دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
در مورد بیماری طاعون گاوی چه می دانید؟

طریقه حفاظت از دام در برابر طاعون گاوی ( Bovine plague )

در مورد بیماری طاعون گاوی چه می دانید؟
0
زمان مطالعه: 12 دقیقه
طاعون گاوی بيماري ويروسي واگيردار است كه درگاو و گاو ميش اهلي وبعضي حيوانات وحشي ، اين بيماري با تب زخمهاي دهاني اسهال و نكروز غدد لنفاوي و مرگ ومير زياد مشخص مي شود با مجله دلگرم همراه شوید و طاعون گاوی زود تشخیص و ریشه کنی در دام بپردازید

در مورد بیماری طاعون گاوی چه می دانید؟

طاعون گاوی بيماري ويروسي واگيردار است كه درگاو و گاو ميش اهلي وبعضي حيوانات وحشي بوجود مي آيد .

اين بيماري با تب زخمهاي دهاني اسهال و نكروز غدد لنفاوي و مرگ ومير زياد مشخص مي شود ظاهر مي شود.

علت شناسي( سبب شناسی ) Etiology ويروس طاعون گاوي تنها ويروس داراي RNA تك رشته اي است از خانواده بارا ميكسوويريده ازجنس موربيلوويروس هاست .

اين ويروس با ويروسهاي : ديستمپر و سرخك انسان و طاعون نشخواركنندگان كوچك و موربيلو ويروس پستانداران دريائي وابستگي ايمني دارند.

ويروس طاعون گاوي فقط يك سروتيپ دارد ولي ويروس مزرعه ( وحشي ) آن واگيري شديد وگسترده اي دارد كه بآساني به دامهاي حساس منتقل ميشود.

ويروس طاعون گاوي در مقابل نورآفتاب حساس است و از بين مي رود بنابراين بايستي واكسن هاي توليدي در شيشه هاي تاريك قهوه اي رنگ نگهداري شوند . اين ويروس در لايه هاي خوني نازك بعد از دو ساعت غير فعال ميشود. در رطوبت بالا و يا خشكي سريعا غير فعال مي شود.

در مقابل حرارت حساس است بنابراين در زمان ليوفيليزه و حل شدن ويروس ها بايستي در شرايط خنك نگهداري شوند . درصورتي كه واكسن ليوفيلزه براي مدت طولاني ذخيره ميشود در 20- درجه سانتيگراد بايستي نگهداري شود از شرايط مهم نگهداري واكسن است كه ميتوان آنرا تا چند سال نگهداري كرد .

واكسن در آب خالص پتاسيل خود را سريعا از دست ميدهد براي نگهداري واكسن بايستي از سرم فيزيولوژي يا محلول 9 در هزار نمك استفاده كرد در محلولهاي مولاريون سولفات متراكم پايداري ومقاومت ويروس در مقابل حرارت بيشتر مي شود.

در مورد بیماری طاعون گاوی چه می دانید؟

طریقه انتقال طاعون گاوی ( Bovine plague )

طاعون گاوی در سال ۱۷۵۴ بعنوان یک بیماری واگیردار شناخته شد درآن زمان ترشحات محتوی جرم ویروسی را در دامهای آلوده با شکاف دادن زیر غبغب دام تزریق می کردند . برای بدست آوردن ویروس در سال ۱۸۹۹ یا تسویه ترشحات از جرم میکروبی از ترشحات دامهای آلوده ویروس تهیه می کردندو به گله ها برای یکبار تزریق می شد

یک یا دو روز قبل از مشاهده علائم کلینیکی پارتیکل ویروسی به مقدار زیادی از ترشحات ومدفوع خارج می شود و ۸تا ۹ روز بعد ار مشاهده علائم کلینیکی مقدار زیادی ویروس در این ترشحات ومواد خروجی از بدن وجود دارد.

ویروس بطور مستقیم یا غیر مستقیم توسط دام آلوده یا لباس کارگران درتماس با دام آلوده ووسائل ویا ازطریق کود و آب پخش میشود . انتقال وپخش ویروس بوسیله باد و هوا به فاصله زیاد ثابت نشده ولی در فاصله کم از طریق باد وهوا نیز ویروس منتقل می شود .

