چگونه متوجه شویم که تخم نطفه دار است یا بی نطفه ؟

تشخیص نطفه دار بودن تخم ها قبل از جوجه کشی

در زمان جوجه کشی همیشه تعدادی از تخم های بدون نطفه به صورت ناخواسته در داخل دستگاه جوجه کشی قرار میگیرند. تشخیص نطفه دار بودن تخم ها قبل از جوجه کشی برای بسیاری از کاربران جای سوال می باشد. زیرا تخم های بدون نطفه هم ظرفیت دستگاه را اشغال میکنند و هم در اثر دما و رطوبت زیاد گندیده شده و محیط داخل دستگاه را آلوده میکنند. به همین منظور نطفه سنجی در زمان جوجه کشی ضرورت پیدا میکند تا بتوان از این طریق تخم های بدون نطفه یا تلف شده را حذف کرد.

آیا از روی پوسته و شکل ظاهری میتوان تخم نطفه دار را تشخیص داد؟

خیر، به لحاظ ظاهری تخم بارور شده و تخم بدون نطفه کاملا شبیه به هم هست و هیچ تفاوتی در ظاهر آنها وجود ندارد. همچنین پوسته تخم مرغ به اندازه کافی سفت و ضخیم می باشد و به راحتی حتی با نور سنجی هم نمی توان محتویات داخل آن را به خوبی مشاهده کرد. اگر قبل از جوجه کشی تخم بارور شده و بدون نطفه را زیر نور بگیرید، محتویات داخل آنها شبیه به هم خواهند و به هیچ عنوان نمی توان تفاوتی بین آنها قائل شد.

شناسایی تخم نطفه دار با نوربینی

در جوجه کشی وقتی تخم نطفه دار در معرض دمای گرم و رطوبت بالا قرار میگیرد شروع به رشد میکند. وقتی این نوع تخم ها را در محیط تاریک زیر نور بگیرید، رگ های خونی و یا لکه سیاه کوچک در داخل آن قابل مشاهده میباشد. به همین دلیل تشخیص آنها با نور 4 الی 7 روز بعد از جوجه کشی به راحتی امکان پذیر است. ولی اگر 7 روز بعد از جوجه کشی تخم بدون نطفه را زیر نور بگیرید، هیچ اثری از رگ خونی یا لکه خونی در آن دیده نخواهد شد و محتویات داخل آن همانند روز اول خواهد بود.
قبل از جوجه کشی نطفه دورن تخم هیچ رشدی ندارد و با کندلینگ قابل تشخیص نیست.

شکستن تخم نطفه دار

اگر به نطفه دار بودن تخم ها شک دارید، بهتر است به صورت تصادفی یک یا چندتایی از آنها را برداشته و بشکنید. با بررسی بخش زرده تخم میتوان نطفه دار بودن یا نبودن آن را فهمید. بدین صورت که بر روی زرده تخم مرغ در حالت طبیعی یک لکه سفید وجود دارد.
در تخم های بدون نطفه این بخش سفید رنگ فقط سامل سلول های مرغ بوده و رنگ آن کاملا سفید است.

حتماً بخوانید:

هر آنچه که باید در مورد مرغ کپ(کرچ) و مراقبتهای آن بدانید

کُرچ شدن یا کپ آمدن به حالتی از مرغ گفته می‌شود که در طی آن مرغ آمادهٔ خوابیدن بر روی تخم و درآوردن جوجه می‌شود. کرچ مرغ که مستی گونه‌ای دارد برای…

عکس نطفه بر روی زرده تخم مرغ

در یک تخم بارور شده بخش سفید رنگ روی زرده حالت متفاوتی دارد چون سلول نر و ماده در آن با هم ادغام شده و لقاح شکل گرفته است. در واقع اگر تخم نطفه دار باشد، لکه سفید رنگ بر روی زرده یک مرکز خواهد داشت و یک حلقه یا هاله سفید رنگ دور آن خواهد بود. این شکل لقاح صورت گرفته در تخم نطفه دار می باشد که بر روی تخم های بدون نطفه وجود ندارد.
گاها بر روی زرده لکه خونی هم مشاهده میشود. این لکه خونی ممکن است در اثر اختلال در تخمدان پرنده شکل گرفته باشد. یا اینکه ممکن است نطفه تلف شده باشد. اگر تخم نطفه دار در یک محیط گرم قرار گیرد به آرامی شروع به رشد میکند ولی خیلی زود تلف میشود.

