دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کاربرد دستگاه قند خون چیست ؟
2
زمان مطالعه: 9 دقیقه
دستگاه قند خون : هر بیمار دیابتی که انسولین تزریق می کند لازم است حتماً دستگاه کنترل قندخون یا (گلوکومتر) را در منزل تهیه کند. زیرا به منظور کنترل بیماری لازم است شما قند خون خود را اندازه گیری نمائید و از روی میزان قندخون، پزشک میزان انسولین مورد...

دستگاه قند خون

دستگاه قند خون : گلوکومتر یا گلوکزمتر دستگاهی است که برای سنجش حدود مقدار قند خون ساخته شده است.

همان طوری که می دانید کنترل دقیق قند خون در جلوگیری از عوارض دیابت بسیار تاثیر گذار است.

بیمارانی که کنترل قند خون روزانه آنها بسیار حیاتی است مثل افرادی که مکررا افت قند خون دارند، کسانی که انسولین تزریق می کنند، افراد با دیابت حاملگی نیازمند پایش روزانه قند خون، به منظور حفظ آن در بهترین مقدار،توصیه کادر پزشکی به استفاده از این دستگاهها می باشد.

از حدود 1980 بر طبق مقالات علمی حفظ قند خون روزانه افراد دیابتی در محدوده نرمال اساس کنترل دیابت عنوان شده،استفاده چند باره در روز از این دستگاهها، توصیه شده است. به پایش روزانه قند خون HMBG یا SMBG می گویند.

کاربرد دستگاه قند خون

چه کسانی باید از گلوکومتر استفاده نمایند ؟

در این مواد انجمن دیابت دستور العملی به شرح زیر دارد :

  1. با توجه به اینکه هر فرد دیابتی باید قند خون خود را تا حد ممکن به اعداد کنترلی نزدیک نماید پس الزامی است برای تنظیم وعده های غذایی، استراحت، فعالیت و حتی آموزش تاثیر این تغییرات بر قند خون از گلوکومتر استفاده نماید.
  2. استفاده از این دستگاه برای کسانیکه از انسولین و یا داروهایی مثل گلی بن گلامید، رپاگلیناید یا به طور کلی داروهای کاهنده قند خون استفاده می کنند الزامی است تا از بروز افت قند خون، حتی انواع بی علامت آن جلوگیری نمایند.
  3. کسانیکه به تازگی تشخیص دیابت برایشان مطرح شده است (زیر ۶ ماه ).
  4. کسانیکه با تشخیص دیابت حاملگی باید قند خونشان را کاملا کنترل کنند.

نکات مهم در هنگام کار با دستگاه قند خون

نکات مهمی که در کار با گلوکومتر باید به آن توجه شود :

  • اندازه دستگاه قند خون

اکثر دستگاهها الان به اندازه کف دست هستند که توجه به اندازه صفحه نمایش آن با توجه به وجود مشکلات بینایی در شخص استفاده کننده، از عوامل مهم در انتخاب دستگاه می باشد.

  • نوارهای تست دستگاه قند خون

بسته به مدل، از انواع مختلف آنزیمها در ساخت آن استفاده شده است.

با توجه به اطلاعیه مهم سازمانهای بازرسی و کنترل کیفیت متعدد مثل FDA از سال ۲۰۰۸ توصیه به عدم استفاده از نوارهای با آنزیم GDH در مراکز درمانی و بیمارستانها شده است و برای استفاده کنندگان معمولی هم با ذکر مواردی مثل اینکه این نوارها ممکن است به اشتباه قندهایی مثل مالتوز، گزیلوز، گالاکتوز موجود در برخی ترکیبات دارویی را در اندازه گیری قند خون دخیل کنند و اشتباها قند خون بالاتری را گزارش کنند، با ذکر احتیاط استفاده از این گونه نوارها هنوز ممنوع نشده است.

در حال حاضر توصیه به استفاده از نوارهایی با آنزیم GO یا گلوکز اکسیداز، توصیه ارجح FDA شده است.

استفاده از انواعی که هر تست در یک پوشش جداگانه دارد به حفظ کیفیت نوارها کمک بیشتری میکند.توجه داشته باشید زمان باز کردن بسته نوار را روی آن ثبت کنید.

  • سیستم کدینگ دستگاه قند خون

در بعضی از انواع دستگاهها کد بسته نوار از یک بسته به بسته دیگر متفاوت است و برای مصرف کننده که امکان دارد بدلیل عدم اطلاع قادر به تعویض(قطعه کد) یا code chipset و در بعضی از مدل ها، تغییر کد نوار جدیداز طریق تغییرات اعمال شده روی قسمت کنترلی دستگاه،وجود نداشته باشد که احتمال بروز اشتباه در تعیین میزان قند خون را سبب شود.

ترجیحا دستگاههایی که راحتتر مورد استفاده قرار گیرند خریداری شود مثلا دستگاههای بدون کد و این قضیه زمانی اهمیت پیدا میکند که در موارد اورژانس امکان بروز خطا بالاتر رود بدلیل عدم توجه به تغییر کد بسته نوار جدید. (خصوصا توسط افرادی که برای کمک به بیمار از این دستگاه استفاده می کنند)

  • حجم خون مورد نیاز دستگاه قند خون

در مدلهای مختلف از ۰٫۳ میکرولیتر تا ۱ میکرولیتر متفاوت است. حتی در بعضی از انواع مدلها مقدار قطره خون مورد نیاز اصطلاحا باید به صورت یک قطره خون چکانده شود که طبیعتا حجم بیشتری را شامل می شود و گاهاٌ نیاز است بدلیل تامین این حجم خون چندین بار پوست سوراخ شود.

  • توانایی خون گیری دستگاه قند خون از سایر نقاط بدن

Alternate site testing از نقاطی مثل ساعد بجای نوک انگشت می توان خونگیری کرد که البته به دلیل وجود تفاوتهایی در زمانبندی مقدار قند خون از نوک انگشت و سایر اعضاء برای استفاده از این ویژگی دستگاه نیاز به هماهنگی با پزشک معالج دارید.

  • زمان نشان دادن جواب testing time دستگاه قند خون

از ۳ تا ۶۰ ثانیه طول می کشددر مدل های مختلف که به دلیل ایجاد استرس در پاره ای مواقع توصیه به استفاده از انواع سریعتر می شود.

مقیاس اندازه گیری در ایران بصورت mg/dl نشان داده میشود و تمامی دستگاههای مورد تایید سازمانهای ذیربط در واردات دستگاه به ایران وجود این مقیاس را الزامی می دانند ولی در پاره ای موارد دستگاههای اهدایی و خریداری شده از خارج کشور و یا دستگاههای قاچاق با معیارهای دیگری کار می کنند مثل mmol/lit.

این عدد که با این معیار نشان داده میشود، معمولا کمتر از انتظار بیماران است (بدلیل تغییر معیار) بیماران حد تشخیصی بیمار قند خون را ۱۲۶ میدانند وانتظار دارند اعداد ۱۰۰ یا ۲۰۰ و … باشد در صورتیکه دستگاه با این معیار اعدادی مثل ۶،۷ و اعداد دو رقمی زیر ۴۰ را نشان میدهد.

این عدد را باید در عدد ۱۸ ضرب کرد تا به مقیاس رایج در ایران رسید.

البته امکان دارد در دستگاهای تهیه شده از ایران نیز این معیار میلی مول بر لیتر وجود داشته باشد که در قسمت تنظیمات باید 5 میلی گرم بر دسی لیتر تغییر یابد.

  • حافظه دستگاه قند خون

با تنظیم زمان و ساعت دستگاه خود می توانید از این ویژگی گلوکومتر بخوبی استفاده کنید، لازم بذکر است اگر علاوه بر زمان انجام تست ارتباط آن زمان غذا خوردن ( بصورت قبل یا بعد غذا ) قابل ثبت در گلوکومتر و یا حتی دفترچه ثبت قندهای روزانه شما باشد، کیفیت آزمایش قندخون روزانه بالاتر خواهد بود و استفاده از این اطلاعات در کنترل دیابت شما برای پزشک مهم ترخواهد بود.

  • خدمات بعد از فروش دستگاه قند خون

امروزه دستگاههای متعددی در بازار وجود دارند توصیه بر این است که از نامهای تجاری که سالهای گذشته نیز در بازار وجود داشته اند و در دنیا نیز همواره در این عرصه حضور و رقابت داشته اند استفاده کنید و از دستگاههای متفرقه که امکان ارائه خدمات بعد از فروش و یا تهیه نوارهای تست را تا مدت طولانی در بازار ندارند حتی به قیمت پایین تر استفاده نفرمائید.

اگرچه که از دستگاههای معروف نیز باید موارد ذکر شده بالا را انتظار داشته باشید.

روش صحیح خونگیری با دستگاه قند خون

در اکثر اوقات میبینیم که فرد بعد از سوراخ کردن پوست، شروع به فشار دادن محل می کند اگر حجم کمی خون خارج شود در دستگاههایی که فاقد سیستم هشدار حجم کم خون هستند (که دستگاههای زیادی در بازار این تکنولوژی را ندارند).

ممکن است مقدار قند خون را به اشتباه کمتر گزارش کنند.

لذا توصیه می شود بعد از شستن دستها به منظور جلوگیری از آلودگی انگشتان به چربی، مواد شیرین، ابتدا انگشت اصطلاحا دوشیده شود تا نوک در انگشت خون بیشتری جمع شود و بعد استفاده از لنست (سوزن دستگاه) جهت سوراخ کردن، از فاصله ای دورتر از محل سوراخ باز هم به روش دوشیدن خون را به سمت محل خونریزی هدایت کنید (فشار دهید)

صحت اندازه گیری دستگاه قند خون

اکثر بیماران سوال می کنند انگشتهای مختلف با هم فرق می کنند یا ظرف کمتر از چند دقیقه دوبار از یک انگشت خون گرفتم و اعداد متفاوتی را نشان داد دلیلش چیست و یا با قند خون من در آزمایشگاه تفاوت داشت.

اولا روش اندازه گیری قند خون در آزمایشگاه با دستگاه گلوکومتر تفاوت دارد به شرح زیر :

گلوکومتر از خون کامل استفاده می کند پس قندش ۱۰ تا ۲۰ درصد ( ref: Joslin diabetes center) کمتر از قند سرم یا پلاسمای خون است، که در آزمایشگاه از آن استفاده می کنند.

یعنی خونی که از رگ شما توسط آزمایشگاه گرفته می شود در یک لوله جهت ته نشینی گلبولهای قرمز آن نگهداری می شود و بعد از جداسازی گلبولهای قرمز یا جدا سازی لخته خون از مایع قسمت بالایی آن استفاده می شود.

برای تبدیل قند خون دستگاه به قند خون پلاسما باید عدد نشان داده شده توسط دستگاه را ضربدر ۱٫۲ کنید تا عدد پلاسما بدست بیاید.

البته بعضی از دستگاهها این محاسبه را انجام می دهند و عدد پلاسما را که معیار مناسبی برای درمان می باشد (خصوصا در دیابت حاملگی) نشان می دهند.

لازم است که به دفترچه راهنمای دستگاه مراجعه شود و یا از فروشنده و یا شرکت وارد کننده راجع به آن سوال شود.

نکته دوم راجع به تغیر عدد در هنگام تغیر محل خونگیری :

در مطالب بالا توضیح داده شد که تکنیک صحیح خونگیری و اشتباهات دستگاه هنگام کمبود حجم قطره خون در نمایش عدد صحیح قندخون دخالت دارد.

ضمن رعایت این نکات در نظر داشته باشید که دستگاه گلوکومتر برای تعیین حدودی قند طراحی شده است و احتمال بروز تغییرات خفیف حتی با رعایت نکات فوق وجود دارد.

گرچه تبلیغات ارائه شده از شرکتها مینی تکرار پذیری تستها وجود دارد و مدعی کاهش ایراد فوق در صورت استفاده از دستگاه آن شرکت را دارند ولی در نظر داشته باشید غیر از موارد تفاوت غیر عادی قند خون با شرایط فیزیکی و بالینی شما تکرار آن لزومی ندارد مثلا همیشه قند خون شما در محدوده ای بوده که الان بدون دلیل قابل ذکر ۷۵ تا ۱۰۰ واحد از آن بالاتر یا پایین تر است.

ضمن تکرار آزمایش حتما پزشکتان را در صورت تائید مجدد عدد در جریان قرار دهید.

محدوده قند افراد غیر دیابتی قبل غذا زیر ۱۰۰ و بعد غذا کمتر از ۱۴۰ باید باشد.و در افراد دیابتی قبل غذا در محدوده ۷۰ تا ۱۳۰ و دو ساعت بعد غذا زیر ۱۸۰ توجه داشته باشید این مقادیر پلاسمایی است، پس به دفترچه راهنمای دستگاه مراجعه کنید.

    بیشتر بخوانید :

    لیست قیمت دستگاه تست قند خون

    لیست قیمت انواع نوار تست قند در بازار



    این مطلب چقدر مفید بود ؟
    3.0 از 5 (2 رای)  

    دیدگاه ها

    اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !

    
    hits