در آفریقا بیشتر واگیریها توسط کوچ گله های گاو آلوده در مناطقیکه بدنبال آب و علف بوده اند ایجاد میشده این گله های آلوده فاصله های زیادی را در آفریقا طی می کنند ( مثل گوسفند وبز عشایری در ایران ) گسترش بیماری در آفریقا از این طریق می باشد تنها سروتیپ ویروس که وجود دارد برای تهیه واکسن برای پیشگیری و نجات دامهای حساس استفاده می شود.

انتقال بیماری در دامها بصورت عمودی ( Vertical ) نیست . همچنین توسط بند پایان انتقال نمی یابد ( Noarthropodvector ) بنابراین براحتی میتوان بیماری را ریشه کن کرد و ویروس را از بین برد.

( Strainfield ) با سویه ویروس مزرعه دارای مدت زیادی است بطوریکه سبب واگیری وشیوع شدید در دامهای حساس میشود وموجب مرگ ومیر زیاد میگردد . سویه دیگر آن بنام ( Milder Strain ) تمایل به باقیماندن در ناحیه آلوده دارد وآنهم بعلت عدم شناخته شدن بیماری است که علائم ظاهری ندارد مگر باسرولوژی رل میزبان های مختلف در تداوم ویروس و بیماری در گله اهمیت دارد

میزبانها طاعون گاوی عبارتند از :

گاو میش اهلی که حساسیت شدیدی در مقابل ویروس دارند.

گوسفند و بز که تا مدتی ویروس را نگهداری می کند اما آلودگی ندارد وتنها با سرولوژی میتوان وجود ویروس را درگله مشخص کرد بعضی علائم تحت درمانگاهی نیز دارند ولی بیماری را به سایر حیوانات منتقل نمی کنند .

در هندوستان زمانیکه باساژ آلودگی به مقدار کم برای تهیه واکسن داده اند بیماری را به بوفالو اهلی منتقل می کنند

خوک و خوک پشت خمیده در تایلند وجزیره مالی بطور طبیعی به بیماری طاعون گاوی مبتلا میشوند وتلفات میدهند . خوک اروپائی نیز به بیماری مبتلا میشود وبراثر خوردن گوشت وفرآورده های خام ، خوک وسایر دامها آلوده می شوند و بیماری را ار این طریق به گله های گاو منتقل میکنند اغلب حیوانات وحشی واهلی زوج سم به بیماری مبتلا می شوند .

مناطق شایع طاعون گاوی

طاعون در کدام بخش های جغرافیای شایع است

ويروس طاعون گاوي در حال حاضر در هندوستان خاور نزديك صحراي آفريقا وآنگولا حضوردارد . دامهاي حساس شديد در آفريقا بوفالو گوزن وحشي . زرافه . گاوكوهان دار بزكوهي وگاو كوهي . دامهاي با حساسيت كمتر : كرگدن وآهو.

دامهاي وحشي انگولا بوسيله گله گاوها آلوده ميشوند و همين دامهاي وحشي آلوده سبب آلودگي گاوهاي ديگرميشوند بنابراين در صورت عدم وجود طاعون گاوي در گاوها باعث ميشود بيماري در طبيعت از بين برود.

دوره كمون در طاعون گاوی به چه معناست

دوره كمون بيماري بستگي به سويه ( Strain ) ويروس مقدار ويروس ، راه ورود ويروس و نحوه درمعرض قرار گرفتن دام در مقابل بيماري متفاوت است از سه تا 15 روز ولي معمولا” 4 تا 5 روز است.

علائم نشانه های طاعون گاوی

بروز علائم كلينيكي نيز بستگي به Strain ويروس Field يا Milder و پايداري دام وحالات فيزيولوژيك در مقابل ‌آلودگي دارو بصور ت هاي فوق حاد . حاد و ملايم (Mild) ظاهر مي شود .

