توکسوپلاسموز در سگ
توکسوپلاسموز یکی از مهمترین بیماریهای انگلی مشترک بین انسان و حیوان است که طب دامپزشکی با آن سروکار زیادی دارد.
عامل ایجادکننده این بیماری انگلی بسیار ریز و تک سلولی است به نام توکسوپلاسما گوندی.
توکسوپلاسما تنها در بدن گربهسانان (اهلی و وحشی) توانایی تولیدمثل و تکثیر را دارد
اما میتواند هم در خود گربه و هم در بسیاری از گونههای پستانداران (از جمله انسان) و پرندگان ایجاد بیماری کند.
در تحقیقاتی که انجام شده در آمریکا حدود 40 درصد گربهها با این انگل برخورد داشتهاند اما تنها 6/6 درصد از خود انگل توکسوپلاسما را دفع کردهاند.
توکسوپلاسموز در سگ (Toxoplasmosis) نوعی عفونت است که توسط ارگانیسم تکسلولی توکسوپلاسموز گوندی (Toxoplasma gondii) ایجاد میشود.
توکسوپلاسموز در سگ میتواند علاوه بر سگ، صاحبش را نیز درگیر کند.
این بیماری از طریق اسپوروزوئیتهای (sporozoites) موجود در مدفوع گربۀ بیمار یا کیستهایی که در بافتهای گوشت نپخته است منتقل شود.
پس از وارد شدن مواد آلوده به بدن، ارگانیسمهای تکسلولی به لایههای معده و روده حمله میکنند و به سرعت در سراسر بدن پخش میشوند.
بیماری توکسوپلاسموز اگر در حیوانات جوان و افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است درمان نشود، ممکن است باعث مرگ بیمار شود.
حیوانات بزرگتری که سیستم ایمنی سالمی دارند، معمولا احتیاج به درمان ندارد.
آنها عفونت را در بدنشان نگه میدارند و معمولا خودشان بر آن غلبه میکنند و آن را از بین میبرند.
گاهی هم ممکن است که عفونت، بدون هیچ نشانهای، به صورت کیسههایی محتوی ارگانهای تکسلولی، در بدن حیوان باقی بماند که به آن برادیزوئیت (bradyzoites) میگویند.
توکسوپلاسموز از جمله عفونتهای تهاجمی پروتوزوآیی (aggressive protozoal disease) است که بر انسانها و حیوانات خونگرم اثر میگذارد.
این بیماری در سراسر جهان دیده میشود. به شدت قابل انتقال است و برای سلامت حیوان خانگی و صاحبش، هر دو، خطرناک است.
اگر رفتار عجیبی از سگتان دیدید، یا متوجه شدید که تب یا لرز دارد، بلافاصله او را نزد دامپزشک ببرید، مخصوصا اگر شک دارید که سگتان سر جعبۀ خاک گربه رفته یا به حیوانات کشته شده نزدیک شده و چه بسا از آنها خورده باشد.
بیشتر بخوانید::
علائم ؛پیشگیری و درمان بیماری خطرناک توکسوپلاسموز
علائم توکسوپلاسموز در گربه و راه تشخیص و درمان سریع
نشانههای توکسوپلاسموز در سگ
- استفراغ (Vomiting)
- اسهال (Diarrhea)
- لرز (Tremors)
- تنگی نفس (Shortness of breath)
- تب (Fever)
- کاهش وزن (Weight loss)
- نخوردن غذا (Refusal of food)
- التهاب چشمها (Inflammation of the eyes)
- کسالت/ ضعف عضلات (Lethargy/muscle weakness)
انواع و تشخیص توکسوپلاسموز در سگ
- حاد
- مزمن
- جنینی
1. توکسوپلاسموز حاد در سگ
اگر سگ شما گوشت خام یا گوشتی که کاملا نپخته باشد یا از مدفوع گربه بخورد، یا اینکه به محیطی که با مدفوع گربه آلوده شده است نزدیک شود ممکن است به توکسوپلاسموز حاد مبتلا شود.
در این شرایط حتما نشانههای بیماریهای دستگاه گوارش یا دستگاه عصبی را سریعا به دامپزشک اطلاع دهید.
تاخیر در درمان بیماری ممکن است جان حیوان جوان یا آسیبپذیر را به خطر بیندازد.
دامپزشک با انجام چند آزمایش میتواند توکسوپلاسموز حاد را تشخیص دهد.
این آزمایشها شامل آزمایش خون، مدفوع و مایع نخاعی میشود.
توجه داشته باشید که: این بیماری را صرفا بر اساس نشانههای بالینی نمیتوان تشخیص داد و انجام این آزمایشها ضروری است.
بیشتر بخوانید::
بیماری عفونی در سگ سانان به نام هپاتیت (ICH)
2. توکسوپلاسموز مزمن در سگ
ممکن است حیوان بزرگسال به توکسوپلاسموز مبتلا شود، ولی بیماری بروز چندانی نداشته باشد.
