کبیسه چیست ؟
تقویم هجری شمسی بر اساس مدت سال شمسی حقیقی است که تعداد شبانه‌روزهای آن ۳۶۵.۲۴۲۱۹ روز است و از آنجا که عدد صحیحی نیست، در زندگی روزمره از سال شمسی عُرفی که تعداد شبانه‌روزهای کاملی دارد، استفاده می‌کنیم.
جواب آن خیلی ساده است، هر یک سال ۳۶۵ روز و ۶ ساعت است. یعنی این مدت طول می‌کشد تا زمین یک د‌ور کامل به د‌ور خورشید بچرخد.
در روزگار قد‌یم‌تر مرد‌م به این ۶ ساعت اهمیتی نمی‌د‌اد‌ند و یک سال را همان ۳۶۵ روز محاسبه می‌کرد‌ند. این کار سبب شد که کم‌کم زمان سال تحویل تغییر کند.
برای حل این تناقض، تقویم‌نویسان از مقدار غیرصحیح شبانه‌روز سال شمسی حقیقی (۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۴۵.۲ ثانیه یا حدود ۶ ساعت) صرف‌نظر می‌کنند و سال ۳۶۵ شبانه‌روزی را «سال عادی» در نظر می‌گیرند؛ اما هر ۴ یا ۵ سال یک‌بار، جمع مقادیر غیرصحیح سال‌های شمسی حقیقی از ۱ روز بیشتر می‌شود؛ در چنین شرایطی، یک روز به آخر سال مورد نظر اضافه می‌کنند و آن سال ۳۶۶ شبانه‌روزی را «سال کبیسه» می‌نامند.
کبیسه‌گیری نخستین بار در زمان ژولیوس سزار انجام شد، اما از آنجا که منجمان آن زمان طول سال شمسی را به اشتباه ۳۶۵ روز و ۶ ساعت اندازه‌گیری کرده بودند، کبیسه‌گیری‌های اشتباه باعث شد تقویم میلادی در اواخر قرن شانزدهم میلادی دچار ۱۰ روز اشتباه شود و اعتدال بهاری ۱۰ روز جلوتر از تقویم اتفاق بیفتد. به همین دلیل به دستور پاپ گریگوری سیزدهم، سال ۱۵۸۲ میلادی ۱۰ روز زودتر به پایان رسید و ملاک جدیدی برای کبیسه‌گیری تدوین کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر، اینجا را کلیک کنید.
آیا امسال سال کبیسه است ؟
امسال سال ( سال 97 ) سال کبیسه نیست. افرادی که سی‌ام اسفندماه 1397متولد می‌شوند باید چهار سال منتظر بمانند تا بتوانند روز تولدشان را جشن بگیرند چراکه تا چهار سال بعد که یک سال کبیسه داریم هیچ اثری از روز 30 اسفند در تقویم دیده نخواهد شد.
این گروه تنها افرادی هستند که فقط در سال‌های کبیسه می‌توانند سالروز تولدشان را جشن بگیرند. اگرچه با گذشت هرسال یک سال به سن آن‌ها افزوده می‌شود اما روز تولدشان در تقویم سه سال بعد غایب است.
بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی سازمان ثبت‌احوال کشور سال کبیسه گذشته حدود 1500 نفر در آخرین روز سال یعنی 30 اسفند سال 1391 متولد شدند. در 19 سال گذشته سال‌های 1375، 1379، 1383، 1387 و همچنین سال 1391و 1395 سال‌های کبیسه بوده است؛ که در این سال‌ها به‌طور میانگین 1500 نفر در آخرین روز سال متولدشده‌اند. در تقویم رسمی کشور ما بر اساس قاعده‌ای که تحت عنوان قاعده نوروز تحویلی یا قانون نانوشته از آن نام‌برده می‌شود سال‌های کبیسه خودبه‌خود مشخص می‌شود.
به‌عبارت‌دیگر زمان تحویل سال تنظیم‌کننده تقویم است. اگر هرسال 365 روز و 6 ساعت باشد هر چهار سال یک‌بار یک سال کبیسه داریم اما ازآنجاکه در حقیقت یک سال 365 روز و 5 ساعت و 49 دقیقه است، گاهی پنج سال طول می‌کشد تا مجموع این ساعت‌ها برابر با یک روز باشد؛ بنابراین ما در تقویم رسمی کشورمان کبیسه چهار یا پنج‌ساله داریم.
سال کبیسه بعدی چه موقع است ؟
اگر بخواهیم سال‌های کبیسه بعدی را اعلام کنیم نمی‌توانیم مانند تقویم میلادی بر اساس یک معادله ساده این سال‌ها را پیش‌بینی کنیم بلکه لازم است برای کبیسه گیری و اعلام سال‌های کبیسه بعدی محاسباتی انجام شود. در تقویم میلادی نیز بر اساس قوانینی ساده هر چهار یا هشت سال یک‌بار، یک سال کبیسه در نظر گرفته می‌شود. در این سال‌ها ماه فوریه به‌جای این‌که 28 روزه باشد 29 روزه است و افرادی که در روز 29 فوریه متولدشده باشند برای این‌که بتوانند بار دیگر در چنین روزی تولدشان را جشن بگیرند باید 4 یا 8 سال منتظر بمانند.
در تقویم هجری شمسی و تقویم میلادی فقط یک روز از سال است که در سال‌های کبیسه در تقویم وجود دارد و در سال‌های غیر کبیسه اثری از این روز در تقویم دیده نمی‌شود. در تقویم هجری قمری نیز بر اساس این‌که هلال ماه بعد در چه روزی دیده شود ممکن است ماهی دریک سال 29 روزه و در سال بعد 30 روزه باشد؛ اما جالب است بدانید در تقویم‌های ترکیبی که در حقیقت ترکیبی از دو تقویم خورشیدی و مهی است تقریبا هر سه سال یک‌بار یا به‌طور دقیق‌تر هفت بار در هر نوزده سال، ماه سیزدهمی به ماه‌های سال افزوده می‌شود.
بیشتر بخوانید:
تقویم سال ۹۸ / طرح تقویم ۹۸ بصورت PSD و لایه باز
تعطیلات رسمی سال ۹۸ در یک نگاه
آیا بین التعطیلی ۱۵ فروردین تعطیل است ؟