فرم فوق حاد :

اين فرم در دامهاي جوان حساس ديده ميشود كه فقط با تب 41-40 درجه ديده ميشود وبعد از 2 تا 3 روز منجر به مرگ ميشود . بعضا” تجمع موكوس در اعضاء ديده ميشود.

فرم حاد:

فرم كلاسيك بيماري است و به اين شرح پيشرفت مي كند . ابتدا ترشحات بيني و چشم همراه با مقدار كمي ويروس قبل از تب دارد .

سپس تب F106-104 يا 1/41-40 درجه سانتيكراد بيني و چشم ترشحات موكوسي مي شود در اين حالت لوكوپني . بي اشتهائي ، بي حالي و پوزه خشك است . 92 و 93: FIG

بعدا تب كاهش مي يابد و ميزان ويروس خون و ترشحات كاهش مي يابد اسهال آبكي يا خوني يا هر دو حالت و FIG دهيدراسيون و خشكي پوست لاغري و از پا افتادن دام ودر نهايت مرگ بعد از 6 تا 12 روز.

طاعون گاوی به کدام سیستم بدن حیوان صدمه می زند؟

  1. جراحات زبان : دردام بيمار متفاوت است بعضي بطور مجزا وبعضي بخوبي با جراحات ديگر جمع شده است . جراحات زباني با كانونهاي خاكستري كوچك شروع ميشود سپس بهم ديگر ميپيوندند .اپتيليوم نكروتيك وخاكستري سپس زخم مشاهده ميشود وقرمز رنگ و خراشيده ميشود.
  2. دهان : جراحات برروي لثه ها لب ها وقسمت هاي نرم و سخت گام . گونه وپايه زبان بوجود ميايد . جراحات اوليه نكروتيك وخاكستري باندازه سرسنجاق است سپس يهم ميپيوندند وقرمز رنگ وخراشيده وتكه تكه ميشوند .
  3. مري : داراي نكروزهاي قهوه اي و يا لكه هاي خراشيده.
  4. نگاري : شكمبه و هزارلا داراي جراحات كم.
  5. شيردان : ادم دار وگرفتگي دارد.
  6. روده كوچك : بخصوص در قسمتهاي انتهائي ژژنوم جراحات نكروزي بخصوص در پلاكهاي پاير و غددلنفاوي ناحيه ايلياك نكرونيك . مواد داخل روده بهم چسبيده وموكوس دار اپينليوم اين نواحي نكروتيك است .
  7. راست روده : قولون داراي ديواره ادمي وداراي خون ولخته هاي خوني همراه با موكوس است جراحات دراين ناحيه شديد است . ديواره ها متورم همراه با جراحات ومجتمع موكوس وجراحات برجسته اي در سكوم بهم متصل شده وداراي مرزهائي ازلبه موكوس و راه راه كه دراصطلاح به هاشور ببري با پوست ببري يا خطوط گورخري Zebraline ناميده ميشود. FIG
  8. كبد : ممكن است داراي نقطه هاي خونريزي همراه با لخته هاي خون دركيسه صفرا باشد.FIG99
  9. ريه : ممكن است آمفبزمي متراكم وداراي نواحي پنوموني باشد.

نشانه های طاعون گاوی

تشخيص بیماری طاعون گاوی

تشخيص نوع طاعون گاوي FIELD در همه سنين ممكن است مشاهده شود زمانيكه شكل حاد بيماري همراه با تب وعلائم كلينيكي وجراحات همراه با شد آسان است در ايتصورت بايستي كليه دامها و همه
سنها را بازرسي ومعاينه كرد. وآنرا از بيماري BVD.MD كه معمولا” در سن 4 تا 24 ماه اتفاق مي افتد تفكيك كرد .

1- نمونه هاي آزمايشگاهي

زمانيكه تب از بين ميرود و يا اسهال متوقف ميشود ميزان ويروس درترشحات وخون ومدفوع كاهش مي يابد براي دنبال كردن ويروسي بايستي زمانيكه تب بالاست از دام زنده نمونه جمع آوري كرد در اينجا ميتوان خون هپاريته در كنار يخ براي جداسازي ويروس تهيه كرد.

