دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
مراسم قاشق‌ زنی چهارشنبه سوری + ویدیوهای دیدنی
10
زمان مطالعه: 8 دقیقه
قاشق زنی و آتش بازى و جشن چهارشنبه سورى از قرن‌ها پیش بین ایرانیان باب بوده و یکى از اعیاد مهم ملى محسوب مى‌شده که پس از اسلام نیز به خاطر ملیت و فراگیرى این رسم در تمام مرز و بوم ایران به خاطر وجهه ملى دوام و قوامش برجا ماند

قاشق زنی چیست ؟

قاشق‌زنی از رسوم ایرانی است که در شب چهارشنبه‌سوری برپا می‌شده‌است. حاصل نهایی قاشق‌زنی، پخت و توزیع آش ابودردا بوده‌ است.

قاشق‌زنی رسمی زنانه‌است. زنان چادری بر سر انداخته و گاه نقابی بر چهره می‌زدند تا ناشناس بمانند. آنگاه با قاشق بر کاسه یا قابلمه یا بر در خانه می‌کوبیدند و اهل خانه را از آمدن خویش آگاه می‌کردند. اهل خانه کاسه خالی را گرفته و مشتی آذوقه خشک از قبیل بنشن در آن ریخته و بازمی‌گرداندند. گاه بجای آذوقه پول نقد به قاشق زن پرداخت می‌شده‌است. مهمترین شرط در قاشق زدن ناشناس ماندن قاشق‌زن بوده‌است؛ لذا نه قاشق‌زن و نه صاحب منزل، در هنگام مواجهه سخن نمی‌گفته‌اند

ویدیو قاشق زنی در تهران


مراسم قاشق زنی

زمان گذشت و ساعت بارها نواخت تا چهارشنبه سورى نسل به نسل رنگ و لعاب ظاهرى اش را تغییر دهد. هجوم اقوام بیگانه و وضع قوانین جدیدشان جز در یکى دو برهه تاریخى مثل حمله اسکندر، اعراب و مغول نتوانست نقش آخرین سه شنبه سال را از خیال ایرانیان مسرور و سپاسگزار بزداید. مراسم ویژه این روز براى همه ایرانیان آشناست. همگام با تاریخ مراسم دیگرى به آن افزوده شد و بنا به همان مقتضیات زمانه کاهش یافت یا از بین رفت. نفس چهارشنبه سورى براى ایرانى‌ها شناخته شده و همان آتش بازى و شادمانى و سپاسگزارى از خداوند بخشنده است.

قاشق زنی در موزیک کانتری ترانه فرشتگان بهشتی


مراسم قاشق زنی

از رسم‌هایى که در گذر زمان ضمیمه سنت چهارشنبه سورى شد و عمرى پاینده یافت، قاشق زنى و فالگوشى است. این مراسم بنا به روایات متعدد در برهه‌هاى زمانى ویژه اى متولد شد. برخى این مراسم را از ابتدا همراه و بخشى از جشن آخرین سه شنبه سال مى‌دانند. عده اى دیگر علاوه بر آتش بازى رسم ویژه اى براى هر شهر و منتسب به آن مى‌دانند. آنها معتقدند، جشن چهارشنبه سورى یک جشن ملى بوده و هر محلى براى خودش سنتى خاص دارد. سنت قاشق زنى براى اغلب تهرانى‌ها آشنا و ملموس است. البته این رسم در برخى شهرهاى دیگر ایران وجود دارد و بعضى شهرها فاقد این گونه رسومند.

مراسم قاشق زنی در استانبول


قاشق زنی

پس از مراسم آتش بازى و خواندن سرود «زردى من از تو، سرخى تو از من»، مردم کوچه‌ها را خالى کرده و گرد کرسى و سفره خود مى‌نشستند. صداى کلون در به گوش مى‌رسید. نگاه‌ها روى غذاى وسط سفره که معمولاً سبزى پلو با ماهى بود لحظه اى به هم دوخته مى‌شد. تکه اى غذا، آجیل، شیرینى یا پول مى‌توانست دلى را خرسند و خوشحال کند. پسر بزرگ خانه یا پدر به هواى اهداى خوراکى یا نقدینگى خود را پشت در حیاط مى‌رساند.قاشق زن‌ها، پوششى بر صورت خود مى‌کشیدند تا شناخته نشوند. کسى اصرار در شناخت ایشان نداشت و هرچه از دستش برمى‌آمد در دستمال وى مى‌گذاشت.

