
کاشت گل نرگس
نرگس از زیباترین و خوشبوترین گلهای موجود در طبیعت بوده، از دسته گیاهان پیازی و جزو گلهای باغچهای محسوب می گردد. این گل زیبا و معطر، در حالت عادی در روزهای آخر سال و آغاز بهار گل می دهد ولی می توان فصل به گل رفتن را در گلخانه، چند ماه پیش انداخت. چنانچه پیازهای نرگس در پاییز کشت شوند، در اوایل فصل بهار به گل میروند. همچنین با کاشت نرگس در گلدان و پیش رس کردن می توان در زمستان از گل آن استفاده کرد.
گلهای نرگس در انواع و رنگهای مختلفی وجود داشته، معمولا سفید و زرد و یا دو رنگ هستند. نرگس از گیاهان حساس بوده، هرچند نگهداری و کاشت آن نیاز به حوصله و مهارت دارد، لیکن از آسانترین گیاهانی است که می توان آن را به شکوفه واداشت. گلهای کوچک و زیبای نرگس بسیار رنگارنگ و پرجلوه هستند. همچنین شما می توانید پیاز این گل نرگس را به قیمتی ارزان تهیه کرده و آنها را در هر زمانی از سال، در باغچه و یا گلدان پرورش دهید. در ادامه با مجله دلگرم همراه باشید تا با روش کاشت گل نرگس آشنا شوید.
گیاه شناسی گل نرگس
نرگس نباتی است دائمی با پیازهای کشیده گلابی شکل که پیازها دارای ورقه های فلسی و مطبق هستند. پیاز نرگس دارای مواد سمی از نوع آلکالوئیدها بوده و خوردن آن بسیار خطرناک است. در برخی منابع آمده است که عطر نرگس دارای موادی است که برای مخاط و سینوسها مفید می باشد و بر روی کارکرد و عملکرد مغز تاثیر مثبت دارد. در کشور ما انواع مختلفی از گل نرگس می روید و امکان کاشت و پرورش آن وجود دارد، که از آن جمله نرگس شهلا، نرگس شیراز، نرگس مسکین، نرگس پرپر، هزار پر یا شست پر و نرگس نروک یا پنجه گربهای را می توان نام برد. از میان این رقم ها، نرگس شهلا محبوبترین نوع است و به صورت گل بریده در ماه های آخر پاییز و فصل زمستان در بیشتر شهرهای ایران به فروش می رسد. نرگس شیراز نیز بسیار پرطرفدار بوده و عطر و بویی دل انگیز دارد.
نیازهای اکولوژیک و شرایط نگهداری گل نرگس
گیاه نرگس نسبتا به سرما مقاوم بوده و از حساسیت کمتری نسبت به یخبندان برخوردار است، به طوریکه برای به گل نشستن پیازهای نرگس حتما لازم است پیازها یک دوره سرما ببینند، با این وجود بعد از به گل نشستن نرگس نیاز به دمای بالاتر دارند. نیازهای اکولوژیکی نگهداری و کاشت نرگس به شرح زیر میباشد:
خاک: خاک مناسب کشت نرگس، خاک با بافت متوسط و نسبتا سبک، لومی و غنی از مواد آلی است.
آبیاری: گیاه نرگس برای کاشت نیاز به آب فروان دارد و در موقع کاشت گل نرگس لازم است خاک حتما مرطوب باشد. لازم به ذکر است برای گل به گل رفتن گیاه نرگس، لازم است پیازها علاوه بر یک دوره سرما، یک دوره خشکی هم طی کنند، در غیر این صورت گیاه دارای برگهای فروان شده ولی به گل نمی نشیند.
کوددهی: در صورتیکه کاشت نرگس را در گلدان انجام داده اید، استفاده از کودهای آلی مانند ورمی کمپوست مفید می باشد. در باغچه نیز برای کاشت گل نرگس کودهای حیوانی مناسب خواهد بود.
خرید پیاز و کاشتن گل نرگس
اگر در کار کاشت گیاهان پیازی مبتدی هستید، نرگس برای شروع بهترین گزینه است چراکه کاشتن پیاز آن تا زمان گل دادنش مراحل قابل انجامی دارد و اگر در انتخاب پیاز دقت کافی داشته باشید، خیلی هم باصرفه است. ابتدا باید در زمان مناسبی در فصل پاییز پیاز نرگس را بخرید. هرچه پیاز آن بزرگتر باشد گل شما بزرگتر خواهد شد. دقت کنید پیازی که انتخاب میکنید، هیچگونه بریدگی، خراش یا دندانه نداشته باشد. پیازهای نرگس دو جور هستند یک مدل طوری است که فقط یک نوک دارد که حرفهایها به آن دماغه هم میگویند و مدل دیگر دو دماغه دارد. هر دماغه، یک ساقه و گل میدهد و متخصصان امر معتقدند پیازهای دو دماغهای نرگس گلهای درشتتری هم میدهد. پس اگر این پیازها گیرتان آمد، انتخاب بهتری است.
پیاز نرگس باید ریشه داشته باشد اما نباید از بالای آن ساقهای سبز شده باشد. اگر نمیخواهید پیاز را فورا بکارید، یخچال محل خوبی برای نگهداری آن است اما یادتان باشد که اگر در محلی که پیازهای نرگس را نگه میدارید گاز اتیلن به هر نحو ممکن وجود داشته باشد، پیاز نرگس بیبار شده و گلدهی هم در آینده دچار مشکل میشود.
کاشت گل نرگس چه نوع خاکی می خواهد؟
نرگس از جمله گلهای پیازی است، گلها و گیاهان پیازی خاکهای سنگین و رسی را دوست ندارند و بیشتر خاک سبک را میپسندند. اگر خاک باغچه یا گلدانتان رسی است، کمی شن با آن مخلوط کنید تا زهکشی خوبی پیدا کند. البته کودهای حیوانی هم برای باغچه مناسب است. ورمی کمپوست برای گلدانهایی که داخل آپارتمان قرار میگیرند، کود مناسبی است.
نرگس، آبیاری زیاد را دوست ندارد اگر در این کار افراط کنید، برگهایش بیش از حد بزرگ شده و گل نمیدهد. متخصصان معتقدند این گیاه برای گل دادن بهتر است کمی خشکی ببیند. یادتان باشد در هوای سرد ماندگاری گل نرگس بیشتر است و دمای بالاتر سبب میشود که گلها زودتر پژمرده شوند. درست است که نرگس به هوای سرد احتیاج دارد اما برای گلدهی به نور خورشید در بعضی از ساعات روز نیاز دارد. تولیدکنندگان عمده نرگس، گلها را بهطور معمول در مرحله گردن غازی، از انتهای ساقه میبرند و برای فروش به بازار میفرستند.
روش کاشت گل نرگس
یک گلدان انتخاب کنید. کسانی که پیاز را جداگانه خریداری میکنند باید گلدان مناسبی را برگزینند. گلدان باید سنگین باشد زیرا زمانی که گیاه شکوفه بدهد، بالای آن سنگین شده و میتواند یک گلدان سبک را واژگون کند. پیاز نرگس باید به خوبی بتواند خشک شود، بنابراین نیاز به حداقل یک سوراخ در کف گلدان برای تخلیهی آب هست. سایز گلدان مهم است. برای کاشت یک پیاز نرگس گلدان باید حداقل 18 سانتیمتر عمق داشته و عرض آن حداقل 5 سانتی متر از پهنترین قسمت پیاز بزرگ تر باشد.
آماده سازی پیاز نرگس: مقداری آب ولرم در یک کاسه ریخته و ریشه پیاز را به مدت 2 ساعت در آن غوطهور کنید. کل پیاز نرگس را داخل آب قرار ندهید، تنها قسمت انتهایی آن کافی است. این کار پیامی را به پیاز میرساند که وقت رشد کردن است. این کار را قبل از کاشت در گلدان انجام دهید.