فقط کیسههای عفونت در بدن سگ تشکیل میشود و حیوان چند ماه یا چند سال حامل این بیماری است.
همانطور که گفته شد در این شرایط نشانههایی از بیماری در بدن سگ دیده نمیشود و بیماری هم برای او خطری ندارد،
اما اگر این سگ با حیواناتی که ریسک ابتلا به بیماری در آنها وجود دارد تماس داشته باشد، ممکن است بیماری به آنها منتقل شود و جان آنها را به خطر بیندازد.
3. توکسوپلاسموز جنینی در سگ
سگ مادهای که به توکسوپلاسموز مبتلا باشد، اگر حامله شود، این احتمال وجود دارد که این بیماری را به جنینهای خود انتقال دهد.
این جنینها یا مرده به دنیا میآیند یا بعد از تولد خیلی زود میمیرند. در انسانها، توکسوپلاسموز زنان باردار ممکن است منجر به نقائص مادزادی شدید یا سقط جنین شود.
داروی درمان توکسوپلاسموز در سگ
توکسوپلاسموز حاد در سگ ممکن است با مصرف کردن سولفادیازین (Sulfadiazine) و پیریمِتامین (Pyrimethamine)، که داروی ضد انگل هستند و جلوی تکثیر انگل را میگیرند،
درمان شود. کلیندامایسین (Clindamycin) نیز برای درمان سگها زیاد تجویز میشود.
این داروها معمولا همۀ عفونت را از بین نمیبرند. بنابراین باید از سیستم ایمنی بدن خود سگ هم مراقبت شود تا بقیۀ عفونت را خود بدن بتواند از بین ببرد.
اگر درمان سگ جوان بلافاصله بعد از خودن گوشت آلوده شروع شود، میتواند بیماری را بهطور کامل درمان کرد.
بنابراین زمان مراجعه به دامپزشک برای نجات جان حیوان بسیار اهمیت دارد.
متاسفانه، هنوز درمانی برای توکسوپلاسموز مزمن و توکسوپلاسموز جنینی وجود ندارد.
بیشتر بخوانید::
ویروس بارتونلا هنسله ،بیماری مشترک بین انسان و گربه
علائم ، تشخیص و درمان فوری هلیکوباکتر در سگ و گربه
دوران نقاهت توکسوپلاسموز در سگ
ممکن است در دوران نقاهت سگ شما به تزریق وریدی مایعات یا درمانهای کمکی دیگر نیاز داشته باشد تا در دوران مبارزه با عفونت سالم و قوی باقی بماند.
به طور کلی بهتر است که سگ در این دوران استراحت کند و با حیوانات دیگر ارتباط نداشته باشد.
بهترین راه مقابله با توکسوپلاسموز در سگها پیشگیری کردن از مبتلا شدنشان است.
دور نگه داشتن جعبۀ خاک گربه از دسترس سگ، خارج کردن روزانۀ زبالهها از خانه، شستن محصولات حیاط یا باغ شخصی احتمال مبتلا شدن سگ به عفونت توکسوپلاسموز را کم میکنید.
اگر میخواهید به سگتان گوشت شکار یا گوشت خام بدهید، حتما گوشت را حداقل به مدت دو روز در فریزر بگذارید.
زنان باردار باید بسیار مراقب خود باشند که با گوشت حیوانات شکارشده یا مدفوع گربه تماس نداشته باشند.
بیماری مشترک و انتقال توکسوپلاسموز از گربه به انسان و حیوانات دیگر
به طور معمول انسان ها توسط غذای آلوده به T. gondii آلوده می شوند. اگر گاو وگوسفندهای که در چمنزارها و یا از غذاهای آلوده به مدفوع گربه مبتلا به توکسوپلاسما گوندی تغذیه کنند.
در نهایت اگر گوشت آلوده (به طور معمول گوشت گوسفند و گاو) به اندازه کافی پخته نشده باشد و یا اقدامات بهداشتی مناسب در هنگام دست زدن به گوشت انجام نشود، انسان ها می توانند به T. gondii آلوده شوند.
- در مصرف شیر خام و غیر پاستوریزه (از جمله شیر بز) دیده شده است.
- دست زدن یا مصرف میوه یا سبزی های شسته نشده که ممکن است با خاک حاوی ائوسیست های عفونی آلوده باشد.
- انتقال مستقیم از زن حامله به کودک در دوران بارداری
زنان باردار و افراد مبتلا به کمبود ایمنی در معرض خطر بیشتری برای توکسوپلاسموز هستند. توکسوپلاسموز در این بیماران میتواند با علایم شدید نورولوژیک، تشنج، فلج، کما و مرگ (با وجود درمان مناسب)، همراه باشد.
مراقب زنان باردار باشید!. اگر مادر در طول سه ماهه اول بارداری خود به T. gondii آلوده شود، این عفونت می تواند باعث مرگ جنین، بیماری چشم یا بیماری عصبی شود.
دیدگاه ها