ازبافتهاي نكروتيك وجراحات وسواپ تهيه شده از ترشحات وغدد لنفاوي سطحي نيزميتوان ويروس جدا كرد( براي تهيه غدد لنفاوي ميتوان بيوپسي يا آسپيره كرد.) اين نمو نه ها بايستي در كنار يخ ارسال شود

بعد از پايان تب منحصرا ميتوان خون را براي تهيه سرم براي سرولوژي و ميزان تيتر آنتي بادي اقدام كرد نمونه هاي مناسب براي جداسازي ويروس زماني است كه دام را درتب بالا ذبح كرد وغددلنفائي تانسيل طحال وعدد لنفاوي مزانيژيك در كنا يخ نگهداري وسريعا” ظرف 12 تا 24 ساعت ارسال كرد . نبايستي اين نمونه ها منجمد شوند . از منجمد كردن نمونه ها خودداري شود.

جراحات بافتي را نيز ميتوان در فرمالين 10 درصد جهت تائيد پاتولوژي نگهداري كرد.

2 - تشخيص آزمايشگاهي

بهترين تشخيص جداسازي ويروس وشناسائي آن است ليكن از طريق سرولوژي وتعيين تيتر آنتي بادي نيز ميتوان بوجود آلودگي ناشي از درگيري با ويروس مشخص كرد.

3 - تشخيص تفريقي

بيماري بايستي از FMD و MCF و IBR و BVD-MD و VS.سالمونلوزيس وپاراتوبركولوزيس ومسموميت تشخيص داده شود.

واکسن طاعون گاوی

واکسينه کردن گاو در برابر طاعون گاوی

والتر پلورایت واکسن این بیماری را کشف کرد

واکسنهای زير برای درمان طاعون گاوی در دنيا مصرف مي شود.

  1. نوع خرگوشي در چين و کره
  2. نوع پرنده اي خرگوشي در کره
  3. نوع عادت داده شده به بز در هند
  4. کشت سلولي آداپته شده در افريقاو خاورميانه و هند(TCRV) (Tissue calture rinder pest vaccine)
  5. يک واکسن تجربي از ژنوم FوH ويروس طاعون گاوي کاهش مدت يافته جدا شده که در دست تهيه وتوليد است.

درحال حاضر دو نوع واکسن از سال ۱۹۹۶ در دنيا مصرف مي شود يک عادت داده شده به بزو ديگري کشت بافت سلولي عادت داده شده (TCRV) واکسن عادت داده شده به بز ويروس رقيق شده است که اغلب ايجاد بيماري مي کند يا مقدار ويروس کافي نيست وبطور تاخيري بيماري ايجاد مي کند و مقاومت مادري کمي براي گوساله باقي مي گذارد .

واکسن رقيق شده کشت بافت سلولي در سال ۱۹۶۰ در پلورايت کنيا توسعه يافته وتوليد شده است اين واکسن واکسن سالم (SAFTY) براي انواع دامهاي حساس به بيماري است وايجاد ايمني طولاتي تا حدود ۷ سال مي کند. در مناطق آندميک به کليه گله هاي گاو بايستي تزريق شود.

کلسترال( ايمني مادري )درابن دامها در مناطق اندميک متفاوت است گاهي تا ۱۱ تا ۱۲ ماهگي ايمني وجود دارد لکن تا سه سالگي بايستي به گوساله ها همه ساله واکسن تزريق شود.. يکي از مشکلات واکسن کشت سلولي نگهداري وپايداري واکسن ليوفيلتره در شرايط زنجيره سرد است و تا زمان مصرف بايستي در۲۰- نگهداري شود .

که حمل در فاصله هاي زياد ونگهداري طولاني گران تمام ميشود . درغير اينصورت واکسن ماندني نيست ودرواکسيناسيون دامها ايمني ايجاد نمي شود. اخيرا در سال ۱۹۹۰ در تحقيقاتي که درپلوم ايسلند انجام شده نوع واکسن ليوفيلتره داراي پايداري مقاومت بيشتر تهيه شده که با تسهيلات مناسب به افريقا حمل مي شود .

