راهنمای کاشت سنجد | نحوه ی کاشت و آبیاری درخت سنجد

معرفی درخت سنجد

سنجد از درختان بومی مناطق آسیای غربی، همیالیا و اروپا است و در کشور ایران نیز از در نواحی استپی قابل رویش و رشد است. در کاشت درخت سنجد از دو روش قلمه زنی و کاشت بذر است که در فصل های خاصی از سال قابل کاشت و پرورش است.

اگر می خواهید برای کاشت درخت سنجد از روش کاشت بذر استفاده کنید باید در فصل پاییز این کار را انجام دهید و در فصل سرما باید از این درخت به خوبی نگهداری کنید نوع دیگر کاشت این درخت با میوه های پر خاصیت فصل بهار و بعد از گذر فصل سرما است که می تواند به روش قلمه زنی یا کاشت بذر صورت بگیرد. این درخت برای قلمه زدن دشوار است و باید این کار را برای یافتن ریشه مرغوب قلمه با دقت بیشتر انجام دهید.

سنجد درختی است بومی اسیای غربی و اروپا تا هیمالیا پراکنده شده است. در ایران نیز در نواحی استپی کشور به صورت خودرو یافت می شود. برگها کاملا کشیده و بدون دندانه هستند. قسمت زیرین برگ خاکستری است در صورتی که سطح رویه آن سبز تیره است.

گیاه شناسی درخت سنجد

گل ها کوچک، زرد رنگ و معطر هستند. شاخه ها اغلب خاردار بوده و گاهی به علت تعدد تنه، گیاه به صورت در ختچه ظاهر میشود. سنجد گیاهی است که به خشکی خاک . وزش باد های شدید مقاوم است. از این در خت برای کنترل باد، حرکت شن های روان و کولاک زمستانه به وفور استفاده می شود. از لحاظ دید سنجد به علت داشتن برگ های سبز خاکستری و شاخه هایی که در همه جهات رشد می کنند و همچنین دارا بودن میوه های رنگین مورد توجه است. در اغلب خاکها رشد میکند. با کاشت متراکم درختان سنجد به خوبی میتوان از آن به عنوان پرچین در اطراف باغها استفاده کرد. علاوه بر آن سنجد با ایجاد بافت متراکم به خوبی به صورت یک مانع محکم در برابر عبور و مرور عمل می کند.

روش های تکثیر و ازدیاد درخت سنجد

بذر ها در فصل پاییز در فصل پاییز کاشته می شوند و یا بعد از تیمار سرمایی در دمای ۴ درجه سانتیگراد به مدت سه ماه در اوایل فصل بهار کاشته می شوند. ریشه زایی قلمه ها آسان نیست و بستگی به نوع قلمه و تیمار هورمونی دارد.

روش های تکثیر درختان سنجد عبارتند از: ۱- بذر ۲- قلمه نیمه خشبی و خشبی ۳- خوابانیدن .بهترین روش تکثیر سنجد، ازدیاد به روش قلمه چوب سخت یا خشبی در دی ماه می باشد.

آبیاری سنجد

آب از جمله عوامل مؤثر در تولید اقتصادی سنجد محسوب می شود. درختان سنجد به شرایط کم آبی بسیار مقاوم هستند. شواهد نشان می دهد که آبیاری باغات سنجد در تیر و مرداد ماه مهم است. در منطقه تبریز، به طور معمول، در سال اول و دوم طی فصل رشد هر ۱۵ روز یکبار آبیاری انجام می شود که این فواصل زمانی آبیاری از سال پنجم به بعد تا ۴۰ روز یکبار می تواند افزایش یابد.

در یک مقایسه میان دو روش آبیاری سطحی و قطره ای مشخص شد که آبیاری قطره ای ضمن ۴۵ درصد صرفه جویی نسبت به روش سطحی، باعث افزایش عملکرد ۲۰ درصدی خواهد شد.

خاک مناسب جهت کاشت سنجد

از نظر نوع خاک، کاشت این گیاه در زمین های سنگین دارای بافت متوسط و در کوهپایه های دارای سنگریزه زیاد و شیبدار سنگلاخی و فقیر موفق بوده است.

در مناطق کوهپایه ای که در آن ها امکان کشت بسیاری از گیاهان زراعی و درختان محدود است، این گیاه می تواند به عنوان یک گیاه راهبردی و اقتصادی مورد توجه قرار گیرد. تجربه ثابت کرده است که کشت درختان سنجد در اراضی شور و یا آبیاری درختان سنجد با آب شور تا حدی برداشت محصول مورد انتظار را داده است.

مصرف کود دامی کاملا پوسیده، پیش از احداث گلستان و به صورت جایگزینی در گودال به مقدار۲۰-۱۰ تن در هکتار ضروری است.

کاشت نهال های آن معمولا در اسفندماه در گودال هایی به عمق ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر انجام می شود.رعایت فاصله کشت ۵ در ۴ متر، کمک شایانی به افزایش راندمان محصول خواهد کرد.

شرایط اکولوژیک رشد سنجد

دما، رطوبت و باد

درختان سنجد توانایی تحمل برودتهای زمستانه تا ۳۵- درجه سانتیگراد و گرمای داغ تابستان تا ۴۵ درجه سانتیگراد را دارند.
یکی از بهترین درختانی که می توان پیشنهاد داد تا در مناطق بادخیز کشت گردد، سنجد می باشد.

تنها محدودیت کشت درختان سنجد در کشور، وجود شرایط رطوبتی هوای بیش از ۶۵% می باشد که توصیه می شود در این شرایط اقدام به کشت نگردد، چون که گل های سنجد غالبا ریزش خواهند کرد و به میوه تبدیل نمی شوند.

نور مورد نیاز سنجد

این گیاهان به مکانی با نور کامل آفتاب یعنی حداقل ۶-۸ ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارند. سایه بودن محیط و کمبود نور یکی از دلایل عدم گلدهی این گیاهان است. اگر سایه بیش از اندازه باشد علاوه بر عدم گلدهی و میوه دهی، گیاه رشد خوبی نخواهد داشت و ساقه ها بلند و باریک و فاصله برگ ها بر روی ساقه افزایش می یابد. درختان سنجد گیاهانی مقاوم هستند، بنابراین حتی اگر در مکانی زندگی می کنید که در تابستان شدت نور زیاد است لزومی ندارد که آن ها را در مکانی بکارید که عصر هنگام از سایه برخوردار باشد.

آفات و بیماری های سنجد

آفات چندان زیادی این گیاه را تهدید نمی کنند. گاهی شپشک ها و یا لاروهای حشرات موجب مزاحمت می شوند. از بیماری های این گیاه می توان به لکه برگی، قانقاریا، پژمردگی ورتیسلیوم و سوختگی بلایت نیز اشاره کرد که معمولا به دلیل شرایط نامساعد محیطی شیوع می یابند.

سنجد جزو معدود درختانی است که آفت و بیماری خاصی نمی تواند در باغات ایجاد خسارت و محدودیت نماید و می توان از بابت هزینه خرید سم و انجام عملیات سمپاشی آسوده خاطر بود.ضمنا به خاطر عدم مصرف سموم شیمیایی، می توان محصول سالم و ارکانیگ به جامعه ارائه نمود.

بیشتر بخوانید:

راهنمای کاشت درخت جینکو و خواص فوق العاده آن

اصول کاشت درخت دارچین

روش های کاشت و تکثیر انواع درخت توت