.

این گیاه در تمام طول سال گل می‌دهد، و رنگ گلهای بنفشه آفریقایی متنوع و به رنگ بنفش- آبی- قرمز – صورتی- سفید ظاهر می‌شوند، و می توانند رنگ و زیبایی منحصر به فردی به تراریوم ها بدهند.

با این وصف انتخاب گیاهان با ارتفاع ، شکل و رنگ متفاوت منظره ای زیبایی ایجادمی کند از جمله گیاهان که می توان در تراریوماستفاده نمود عبارتند از:

بگونیا ، پرسیاوشان ، دیفن باخیا ، دراسنا ، مارانتا ، فیلودندرون، بنفشه های آفریقایی ، برگ بیدی ، سرخس نر ، فیکوس .

4. سنگریزه برای تراریوم

برای پوشاندن لایه زیرین ظرف از سنگریزه‌ها استفاده می‌کنیم.

5. زغال

از زغال چوب برای جذب بوی نامطبوع ظرف و همچنین جلوگیری از رشد باکتری استفاده می‌گردد.

6. قاشق و یا بیلچه برای تراریوم

جهت حرکت دادن گیاهان درون ظرف شیشه‌ای استفاده می‌شود.

7. خزه یا تور برای تراریوم

از مقداری خزه و یا یک تکه تور برای جلوگیری از نفوذ خاک به لایه‌های زیرین می‌توانید استفاده کنید. خزه را می‌توانید از گل فروشی‌ها تهیه کنید و در صورت در دسترس نبودن به جای آن از یک تکه تور پارچه‌ای که در خانه دارید استفاده نمایید.

چوبهای بلند می توانند مفید باشند. طول مناسب بستگی دارد به ارتفاع ظرفی که برای تراریوم بکار می رود.

آنها می توانند مورد استفاده قرار بگیرند برای حقر چاله هایی که برای کاشت گیاهان بکار می روند.

ممکن است شما از قاشق بزرگ آشپزخانه در جابجایی خاک و مواد زهکشی و از چنگال برای شیار بازکردن استفاده کنید.

اگردهانه ظرف مورداستفاده ماخیلی کوچک باشد ازیک قیف کاغذی یا فویل آلومینیومی برای ریختن خاک به داخل ظرف استفاه کنید.

قیچی خانگی می تواند کمک کند برای حرس گیاهان قبل از اینکه کاشته شوند.

یک اسپری آب پاش برای آب دادن به تراریوم می توند مورد استفاده قرار بگیرد.

گیاه و گل مناسب تراریوم

گل مناسب برای تراریوم باید حد بالایی از سازگاری با محیط را داشته و بتواند در این محفظه بسته به حیات خود ادامه دهد. در واقع هر گیاهی قابلیت نگه داری و حفظ در محفظه تراریوم را ندارید. در ادامه چند گل و گیاه مناسب برای ساخت تراریوم را به شما معرفی خواهیم کرد.

1. گیاه هوازی تیلاندسیا

از گیاهان هوازی می باشد. هوازی بودن این گیاه نیز آن را از تمام گل های تراریوم متمایز کرده است. برای تامین مواد مغذی از راه برگ ها وارد عمل می شود.

گیاه هوازی تیلاندسیا جزء معدود گیاهانی است که نیازی به قرار گرفتن در خاک و آبیاری ندارد. برگ های رنگ پریده ای دارد و گل نهایی آن نیز به شکل قیف می باشد.

2. گیاه Variegated Spider Fern یا گل عنکبوتی

گل عنکبوتی از نظر بومی در مناطقی از استوا و جنوب آفریقا دیده می شود. از ویژگی های زادگاه این گیاه نیز مشخص می شود که رطوبت دوست است.

به همین دلیل در دسته انواع گل مناسب برای تراریوم قرار می گیرد. از گیاهان پایا می باشد و برگ های زیبایی دارد.

این برگ ها نمای خوبی به فضای داخلی باغ شیشه ای می بخشند و به همین خاطر گل عنکبوتی گل مناسب برای تراریوم می باشد.

3. بنفشه آفریقایی

گل مناسب برای تراریوم از گیاهانی با شرایط مقاومتی بالا انتخاب می شود. ضمن اینکه این گیاهان باید در فضای مرطوب تر نسبت به سایر گیاهان قرار بگیرند.

در صورت علاقه مندی می توانید به مطالب مشابه در سایت سبزانه مانند انتخاب گل مناسب برای باغچه و گل مناسب برای تراس نیز مراجعه نمایید و از خواندن آن ها بهره مند شوید.

4. گیاه پپرومیا هندوانه‌ای

علت نامگذاری این گیاه نیز از برگ های هندوانه ای شکلش کاملاً پیداست. این گیاه قابلیت رسیدن به ارتفاعی برابر با ۲۰ سانتی متر را دارد.

خصوصیات خاص مراقبتی ندارد و به همین خاطر از گزینه های مناسب برای کاشت در تراریوم می باشد.

برگ های این گیاه در نوع ترکیبی از سبز و نقره ای دیده می شود. این دو رنگ در کنار یکدیگر زیبایی خاصی به برگ های پیرومیا هندوانه ای بخشیده اند.

5. بنفشه آفریقایی

گل های زیبایی هستند و می توانند به عنوان گل مناسب برای تراریوم نیز انتخاب شوند. از نظر ارتفاعی به ۲٫۵ تا ۱۵ سانتی متر می رسند. برای رشد و نمو رطوبت پسند هستند و در خاک مرطوب رشد می کنند.

در شکوفه های خود طیف متفاوتی از رنگ های سفید، بنفش، صورتی و آبی را به نمایش می گذارند. با این طیف رنگی زیبا، نمی توان حضور آن ها را در ساخت تراریوم نادید گرفت.

6. گیاه بگونیا

گل های قرمز زیبایی دارد و از این رو گزینه مناسبی برای جلوه دادن به فضای تراریوم می باشد. بیشترین ارتفاع این گیاه در حد ۲۰ سانتی متر است.

از نظر برگ ها تراکم بالایی دارد و به همین خاطر در وضعیت فقدان گل نیز با رنگ سبز برگ های خود به فضا جلوه می دهد. این گل ها بر روی ساقه های عمودی گیاه قرار گرفته اند.

7. گیاه دوستی یا « پیله آ اینوولاکراتا »

گیاه دوستی به خانواده گزنه ها تعلق دارد. برای رشد بهتر به رطوبت بالا نیاز دارد. با این شرح انتخاب این گیاه به عنوان گل مناسب برای تراریوم مشخص می شود. این گیاه توان تحمل رطوبت بالای داخل محفظه شیشه ای را دارد.

منطقه بومی این گیاه در نواحی آمریکای جنوبی و مرکزی می باشد. رطوبت فراوان از ویژگی های سرزمین بومی این گیاه نیز هست. ارتفاع قدی گیاه دوستی پس از رشد به ۳۰ سانتی متر می رسد.

برگ های آن از نظر شکل و اندازه به شکل ناهماهنگ می باشند و با هم تفاوت دارند.

8. گیاه کریپتانوس یا ستاره دریایی

ستاره دریایی به خاطر ویژگی شکل برگ هایش به این نام خوانده می شود. رشد آرامی دارد و در زمان بالغ شدن، ارتفاع ۱۵ سانتی متری را تجربه خواهد کرد.

گل مناسب برای تراریوم بوده و برگ های تسمه ای شکل دارد. این برگ ها در برابر تغییر میزان نور دریافتی از خود واکنش نشان می دهند و تغییر می کنند.

9. گیاه دوستی

نور در نظر گرفته شده برای گیاه بسیار کم و به شکل غیر مستقیم است. ضمن اینکه برای پرورش و رشد و نمو، خاک مرطوب را ترجیح می دهد. گیاه پرورش یافته در سایه رشد بهتری را از خود نشان می دهد.

10. گیاه فیتونیا

عمر نسبتاً طولانی دارد و در برگ ها با رگه های سبز، قرمز و سفید دیده می شود. گیاه آپارتمانی است و این موضوع مقاومت بالای گیاه را نشان می دهد.

در فضای رطوبتی تراریوم قابلیت رشد دارد و با هوای گرم و کم اکسیژن داخل باغ شیشه ای سازگار می باشد. حداکثر ارتفاع دریافتی این گیاه برابر با ۳۰ سانتی متر می باشد.

11. برگ بیدی یا Spiderwort

برگ هایی مانند درخت بید دارد و به همین علت بدین نام خوانده می شود. این گیاه بدون تعویض ظرف قابلیت حفظ و نگه داری تا ۵۳ سال را دارد.

این نکته آن را در تمام گل های مناسب برای تراریوم ممتاز می کند.

از گیاهان پرتراکم است که فضای داخلی تراریوم را با برگ های بیدی شکل خود پر می سازد.

12. گیاه سلاژینلا

از گیاهانی می باشد که از نواحی اطراف رشد قابل توجهی دارد. این موضوع سلاژینلا را نیازمند به هرس کردن می کند. از نظر روشنی برگ های متفاوتی دارد.

این برگ ها در داخل تراریوم با زیبایی خاصی دیده می شوند. حداکثر ارتفاع این گیاه برابر با ۱۵ سانتی متر می باشد.

13. گل مناسب برای تراریوم

این گیاه با برگ های روشن یکی از انواع گل مناسب برای تراریوم می باشد و قرار گرفتن این گیاه در کنار سایر گل ها، زیبایی خاصی به فضای شیشه ای تراریوم می بخشد.

بیشتر بخوانید ::

آموزش ویدیویی ساخت تراریوم زیبا

آموزش قدم به قدم ساخت تراریوم زیبا همراه با ویدئو