بطور تجربي:

واکسن قابل انتقال طاعون گاوي(VACCINA VECTOR- )که گله گاوها را در مقابل تزريق با( Challenge )ويروس طاعون گاوي محافظت مي کند تهيه شده اين نوع واکسن درحال تجربه و آ زمايش در مزارع است . اين واکسن مفيد براي برنامه ريشه کني است .

ايمني که اين واکسن وکتور مي دهد قابل تفکيک از ايمني است که دراثر آ لودگي با ويروس در حيوانات زنده توليد ميشود واکسن قادر است درمقابله بيماري در پايان ريشه کني ايمني مناسب بدهد بطوريکه گله ها بدون بيماري طاعون گاوي و وجود ويروس زنده طاعون گاوي داشنه باشيم.

تشخیص طاعون گاوی

کنترل و ريشه کني طاعون گاوی

کشورهاي که عاري از بيماري طاعون گاوي هستند بايستي از ورود دامهاي حساس وفرآ ورده هاي خام دامي ( گوشت) از کشورهاي مناطق آ لوده يا دامهاي واکسنيه شده جلوگيري کنند.. دامهاي بهبود يافته carrier وعامل انتقال بيماري نيستند وسرولوژي خوبي دارند ولي در شرايط قرنطينه مناسب ميتوان خوک نشخوارکنندگان را وارد کرد.

اگر بيماري در يک ناحيه اتفاق افتد بايستي آنجا را قرنطينه کرد ودامهاي آلوده ودرمعرض آلوده را کشتار و سوزانده يا دفن کرد وبطور حلقه اي تا کانون بيماري واکسينه کرد.

تجربه نشان داده است که ويروس قابل انتقال از طريق جنين نيست (noverticalvector) وتکنولوژي تهيه جنين و انتقال جنين درصورتيکه شرايطOIE رعايت شود اجازه ورود جنين داده ميشود. درکشورهاي پرخطر که محل دادوستد دام وتجارت دام هستند وشرايط جغرافيائي وابسته به کشورهاي آلوده دارند بايستي دامهاي حساس آنها واکسينه شوند .

قبل از ورود دام گله هاي ورودي وگله هاي بومي هردو واکسينه شوند.در موقع شيوع بيماري بايستي آن ناحيه قرنطينه کرده وبصورت حلقه اي واکسيناسيون انجام شود. در کشورهائيکه بيماري بومي ( آندميک) شده است کليه دامهاي حساس بومي واکسينه مي شوند

تا زمانی که تيترواکسن نامشخص است توصيه مي شود حداقل بمدت ۴ سال واکسيناسيون دامها ادامه داشته باشد همچنين واکسيناسيون گوساله ها تا سن ۳ سالگي ادامه داشته باشد درمناطق آندميک کود ومواد زائد آلوده بايستي قرنطينه شود و با مجوز از منطقه خارج شود.

حيوانات وحشي . گوسفند و بز تحت مراقبت سرولوژي باشند. سرولوژي گوسفند و بزکار را پيچيده مي کند بخصوص زمانيکه از واکسن طاعون گاوي برا ي بيماري طاعون نشخوارکنندگان کوچک استفاده مي شود.

ریشه کنی طاعون گاوی در دام

بیشتر بدانید :

مراحل تست توبركولين ( Tuberculin test ) برای تشخیص سل گاوی در دام

راههای تشخیص و پیشگیری انتقال بیماری سل گاوی + ویدیو

علل ، تشخیص و درمان فوری بیماری تیلریوز در گاو ( دام )

علل و درمان پرولاپس رحم در گاو + فیلم

علل و درمان لنگیدن پای گاو ( زگیل یا روماتیت انگشتی در گاو )

علائم ، تشخیص ، 9 دلیل و 2 راه درمان برگشتگی شیر دان گاو + فیلم



این مطلب چقدر مفید بود ؟
 

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits