آشنایی با علائم اختصاری روی لوازم برقی

آشنایی با نمادها و علائم اختصاری روی وسایل برقی

نمادهای الکترونیک چیست؟

نماد الکترونیک علائمی هستند که برای نمایش عناصر الکترونیکی بر روی شماتیک مدارات و فیبرهای الکترونیکی و بیشتر مدارات الکتریکی بکار میروند.نماد های فهرست شده زیر از کاربردی ترین علائم استفاده شده در شماتیک ها و رسم نمودار ها می باشد.

جدول نماد های الکترونیک و برق

نماد	نام اجزا	معنی
نمادهای سیم
	سیم برق	هادی جریان الکتریکی
	سیم های متصل	سیم وصل می باشد
	سیم های غیر متصل	سیم وصل نیست
نمادهای سوئیچ و نمادهای رله
	سوئیچ تعویض SPST	قطع تا زمانی که باز شود
	سوئیچ تعویضSPDT	انتخاب بین دو اتصال
	سوئیچ فشاری (N.O)	سوئیچ لحظه - به طور معمول باز
	سوئیچ فشاری (N.C)	سوئیچ لحظه - به طور معمول بسته
	سوئیچ شیب	DIP سوئیچ برای پیکربندی پردازنده استفاده می شود
	رله SPST	رله باز / ارتباط نزدیک با یک آهنربای مغناطیسی
	رله SPDT
	جامپر	اتصال بسته توسط گذاشتن جامپر در پین.
	لحیم کاری پل	لحیم کاری برای بستن اتصال
نمادهای زمین
	زمین	مورد استفاده برای مرجع صفر بالقوه و حفاظت شوک الکتریکی.
	زمین شاسی	متصل به شاسی مدار
	دیجیتال / زمینه های مشترک
نمادهای مقاومت
	مقاومت (IEEE)	مقاومت جریان را کاهش می دهد.
	مقاومت (IEC)
	پتانسیومتر (IEEE)	مقاومت قابل تنظیم - دارای 3 پایانه.
	پتانسیومتر (IEC)
	مقاومت متغیر / رئوستای (IEEE)	مقاومت قابل تنظیم - دارای 2 پایانه.
	مقاومت متغیر / رئوستای (IEC)
	صاف کننده مقاومت	مقاومت از پیش تعیین شده
	مقاومت گرمایی(ntc)	مقاومت حرارتی - ضریب منفی با افزایش دما کاهش می یابد
	نوری / مقاومت وابسته به نور (LDR)	تغییر مقاومت با تغییر شدت نور
نمادهای خازن
	خازن	برای ذخیره بار الکتریکی از خازن استفاده می شود
	خازن
	خازن قطبی	خازن الکترولیتی
	خازن قطبی	خازن الکترولیتی
	خازن متغیر	خازن قابل تنظیم
نمادهای کویل / سلف
	القاگر	سیم پیچ / برقی است که وظیفه تولید میدان مغناطیسی را دارد
	هسته آهنی سلف	شامل آهن
	سلف متغیر
نمادهای منبع تغذیه
	منبع ولتاژ	تولید ولتاژ ثابت
	منبع جریان	تولید جریان ثابت.
	منبع ولتاژ AC	منبع ولتاژ AC
	ژنراتور	ولتاژ الکتریکی است که توسط چرخش مکانیکی ژنراتور تولید می شود
	سلول های باتری	تولید ولتاژ ثابت
	باتری	تولید ولتاژ ثابت
	کنترل منبع ولتاژ	تولید ولتاژ به عنوان تابعی از ولتاژ یا جریان عنصر مدار دیگر.
	کنترل منبع جریان	تولید فعلی به عنوان تابعی از ولتاژ یا جریان عنصر مدار دیگر.
نمادهای متر
	ولت متر	اقدامات ولتاژ. دارای مقاومت بسیار بالا است. متصل به صورت موازی.
	امپرسنج	اندازه گیری جریان الکتریکی است. در نزدیکی مقاومت صفر. متصل به صورت سریال.
	اهم سنج	برا ی کارهای مقاومت
	وات متر	اندازه گیری برق
نمادهای لامپ / نور
	لامپ / لامپ روشنایی	تولید نور هنگامی که جریان وجود دارد
	لامپ / لامپ روشنایی
	لامپ / لامپ روشنایی
دیود / نمادها LED
	دیود	دیود اجازه می دهد تا جریان تنها در یک جهت باشد- (آند) به راست (کاتد) به سمت چپ.
	دیود زنر	اجازه می دهد تا جریان در یک جهت، اما همچنین اجازه می دهد که جریان الکتریکی در جهت معکوس، فقط زمانی که ولتاژ بالاتر از یک مقدار مشخص باشد حرکت کند
	دیود شاتکی	دیود شاتکی یک دیود با افت ولتاژ کم است
	دیود واراکتور / دیود واریکاپ	دیود خازن متغیر
	دیود تونل
	دیود ساطع نور (LED)	فرق LED با دیودهای عادی این است که با عبور جریان الکتریسیته از LED مقداری از انرژی الکتریکی به نور تبدیل می شود
	دیود حساس نسبت به نور	فوتودیود یا دیود نوری یک ترانزیستور دو قطبی است که جریان بیس آن با برخورد نور به ناحیهٔ نیمه رسانای حساس به نور بیس ایجاد میشود
نمادهای ترانزیستور
	ترانزیستور دوقطبی NPN	تيپ منفي
	ترانزیستور دوقطبی PNP	تيپ مثبت
	دارلینگتون ترانزیستور	ساخته شده از 2 ترانزیستور دوقطبی.
	ترانزیستور JFET-N	N-کانال ترانزیستور اثر میدانی
	JFET-P ترانزیستور	P-کانال ترانزیستور اثر میدانی
	ترانزیستور NMOS	N-کانال ترانزیستور ماسفت
	ترانزیستور PMOS	P-کانال ترانزیستور ماسفت
نماد های متفرقه
	موتور	موتور الکتریکی
	تبدیل کننده	تغییر ولتاژ AC از بالا به پایین و یا پایین به بالا.
	زنگ الکتریکی	تولید صدا هنگام فعال شدن
	زنگ اخبار	تولید وزوز صدا
	فیوز	فیوز قطع زمانی . مورد استفاده برای حفاظت مدار از جریان های بالا.
	فیوز
	گذرگاه	شامل چندین سیم. معمولا برای داده ها / آدرس.
	گذرگاه
	گذرگاه
	Optocoupler / اپتوکوپلر	ایزوله کردن دو نقطه از مدار با استفاده از نور میباشد
	بلند گو	تبدیل سیگنال الکتریکی به امواج صدا
	میکروفن	امواج صوتی به سیگنال الکتریکی
	تقویت کننده محاسباتی	تقویت سیگنال ورودی
	اشمیت تریگر	عمل با پسماند به منظور کاهش سر و صدا.
	مبدل سیگنالهای آنالوگ به دیجیتال (ADC)	تبدیل سیگنال آنالوگ به اعداد دیجیتال
	دیجیتال به آنالوگ تبدیل (DAC)	تبدیل اعداد دیجیتال به سیگنال آنالوگ
	کریستال اسیلاتور	مورد استفاده برای تولید سیگنال ساعت فرکانس دقیق
نمادهای آنتن
	آنتن / هوایی	انتقال و دریافت امواج رادیویی
	آنتن / هوایی
	آنتن دو قطبی	دو سیم آنتن ساده
نمادهای منطق گیت
	گیت NOT (اینورتر )	خروجی 1 زمانی که ورودی 0 است
	گیت AND	خروجی 1 که هر دو ورودی 1.
	گیت NAND	خروجی 0 که هر دو ورودی عبارتند از: 1. (NOT + AND)
	گیت OR	خروجی 1 زمانی که هر ورودی 1 است.
	گیت NOR	خروجی 0 زمانی که هر ورودی 1. (NOT + OR)
	گیت XOR	خروجی 1 زمانی که ورودی های مختلف می باشد. ( OR منحصر به فرد)
	فلیپ فلاپ D
	تسهیم کننده / Mux 2 to 1	}اتصال خروجی به انتخاب خط ورودی.
	تسهیم کننده/ Mux 4 to 1
	دی‌مولتی‌پلکسر / 1 به 4	اتصال خروجی انتخاب به خط ورود.

