سماق در سفره هفت سین نشانه چیست ؟

سماق در سفره هفت سین چه مفهومی دارد ؟

یکی از اجزای سفره هفت سین ایرانیان سماق است. در یونان باستان از چوب سماق به جهت رنگ‌آمیزی پارچه‌های پشمی استفاده می‌شده‌است و در کشور ایتالیا از این گیاه برای رنگ دادن به چرم نیز استفاده شده‌ است.

سماق که رنگ طلوع آفتاب است؛ , و همچنین سماق سمبل صبر و بردباری است و مظهر طلوع و آغاز دوباره معنی می شود. سُماق یک درختچه‌ی کوهستانی است که میوه‌های آن به شکل خوشه‌ای میباشد.

به دلیل طعم ترش و خاص سماق از میوهٔ آن پس از کوبیده شدن به عنوان چاشنی، همراه با غذاهایی همچون کباب استفاده می‌شود. در قدیم سماق را سماک نیز تلفظ می‌کردند.

جالب است بدانید که درختچه سماق در شمیران، تفرش، خراسان، قم، محلات، شیراز، رودبار، هوراند، تبریز، سردشت، باغات اقلید و بعضی از کشورهای خاورمیانه می‌روید.

سماق در هفت سین نماد چیست ؟

سماق سین هفتم سفره هفت سین : آخرین سینی که به سفره هفت سین می‌رود سماق است که سمبل صبر و بردباری است. سماق در ضرب‌المثل آمده و سماق مکیدن حکایت از دعوت کسی به بردباری دارد.

سماق مظهر طلوع و آغاز دوباره است. سماق که رنگ طلوع آفتاب است؛ سمبل صبر و بردباری است و مظهر طلوع و آغاز دوباره معنی می شود.

در هفت سین مدرن به جای سماق از سکه استفاده می کنند. سکه جزو هفت‌سین محسوب نمی‌شود اما بشر بعد از ضرب سکه آن را روی سفره برد تا نمادی برای افزایش دارایی باشد..

سماق ماد چاشنی و محرک شادی در زندگی به شمار می رود. اما به غیر از سماق در سفره هفت سین، خوان نوروزی اجزای دیگری هم داشته است، در این میان تخم مرغ نماد زایش و آفرینش است و نشانه ای از نطفه و نژاد.

دلیل حضور سماق در سفره هفت سین چیست ؟

همانطور که گفتیم سماق سمبل صبر و بردباری است و مظهر طلوع و آغاز دوباره می‌باشد. یکی از دلایلی که سماق را بر سر سفره هفت سین استفاده می‌کنند خواص و کاربرد آن است.

از جمله خواص و کاربرد سماق به شرح زیر می‌باشد :

• سماق برای دندان درد مفید است
• اشتها را تحریک می‌کند
• لثه را تقویت
• از خون‌ریزی معده جلوگیری
• قابض و پاک‌کننده معده می‌باشد
• سماق برای بیماران دیابتی بسیار مفید است.

خواص دارویی سماق

کاربردهای سماق بیشتر در تولید و چاشنی غذایی می‌باشد. همچنین از خواص دارویی آن در طب سنتی استفاده می‌شود.

از نظر ترکیبات شیمیایی در میوه و در برگهای سماق تانن فراوانی موجود است. در برگهای خشک آن بین ۳۰–۱۵ درصد تانن وجود دارد و به علاوه یک ماده رنگین زرد به نام میریستین یافت می‌شود.

در میوه آن علاوه بر تانن مقدار قابل توجهی سیتریک اسید، وینیک اسید، مالیک اسید موجود است؛ که مزه ترش و قابض را به آن می‌دهد.

سماق قابض است و بنده آورنده خون‌ریزی می‌باشد و به عنوان ماده ای مقوی، برای رفع اسهال خونی و جلوگیری از خون‌ریزی و اخلاط خونی از ریه همراه با سرفه مفید است. رنگ میوه سماق قرمز و قهوه ای و طعم آن گس است. پس از رسیدن ، طعم آن ترش می شود.

در تمام قسمت های گیاه تانن به مقدار فراوان وجود دارد و به همین علت قابض و پاک کننده معده است و از انواع اسهال حاد و مزمن و خونریزی معده جلوگیری می کند.

میوه تازه و نرسیده سماق سمی است، اما رسیده میوه و خشک شده آن سمی نیست و از گرد آن به عنوان چاشنی غذا استفاده می شود.

غرغره جوشانده سماق در درمان ورم گلو و برای محکم شدن لثه ها توصیه می شود.

رسم سفره هفت سین در ایام نوروز

رسم و باوری کهن وجود دارد که همه‌ی اعضای خانواده در موقع تحویل سال نو، در خانه‌ی خود در کنار سفره‌ی هفت‌سین گرد هم جمع می‌شوند. این سفره در بیشتر خانه‌ها تا روز سیزده فروردین گسترده است.

در سفره‌ی سفید رنگ هفت‌سین که نماد گستردگی جهان، پاکی و سفید بختی است و معمولا آن را روی فرش پهن می‌کنند، هفت سینی گذاشته و در هر یک اقلامی قرار می‌دهند که با حرف (سین) شروع شده و هر یک نماد مفهومی است که ریشه در فرهنگ ایرانیان دارد.

عدد 7 عدد نامیرایی، جاودانگی و کمال است و برای ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد. همچنین ایرانیان در اقوام مختلف و گاه بر حسب موجودی اقلام در منزل، سین‌های دیگری نیز در سفره استفاده می‌کنند که می‌توان به سماق که نشان برکت آشپزخانه و پخت و پز است یا سپند (اسفند) که نمادی برای پیشگیری از چشم زخم است اشاره نمود.

طبق رسم ایرانیان مسلمان، سفره‌های هفت‌سین به برکت دعای سال نو و خواندن قرآن نورانی می‌شود. رسم است که پدربزرگ و مادربزرگ بالای سفره‌ی هفت‌سین نشسته و برای اعضای خانواده قرآن می‌خوانند و کوچکترها را دعا می‌کنند.

سپس پدربزرگ فال حافظی می‌گیرد و برای اهل خانه قرائت می‌کند. همین‌طور هنگام تحویل سال همه به آینه که نمادی از به خود نگریستن و به درون نظاره کردن است نگاه می‌کنند و وقتی سال تحویل می‌شود، اعضای خانواده با گفتن شادباش همدیگر را در آغوش می‌گیرند و بزرگترها اسکناس‌های نو و متبرک‌شده بین صفحات قرآن را به کوچکترها عیدی می‌دهند.

تمام این تکاپوها برای رسیدن یک لحظه است: آن هم لحظه‌ی تحویل سال است که به دنبالش بهار می‌آید و نشانه‌هایش را می‌آورد. بهار با جشنواره‌ی رنگ‌های شاد گل‌ها و سبزی فراگیرش که در طبیعت و در دامن دشت‌ها به ‌پا می‌شود و به اندام عریان درختان، جامه‌ی سبز می‌پوشاند. هر برگ و شکوفه‌ای که جوانه می‌زند شمعی است که به افتخار جشن تولد طبیعت روشن می‌شود.

بیشتر بخوانید ::

معرفی نمادهای سفره هفت سین نوروزی

سنجد در سفره هفت سین نشانه چیست ؟

فلسفه ماهی قرمز در سفره هفت‌سین چیست ؟