ایا خوردن تخم نطفه دار مشکلی دارد؟

اگر تخم مرغ نطفه دار برای جوجه کشی استفاده نشده باشد یا اینکه در معرض هوای گرم قرار نگرفته باشد، خوردن آن هیچ مشکلی برای بدن نداشته و همچون تخم مرغ های بدون نطفه بی خطر و طعم آن نیز همان خواهد بود.

راه های افزایش نطفه داری تخم مرغ

از آنجایی که شناسایی تخم های نطفه دار قبل از جوجه کشی امکان پذیر نیست، لازم است عواملی که درصد نطفه داری تخم ها را کاهش میدهند را رفع کنیم. مهمترین آن عوامل شامل موارد زیر می باشد:

نسبت خروس به مرغ

برای نطفه دار شدن تخم مرغ ها، وجود خروس در بین آنها الزامی است. نژادهای سنگین وزن مثل لاری، کوشین، برهما و … نیاز است که حداقل به ازای هر 4 یا 5 مرغ یک خروس برای آنها در نظر گرفته شود. در سایر نژادها معمولا به ازای هر 6 الی 8 مرغ، یک خروس میتوان در نظر گرفت. نژادهای سنگین وزن تمایل کمتری به جفت گیری دارند، به همین دلیل نطفه داری در بین این نوع گله ها حدودا 85 درصد می باشد. اما در نژادهای سبک وزن درصد تخم های نطفه دار بیش از 90 درصد است.
اگر ضریب خروس به ماده در بین یک گله پایین تر از حد معمول باشد، درصد زیادی از تخم ها بدون نطفه خواهند بود. همچنین در اثر جفت گیری مکرر امکان تولید تخم های بارور شده ضعیف بسیار بالا می باشد.

سن

یکی دیگر از عواملی که باعث میشود تا تخم های زیادی بدون نطفه باشند، سن می باشد. خروس ها معمولا از سن 6 ماهگی به بعد میتوانند اسپرم تولید کنند. اما از سال دوم به بعد قدرت باروری آنها کاهش می یابد. به همین دلیل از خروس های مسن نباید برای تولید تخم نطفه دار استفاده کرد. در اینصورت درصد زیادی از تخم ها بدن نطفه خواهند بود.

تأثیر تغذیه بر نطفه داری تخم ها

اگر جیره غذایی مرغ و خروس ها دارای کمبود ویتامین a و ویتامین e باشد، درصد نطفه داری گله به شدت کاهش پیدا میکند. به همین منظور حتما در فصل جوجه کشی غذای مقوی و کامل به مرغ و خروس ها بدهید. علاوه بر تغذیه، آب و هوای محیط نگهداری هم بر باروری تخم ها اثرگذار است. برای اینکه درصد تخم های بی نطفه در بین مرغ و خروس ها کمتر باشد، باید آنها را در دمای معمولی 20 الی 24 درجه نگهداری کنید.

تازه بودن تخم نطفه دار

در زمان انتخاب تخم نطفه دار برای جوجه کشی باید به تازه بودن آنها هم دقت کنید. یکی از راه های تست تازگی تخم، استفاده از ظرف آب می باشد. در این روش تخم مرغ هایی که تازه باشند، به زیر آب رفته و بر کف ظرف به صورت افقی می نشینند. اگر تخم مرغ کمتر از 3 روز سن داشته باشد، باز هم به زیر آب رفته ولی در کف آن به صورت ایستاده و عمودی خواهد ماند. اگر تخم مرغ بیش از یک هفته سن داشته باشد بر روی آب شناور خواهد بود و غرق نخواهد شد.

توجه داشته باشید این روش صرفا برای تست تعداد کمی تخم نطفه دار میباشد. زیرا غرق آب کردن تخم نطفه دار باعث نفوذ آلودگی به داخل تخم میشود. پوسته تخم منافذ بسیار ریز زیادی دارد و باکتری ها در اثر رطوبت موجود بر روی سطح پوسته به راحتی به داخل آن نفوذ خواهند کرد. پس اکیدا توصیه میشود اگر تعدادی تخم نطفه دار در دست دارید، همه آنها را به روش غرق آب کردن تست نکنید. برای تست فقط یکی یا دوتای آن را به دلخواه انتخاب کنید.

همانطور که در این مطلب به آن اشاره شد، تخم نطفه دار را قبل از جوجه کشی نمی توان تشخیص داد، مگر اینکه آن را بشکنید. از آنجایی که تخم مرغ شکسته به درد جوجه کشی نمی خورد، پس به ناچار باید از تخم ها جوجه کشی شود و سپس با نطفه سنجی وضعیت آنها را مشخص نمود.