:Underwriters Laboratories

یک شرکت ایمنی مستقل است که گستره زیادی از محصولاتی که در آمریکا، کانادا و مکزیک فروخته می‌شوند را تحلیل، تست و بازرسی می‌کند تا از تطابق آنها با استانداردها و شرایط مصوب مطمئن شود.دوربین‌های دیجیتال، گیتار الکتریکی، هدفون ها و نمایشگر‌های OLED از جمله محصولاتی هستند که توسط این شرکت بررسی می‌شوند تا از برآورده‌ کردن شرایط ایمنی مصرف‌کننده و استانداردهای تجارت جهانی اطمینان حاصل گردد. علامت UL به عنوان نمادی که شرکت‌های بیمه برای نشان دادن قابلیت اطمینان محصول در شرایط کارکرد طبیعی از آن استفاده می‌کنند نیز شناخته می‌شود.

:CSA International

یکی دیگر از شرکت‌های مستقل در زمینه تست محصولات مصرفی و صنعتی است. از ملزومات مورد استفاده در لوله‌کشی منازل گرفته تا سیستم‌های با ولتاژ بالای ac و دستگاه‌های الکتریکی بازارهای آمریکا و کانادا همه باید این علامت را داشته باشند. وجود علامت CSA بدان معناست که آن محصول همه استانداردهای مورد نیاز را برآورده می‌کند.

:FCC

با گسترش روزافزون استفاده از کامپیوترها و دستگاه‌های همراه، امواج هوایی روز به روز بیشتر می‌شوند. برای اطمینان از اینکه دستگاه بی‌سیم شما باعث ایجاد تداخل الکترومغناطیسی با سایر دستگاه‌ها نمی‌شود، کمیسیون ارتباطات فدرال همه دستگاه‌های الکتریکی تجاری که از امواج رادیویی استفاده می‌کنند را مورد تست قرار داده و درصورت برآورده کردن استانداردها آن را تایید می‌کند. (هردستگاهی که از یک ریزپردازنده بهره می‌برد).

دستگا‌ه‌هایی که در داخل آمریکا تولید یا برای فروش در بازار این کشور وارد می‌شوند باید استانداردهای FCC را رعایت کنند. این مقررات به دو قسمت تقسیم می‌شود :

• کلاس A که شامل همه دستگاه‌های صنعتی و تجاری طراحی شده برای استفاده در خارج از مناطق مسکونی و مکان‌هایی که تداخل امواج از اهمیت کمتری برخوردار است.
• کلاس B که شامل همه دستگاه‌های با کاربرد خانگی نظیر کامپیوترهای شخصی، تبلت‌ها، گوشی‌های تلفن همراه، پرینترها، استریو، سینماهای خانگی و…. )

CE:

به طورکلی همه دستگاه‌های تولید‌شده، فروخته شده و وارد شده به اتحادیه اروپا باید علامت (CE (Conformite Europeenne به معنای منطبق با اروپا را برروی خود حک شده ببیند. این علامت مشخص می‌کند که این محصول همه مقررات و استانداردهای مورد نیاز برای فروش در منطقه اقتصادی اروپا را برآورده کرده است. البته این علامت بالعکس علامت UL هیچ تضمینی برای کیفیت کالا نمی‌باشد و تنها ورود کالاها را به اتحادیه اروپا راحت‌تر کرده‌است. CE علامتی یکسان برای همه 27 عضو این اتحادیه است که زحمت تولیدکنندگان را هم برای گرفتن گواهی های متفاوت در کشورهای مختلف کم کرده‌است. عدد 4 رقمی که در کنار علامت CE مشاهده می‌کنید نشان دهنده شرکتی است که آزمایشات مورد نیاز برای دادن گواهی را انجام داده است (این کمپانی ها مجاز نیستند که نام خود را برروی دستگاه بنویسند).

همچنین بخوانید:

ایمنی و مراقبت در برابر برق گرفتگی

نکات ایمنی در برق

چرا لوازم برقی خراب می شوند؟

!: علامت تعجبی که بعضا به نام بخشنامه CE R &TTE هم از آن یاد می‌شود بیانگر آن است که دستگاه مورد نظر مقررات رادیویی یک یا چند کشور عضو را نقض می‌کند. برای مثال آیفون یکی از مقررات رادیویی فرانسه که در آن عنوان شده همه دستگاههای رادیویی وقتی که در فضای باز استفاده می‌شوند باید با فرکانس2.4 و 2.454 گیگاهرتز کار ‌کنند را نقض می‌کند. به این‌ترتیب این دستگاه به عنوان دستگاهی در کلاس 2 شناخته شده و از علامت تعجب برروی آن استفاده می‌شود. دستگاه‌هایی که در این باند فرکانسی هماهنگ کار می‌کنند دستگاه‌های کلاس 1 هستند و علامت هشدار یا تعجب برروی آن مشاهده نمی‌شود.

WEEE یا سطل زباله

علامات الکتریکی حتی برای بیان اینکه یک دستگاه پس از پایان عمرش چگونه بازیافت یا دفع شود هم استفاده می‌شوند. علامت WEEE (کوتاه شده عبارت Waste Electric & Electronic Equipment) بیانگر این است که آن دستگاه شرایط وضع شده توسط اتحادیه اروپا برای دفع بی‌خطر ضایعات الکتریکی را برآورده می‌کند. بنابراین آن محصول به ‌جای آنکه دور ریخته شود باید در مراکز مشخص شده بازیافت شود.

GS:

علی‌رغم استفاده از علامت CE در کشورهای مختلف، بعضی کشورها (به‌عنوان مثال آلمان) تست‌ها و گواهی‌های مخصوص به خود را هم برروی محصولات اعمال می‌کنند. علامت GS به همراه عبارتTUV.com که بعضا به صورت “TÜV Rheinland GS Mark” هم از آن استفاده می‌شود بیانگر این‌است که محصول الکتریکی توسط شرکت‌هایی مستقل مانند TUV Rheinland (نسخه اروپایی UL) مورد آزمایش قرار‌گرفته و مقررات ایمنی سخت‌گیرانه آلمان را هم رعایت کرده است.

CCC:

گواهی اجباری کشور چین (CCC که کوتاه‌شده عبارت China Compulsory Certificate است) ترکیبی از دو سیستم تضمین امنیت پیشین این کشور یعنی CCIB که تضمین‌کننده امنیت پایه‌ای استفاده کننده از کالا و همچنین سیستم CCEE که برای کالاهای الکتریکی استفاده می‌شد، است. هر محصولی که در چین تولید، فروخته یا به این کشور وارد می‌شود باید این علامت را داشته باشد. تنها تعداد کمی از کالاهای غیرالکتریکی مانند تایرخودروها و ابزارهای کشاورزی از این گواهی معاف هستند. اما آیفون از این گواهی معاف نیست. (البته ظاهرا به همراه برخی اجناس صادر شده به کشور دوست و برادر ایران!)