گلدان را تا نیمه با خاک گلدان پر کنید. پیاز را با ریشه در زیر خاک قرار دهید. اطراف پیاز نرگس را با خاک پر کرده و خاک را دور آن محکم کنید. یک سوم از قسمت بالای پیاز را بیرون از خاک بگذارید. پیاز را به خوبی آب بدهید. گلدان را در جایی گرم در زیر نور مستقیم خورشید قرار دهید. نور خورشید باعث فعال شدن پیاز می شود. تا زمانی که ساقه شروع به رشد کند به آن آب ندهید. این ممکن است 2 یا 3 هفته و یا بیشتر طول بکشد.
روش آبیاری گل نرگس: بعد از شروع رشد ساقه، هر زمان که حس کردید خاک خشک است به آن آب بدهید. هر دو هفته با دادن محلول آب و کود گیاهان خانگی به گیاه آن را تقویت کنید. گیاه را بچرخانید تا ساقهی آن صاف قرارگرفته و اگر گیاه در حال خم شدن بود یک چوب بامبو در کنار آن قرار دهید.
خواص گل نرگس
در مورد عطر گل نرگس گفته شده که خاصیت شفابخشی دارد البته این مسئله از نظر علمی ثابت نشده و حتی ممکن است تلقینی باشد اما در اینکه عطر نرگس شادابکننده است شکی نیست. این روزها خیلی میشنویم که عطر نرگس برای مخاط و سینوسها مفید است یا از سرماخوردگی جلوگیری میکند. حتی ذکر شده که این عطر میتواند همراه خون وارد سلولهای مغزی شود.
اینکه رایحههای خوش میتواند روی کارکرد مغز اثر مثبت بگذارد از نظر روانی کاملا تایید شده است اما چند و چون آن هنوز از نظر علمی مشخص نیست. در کشورهای غرب اروپا، از شرق اسپانیا و پرتغال گرفتهتا به آلمان و انگلستان و نرگس به صورت خودرو میروید. این گل در کشور ولز به عنوان گل ملی شناخته شده است.
نکات مهمی که باید در کاشت گل نرگس مورد نظر قرار داد
گلدان سفالی بهترین گزینه برای کاشت پیاز نرگس است. این گلدان را میتوانید با پیچیدن فویلهای گل یا پارچه در اطرافش تزیین کنید. زمانی که گیاه شکوفه زد آن را از زیر نور مستقیم بردارید. این کار زمان شکوفه دادن را طولانی تر میکند.
پیاز نرگس را در یخچالی که در آن سیب دارید قرار ندهید. اگر این دو در مجاورت هم قرار داده شوند، سبب میشود پیار بیبار شده و شکوفه ندهد. در حین کاشت، همهی پیاز را با خاک نپوشانید. بالای آن اگر پوشانده شود فاسد خواهد شد. پیازهای کاشته شده را در محل سرد قرار ندهید. این کار رشد را کم کرده یا کاملاً مانع رشد میشود. این گیاه برای رشد به دمای 21 درجهی سانتیگراد یا بیشتر نیاز دارد.
برای کاشتن پیاز نرگس یک گلدان سنگی یا سفالی انتخاب کنید. آینده نگر باشید چون نرگسها در مرحله به اصطلاح گردنغازی، ممکن است یکطرفه شوند و همین شکل باعث میشود گلها به یک سمت باز شوند و اگر گلدان سبک باشد آن را واژگون می کنند. مثل همه گلهای دیگر باید کف گلدان سوراخ یا سوراخهایی برای عبور آب اضافی و زهکش داشته باشد. گلدانی با عمق 18 سانتیمتر مناسب است و باید عرض گلدان طوری باشد که وقتی پیازها کاشته می شوند از هر طرف پنج سانتیمتری از دیواره گلدان فاصله داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
کاشت و پرورش و شرایط نگهداری گل قهر و آشتی
اصول کاشت و نگهداری گل آگلونما در خانه