ترتیب رسم قاشق زنى به این شکل بود:

  1. قاشق زن‌ها که معمولاً براى ناشناس ماندن تک نفره اقدام به قاشق زنى مى‌کردند با قاشق بر پشت کاسه مسى مى‌کوبیدند.
  2. با شنیدن صداى قاشق لقمه در گلوى صاحب سفره گره مى‌خورد و پایین نمى‌رفت.
  3. کسى پشت در اعلام گرسنگى مى‌کند.
  4. پیش از رسیدن میزبان، قاشق زن دستمال اش را از زیر یا بالاى در داخل خانه مى‌فرستاد.
  5. وقتى نیم لاى در بازتر مى‌شد که دستمال پر شده از خوراکى، قند یا پول در دستشان قرار مى‌گرفت.
  6. قاشق زن به سرعت از محل دور مى‌شد و تنها خواسته اش ناشناس ماندنش بود.
  7. از آنجا که در هر محله آدم خیررسان پیدا مى‌شود، قاشق زن بى آنکه بداند تحت تعقیب آدم خیر قرار مى‌گرفت. و شاید روز و روزهاى بعد، دستمال یا کیسه اى از هدایاى گوناگون جلوى سکوى منزلش مى‌یافت و خوشحال تر سال نو را آغاز مى‌کرد.
  8. همیشه هم این اتفاق‌هاى خوشایند روى نمى‌داد. بعضى وقت‌ها تعقیب و چرخش بیهوده زبان تعقیب کننده کار را خراب مى‌کرد و از سال آینده همه به چشم ترحم به قاشق زن مى‌نگریستند.

سوالات شما کاربران عزیز در مورد مراسم قاشق زنی

قاشق زنی چه رسمیه؟

مراسم قاشق زنی که همچنان تا زمان ابوریحان بیرونی پابرجا بوده و هنوز هم در میان پاره ای روستاییان استان فارس برگزار میشود، نمادگونه ای است از آمدن این میهمانان آسمانی. و قاشق و ظرف مسین و کوبیدن بر آن نشان نعمت خواهی است. ایرانیان باستان در واپسین روزهای سال، بر بامهاشان به پیشواز و یاد آوری درگذشتگان میرفتندو ایرانیان مسلمان امروزی واپسین آدینه سال را برای یادمان آنها به گورستانها میروند. نذری میکنند و روی گورهای آنان را با گلدانهای سینره بهاری می آرایند. و اما امروزه در این رسم، زنان و پسران جوان چادری به سر می‌کنند، روی خود را می‌گیرند و به در خانة همسایه‌ها و دوستان می‌روند. صاحبخانه از سر و صدای قاشق‌هایی که به کاسه می‌خورد، در خانه را باز می‌کند و آجیل چهارشنبه‌سوری، شیرینی، شکلات، نقل و حتی پول به کاسة آنها می‌ریزد.

قاشق زنی چه ساعتی انجام میشود ؟

خدمت شما دوست عزیز سلام و عرض احترام داریم ممنون که همراه با مجله دلگرم هستید. مراسم قاشق زنی در شب چهار شنبه سوری و با توجه به رسم و رسوم هر شهر انجام میشود

من پسری 12 ساله هستم آیا میتوانم در قاشق زنی شرکت کنم ؟

قاشق‌زنی رسمی زنانه‌است. زنان چادری بر سر انداخته و گاه نقابی بر چهره می‌زدند تا ناشناس بمانند. آنگاه با قاشق بر کاسه یا قابلمه یا بر در خانه می‌کوبیدند. با گذشت زمان این رسم تغییراتی کرد که از این تغییرات این بود که مردان هم برای سرگرمی و یا عشق به این مراسم با کردن چادر بر سر (مانند ویدیو بالا) و یا حتی نکردن چادر بر سر این کار را ادامه دادند.

divider

کامنت های شما عزیزان درباره قاشق زنی

ماریا

سلام قاشق زنی رسمی که معمولا تو شب چهارشنبه سوری دخترها برای گرفتن حاجتشون و باز شدن بختشون دم خونه دیگران میرفتن و صاحبخونه یا اجیل یا میوه یا سکه ای به اونها میداد و یعنی اونها حاجتشون رو میگیرن و اگه چیزی نسیبشون نمیشد یعنی ....و مردها هم برای شوخی و شیطنت این کار رو میکردن

احمدپور

پس از مراسم آتش بازی، جوانان از دختر و پسر، چادری به سر میکردند، کاسه و قاشقی فلزی به دست میگرفتند و به خانه همسایگان رفته و با زدن قاشق به کاسه، صاحب خانه را خبر میکردند. صاحبخانه در کاسه آنها نخود، لوبیا یا هر نوع از حبوبات ، یا مقداری پول میگذاشت. روز بعد با این غنایم و سبزی که با پولهای جمع آوری شده خریداری میشد آشی میپختند و اعتقاد داشتند که خوردن این آش بیماری و درد را از بین میبرد. بعدها (دوران کودکی ما) به خوراکیهای موجود در کاسه قاشق زنی آجیل و آب نبات و شیرینی هم اضافه شد.

سعیدی نیا

هنوز چند روز مانده به آخرین سه شنبه سال، سروصدای ترقه ها خیابان را پر کرده است. در و دیوار شهرها را سیاه می کنند، پیش از آنکه مراسم آتش بازی آغاز شده باشد، مراسم چهارشنبه سوری برگزار می شود.



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.4 از 5 (10 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits